Κερδισμένος όποιος αποφασίσει να βγει στη σύνταξη εντός του 2023 (εφόσον έχει θεμελιώσει το σχετικό δικαίωμά του) λόγω και των αλλαγών στην αναπροσαρμογή των συνταξίμων αποδοχών από 1-1-2025.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/22/economy/oikonomikes-eidiseis/giati-symferei-syntaksiodotisi-2023/

Στην κούρσα Google και Microsoft που κάνουν κούρσα για το ποια θα ξεπεράσει την άλλη

Με ραγδαίους ρυθμούς τρέχουν οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) αφού ο ένας μετά τον άλλο οι τεχνολογικοί γίγαντες ρίχνουν στην αρένα τα καλύτερά τους προϊόντα για να κερδίσουν μερίδιο της αγοράς και να μείνουν μπροστά από τις εξελίξεις.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/21/in-science/technology/texniti-noimosyni-fountonei-maxi-metaksy-ton-megalon-etaireion/

Να υπάρξει συνολικός και ολοκληρωμένος σχεδιασμός για την αντιπλημμυρική θωράκιση της Ηλείας και την αντιμετώπιση των κινδύνων της κλιματικής κρίσης καλεί τους συναρμόδιους υπουργούς Περιβάλλοντος, Εσωτερικών, Υποδομών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Ανάπτυξης με σχετική Ερώτησή του ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Μιχάλης Κατρίνης.

Ο κ. Κατρίνης ασκεί κριτική στην κυβέρνηση για το γεγονός ότι δεν έχει ακόμα καταθέσει επικαιροποιημένους χάρτες επικινδυνότητας και χάρτες κινδύνου πλημμύρας, σύμφωνα με την Οδηγία 2007/60/ΕΚ, παρά την παρέλευση τη σχετικής προθεσμίας και την προειδοποιητική επιστολή (15-2-2023) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ζητά να ξεκαθαρίσει η κυβέρνηση πότε θα ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, ώστε ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός στην Ηλεία να λάβει υπόψη του τους νέους χάρτες. 

Ο βουλευτής τονίζει ότι η Ηλεία είναι ευάλωτη σε πλημμυρικούς κινδύνους, λόγω των λεκάνων απορροής Πείρου-Βέργα-Πηνειού, Αλφειού και Πάμισου-Νέδοντα-Νεδας που στο παρελθόν έχουν δώσει πλημμύρες στον Πύργο (1979,1985, 2002, 2012), στην Αμαλιάδα (1986, 2009), στον Ηλειακό κάμπο (2005, 2009, 2010, 2012,2013, 2015 και 2021 σε Βαρθολομιό, Λεχαινά, Ανδραβίδα, Βουπρασία), σε περιοχές του Πηνειακού Λάδωνα, της Νέδας και του Αλφειού (κάμπος της Παπαδού, των Μακρισίων κλπ), ενώ το 2021 στην Αρχαία Ολυμπία πλημμύρισε ο αρχαιολογικός χώρος.

Ο κ. Κατρίνης ζητά επιπλέον από τους συναρμόδιους υπουργούς να απαντήσουν ποια αντιπλημμυρικά έργα έχουν ολοκληρωθεί από το 2019 μέχρι σήμερα, ποια έχουν ενταχθεί σε εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα, για πόσα έχει εξασφαλισθεί η χρηματοδότηση και με τι χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, ποια έχουν απενταχθεί, καθώς και εάν προτίθενται να χρηματοδοτήσουν νέα έργα από το ΕΣΠΑ και το αναθεωρημένο Ταμείο Ανάκαμψης. 

Αύξηση του δείκτη θετικότητας, των εισαγωγών και των θανάτων. Εκρηκτική αύξηση της κυκλοφορίας του ιού στο Ηράκλειο.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/21/in-science/sars-cov2/koronaios-eftase-stin-ellada-stelexos-pirola-akoma-35-thanatoi/

Συνελήφθη, σήμερα τα ξημερώματα, σε περιοχή της Αμαλιάδας, από αστυνομικούς του Αστυνομικού Τμήματος Ήλιδας, ένας ημεδαπός άνδρας, διότι λειτουργούσε, κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος και σε έλεγχο που διενεργήθηκε, διαπιστώθηκε ότι είχε θέσει σε λειτουργία στερεοφωνικό συγκρότημα, συνδεδεμένο με ενισχυτή και ηχεία, αναπαράγοντας μουσική, παραβιάζοντας την άδεια παράτασης ωραρίου λειτουργίας μουσικής.

-Πρωτοβουλίες για την προώθηση των Διεθνών προγραμμάτων στην Αρχαία Ολυμπία, με έμφαση στον αθλητισμό

Σε σειρά ενεργειών έχει προβεί ο βουλευτής Ηλείας Ανδρέας Νικολακόπουλος, ώστε να προχωρήσουν τάχιστα οι διαδικασίες για την λειτουργία προγραμμάτων Πανεπιστημιακών σπουδών στο νομό μας.

Στο πλαίσιο αυτό είχε συνάντηση με τον αναπληρωτή Υπουργό Αθλητισμού κ. Γιάννη Βρούτση, με κυρίαρχο θέμα συζήτησης την δημιουργία Διεθνών Προγραμμάτων Προπτυχιακών Πανεπιστημιακών σπουδών στην Αρχαία Ολυμπία, με πρόταση του Πανεπιστημίου Πατρών και της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας.

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είχε προαναγγείλει στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή ο πρώην Αν. Υπουργός Αθλητισμού κ. Γιάννης Οικονόμου, στην κατεύθυνση που έχει εστιάσει και ο κ. Νικολακόπουλος, στο πλαίσιο της συνεργασίας του τόσο με το Πανεπιστήμιο Πατρών όσο και με την Διεθνή Ολυμπιακή Ακαδημία, ο πρόεδρος της οποίας κ. Ισίδωρος Κούβελος, είχε καταθέσει από το 2020 στο Υπουργείο Παιδείας τεκμηριωμένη πρόταση για δημιουργία Προπτυχιακού προγράμματος Ολυμπιακών Σπουδών και Sportsmanagement, στην Αρχαία Ολυμπία.

Να επιταχυνθούν οι διαδικασίες

Ο κ. Νικολακόπουλος ενημέρωσε εκτενώς τον κ. Βρούτση για όλες τις ενέργειες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα και ζήτησε την παρέμβασή του προκειμένου να προωθηθεί η διαδικασία με πιο γρήγορους ρυθμούς.

Ειδική αναφορά έκανε στο συμβολισμό της Αρχαίας Ολυμπίας και στην αξία που θα προσδώσει η λειτουργία ανάλογων τμημάτων όχι μόνο στην ευρύτερη περιοχή και το νομό μας, αλλά σε ολόκληρη τη χώρα.

Άλλωστε, έχει προηγηθεί η πρόταση του Πανεπιστημίου Πατρών για τη δημιουργία αυτόνομης Ξενόγλωσσης Σχολής Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Πατρών στην Αρχαία Ολυμπία, η οποία θα περιλαμβάνει τμήματα Ολυμπιακής Παιδείας, Ελληνικού Πολιτισμού και Φιλοσοφίας της Αρχαίας Ελλάδας και παράλληλα θα υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας αντίστοιχων Μεταπτυχιακών προγραμμάτων.

«Ο παγκόσμιος τόπος του Ολυμπισμού, που προάγει τα Ολυμπιακά ιδεώδη και το ευ αγωνίζεσθαι, καλείται να παίξει ενεργό ρόλο πλέον και στον τομέα της εκπαίδευσης. Πρόκειται για έναν μεγάλο οραματικό στόχο, όχι μόνο για την Αρχαία Ολυμπία και την Ηλεία αλλά για ολόκληρη τη χώρα μας. Μέσα από τα προγράμματα που σχεδιάζονται και στόχος μας είναι να υλοποιηθούν άμεσα, θα εκπαιδευτούν στελέχη που θα προάγουν και θα εφαρμόζουν τα Ολυμπιακά ιδεώδη και την Ολυμπιακή Παιδεία στην εκπαίδευση και τους αθλητικούς χώρους και μπορούν να διαμορφωθούν προγράμματα σπουδών σε διάφορους τομείς που αφορούν τον αθλητισμό, όπως είναι και το Sportsmanagement» σημείωσε μεταξύ άλλων ο κ. Νικολακόπουλος, επισημαίνοντας ότι έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες ώστε οποιοδήποτε Πανεπιστήμιο να προβεί σε συνεργασία με τον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας και την Ολυμπιακή Ακαδημία.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Νικολακόπουλος είχε συναντηθεί στην Αρχαία Ολυμπία με τον πρόεδρο της Δ.Ο.Α. κ. Ισίδωρο Κούβελο ζητώντας την συνδρομή του για την υλοποίηση των πιο πάνω προτάσεων.

Στην συνάντησή του με τον κ. Βρούτση έθεσε και το θέμα λειτουργίας του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης Αθλητικών Στελεχών, καθώς έχει ήδη ψηφιστεί η σχετική διάταξη στη Βουλή και μπορεί να προχωρήσει στο επόμενο βήμα.

Ευχαριστίες για την πρωτοβουλία

Ο Ηλείος κοινοβουλευτικός δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τον κ. Βρούτση για την πρωτοβουλία του Υπουργείου να προχωρήσει στην βράβευση του Ηλείου παγκόσμιου πρωταθλητή στην Ελληνορωμαϊκή, ΑρίωναΚολιτσόπουλο, και τον Ομοσπονδιακό προπονητή πατέρα του Αλέξη και στην άμεση ανταπόκρισή του στο αίτημά τους για τον εκσυγχρονισμό του προπονητηρίου στον Πύργο, στο οποίο ο Αρίωνας κάνει την προετοιμασία του, με την αγορά μίας νέας παλαίστρας Ολυμπιακών προδιαγραφών.

«Είναι σημαντικό να επιβραβεύουμε και να στηρίζουμε τους αθλητές μας που τιμούν τη γαλανόλευκη και με τις διακρίσεις τους μας κάνουν υπερήφανους» τόνισε ο κ. Νικολακόπουλος.

Το μένος της κυβέρνησης για τον κόσμο της εργασίας δεν έχει τελειωμό, συνεχίζοντας απτόητη το ξήλωμα δικαιωμάτων και κεκτημένων. Με αυτόν τον τρόπο γιγαντώνεται το καθεστώς εργασιακής ζούγκλας που εδώ και 4 χρόνια έχει δομήσει με πλήθος αντεργατικών διατάξεων.

Είναι γνωστό πως στην προηγούμενη καταστροφική θητεία της, η κυβέρνηση της ΝΔ, μεταξύ άλλων:

• κατάργησε το 8ωρο,
• πρόβλεψε τις φθηνές ή απλήρωτες υπερωρίες,
• υπονόμευσε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις,
• θεσμοθέτησε τις ατομικές συμβάσεις εργασίας, αλλά και τις μικρότερες αμοιβές και αποζημιώσεις απόλυσης,
• κατάργησε τον βάσιμο λόγο απόλυσης, ανοίγοντας τον δρόμο για ανεξέλεγκτες απολύσεις,
• περιόρισε τη δράση εργατικών σωματείων, ενώ πρόβλεψε έως και απαγόρευση κήρυξης απεργιών,
• διεύρυνε τον αριθμό των εργασιακών κλάδων που μπορούν να εργάζονται και την Κυριακή,
• αποδιοργάνωσε το ΣΕΠΕ.

Τώρα, επιχειρεί -ξανά- να πλήξει τους εργαζόμενους. Με προσχηματική διαβούλευση, βιασύνη και προχειρότητα φέρνει νέο νομοσχέδιο προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής, προχωρώντας ακάθεκτη στην απορρύθμιση εργασιακών σχέσεων. Ένα σχέδιο νόμου που σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (Ε.Ε.Δ.Α.) υποβαθμίζει το παρεχόμενο επίπεδο προστασίας των εργαζομένων και θίγει τις θεμελιώδεις αρχές του εργατικού δικαίου στη χώρα μας.

Τι προβλέπει αυτό το νομοσχέδιο; Διατάξεις που αλλοιώνουν το εργατικό δίκαιο, στην κατεύθυνση του ιδεοληπτικού σχεδίου «Πισσαρίδη».

Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, προωθείται η έως και 13ωρη εργασία αντί της 8ωρης, με την παράλληλη απασχόληση σε έτερο εργοδότη. Γεγονός που θα επιβαρύνει την υγεία και την ασφάλεια του εργαζόμενου, καθώς δε διασφαλίζεται η τήρηση των διατάξεων που αφορούν τον χρόνο εργασίας και ανάπαυσής του, εξαιτίας της έλλειψης ελεγκτικών μηχανισμών.

Επίσης, προβλέπει τις κατά παραγγελία συμβάσεις, με τον εργαζόμενο να είναι διαθέσιμος όλο το 24ωρο για όλες τις ήμερες της εβδομάδας. Πρόκειται για ένα νέο καθεστώς επισφάλειας και ελαστικότητας, με εξευτελιστικούς όρους και μισθούς, που δεσμεύει τον εργαζόμενο μετατρέποντάς τον σε «αποθήκη» προσωπικού για τις επιχειρήσεις. Ο εργαζόμενος «λάστιχο» πάντοτε σε ετοιμότητα.

Παράλληλα, επιβάλλεται η 6ήμερη εργασία, ενώ καταργείται η αργία της Κυριακής για μεγάλους κλάδους της βιομηχανίας. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Περισσότερα κέρδη για τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, περισσότερη κούραση και λιγότερος ελεύθερος χρόνος για τους εργαζόμενους. Και όλα αυτά ενώ έχουν αυξηθεί τα εργατικά ατυχήματα και ειδικότερα τα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα, λόγω και της εξουθένωσης των εργαζομένων.

Άλλα μελανά σημεία του νομοσχεδίου είναι η ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής δράσης, με συνέπεια  τον εκφοβισμό των εργαζομένων να ασκήσουν το δικαίωμα της απεργίας, ενώ γίνεται 6μηνη η περίοδος μαθητείας, δίχως, όμως, δικαίωμα σε επίδομα ανεργίας μετά την ολοκλήρωσή της και χωρίς να δικαιούται ο εργαζόμενος αποζημίωση απόλυσης.

Απέναντι και σε αυτόν τον εργασιακό οδοστρωτήρα της κυβέρνησης, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πιστεύει ότι είναι άμεση αναγκαιότητα η αύξηση των μισθών, η κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και συμβάσεων εργασίας, η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών, η επαναφορά του βάσιμου λόγου απόλυσης, η προστασία από τις ομαδικές απολύσεις, το πραγματικό ξεπάγωμα των 3ετιών, η κατοχύρωση του δικαιώματος της απεργίας και η ενίσχυση της συνδικαλιστικής δράσης. Όπως, επίσης, θα πρέπει επιτέλους να αντιμετωπιστεί με ουσιαστικά μέτρα η ακρίβεια και η αισχροκέρδεια που συντρίβουν την αγοραστική δύναμη της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Μένουμε σταθεροί στην πεποίθησή μας ότι οι αξιοπρεπείς μισθοί και εργασιακές συνθήκες, ο σεβασμός του 8ωρου, η υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη, την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος και την κοινωνική συνοχή.

Δυστυχώς, η αποψίλωση των εργασιακών δικαιωμάτων κυριαρχεί, για μια κυβέρνηση που έχει βαλθεί να γκρεμίσει ότι έχει μείνει όρθιο για την προστασία των εργαζομένων και στη δεύτερη θητεία της. Και όλα αυτά όταν χώρες της Ευρώπης προσανατολίζονται στη θέσπιση του 35ωρου χωρίς μείωση αποδοχών.  

Δεν αποδεχόμαστε αυτόν τον εργασιακό μεσαίωνα που συνθλίβει τον εργαζόμενο, που διώχνει τη νέα γενιά μακριά από τον τόπο μας, προκειμένου να βρει ένα καλύτερο μέλλον και αξιοπρεπή εργασία. Μαζί με τον κόσμο της εργασίας αγωνιζόμαστε για να τον σταματήσουμε και να επαναφέρουμε την προστασία και την αξιοπρέπεια  στις εργασιακές σχέσεις.  

Του Σάκη Τραμπαδώρου

Τα στοιχεία που ανακοινώνονται εδώ είναι το αποτέλεσμα εξαντλητικής έρευνας στα φύλλα του τοπικού της περιόδου, κυρίως της δεκαετίας του 1930, καθώς και στα πρακτικά της «Ηλειακής Βιβλιοθήκης», για το διάστημα από το 1926 έως το 1952.

Ο Τάκης Δόξας, όπως θα διαπιστώσουμε, νεότατος, κάνει την εμφάνισή του στα γράμματα, αλλά και στον τοπικό τύπο του Πύργου, ξεδιπλώνοντας την πολυσχιδή προσωπικότητά του. Το 1932, και συγκεκριμένα το μήνα Απρίλιο, σε ηλικία μόλις 19 ετών, δημοσιεύει, σε συνέχειες, στην εφημερίδα «Πατρίς» τη νουβέλα με τίτλο το σύμβολο του ερωτηματικού(«;»). Λίγο αργότερα, τον Οκτώβριο του 1935, στην ίδια εφημερίδα, δημοσιεύει άρθρο σχετικά με την απόλυση του αρχειοφύλακα Ζακύνθου και σημαντικότατου Ζακυνθινού ερευνητή Λεωνίδα Χ. Ζώη, αποτέλεσμα, προφανώς, της πολιτικής κατάστασης που επικρατούσε τότε στη χώρα, δείχνοντας έτσι, με το σθένος του, το εφήμερο των εκάστοτε πολιτικών εξουσιών, έναντι της διαχρονικότητας της πνευματικής δημιουργίας.

Κατά το 1936, η παρουσία του αρχίζει και πυκνώνει σε σημαντικό βαθμό. Το Φεβρουάριο αυτού του έτους , πάλι στην «Πατρίδα», δημοσιεύεται από τον Αύγουστο Καπογιάννη η ανακοίνωση της διάλεξης του Δόξα στο Λύκειο των Ελληνίδων, με θέμα «Η φυματική ποιήτρια του πόνου», προφανώς σχετικά με την Μαρία Πολυδούρη. Η φυματίωση είχε ταλαιπωρήσει τη νεοελληνική κοινωνία εκείνη την εποχή και καθόρισε τη ζωή πολλών οικογενειών.

Το Φεβρουάριο, επίσης, του 1936, δημοσιεύεται επιστολή του Δόξα ως προέδρου του «Συλλόγου Γραμμάτων και Τεχνών», σχετικά με την «Ηλειακή Βιβλιοθήκη», ζήτημα που απασχολούσε τότε την τοπική κοινωνία λόγω των οικονομικών δυσχερειών που αντιμετώπιζε, ενώ λίγο αργότερα, τον ίδιο μήνα, δημοσιεύεται ανακοίνωση του «Συλλόγου Γραμμάτων και Τεχνών», υπογεγραμμένη από αυτόν.

Στα τέλη του Μαρτίου του 1936 προαναγγέλλεται η έκδοση της «Απολογίας του Καμπούρη», ενώ στις αρχές Μαΐου 1936 δημοσιεύεται διαφήμιση της έκδοσης της «Απολογίας του Καμπούρη» και άλλων διηγημάτων. Ταυτόχρονα υπάρχει και σχόλιο στην εφημερίδα «Πατρίς», για την έκδοση αυτή.

Στις αρχές Ιουνίου του 1936, στην «Πατρίδα», επίσης, δημοσιεύεται το πεζοτράγουδο «Μεταθανάτιο», με θέμα τη μάνα, ενώ τις 20 Ιουλίου 1936 δημοσιεύεται το ποίημα το «Ξύπνημα των θεών».

Στις αρχές Δεκεμβρίου,του ίδιου έτους, δημοσιεύεται διαφήμιση για την αισθητική μελέτη που κυκλοφόρησε τότε σχετικά με την ποίηση της Μαρίας Πολυδούρη, από τις εκδόσεις του θεσσαλονικιώτικου περιοδικού «Μακεδονική Νεολαία».

Από τις 17 Δεκεμβρίου 1936 έως τις 15 Ιανουαρίου 1937, επίσης στην εφημερίδα «Πατρίς» δημοσιεύεται, στα πλαίσια της στήλης «Σύγχρονοι Ηλείοι Λογοτέχνες», σε συνέχειες, η εκτενής σημαντική μελέτη του για τον Διονύσιο Κόκκινο.

Επίσης, για το 1936 σταχυολογήθηκαν 10 δημοσιεύματα σχετικά με το «Σύλλογο Γραμμάτων και Τεχνών», στην ίδρυση και λειτουργία του οποίου είχε πρωτοστατήσει. Τα δημοσιεύματα αυτά αφορούν διαλέξεις, μουσικοφιλολογικές εκδηλώσεις, καθώς και τα διοικητικά πράγματα του Συλλόγου. Οι διαλέξεις δίδονταν στο θέατρο «Απόλλων», οι μουσικοφιλολογικές εκδηλώσεις, κυρίως, στο καφενείο «Ερμείον», ενώ οι συνελεύσεις του συλλόγου γίνονταν είτε στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου, είτε του Εμπορικού Συλλόγου «Ερμής». Στο δημοσίευμα της 23^ης Φεβρουαρίου 1937 έχουμε και τις αρχαιρεσίες του Συλλόγου. Πρόεδρος ανεδείχθη ο Τάκης Δόξας, αντιπρόεδρος ο Νάκης Αυγερινός, γενική γραμματέας η δεσποινίδα Ελένη Μαρκοπούλου, ταμίας ο Αύγουστος Καπογιάννης, και μέλη ο Γ. Τζένος, η κυρία Διάνα Αγγελακοπούλου και η δεσποινίδα Νίκη Πετροπούλου.

Την Πρωτοχρονιά του 1937 δημοσιεύεται, στην «Πατρίδα», πρωτοσέλιδο άρθρο του Δόξα με τίτλο «Η αγωνία του νέου χρόνου».

Στις αρχές Ιουνίου 1938 ο Δόξας αναχωρεί για την Τρίπολη, προσκεκλημένος του Ομίλου Διαλέξεων της πόλεως αυτής, για να μιλήσει με θέμα τον Κώστα Καρυωτάκη. Να σημειώσουμε ότι ο Καρυωτάκης, ως ποιητής είχε γίνει με δυσκολία αποδεκτός. Ας θυμηθούμε τη ρήση του Εμπειρίκου «Το λέγω και θα το ξαναπώ πολλάκις–είναι μεγάλος ποιητής ο Κώστας Καρυωτάκης».

Στην εφημερίδα «Δημιουργία» της Αμαλιάδας, στις 17 Απριλίου 1938, υπάρχει διαφημιστική καταχώρηση για την ποιητική συλλογή του Τάκη Δόξα «Λευκοί Δρόμοι», με την σημείωση ότι κυκλοφορεί λίαν προσεχώς. Στη συνέχεια, στα τέλη Μαΐου 1939, δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Δημιουργία» της Αμαλιάδας, επίσης, το ποίημα «Πλεχτό τραγούδι».

Την Πρωτοχρονιά του 1939 δημοσιεύεται το πρώτο μέρος του πρωτοχρονιάτικου διηγήματος του συγγραφέα «Η σπασμένη κούκλα», ενώ στις 21 Ιανουαρίου 1939 ο Δόξας δίνει διάλεξη στην Αμαλιάδα, στο κινηματοθέατρο της πόλεως αυτής «Πάνθεον» προσκεκλημένος του «Προοδευτικού Συνδέσμου Κυριών Αμαλιάδας», με θέμα «Το ερωτικό πάθος της γυναίκας στην νεοελληνική ποίηση». Στις αρχές Μαΐου 1939, ο Δόξας προσκεκλημένος από το Σύνδεσμο Γυναικών και Δεσποινίδων της Αμαλιάδας δίνει, επίσης, στο κινηματοθέατρο «Πάνθεον», διάλεξη με θέμα παρεμφερές με το προηγούμενο και συγκεκριμένα σχετικά με το ερωτικό πάθος στη ελληνική γυναικεία ποίηση.

Στην εφημερίδα Δημιουργία της Αμαλιάδας στις αρχές του Ιουνίου του 1939, δημοσιεύεται το ποίημά του «Ώρα Πρωινή».

Στις 13 Μαΐου 1939, δημοσιεύεται κριτική του Δόξα για δύο βιβλία του συνταξιούχου καθηγητή Ηλία Παπαλεωνίδα. Το ένα από αυτά είχε ως τίτλο «Τα καλά έργα», ενώ το δεύτερο «Η Εθνική ψυχή».

Στις αρχές Σεπτεμβρίου 1939 δημοσιεύει το ποίημα «Το στοιχειό» Όπως αναφέρεται στο τέλος του δημοσιεύματος σκοπός του ποιήματος ήταν να παρασταθεί συμβολικά ο ερχομός του Πολέμου και η ανατροπή της πρότερης κατάστασης, η οποία περιγράφεται με τρόπο εξιδανικευμένο.

Στη συνέχεια, στις 19 Δεκεμβρίου 1939, έχουμε ανταπόκριση από την Πάτρα σχετικά με την πολύ επιτυχημένη διάλεξη που έδωσε ο Τάκης Δόξας, στην πόλη αυτή, στην αίθουσα της Σχολής του Λαού, με θέμα «Η πατρική μορφή του Κωστή Παλαμά».

Στα τέλη του Ιουλίου του 1940, έχουμε δημοσίευση της βιβλιοκρισίας του Περσέα Αθηναίου για το έργο του Τάκη Δόξα «Εσωτερική Τέχνη». Από το κείμενο της κριτικής μαθαίνουμε ότι ο Δόξας εμφανίστηκε κατ’ αρχάς ως πεζογράφος, ενώ πρόσφατα, εκείνη την περίοδο, εμφανίστηκε και ως ποιητής. Επίσης μαθαίνουμε ότι το έργο «Η εσωτερική τέχνη» ήταν βιβλίο κριτικής και εκδόθηκε από τον Αιγυπτιώτη εκδότη Κασιγόνη και τις εκδόσεις «Έρευνα».

Στις 20 Οκτωβρίου 1940 στη στήλη, της «Πατρίδας», «Λυρικά Σχέδια» δημοσιεύεται το πεζοτράγουδο «Η ρόδινη σκιά».

Στις 22 Οκτωβρίου 1940, επίσης, στην στήλη «Λυρικά Σχέδια», δημοσιεύεται το πεζοτράγουδο «Ένα ήρεμο φέγγος», ενώ στις 24 Οκτωβρίου 1940, επίσης στην στήλη «Λυρικά Σχέδια», δημοσιεύεται το πεζοτράγουδο Η Μελωδία της Σιωπής».

Στις 26 Ιανουαρίου 1941, και συγκεκριμένα στη στήλη «Πολεμικοί Παιάνες», δημοσιεύεται άρθρο του με τίτλο «Η δόξα των τραυματιών», αφιερωμένο στον τραυματία πολέμου, Βασίλη Τσιόρδα. Εκείνη την εποχή στα φύλλα των εφημερίδων κυριαρχούν τα πολεμικά γεγονότα, ενώ πολύ ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι στο ίδιο φύλλο δημοσιεύονται δύο διαφημιστικές καταχωρίσεις γυναικών γιατρών του Πύργου και συγκεκριμένα της οδοντιάτρου Αντιγόνης Καραμπέτσου και της ακτινολόγου-μικροβιολόγου Καλλιόπης Τρύφωνος Παπαλεωνίδα.

Εκτός αυτών, εκείνη την εποχή συνεχή παρουσία στα φύλλα του τοπικού τύπου έχουν η σταφίδα, οι θεσμοί που σχετίζονταν με το προϊόν αυτό, το λιμάνι του Κατακώλου, οι επαγγελματίες, κυρίως του Πύργου, αλλά και της Αμαλιάδας, αλλά και πολύ σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων, όπως ο Κωστής Παλαμάς, η Μαρία Πολυδούρη, ο Γιάννης Σκαρίμπας, ο Ιωάννης Πολέμης και η Μυρτιώτισσα.

Τέλος, στο φύλλο της εφημερίδας «Αυγή» του Αύγουστου Καπογιάννη στις 29 Απριλίου 1946, αναφέρεται ότι υπεύθυνος για την φιλολογική ύλη της εφημερίδας είναι ο Τάκης Δόξας.

Σε σχέση, τώρα, με την παρουσία του Τάκη Δόξα στην «Ηλειακή Βιβλιοθήκη», κατά τις απαρχές της λειτουργίας της, η πρώτη του παρουσία, επισήμως, εντοπίζεται τον Αύγουστο του 1943, όταν η Βιβλιοθήκη αρχίζει να λειτουργεί ξανά, αφού είχε αναστείλει την λειτουργία της λόγω της Κατοχής. Ήταν τότε που εκλέγεται γραμματέας του Σωματείου «Ηλειακή Βιβλιοθήκη», με πρόεδρο τον Αριστομένη Νταϊρόπουλο και ταμία τον Νίκο Δασιό.

Μετέπειτα έχουμε συνεχείς αναφορές, ενώ στις αρχαιρεσίες του Φεβρουαρίου του 1947 ο Τάκης Δόξας εκλέγεται αντιπρόεδρος με πρόεδρο τον Μένη Νταϊρόπουλο, ταμία τον Νίκο Δασιό, γραμματέα τον Νίκο Καραμπάτση και έφορο τον Παναγιώτη Παπαδόπουλο. Το 1951 και το 1952 τον ξαναβρίσκουμε στη θέση του Γραμματέα της «Ηλειακής Βιβλιοθήκης» συμμετέχοντας ενεργά στις διαδικασίες τροποποίησης του άρθρου 25 του καταστατικού του Σωματείου, που είχε να κάνει με τη διάθεση της περιουσίας του σε περίπτωση διαλύσεώς του, καθώς και στις διαδικασίες της κρατικοποίησής της. Ο Τάκης Δόξας, εκτός του λογοτεχνικού του έργου, άφησε την προσωπική του σφραγίδα και στην Βιβλιοθήκη του Πύργου (αρχικά «Ηλειακή» και μετέπειτα δημόσια), αφού φαίνεται να είχε αντιληφθεί πλήρως αυτό που έχει επισημανθεί από τον Reinhard Wittmann σχετικά με τον δημοκρατικό χαρακτήρα των δημοσίων βιβλιοθηκών.

Ο Τάκης Δόξας γέννημα και θρέμμα του Πύργου της οικονομικής ακμής, της σταφιδικής οικονομίας και της πυκνής κοινωνικής ζωής, έκανε αισθητή την παρουσία του, όχι μόνον με το λογοτεχνικό του έργο, αλλά και γενικότερα στην πνευματική ζωή της περιόδου που έζησε, κληροδοτώντας σε εμάς παρακαταθήκες που υπάρχουν και θα υπάρχουν εσαεί.

Της Εύης Βεργοπούλου, Οικονομολόγου και υποψήφιας περιφερειακής συμβούλου Ηλείας με τον συνδυασμό «Νέα Δυτική Ελλάδα – Ενωμένοι Μπορούμε»

Η απερχόμενη περιφερειακή αρχή εκλέχθηκε το 2019 με «σημαία» την Aρχαία Ολυμπία και το πολιτιστικό-τουριστικό απόθεμα της Ηλείας, κάνοντας λόγο για αναξιοποίητο θησαυρό που θα μπορούσε να φέρει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Όλα αυτά αποδείχθηκαν «παχιά» λόγια, αφού η Ηλεία και η Δυτική Ελλάδα παραμένουν στο 1% του πανελλαδικού ΑΕΠ τουρισμού και χωρίς να έχει γίνει τίποτα για να αναδειχθεί ο πολιτιστικός πλούτος της Ηλείας.

Παρότι η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας και άλλες φορείς του πολιτισμού έχουν κατά καιρούς αναφερθεί στην ανάγκη χρηματοδότησης εργασιών που δεν μπορεί να καλύψει το υπουργείο Πολιτισμού, ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης δεν έκανε τίποτα.

Αντίθετα, προτίμησε να μοιράζει πόρους σε συλλόγους και σωματεία, χωρίς να μπει στον κόπο να μας εξηγήσει με ποια κριτήρια, και να διοργανώνει γιορτές και συναυλίες. Κανένας δεν διαφωνεί με το να στηρίζονται οι πρωτοβουλίες λαϊκού και παραδοσιακού πολιτισμού, όμως μέσα σε αυτήν την τετραετία φτάσαμε στην υπερβολή. Δεν έγινε καμία σοβαρή προγραμματική σύμβαση για την ανάδειξη αρχαιολογικών και εκκλησιαστικών μνημείων. Δεν έγινε καμία σοβαρή συνεργασία με τουριστικούς φορείς για να μπει η Ηλεία δυνατά στον τουριστικό χάρτη.

 Καλό και έξυπνο το σλόγκαν περί «Ολυμπιακής Γης», αλλά στην πράξη δεν έγινε τίποτα για να αυξήσει η Ηλεία το τουριστικό εισόδημα. Στον αυτόματο η Κρουαζιέρα, στον αυτόματο η Αρχαία Ολυμπία, στον αυτόματο ο Κάμπος, στο μηδέν ο τουρισμός στον δήμο Πύργου. Μια τετραετία χαμένη.

Η Ηλεία έχει ανάγκη από ένα συγκροτημένο σχέδιο που θα αναδεικνύει τον αρχαιολογικό και θρησκευτικό πλούτο της και ταυτόχρονα πρέπει να εφαρμόσει ένα ρεαλιστικό πλάνο προσέλκυσης υγιών μορφών τουρισμού, που θα δημιουργούν θέσεις εργασίας και θα φέρνουν ανάπτυξη.

   Το να κοπεί το νερό, μπορεί να συμβεί. Το να υπάρξει βλάβη, μπορεί να συμβεί. Ακόμη και βλάβη μεγάλη. Το να μην υπάρχει εναλλακτική, ίσως να είναι πολιτικά κατακριτέο, αλλά και αυτό... μπορεί να συμβεί. Εν γένει, καλό είναι να καταλάβουμε, ότι ζούμε σε ανθρώπινες καταστάσεις και όλα μπορούν να συμβούν.  

   Ναι λοιπόν, κόπηκε το νερό για τρεις και τέσσερις και πέντε μέρες. Πρόβλημα και μάλιστα... μεγάλο. Μιλάμε για το πιο βασικό αγαθό για τον άνθρωπο. Αλλά τέτοια περιστατικά, αποτελούν και μια μεγάλη ευκαιρία, για το τι κοινωνία διαπλάθουμε. Ήταν, κατά τη γνώμη μου μια ευκαιρία, πρωτίστως για τους γονείς, αλλά και για τους παππούδες και τις γιαγιάδες, να μιλήσουν στα παιδιά, για το νερό! Κάτι που αύριο, θα μπορούσαν να το κάνουν και στα Σχολεία, οι δάσκαλοι και οι παιδαγωγοί. Και να τους πουν πως εν τέλει, τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Να τους μάθουν τι περνούσαν οι πρόγονοι μας, για να έχουν λίγο νερό στο σπίτι τους. Να τους πουν, για τα παιδιά σε χώρες της Αφρικής ή σε άλλα μέρη του κόσμου, που δεν έχουν (καθαρό) νερό και πεθαίνουν από την έλλειψή του ή από σχετιζόμενες αρρώστιες.  

Πάμε όμως τώρα, στο πρόβλημα ύδρευσης που παρουσιάστηκε στην Αμαλιάδα και τη διαχείριση του από τη Δημοτική Αρχή Ήλιδας...

Είναι αδιανόητο, ο Δήμαρχος Ήλιδας κ. Λυμπέρης, ενώ βγάζει επίσημες ανακοινώσεις, σε καμία από τις δύο να μην αναφέρει κάτι συγκεκριμένο για το πότε θα αποκατασταθεί η υδροδότηση στην πόλη της Αμαλιάδας. Εάν δεν ήξερε, θα μπορούσε με πάσα ειλικρίνεια, να αναφέρει απλά την αλήθεια, δηλαδή ότι... δεν γνωρίζουμε. Και πάντως, όχι να παίζει με τις λέξεις, ούτε και να μπαίνει σε πολιτικές αντιπαραθέσεις.

Ακριβώς γι’ αυτό, ο Νομοθέτης, έχει προβλέψει ότι ακόμη και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, ο Δήμαρχος δεν σταματάει να είναι Δήμαρχος, ούτε αντικαθίσταται. Οφείλεις λοιπόν πρωτίστως, ειδικά σ’ ένα τέτοιο θέμα, να συμπεριφερθείς ως Δήμαρχος, τουλάχιστον σεβόμενος ότι χιλιάδες ανθρώπων δεν έχουν νερό στις βρύσες τους. Δεν λέω... να πιούν νερό, γιατί και που έχουμε νερό, εμφιαλωμένα αγοράζουμε για να πιούμε. Και είναι προφανές, ότι έτσι θα συνεχίσουμε να κάνουμε.

Επ’ ουδενί φυσικά, (δεν) θα ήθελα, αυτή η αναφορά μου, να ερμηνευτεί ως παρέμβαση εν όψει δημοτικών εκλογών και ούτε βεβαίως, έχω καμιά αντιπολιτευτική διάθεση προς τη Δημοτική Αρχή. Αντιθέτως, για να μην υπάρξει καμία πολιτική παρερμηνεία, οφείλω να ξεκαθαρίσω ότι τον κ. Ιωάνννη Λυμπέρη, τον σέβομαι και τον τιμώ, όχι μόνο ως επιλογή -και μάλιστα διαχρονική- του κυρίαρχου λαού, αλλά και για έναν άλλο -βασικό, κατ’ εμέ- λόγο. Επειδή ο κ. Λυμπέρης, είναι αυτός που πριν από (25) είκοσι πέντε χρόνια, απάλλαξε την Αμαλιάδα, από τις νοοτροπίες του βαθέως κομματισμού... που επικρατούσαν για χρόνια στην πόλη μας, τις εποχές προτού ο Γιάννης Λυμπέρης, αναλάβει για πρώτη φορά τα ηνία του Δήμου μας. Μα και για έναν ακόμη λόγο, τον πιο κύριο, κατά τη γνώμη μου. Επειδή ο Δήμαρχος Ήλιδας Γιάννης Λυμπέρης, πάει κόντρα σε γνωστές απειλητικές τακτικές και εκβιαστικές μεθοδεύσεις (όχι... αρουραίων, όπως τους έχει χαρακτηρίσει, γιατί ακόμη και οι αρουραίοι έχουν κάποια αξία, αλλά) αδίστακτων ατόμων (εκμετάλλευσης) ή παρασιτικών στοιχείων (προβολής) που άλλοι μάλιστα... είτε συνεργάζονται μαζί τους, είτε έχουν τον συγκεκριμένο... τύπο (μέχρι και) να ξημερωβραδιάζεται στα γραφεία τους.

Και αφού πλέον και επιτέλους, έχει αποκατασταθεί η υδροδότηση στην Αμαλιάδα, ας θέσουμε κι ένα έτερο ερώτημα, ιδίως μάλιστα... μέσα και στην εκλογική περίοδο που διανύουμε! Άραγε, ποιο νερό... μπορεί να ξεπλύνει την πολιτική βρωμιά; Εξάλλου, πόσο απέχει το... κλέος από τη... νίκη;

Νικόλαος  Διαμαντόπουλος

Πρώην Επικεφαλής Ανεξαρτησίας Ήλιδας

Αμαλιάδα - Πολίτης

Του Νίκου Καλάκου

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι νέοι και οι νέες της χώρας, είναι η εύρεση προσιτής και ποιοτικής στέγης εξαιτίας των  χαμηλών μισθών και της δυσκολίας πρόσβασης σε στεγαστικά δάνεια.

Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι η πρώτη που θεσμοθέτησε ένα ολοκληρωμένο και ρεαλιστικό πρόγραμμα για να βοηθήσει νέους και νέα ζευγάρια από 25 έως 39 ετών να λάβουν χαμηλότοκοδάνειο για να αγοράσουν το δικό τους σπίτι, προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ με πρόβλεψη για διπλασιασμό, εφόσον εξαντληθεί το αρχικό ποσό.

Το ότι μέσα σε λίγες ημέρες από το άνοιγμα της εφαρμογής έχουν υποβληθεί ήδη 30.000 αιτήσεις, δείχνει το μεγάλο ενδιαφέρον και την ορθότητα της επιλογής που έκανε η κυβέρνηση και προσωπικά ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Χάρη στην κρατική επιδότηση, το κόστος εξυπηρέτησης του δανείου θα είναι χαμηλότερο από το ενοίκιο που θα πλήρωναν, ενώ το δάνειο για τρίτεκνους και πολύτεκνους (αλλά και όσους γίνουν τρίτεκνοι και μετά πολύτεκνοι κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου τους) θα είναι εντελώς άτοκο. Για τους υπόλοιπους δικαιούχους θα είναι μόλις στο ένα τέταρτο του εμπορικού επιτοκίου.

Παράλληλα, προχωρά και το επόμενο βήμα, που είναι το πρόγραμμα «Κάλυψη» για τη στέγαση ευάλωτων νέων σε ιδιωτικές κατοικίες με καταβολή του ενοικίου από το Δημόσιο για τρία χρόνια, η κοινωνική αντιπαροχή αλλά και τα προγράμματα ανακαίνισης ιδιωτικών κατοικιών.

Η Ελλάδα ήταν για πάρα πολλά χρόνια μια χώρα αφιλόξενη για τους νέους και τις νέες της και υπάρχουν ευθύνες διαχρονικές για το πολιτικό σύστημα. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι η πρώτη που αφουγκράζεται τον παλμό των νέων μας και επιχειρεί να δώσει ευκαιρίες και λύσεις. Είναι αναγκαίο να ξανανιώσει η νεολαία μας ότι η Πολιτεία είναι δίπλα τους και στηρίζει έμπρακτα τα όνειρά τους.

Η Ηλεία είναι ένας νομός που βιώνει τη δημογραφική συρρίκνωση και τη μετανάστευση των νέων στα αστικά κέντρα ή στο εξωτερικό. Οφείλουμε να το αντιστρέψουμε και να τους πείσουμε να μείνουν στον τόπο τους, δίνοντάς τους λύσεις στα προβλήματά τους.

Από την εκλογή της Κυβέρνησης Μητσοτάκη- Ιούλιος 2019- μέχρι και σήμερα ό,τι βιώνουμε στον Νομό Ηλείας δεν έχει προηγούμενο. Είναι η πρώτη φορά που μια κυβέρνηση έχει ανατρέψει μία σειρά βημάτων ενίσχυσης της παιδείας, της υγείας και των υποδομών χωρίς να έχει δοθεί προηγουμένως όχι μόνον επιβεβλημένη αντιπρόταση αλλά ούτε εξήγηση.

Πώς μπορεί άλλωστε να δικαιολογηθεί η επιλογή της ΝΔ να καταργήσει το νέο τμήμα ΤΕΦΑΑ και να μεταφέρει τα τμήματα της  Μουσειολογίας και της Γεωπονίας εκτός νομού; 

Η παιδαριώδης δικαιολογία της Υπουργού Παιδείας πως δήθεν θα προχωρούσε σε αναδιάταξη του ακαδημαϊκού χάρτη απεδείχθη μέγα ψέμα, καθώς ο πολυσυζητημένος και δήθεν εκτεταμένος ανασχεδιασμός άρχισε και τελείωσε στον νομό μας.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θεωρείται δεδομένο ότι η Ηλεία πρέπει να επανατοποθετηθεί στον ακαδημαϊκό χάρτη με πανεπιστημιακά τμήματα που θα περιλαμβάνουν αφενός στοιχεία των τοπικών κοινωνιών και αφετέρου θα προσφέρουν υψηλής ποιότητας μόρφωση, με  σοβαρό σχέδιο υπέρ της νέας γενιάς, που θέλει να σπουδάσει και να μείνει στον τόπο της.

Επιπρόσθετα, για τον νομό μας ζωτικής σημασίας είναι η στήριξη των δομών υγείας που τόσο κυνικά και ίσως όχι τυχαία η ΝΔ έχει εγκαταλείψει. Είναι αλήθεια ότι τόσο οι νοσηλευτικές μονάδες, όσο και η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας έχουν υποστεί ακατανόητη συρρίκνωση τόσο στους προϋπολογισμούς όσο και στο ανθρώπινο δυναμικό τους.

Αδιανόητο τυγχάνει το γεγονός ότι στον νομό μας, που επιπλέον ήταν το πρώτο θύμα μαζικών κρουσμάτωνcovid, να έχει ανοίξει συζήτηση εάν θα κλείσουν δομές υγείας.

Είναι επιβεβλημένη η ανάγκη λοιπόν να αναστραφεί η πολιτική της απαξίωσης και να εφαρμοστεί το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για ένα νέο ισχυρό και δημόσιο ΕΣΥ με προσλήψεις ιατρών και νοσηλευτών, με καλύτερες αποδοχές και συγχρόνως καλύτερες συνθήκες εργασίας που θα αποκαθιστούν το αίσθημα  δικαιοσύνης και αξιοπρέπειας των ανθρώπων των δομών υγείας.

Στον δε κρίσιμο τομέα των υποδομών στον νομό μας, η εγκατάλειψη της λειτουργίας της σιδηροδρομικής γραμμής και η παύση των εργασιών του νέου δρόμου Πύργος-Πάτρα για τρία χρόνια αποδείχθηκαν επιλογές με ολέθρια αποτελέσματα.

Η κατάργηση των εργολαβιών που είχαν δρομολογηθεί επί ΣΥΡΙΖΑ και η επιβολή διοδίων (που δεν υπήρχαν) εκτόξευσαν στο διπλάσιο σχεδόν το κόστος της κατασκευής από τον αρχικό προϋπολογισμό, που σε συνάρτηση με την καθυστερημένη ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου (κατά 2-3 έτη) και την αμφίβολη έναρξη της σιδηροδρομικής γραμμής, κατατάσσει τον νομό μας στους νομούς όχι μόνον με το χειρότερο δίκτυο, αλλά και περιορισμένης πρόσβασης παρά την ηπιότητα του γεωγραφικού ανάγλυφου.

Συνεπώς η απροθυμία της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας να στηρίξει στην πράξη τους κρίσιμους τομείς της Υγείας, της Παιδείας και των Υποδομών επιβεβαιώνει πως ο νομός μας εδώ και 3,5 χρόνια έχει καταστεί μάλλον έρμαιο ενός κακοστημένου νεοφιλελεύθερου σχεδίου που μόνον στην οπισθοδρόμηση και στον μαρασμό οδηγεί.

Υποχρέωση λοιπόν του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία είναι να εφαρμόσει ένα σχέδιο δικαιοσύνης, ένα σχέδιο συμπεριληπτικό και προοδευτικό που θα αναφέρεται και θα εκπηγάζει από την κοινωνία  της Ηλείας, ώστε να τεθούν τα θεμέλια και οι βάσεις  για την Ηλεία του αύριο.

Με αναγκαία Έργα Υποδομών που θα διευκολύνουν την ζωή των μόνιμων κατοίκων, θα αναβαθμίζουν την ποιότητα της ζωής τους -το ζητούμενο δηλαδή- και θα προσφέρουν παροχές υψηλού επιπέδου σε όσους επιλέγουν να επισκεφθούν τον νομό μας.

Με Τριτοβάθμια Εκπαίδευση που θα καλύπτει τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών και κυρίως τα όνειρα της νέας γενιάς με ουσιαστική και ποιοτική εκπαίδευση και ανταγωνιστικά πτυχία.

Με Δημόσια & Δωρεάν Υγεία αξιοπρέπειας και ποιότητας, με ουσιαστική και δυναμική στήριξη των δομών της.

Ζωή Αναστασοπούλου

Δικηγόρος- Υποψήφια βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣΝ.Ηλείας

Του Νίκου Καλάκου

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, με αίσθημα ευθύνης απέναντι στον ελληνικό λαό, τήρησε τον λόγο του για εξάντληση της τετραετίας και για εθνικές εκλογές μέσα στην άνοιξη, ανακοινώνοντας ότι οι κάλπες θα στηθούν την Κυριακή 21 Μαΐου.

Πλέον οι πολίτες της Ηλείας και όλης της χώρας καλούνται να συγκρίνουν τα πεπραγμένα της κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τα πεπραγμένα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα.

Τα διλήμματα είναι σαφή και η υπεροχή ξεκάθαρη. Η Νέα Δημοκρατία παρέλαβε μισοδιαλυμένες εργολαβίες στην Πατρών-Πύργου, που με τον σημερινό πληθωρισμό θα είχαν διακοπεί οριστικά, και ξανάβαλε το έργο σε τροχιά υλοποίησης ενώνοντάς το με την Ολυμπία Οδό, ώστε οι Ηλείοι να έχουν τον ίδιο δρόμο από τον Πύργο ως την Αθήνα. Ο ΣΥΡΙΖΑ σταμάτησε τον διαγωνισμό το 2014 και επί τέσσερα χρόνια έκανε οκτώ δημοπρατήσεις για να πάρει ένας συγκεκριμένος εργολάβος το μισό έργο, υπογράφοντας τις μισές συμβάσεις δύο μήνες πριν από τις εκλογές για να πουλήσει ελπίδα στον ηλειακό λαό.

Η Νέα Δμοκρατία εκτέλεσε άψογα ένα μεγάλο εμβολιαστικό πρόγραμμα και παρά τις όποιες αστοχίες αντιμετώπισε αποτελεσματικά την πανδημία, την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε «παιχνίδια» με το αντιεμβολιαστικό κίνημα.

Η Νέα Δημοκρατία διέθεσε 45 δις. ευρώ για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας και άλλα 10 δίς. Ευρώ για την ενεργειακή κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ το μόνο που έκανε, ήταν να τάζει τα πάντα στους πάντες, χωρίς να έχει καμία συναίσθηση του δημοσιονομικού κινδύνου.

Η Νέα Δημοκρατία μείωσε τους φόρους και αύξησε μισθούς, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ «έπνιξε» την ανάπτυξη και την οικονομία με υπερφορολόγηση και με καθηλωμένους μισθούς, βυθίζοντας τους πολίτες σε μια «έντιμη φτώχεια».

Η Νέα Δημοκρατία επιτάχυνε σημαντικά την έκδοση κύριων συντάξεων, έδωσε αυξήσεις μετά από δώδεκα χρόνια, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ τις «πετσόκοψε» με τον περίφημο νόμο Κατρούγκαλου και άφησε πίσω του χάος στον ΕΦΚΑ με χιλιάδες εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης.

Η Νέα Δημοκρατία ενίσχυσε την εθνική άμυνα, έχτισε ισχυρές διεθνείς συμμαχίες και ήλεγξε το μεταναστευτικό, την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ καταψήφιζε αμυντικές συμφωνίες και μας έλεγε «ανοίξτε τα σύνορα στον Έβρο».

Φυσικά υπήρξαν λάθη και αστοχίες, για τις οποίες ο ίδιος πρωθυπουργός ζήτησε συγγνώμη και ανέλαβε την ευθύνη. Όμως αυτά δεν αναιρούν τη γενική εικόνα, η οποία δείχνει πως η κυβέρνηση που αντιμετώπισε τις περισσότερες και σοβαρότερες κρίσεις από οποιαδήποτε άλλη, κράτησε τη χώρα όρθια και την έβαλε σε τροχιά ανάπτυξης. Για αυτό στις 21 Μαΐου ανανεώνουμε την εντολή στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Νέα Δημοκρατία.

Πομπός στέλνει στο κινητό συνεχείς μετρήσεις της γλυκόζης στη διάρκεια της ημέρας για την πρόληψη επεισοδίων υπογλυκαιμίας.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/06/plus/ta-nea-tis-agoras/neo-systima-metrisis-glykozis-xoris-trypimata-enekrine-o-eopyy/

Η συχνότητα της σεξουαλικά μεταδιδόμενης ασθένειας αυξάνεται σε αρκετές δυτικές χώρες. Στην Ελλάδα τα κρούσματα δεν είναι σπάνια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/06/03/b-science/episthmes/syfili-ksexasmeni-astheneia-pou-itan-panta-edo/

Ο Άλμπερτ Μπουρλά φάνηκε αισιόδοξος για την θεραπεία του καρκίνου, λέγοντας ότι θα δούμε αρκετές βελτιώσεις τα επόμενα χρόνια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/05/23/health/mpourla-vriskomaste-konta-ston-stoxo-gia-ti-therapeia-tou-karkinou/

Όλα ξεκίνησαν πριν από δύο εβδομάδες, όταν μία επιδημική έξαρση κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/05/22/b-science/eylogia-ton-pithikon-ola-osa-gnorizoume-giati-o-ios-prokalei-anisyxia-stis-ygeionomikes-arxes/

Οι ειδικοί τονίζουν ότι μεγάλη σημασία έχει η έγκαιρη διάγνωση ενώ καλούν τους γονείς να δώσουν σημασία στο πρώτο σημάδι της ηπατίτιδας που είναι ο ίκτερος.

Πηγή, περισσότερα στα https://www.tanea.gr/2022/04/23/health/ipatitida-se-paidia-ayto-einai-to-proto-simadi-kai-fainetai-sta-matia/

Αρκετό έδαφος έναντι των ανταγωνιστών του δείχνει να έχει χάσει το χάπι που έχουν παρασκευάσει η Merck και ο εταίρος της Ridgeback Biotherapeutics για την αντιμετώπιση της COVID-19.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/02/02/b-science/sars-cov2/xapi-tis-pfizer-kontra-sto-xapi-tis-merck/

«Αυτή δεν θα είναι η τελευταία παραλλαγή και η επόμενη θα έχει τα δικά της χαρακτηριστικά» εκτιμά ο δρ Μέντλεϊ.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/02/01/b-science/sars-cov2/koronaios-einai-omikron-teleytaia-parallagi-ti-deixnoun-ta-epistimonika-montela/

Την «Όμικρον» έχει βάλει «σημάδι» ένα νέο εμβόλιο που ετοιμάζεται από τις Pfizer και BioNTech.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/01/25/b-science/sars-cov2/omikron-oi-pfizer-kai-biontech-arxizoun-tin-kliniki-dokimi-emvoliou-kata-tis-parallagis/

Λίγο πριν χτυπήσει το κουδούνι για τους πολύ μικρούς μαθητές, του προνηπίου και του νηπίου, χρήσιμες συμβουλές για το πώς θα διαχειριστείτε τη νέα καθημερινότητα.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/05/plus/ta-nea-tis-agoras/proti-mera-sto-nipiagogeio-ta-sosta-vimata-gia-tin-prosarmogi-xoris-agxos-kai-dyskolies/?utm_source=ingr&utm_medium=hp_thematiko_widget

Κάθε μετάβαση στη ζωή του ανθρώπου, έτσι και η μετάβαση από την οικογένεια στην ευρύτερη σχολική κοινότητα, είναι ένα «πέρασμα» από μια δεδομένη κατάσταση σε μια νέα, άγνωστη συνθήκη που σηματοδοτεί μια αλλαγή τόσο στη ζωή του παιδιού όσο και στο ρόλο του γονιού.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/06/plus/ta-nea-tis-agoras/proti-mera-sto-sxoleio-xrisimes-symvoules-gia-ta-paidia-kai-tous-goneis/?utm_source=ingr&utm_medium=hp_thematiko_widget

Πώς η εργασία έπαψε πλέον να θεωρείται υπέρτατη αξία • Πανδημικοί αναστοχασμοί εργαζομένων και αναθεωρήσεις της προτεσταντικής ηθικής.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/09/06/economy/oikonomikes-eidiseis/siopiri-paraitisi-sto-relanti-oi-ergazomenoi-kai-fainomeno-tou-burnout/

Το πρότυπο της συνταξιοδότησης μετασχηματίζεται εδώ και χρόνια

Ικανοποίηση στους εργαζομένους που κάνουν λόγο για τις χαρές της μείωσης των ημερών απασχόλησης - Τι δείχνουν τα πιλοτικά προγράμματα.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.tanea.gr/print/2022/08/23/economy/i-pempti-einai-lfi-nea-paraskeyi/

Με δύο σπουδαίες κυρίες…

Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνει με επιτυχία αυτό το καλοκαίρι το τμήμα Πολιτισμού της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας , πέρα από το ίδιο το καλλιτεχνικό κομμάτι, στέκονται αφορμή για να βρεθούν ξανά παλιοί φίλοι αλλά και για να γεννηθούν νέες φιλίες. Έτσι, ο Αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού και Τουρισμού Νίκος Κοροβέσης στο πλαίσιο αυτών των εκδηλώσεων, είχε την ευκαιρία να ανταμώσει ξανά στην συναυλία της Ευανθίας Ρεμπούτσικα στον Πύργο με την Αγάπη Πολίτη Βαρδινογιάννη με την οποία τους συνδέουν χρόνια φιλίας και να παρακολουθήσουν μαζί αυτήν την υπέροχη μουσική βραδιά. Παράλληλα, με αφορμή το αφιέρωμα για τα 100 χρόνια από την γέννηση του Γρηγόρη Μπιθικώτση, συναντήθηκε ξανά μετά για δεύτερη φορά μετά την επίσημη παρουσίαση του προγράμματος, με την κόρη του σπουδαίου ερμηνευτή της Ρωμιοσύνης , την Άννα Μπιθικώτση που είχε μαζί με τον αδελφό της Γρηγόρη την επιμέλεια της παράστασης που διοργάνωσε η Περιφέρεια στο Φλόκα. Και αυτή ήταν η αρχή μιας νέας φιλίας. Και με τις δυο αυτές ξεχωριστές κυρίες, στο μέλλον θα υπάρξουν και άλλες ακόμα συνεργασίες. Γιατί όπως λένε, οι παρέες γράφουν ιστορία.

Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ οραματίζεται ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους με παρουσία στο metaverse και εκεί να ξοδεύουν ο καθένας εκατοντάδες… πραγματικά δολάρια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.ot.gr/2022/06/24/texnologia/meteverse-mia-entelos-nea-agora-pou-tha-arithmei-1-dis-anthropous/

     Ὁ Ἐπίσκοπος Ὠλένης

  Α Θ Α Ν Α Σ Ι Ο Σ

                                                   Κυριακή   26   Ἰουνίου   2022 

 Στήλη Ἅλατος ...    

       Σήμερα B΄ Κυριακή τοῦ Ματθαίου, ἀγαπητοί μου ἀναγνῶστες, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει τούς ἐν Ἁγίῳ Ὄρει ἀσκὴσαντας Ὁσίους καί Πατέρας, οἱ ὁποῖοι διά  τῶν πνευματικῶν ἀγώνων πέτυχαν τήν σωτηρία τους, πού αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς ἐπί γῆς ζωῆς μας.

   Τό ἐρώτημα πού τίθεται εἶναι: Τί εἶναι ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου;

   Δέν εἶναι τίποτα ἄλλο παρά ἡ ζωή μέ τόν Χριστό, ἡ ὁποία πρέπει νά ἀρχίσει ἀπό ἐδῶ, ἀπό αὐτή τήν ζωή τήν  πρό τοῦ βιολογικοῦ θανάτου. Ἡ σωτηρία εἶναι μιά ἀδιάκοπη διαβίωση μέ τόν Σωτῆρα. Ὁ Σωτήρας εἶναι ὁ Χριστός. Διότι ὁ Χριστός εἶναι ὁ «ἀεί Ὤν» καί ὁ ὄντως Ὤν. Αὐτός πού ὑπάρχει πάντοτε ἀληθινά καί θά ὑπάρχει εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἄν θέλεις καί  σύ ἀναγνώστα μου νά σωθεῖς, δηλαδή νά ὑπάρχεις εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων καί νά μήν χαθεῖς, θά πρέπει νά ἑνωθεῖς μέ Αὐτόν πού ὑπάρχει πάντα. Ὁ Τριαδικός Θεός ὑπῆρχε, ὑπάρχει καί θά ὑπάρχει.

   Ὅποιος λοιπόν θέλει νά σωθεῖ, θά πρέπει νά ἑνωθεῖ μέ  τόν ὄντως Ὄντα καί τόν ἀεί Ὄντα Θεόν. Αὐτή εἶναι ἡ σω-τηρία, ἡ ἀδιάκοπη ζωή μέ τόν Χριστό. Γι’ αὐτό ἡ σωτηρία δέν εἶναι τίποτα ἄλλο ἀπό τήν χριστοποίησή μας. Δηλαδή τό νά γίνουμε χριστοί, μικροί χριστοί μέ τόν Χριστό- Σωτῆρα, ἡ θέωσή μας μαζί Του, ὄχι αὐτονομημένα.

    Προσπάθησαν νά γίνουν θεοί οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά χωρίς τόν Χριστό. Ἀπό τήν πρώτη στιγμή αὐτή εἶναι ἡ προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου.Aὐτή ὑπῆρξε καί ἡ αἰτία τῆς πτώσης τῶν πρωτοπλάστων μέ τή συμβουλή τοῦ διαβόλου˙ Προσπάθησαν νά γίνουν θεοί χωρίς τόν Θεό. Καί μέχρι σήμερα μέσῳ τῆς τεχνολογίας,τοῦ πολιτισμοῦ, τῆς μάταιης δόξας, τοῦ χρήματος κ.λ.π. προσπαθεῖ ὁ ἄνθρωπος νά γίνει θεός καί νά πάρει τή δόξα τοῦ Θεοῦ.

    Ἡ θέωση, λοιπόν, μέ τόν Χριστό εἶναι αὐτό πού σώζει καί ὄχι ἡ αὐτονομημένη θέωση πού δέν εἶναι παρά ἕνα ψέμα, γιατί δέν μπορεῖς νά γίνεις θεός χωρίς τόν Θεό. Ὁ ἁγιασμός μας κατορθοῦται μαζί Του. Ἡ μεταμόρφωσή μας ἐπιτυγχάνεται μαζί Του. Μή ζητᾶς ἀνάπαυση ἐκτός τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Σήμερα οἱ ἄνθρωποι προσπαθοῦν νά βροῦν ἀνάπαυση, ἀλλά μακριά ἀπ’ τήν Ἐκκλησία.

    Ξεχνοῦμε ὅμως τί μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ Χριστός: «Μάθετε ἀπ’ἐμοῦ, ὅτι πρᾶός εἰμί καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ καί εὑρήσετε ἀναπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν» (Ματθ. ΙΑ΄,29). Θέλεις νά βρεῖς ἀνάπαυση στήν ψυχή σου; Θά τήν βρεῖς στόν Χριστό. Τήν πνευματική ἀνάπαυση τήν βιώνουμε ἀπό τόν Χριστόν, ὄχι ἁπλῶς νά ἀκοῦμε ἤ νά διαβάζουμε γιά τόν Χριστό. Ἀλλά νά ζήσουμε μαζί μέ τόν Χριστό τότε ἐμπειρικά θά τήν μάθουμε. Γιατί τό ρῆμα μανθάνω στήν Ἁγία Γραφή σημαίνει βιώνω, ζῶ. Ἄν λοιπόν μάθουμε, δηλαδή ζήσουμε μαζί μέ τόν Χριστό, τότε θά ἔρθει ἡ ἀνάπαυση. Ἀνάπαυση χωρίς Χριστό, δέν εἶναι ἀνάπαυση. Ἡ θέωσή μας, λοιπόν, πραγματοποιεῖται μαζί Του, ἡ ἀνάπαυσή μας κατορθοῦται μαζί Του, ὁ ἁγιασμός μας ἐπίσης μαζί Του, ὡς καί ἡ ἐντριάδωσή μας μαζί Του. Αὐτό σημαίνει τό νά μποῦμε μέσα στήν Ἁγία Τριάδα. Νά γίνουμε δηλαδή καί ἐμεῖς θεοί κατά χάριν, ὅπως εἶναι ἡ Ἁγία Τριάδα Θεός κατά φύση.

    Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός  τῆς ζωῆς μας, διότι πλασθήκαμε ἀπό τόν Τριαδικόν Θεόν  κατ’εἰκόνα καί καθ’ὁμοίωσιν.

    Καλούμεθα νά πορευθοῦμε ἀπό τό κατ’εἰκόνα εἰς τό καθ’ ὁμοίωσιν. Ἡ πορεία αὐτή πραγματοποιεῖται μέ τήν χάριν καί τόν φωτισμόν τοῦ Θεοῦ, μέ τήν προϋπόθεση ὅτι θά παραμείνουμε κοντά Του καί θά ἐφαρμόσουμε τόν νόμον Του καί τίς ἐντολές Του.

   Τότε θά  ἐπιτευχθεῖ ἡ θέωσή μας, θά γίνουμε θεοί κατά χάριν καί θά ἀπολαύσουμε τήν αἰώνια καί μακαρία ζωή τοῦ παραδείσου.ΑΜΗΝ.

Toυ Σπύρου Σιδηροκαστρίτη

Δυστυχώς, έχουμε αρχίσει ήδη να ζούμε τις επιπτώσεις της: οι ακραίες θερμοκρασίες του καλοκαιριού, η ανομβρία μαζί με τη μη πρόνοια για την πρόληψη όσο και η αποτελεσματική κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών μας αποκαλύπτουν πτυχές της περιβαλλοντικής κρίσης που από εδώ και πέρα θα αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας. Αν και υπήρχαν φωνές αρκετές δεκαετίες πριν που έθεταν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο που η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τον πλανήτη, ερωτήματα σχετικά με την αλόγιστη κατασπατάληση των φυσικών πόρων, για τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στο περιβάλλον τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε τοπικό επίπεδο ουδέποτε λήφθηκαν υπόψη. Εκτός λοιπόν από τα έργα άμεσης προτεραιότητας που πρέπει να γίνουν με έμφαση στην αντιπλημμυρική προστασία λόγω των πυρκαγιών πρέπει να υπάρξει παρέμβαση για την ανάσχεση των επιπτώσεων από τη διάβρωση των ακτών και τη χρηστή διαχείριση των υδάτινων πόρων.

Η κλιματική κρίση είναι εδώ και αν δεν δράσουμε άμεσα ο νομός μας με το τόσο πλούσιο υδρογραφικό δίκτυο με πηγές, ποτάμια και λίμνες συνώνυμο των έφορων και καταπράσινων εκτάσεων να απειλείται άμεσα από ερημοποίηση. Δεν χρειάζεται να πάμε πολύ μακριά για να φανταστούμε το μέλλον, αρκεί μια βόλτα μέχρι την Σπιάντζα εκεί όπου η θάλασσα έχει καταπιεί τη στεριά και λίγο πριν στην πρώην λίμνη Μουριά που από μια όαση έγινε κρανίου τόπος.

Τι απέδωσε η καταστροφή της λίμνης Μουριάς που να δικαιολογεί αυτή την αδιαφορία; Τίποτα! Φωτίζοντας λοιπόν το πεδίο των οικονομικών επιπτώσεων από την αποξήρανση χωρίς να παραβλέπουμε τις επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον από την καταστροφή αυτού του οικοσυστήματος η αποτίμηση είναι αρνητική. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις που δημιουργήθηκαν είναι ελάχιστες και συμβάλλουν ελάχιστα στην τοπική οικονομία. Αν υπήρχε η λίμνη εκτός από την αλιεία (στην περιοχή υπήρχε διβάρι με εξαγωγική δραστηριότητα) θα είχε αναπτυχθεί γύρω της μια δυναμική οικονομική δραστηριότητα βασισμένη στον αγροτουρισμό και δραστηριότητες αθλητικές- αναψυχής καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Ως φυσικός ταμιευτήρας νερού στις παρυφές της πόλης του Πύργου θα βελτίωνε το μικροκλίμα της ευρύτερης περιοχής και θα είχαμε αισθητά καλύτερες θερμοκρασίες ειδικότερα τους καλοκαιρινούς μήνες.

Στο νομό μας, πληρώνουμε την αδιαφορία τόσο της κεντρικής πολιτείας όσο και των επιλογών των εκπροσώπων μας στην τοπική αυτοδιοίκηση που αναλώθηκαν στη διεκδίκηση- περάτωση έργων «βιτρίνας» και όχι υποδομής με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούμε για χρόνια στην υπανάπτυξη. Είναι αναγκαίο λοιπόν να αλλάξουμε πορεία και να διεκδικήσουμε έργα ουσίας με σεβασμό στο περιβάλλον, έργα που δεν θα «γράφουν στον φακό» αλλά θα βελτιώσουν τη ζωή μας.

Σπύρος Σιδηροκαστρίτης

Σε εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η 3η Ιουλίου σηματοδοτεί για την Ελλάδα την απαγόρευση μια σειράς πλαστικών προϊόντων.

Ετσι, τίθεται σε ισχύ η απαγόρευση χρήσης των ακόλουθων 10 προϊόντων στην επικράτεια και σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης:

Πηγή, περισσότερα στον https://www.ot.gr/2021/07/02/green/telos-epoxis-poia-plastika-mias-xrisis-den-tha-ksanavroume-sto-rafi/ 

Τέσσερα χρόνια μετά την καταδίκη της χώρας μας για την άναρχη κατάσταση που επικρατούσε στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, ακόμα πασχίζουμε να εφαρμόσουμε το φιλόδοξο σχέδιο προστασίας που θεσπίστηκε το 2018. 

Πηγή, περισσότερα στην https://www.kathimerini.gr/1086845/article/epikairothta/perivallon/agwnas-dromoy-gia-ton-kyparissiako-kolpo

Κύριε Αντιπεριφερειάρχη, σε συνέχεια της συζήτησης που είχαμε σχετικά με πρωτοβουλίες που μπορεί να αναλάβει η Π.Ε. Ηλείας για την περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής μας σας παραθέτουμε  αιτήματα του Συλλόγου  που σχετίζονται με την αποκατάσταση της λίμνης Μουριάς και του ποταμού Αλφειού.

Συγκεκριμένα, αιτούμαστε να προχωρήσετε σε εκπόνηση περιβαλλοντικής- οικονομοτεχνικής μελέτης για τη λίμνη Μουριάς. Στην συνάντησή μας είχατε εκφραστεί θετικά σε αυτή την προοπτική και είχατε  αναφέρει ότι αυτή η προσπάθεια θα μπορούσε να γίνει από κοινού με τον Δήμο Πύργου. Η νέα δημοτική αρχή έχει εντάξει στο τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου για το έτος 2020 ένα σημαντικό ποσό για την εκπόνηση σχετικής μελέτης.

Για τον ποταμό Αλφειό, όπως γνωρίζεται κατά το παρελθόν ο Σύλλογος είχε πρωτοστατήσει και δημιουργήσει ένα περιβαλλοντικό πάρκο αναψυχής δίπλα στη γέφυρα του ποταμού. Με τα χρόνια ο χώρος εγκαταλείφτηκε και σε συνδυασμό με την εναπόθεση των δεματοποιημένων απορριμμάτων στο Ποτόκι ο χώρος απαξιώθηκε. Αιτούμαστε από εσάς να συμβάλλετε  στην αναδημιουργία του πάρκου, στην ανάδειξη της περιοχής με τον ηλεκτροφωτισμό της οδικής γέφυρας του Αλφειού και στη διαμόρφωση της κοίτης του Αλφειού  με μηχανήματα της Π.Ε. Ηλείας στο σημείο που γίνονταν οι καλοκαιρινές πολιτιστικές εκδηλώσεις του Συλλόγου. Την προμήθεια 8 τσιμεντένιων τραπεζοπάγκων και την εγκατάσταση ενός πυλώνα φωτισμού ύψους 8-10 μέτρων για να φωτιστεί ο χώρος των πολιτιστικών εκδηλώσεων.

            Παρακαλούμε, κ. Αντιπεριφερειάρχη, να βοηθήσετε στην αναβίωση του πάρκου του Αλφειού. Ευελπιστούμε στην περιβαλλοντική σας ευαισθησία και την αγάπη σας για τον Αλφειό και τον τόπο μας.

       Ο Πρόεδρος                                                                          Ο Γραμματέας

Δάββος Θεόδωρος                                                                  Χριστόπουλος Θεόδωρος

Φωτογραφία: Για τις προστατευόμενες περιοχές θα υπάρχει ένας κεντρικός φορέας με 24 μονάδες διαχείρισης και κατά τόπους επιτροπές. Μια βελτίωση που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο που κατατέθηκε είναι πως στους πόρους εντάσσονται έσοδα από ΑΠΕ, από μισθώσεις αιγιαλών και πρόστιμα.

Με επιμέρους βελτιώσεις και... 63 άρθρα περισσότερα από αυτά που είχαν δοθεί στη διαβούλευση κατατέθηκε χθες στη Βουλή το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος περί εκσυγχρονισμού της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Πηγή, περισσότερα στην https://www.kathimerini.gr/1075369/article/epikairothta/ellada/employtismeno-to-perivallontiko-nomosxedio

Ο Δήμος Πύργου και η διεύθυνση Καθαριότητας, Πρασίνου και Ανακύκλωσης κατά το τριήμερο 8,9 & 10 Φεβρουάριου, θα βρίσκεται σε κεντρικά σημεία της πόλης - με εθελοντική ομάδα  - και θα πραγματοποιήσει διανομή έντυπου υλικού σχετικό  με την ανακύκλωση.

 Συγκεκριμένα θα βρείτε περίπτερα ανακύκλωσης στη Πλατεία Σάκη Καράγιωργα και στο χώρο τέλεσης του πανηγυριού του Αγίου Χαράλαμπου, στο αθλητικό κέντρο Αγίας Βαρβάρας.   

--

• Πέτρος Λινάρδος-Ρυλμόν

Η μετάβαση σε μια οικονομία που μειώνει ταχύτατα ώς την εξαφάνισή της την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων απαιτεί έναν λεπτομερή σχεδιασμό που να προβλέπει συγχρόνως την ανάπτυξη νέων παραγωγικών δραστηριοτήτων, την αλλαγή του χάρτη επαγγελμάτων και ειδικοτήτων, την υποστήριξη από δημόσιους φορείς αυτών των αλλαγών. Είναι πολύ ανησυχητικό και επικίνδυνο το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ούτε καν σκέψεις προς αυτή την κατεύθυνση από την πλευρά του πολιτικού κόσμου ή των επιστημονικών ιδρυμάτων.

Περισσότερα στο https://commonality.gr/petros-linardos-rylmon-poio-schedio-gia-ti-metalignitiki-epochi/

Ακόμα, ενώ στα πρώτα 15 χρόνια ισχύος της ECT το 89% των προσφυγών υποβάλλονταν από επενδυτές της Δύσης εναντίον χωρών της Κεντρικής, Ανατολικής Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας, την τελευταία πενταετία οι αγωγές των εταιρειών χτυπούν αυξανόμενα και χώρες της Δυτικής Ευρώπης όπως η Ιταλία, η Γερμανία και η Ισπανία. Την πλειονότητα των υποθέσεων κερδίζουν οι επενδυτές. Ως τα τέλη του 2019 περίπου το 60% προσφυγών εναντίον κρατών είχαν επιδικαστεί από τα διαιτητικά δικαστήρια προς όφελος των επενδυτών.

Τα χρήματα που διακυβεύονται για τα κράτη και τους φορολογουμένους τους είναι τεράστια. Σε 16 αγωγές που έχουν ασκηθεί εναντίον κρατών, οι επενδυτές -στην πλειονότητά τους επιχειρηματικοί κολοσσοί ή μεγιστάνες του πλούτου- διεκδικούσαν αποζημίωση -για κάθε μία από αυτές- μεγαλύτερη του ενός δισ. δολαρίων. Τα νομικά έξοδα είναι και αυτά υπέρογκα αγγίζοντας κατά μέσο όρο τα 11 εκατ. δολάρια, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί είναι πολύ υψηλότερα. Το μεγαλύτερο μέρος τους καταλήγει στις τσέπες των δικηγορικών γραφείων και των δικαστών.

Στα 20 χρόνια ισχύος της ECT οι κυβερνήσεις έχουν διαταχθεί από τα διαιτητικά δικαστήρια ή συμφωνήσει μετά από συμβιβασμό να πληρώσουν στις επιχειρήσεις αποζημιώσεις μεγαλύτερες των 51,2 δισ. δολαρίων, ενώ το σύνολο των απαιτήσεων που εκκρεμούν εις βάρος τους αγγίζει τα 35 δισ. δολάρια.

ΜΗΝΥΣΕΙΣ

Οι εταιρείες διεκδικούν αποζημιώσεις όχι μόνο για υπαρκτές απώλειες, αλλά και για υποθετικά κέρδη στο μέλλον. Η πετρελαϊκή εταιρεία Rockhopper, για παράδειγμα, διεκδίκησε από την Ιταλία όχι μόνο τα 40-50 εκατ.δολάρια που επένδυσε για εξερεύνηση πετρελαϊκού κοιτάσματος στην Αδριατική, αλλά και 200-300 εκατ. δολάρια που υποθετικά θα μπορούσε να έχει κερδίσει από την εκμετάλλευση του κοιτάσματος αν η Ιταλία δεν προχωρούσε στην απαγόρευση όλων των νέων υπεράκτιων εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Οι μηνυτές της ECT προέρχονται κυρίως από τη Δυτική Ευρώπη. To 60% των περίπου 150 εταιρειών και των φυσικών προσώπων που εμπλέκονται σε διεκδικήσεις αποζημιώσεων βάσει της ECT δηλώνουν έδρα τις Ολλανδία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Βρετανία και Κύπρο.

Χάρη στον υπερβολικά ευρύ ορισμό «επενδυτή» και «επένδυσης» της ECT, πολλές από τις εταιρείες που ενάγουν κράτη στο πλαίσιο της ECT είναι απλά εταιρείες-ταχυδρομική θυρίδα, χωρίς καν υπαλλήλους, οι οποίες χρησιμοποιούνται από τις μεγάλες επιχειρήσεις για τη μεταφορά των κερδών τους και τη φοροαποφυγή.

Είκοσι τέσσερις από τους 25 υποτιθέμενους «Ολλανδούς» επενδυτές που είχαν προσφύγει ώς τα τέλη του 2019 σε διαιτητικά δικαστήρια εναντίον κρατών επικαλούμενοι την ECT διαπιστώθηκε ότι ήταν εταιρείες-ταχυδρομική θυρίδα. Μεταξύ αυτών και η Khan Netherlands (που χρησιμοποιήθηκε από την καναδική εταιρεία εξόρυξης Khan Resources για να μηνύσει τη Μογγολία -παρότι ο Καναδάς δεν συμμετέχει στην ECT) αλλά και οι Isolux Infrastructure Netherlands και Charanne που ανήκουν στους Luis Delso και José Gomis, δύο από τους πλουσιότερους Ισπανούς επιχειρηματίες, και αξιοποιήθηκαν για να μηνύσουν την Ισπανία.

Η ECT -όπως και οι υπόλοιπες συμφωνίες εμπορίου που περιέχουν ρήτρα ISDS- αξιοποιείται αυξανόμενα όμως και από τις εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα με σκοπό την κερδοσκοπία και την εξαγωγή κέρδους από δημόσιο χρήμα. Το 88% των προσφυγών εναντίον της Ισπανίας για τις περικοπές της Μαδρίτης στη στήριξη σχημάτων ανανεώσιμης ενέργειας δεν ήταν -όπως θα αναμενόταν- από εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά από επενδυτικά funds και άλλες εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα που είχαν μάλιστα δεσμούς με βιομηχανίες… άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Κάποια εξ αυτών των funds «επένδυσαν» σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μόνο όταν η Ισπανία βυθίστηκε στην οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας και η τότε κυβέρνηση Ραχόι μείωσε στο πλαίσιο των πολιτικών λιτότητας την επιδότηση κάποιων σχημάτων ανανεώσιμων πηγών που ήδη υπήρχαν. Μυρίστηκαν, δηλαδή, χρήμα και μπούκαραν. Αργότερα απαίτησαν δικαστικά αποζημιώσεις, υποστηρίζοντας ότι η αλλαγή στάσης της ισπανικής κυβέρνησης επηρέασε αρνητικά τις προοπτικές της μελλοντικής κερδοφορίας τους.

ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΠΟΥ ΒΓΑΖΟΥΝ… ΜΑΤΙ

• Vattenfall VS Γερμανία

Η σουηδική Vattenfall μετά την πρώτη επιτυχημένη προσφυγή κατά της Γερμανίας για εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα που μόλυνε ασύστολα, υπέβαλε εκ νέου αγωγή το 2012 σε διεθνές διαιτητικό δικαστήριο διεκδικώντας αποζημιώσεις 4,3 δισ. ευρώ συν τόκους για απώλεια κερδών.

Η προσφυγή κατατέθηκε μετά την απόφαση του γερμανικού κοινοβουλίου να επιταχύνει τη κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας ύστερα από το ατύχημα της Φουκουσίμα το 2011. Μεταξύ άλλων οι Γερμανοί βουλευτές αποφάσισαν την άμεση και οριστική διακοπή λειτουργίας των παλαιότερων αντιδραστήρων της Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένων και δύο μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της Vattenfall σε Krümmel και Brunsbüttel.

Η υπόθεση, που βρίσκεται σε εξέλιξη, αναδεικνύει τη δυνατότητα διεκδικήσεων από μια επιχείρηση εξαιτίας της νόμιμης απόφασης ενός κράτους να αλλάξει την ενεργειακή του πολιτική -και μάλιστα για περιβαλλοντικούς λόγους. Δείχνει ακόμα ότι η ECT μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική ισορροπία μιας ολόκληρης χώρας μεταφέροντας στα χέρια λίγων μετόχων χρήματα που ανήκουν σε εκατομμύρια φορολογουμένους πολίτες.

Η απαίτηση των 4,3 δισ. ευρώ ισοδυναμεί με το 25% του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού της Γερμανίας για την υγεία, ενώ ώς τον Απρίλιο του 2018 η γερμανική κυβέρνηση είχε ξοδέψει περισσότερα από 15 εκατ. ευρώ για νομικά και διοικητικά έξοδα. Η Vattenfall δαπάνησε 26 εκατ. ευρώ για νομική κάλυψη και αμοιβές δικηγόρων, οι οποίοι επίσης διεκδικούν αποζημίωση από τη Γερμανία.

Παρά τα δισεκατομμύρια δημόσιου χρήματος που διακυβεύονται, η υπόθεση εκδικάζεται επί της ουσίας στο σκοτάδι. Οχτώ χρόνια από την υποβολή της αγωγής δεν έχει δημοσιοποιηθεί ούτε ένα ενιαίο δημόσιο έγγραφο, ενώ η περιορισμένη πρόσβαση μιας μικρής ομάδας βουλευτών στις θέσεις του γερμανικού κράτους διατηρείται μυστική.

• Yukos VS Ρωσία

Το 2014 οι δικηγόροι του διαιτητικού δικαστηρίου που επιδίκασε 3 προσφυγές κατά της Ρωσίας στο πλαίσιο της ECT (γνωστές και ως περιπτώσεις Yukos) διέταξαν τη Μόσχα να καταβάλει αποζημιώσεις 50 δισ. δολαρίων σε 6 πρώην μετόχους του πετρελαϊκού κολοσσού Yukos.

Το δικαστήριο έκρινε ότι τα μέτρα της ρωσικής κυβέρνησης που οδήγησαν στο κλείσιμο της Yukos το 2006-07 ισοδυναμούσαν με έμμεση παράνομη απαλλοτρίωσή της. Η απόφαση ακυρώθηκε το 2016 από ολλανδικό δικαστήριο που αποφάνθηκε ότι το διεθνές διαιτητικό δικαστήριο δεν είχε δικαιοδοσία. Στην παρούσα φάση η υπόθεση βρίσκεται σε διαδικασία έφεσης, ενώ ένα δεύτερο κύμα απαιτήσεων είναι σε εξέλιξη από την προηγούμενη διοίκηση της εταιρείας.

Η υπόθεση είναι αξιοσημείωτη λόγω της κολοσσιαίας απαίτησης των 50 δισ. δολαρίων. Το ποσό ισοδυναμεί με το ΑΕΠ της Σλοβενίας και αποτελεί τη μεγαλύτερη αποζημίωση που επιδικάστηκε στην ιστορία της επενδυτικής διαιτησίας. Τα συνολικά δικαστικά έξοδα, φτάνουν τα 124 εκατ. δολάρια -εκ των οποίων η Ρωσία υποχρεώθηκε να πληρώσει τα 103 εκατ.-, βγάζουν επίσης μάτι.

Οι δικηγόροι της Yukos (από τη Shearman and Sterling που τα μίντια ονομάζουν «δικηγόρους των 1.065 δολαρίων την ώρα») χρέωσαν 81 εκατ. δολάρια για τη νομική τους εκπροσώπηση και συνδρομή. Από την πλευρά τους οι τρεις δικηγόροι του διαιτητικού δικαστηρίου έβαλαν στις τσέπες τους πάνω από 5,3 εκατ. ευρώ, ενώ ο βοηθός τους έφυγε με… 1 εκατ. ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ρωσία υπέγραψε την ECT το 1994, αλλά η Ρωσική Δούμα δεν την επικύρωσε ποτέ. Παρ’ όλα αυτά το διαιτητικό δικαστήριο αποδέχτηκε την αξίωση των μετοχών, κάτι όμως που απέρριψε αργότερα το ολλανδικό δικαστήριο.

• Rockhopper VS Ιταλία

Το Μάιο του 2017 η βρετανική πετρελαϊκή εταιρεία προσέφυγε κατά της Ιταλίας για την άρνησή της να χορηγήσει άδεια εξόρυξης πετρελαίου στην Αδριατική Θάλασσα. Η άρνηση ήρθε μετά από απόφαση απαγόρευσης νέων εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου κοντά στις ακτές της χώρας από το ιταλικό κοινοβούλιο λόγω περιβαλλοντικών ανησυχιών και του υψηλού κινδύνου σεισμού.

Η Rockhopper διεκδικεί από πετρελαιοπηγές που δεν… υπάρχουν αποζημίωση 40-50 εκατ. δολαρίων για τα έξοδα ερευνών και υπερτετραπλάσιο ποσό για διαφυγόντα μελλοντικά κέρδη. Η, παρανοϊκή για πολλούς, απαίτησή της έγινε δεκτή από το διαιτητικό δικαστήριο 17 μήνες μετά την… έξοδο της Ιταλίας από την ECT. Και αυτό κατέστη δυνατό επειδή η συνθήκη προστατεύει τους επενδυτές για ακόμα… 20 χρόνια μετά την αποχώρηση μιας χώρας από αυτήν. Δώκε μου και μένα μπάρμπα!

ΠΑΝΙΣΧΥΡΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Πέρα από σημαντική πηγή κερδοσκοπίας σε βάρος των κρατών, η ECT αποτελεί όμως και ένα πανίσχυρο εργαλείο στα χέρια των μεγάλων εταιρειών πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα στην εκστρατεία που έχουν ξεκινήσει για να εμποδίσουν τη μετάβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας.

Ως τα τέλη του 2012 το 70% των υποθέσεων παραβίασης όρων της ECT αφορούσε το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο ή τον άνθρακα και των 97% των επενδυτών που προσέφυγαν δικαστικά για αποφάσεις κρατών ήταν εταιρείες ορυκτών καυσίμων. Οι εταιρείες αξιοποίησαν τη συνθήκη -όπως και άλλες συμφωνίες επενδύσεων- προκειμένου να αμφισβητήσουν δικαστικά κυβερνητικές αποφάσεις απαγόρευσης πετρελαϊκών εξορύξεων, απόρριψης αγωγών μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου, φορολόγησης ορυκτών καυσίμων, αναστολής και κατάργησης των ρυπογόνων μορφών ενέργειας.

Οι εταιρείες αξιοποιούν ακόμα την ECT προκειμένου να εκφοβίσουν τις κυβερνήσεις και να τις αποτρέψουν από την ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αλλά και για την προστασία υφιστάμενων και την προώθηση νέων πρότζεκτ ορυκτών καυσίμων, το κλείδωμα των κρατικών επιδοτήσεων προς αυτές, την εκτροπή των κεφαλαίων που απαιτούνται για τη μετάβαση σε καθαρότερη ενέργεια, την υπονόμευση των προσιτών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, το μπλοκάρισμα επανακρατικοποίησεων. Το πιο πιθανο είναι ότι στο τέλος δεν θα τα καταφέρουν. Εως τότε όμως, χάρη στη ρήτρα ISDS και συμφωνίες όπως η ECT, θα έχουν «μασήσει» τρισεκατομμύρια από τους φορολογούμενους πολιτες αυτού του πλανήτη.

ΟΙ ΑΔΕΚΑΣΤΟΙ «ΔΙΚΑΣΤΕΣ»

Ως τα τέλη του 2017 το 44% των προσφυγών ECT είχε εκδικαστεί από μόλις 25 δικηγόρους. Τα 2/3 αυτών είχαν προσφέρει τις υπηρεσίες τους ως νομικοί σύμβουλοι επιχειρήσεων στις διενέξεις με κράτη στο πλαίσιο άλλων συμφωνιών επενδύσεων.

Η διπλή ενασχόλησή τους τροφοδοτεί τεράστια ερωτήματα για την αντικειμενικότητά τους ως δικαστές. Αυτή η μικρή ομάδα δικηγόρων έχει αποφανθεί ακραία φιλικές προς τις επιχειρήσεις ερμηνείες της ECT, ανοίγοντας τον δρόμο για ακόμα πιο υψηλές απαιτήσεις από τα κράτη στο μέλλον. Οι πλέον «δουλευταράδες» και φίλιοι στις επιχειρήσεις δικαστές είναι:

1. GARY BORN (ΗΠΑ). Εχει εκδικάσει συνολικά 9 υποθέσεις ECT και σε όλες επιλέχθηκε ως μέλος του τριμελούς διαιτητικού δικαστηρίου από τους επενδυτές. Η καριέρα του ως υπερ-δικαστή υποθέσεων ECT εκτοξεύτηκε μετά τις υποθέσεις Ισπανίας και Τσεχίας. Οι επενδυτές εκτιμώντας τις φίλιες προς τα επιχειρηματικά συμφέροντα ετυμηγορίες του τον επέλεξαν σε 18 από τις συνολικά 20 υποθέσεις ISDS που κλήθηκε να επιδικάσει. Σε αγωγή της Phillip Morris κατά της αντικαπνιστικής νομοθεσίας στην Ουρουγουάη ήταν ο μοναδικός δικαστής που τάχθηκε υπέρ της καπνοβιομηχανίας.

2. YVES FORTIER (Καναδάς). Εχει επιδικάσει συνολικά 7 υποθέσεις ECT, στις 3 από τις οποίες επιλέχθηκε ως δικαστής από τους επενδυτές ενώ στις 4 ορίστηκε από κοινού πρόεδρος του δικαστηρίου. Και τις 7 υποθέσεις κέρδισαν οι επενδυτές. Μεταξύ αυτών και την αγωγή 6 μεγαλομετόχων της Yukos εναντίον της Ρωσίας, από την οποία πληρώθηκε για τις υπηρεσίες του ως δικαστή με το ποσό των 1,7 εκατ. ευρώ! Ο Fortier συμμετείχε για πολλά χρόνια στα διοικητικά συμβούλια επιχειρηματικών κολοσσών, όπως οι εξορυκτικές Alcan και Rio Tinto.

3. CHARLES PONCET (Ελβετία). Εχει επιδικάσει 6 υποθέσεις ECT και σε όλες επιλέχθηκε από τους επενδυτές. Αποτελεί τυπικό παράδειγμα δικηγόρου εξειδικευμένου σε θέματα επιχειρήσεων, που στη συνέχεια έγινε δικαστής διαιτητικού δικαστηρίου. Οι υποθέσεις ECT αποτελούν το 60% των περιπτώσεων διαιτησίας στις οποίες συμμετείχε, ενώ έχει εργαστεί και ως νομικός σύμβουλος ενεργειακών κολοσσών όπως η Repsol. Ως μέλος του τριμελούς δικαστηρίου που εκδίκασε την υπόθεση Yukos -από την οποία και είχε επιλεγεί- εισέπραξε αμοιβή 1,5 εκατ. ευρώ! Είναι μέλος της εταιρείας χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών London Capital Group.

4. STANIMIR ALEXANDROV (Βουλγαρία). Χαρακτηριστικό παράδειγμα «περιστρεφόμενης πόρτας» ο Βούλγαρος, έχει εκδικάσει 5 υποθέσεις. Στις 4 επιλέχτηκε από τους επενδυτές, ενώ στη μία ήταν πρόεδρος του διαιτητικού δικαστηρίου. Νωρίτερα διετέλεσε υφυπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας και εκπρόσωπος αυτής στην υπογραφή των επενδυτικών συμφωνιών της δεκαετίας του 1990. Εν συνεχεία έπιασε δουλειά στο δικηγορικό γραφείο Sidley Austin ενάγοντας χώρες και εκπροσωπώντας μεγάλες επιχειρήσεις, όπως οι Vivendi, Bechtel, Veolia, Phillp Moris σε υποθέσεις ISDS.

ΝΟΜΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Οι εταιρείες παροχής νομικών υπηρεσιών αποτελούν την κινητήρια δύναμη της μεγάλης ανόδου των προσφυγών ECT τα τελευταία χρόνια. Διαφημίζουν τις δυνατότητες που παρέχει η ECT για τη διεκδίκηση τεράστιων αποζημιώσεων μέσω δικαστικού αγώνα και ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις-πελάτες τους να μηνύουν χώρες. Ως τα τέλη του 2017 μόλις πέντε νομικές εταιρείες-ελίτ εμπλέκονταν περίπου στις μισές προσφυγές επενδυτών εναντίον κρατών για παραβίαση όρων της ECT.

ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΟΛΩΝ ΟΙ:

1. Allen & Overy (Βρετανία). Εχεί εμπλακεί σε 16 υποθέσεις εκπροσωπώντας κυρίως επενδυτές. Ηταν αυτή που προχώρησε στην πρώτη διαιτησία βάσει της συμφωνίας ECT το 2001, εκπροσωπώντας τον αμερικανικό ενεργειακό κολοσσό AES εναντίον της Ουγγαρίας. Σήμερα αποτελεί βασικό μηνυτή της Ισπανίας, εκπροσωπώντας 10 συνολικά από τις 16 αγωγές που έχουν υποβληθεί εναντίον της χώρας της Ιβηρικής.
2. King & Spaiding (ΗΠΑ). Εχει εμπλακεί σε 16 υποθέσεις εκπροσωπώντας μόνο επενδυτές. Αποτελεί τον βασικό νομικό εκπρόσωπο των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών μεταξύ άλλων και στις απαιτήσεις αυτών εναντίον Ισπανίας και Ιταλίας.
3. Arnold Porter Kaye Scholer (HΠΑ). Εχει εμπλακεί σε 10 υποθέσεις ECT. Εκπροσώπησε σε αυτές μόνο κράτη, αλλά ευρύτερα σε υποθέσεις ΙSDS έχει εκπροσωπήσει και επιχειρήσεις. Αρκετοί από τους δικηγόρους της περιλαμβάνονται στη λίστα διαιτητών της ICSID της Παγκόσμιας Τράπεζας και μπορούν να επιλεχτούν ως πρόεδροι των διαιτητικών δικαστηρίων, όταν τα αντιμαχόμενα μέρη δεν συμφωνούν.
4. Freshfields Bruckhaus Deringer (Βρετανία). Το δικηγορικό γραφείο με τις περισσότερες υποθέσεις ISDS (45) έχει εμπλακεί σε 10 διενέξεις ECT. Eκπροσωπεί επενδυτές, μεταξύ άλλων και την EVN στην αγωγή της κατά της βουλγαρικής κυβέρνησης για τη μείωση των τιμών ενέργειας.
5. Weil Gotshal & Magnes (ΗΠΑ). Εχει εμπλακεί σε 9 υποθέσεις ECT εκπροσωπώντας κυρίως κράτη. Ωστόσο ευρύτερα σε υποθέσεις ISDS δουλεύει και για τις δύο πλευρές. Υπερασπίζεται έτσι την Τσεχία σε 6 προσφυγές ΕCT εναντίον της, ενώ από την άλλη πλευρά διετέλεσε νομικός σύμβουλος της ενεργειακής εταιρείας CEZ, η οποία προσέφυγε κατά της αλβανικής κυβέρνησης -μετά από αποτυχημένη απόπειρα ιδιωτικοποίησης του τομέα της ενέργειας στη γειτονική χώρα. Οδήγησε μάλιστα τα Τίρανα σε συμβιβασμό κερδίζοντας για λογαριασμό της CEZ αποζημιώσεις 100 εκατ. ευρώ.

Κατά τύχη, σκαλίζοντας αυτές τις μέρες τα χαρτιά μου, βρήκα ένα χειρόγραφο μιας εισαγωγής. Πρέπει να έχουν περάσει από τότε δεκατρία-δεκατέσσερα χρόνια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/14/istoriko-arxeio/m-karagatsis-mystiko-tou-anthropou-kai-tou-kosmou/

Του Διονύση (Σάκη) Τραμπαδώρου*

Τα νομίσματα που συναντούμε στη συγκυρία της Επανάστασης, δηλαδή λίγο πριν, κατά τη διάρκεια και λίγο μετά από αυτήν, είναι τα «τάλιρα δίστηλα», τα «τάλιρα γαλλικά», τα «γρόσια», το «γρόσσο», τα «τάλιρα της αούστριας», οι «παράδες», οι «φοίνικες» τα «τάλιρα της ρεγγίνας», τα «φλωρία βενέτικα» και οι «μαχμουτιέδες».

Για πολλά ακόμη χρόνια μετά την Επανάσταση, οι διάφορες συναλλαγές θα συνεχίσουν να γίνο­νται όχι μόνο στο τούρκικο νόμισμα αλλά και σε πολλά ευρωπαϊκά. Η πολιτεία αρκείται στο ρόλο του ρυθμιστή της αξίας των νομισμάτων αυτών, ορίζοντας με συνεχείς επίσημες διατιμή­σεις τις αντιστοιχίες των ευρωπαϊκών προς το τούρκικο νόμισμα, το γρόσι.

Από αυτή την άποψη παρουσιάζεται απλά ως συνεχιστής της οθωμανικής πολιτικής.

Έτσι, δεν είναι εύκολο κανείς να πει, με απόλυτο τρόπο, το πότε συντελείται η μεταβολή, αν δηλαδή είναι το 1828, έτος κοπής του φοίνικα ή το 1833, με την καθιέρωση της δραχμής, και την απαγό­ρευση της κυκλοφορίας των τουρκικών νομισμάτων[i].

Πάντως, η νομισματική αλλαγή του 1833, με την καθιέρωση της δραχμής, ήταν πολύ πιο ολοκληρωμένη και πιο επιστημονικά τεκμηριωμένη, απ’ ό,τι αυτή του Ι. Καποδίστρια με τον φοίνικα[ii].

Κατά τον Αλέξανδρο Δεσποτόπουλο, ο από 28 Φεβρουαρίου 1828 καθορισμός της επίσημης τιμής των διαφόρων ξένων νομισμάτων, σε σύγκριση με το γρόσι, νόμισμα το οποίο ήταν ακόμη σε χρήση για τον προϋπολογισμό του κράτους, και με αυτό συναλλασσόταν το δημόσιο, απέβλεπε στη διευκόλυνση του εμπορίου. Ο φοίνικας κόπηκε το 1828 και τέθηκε σε κυκλοφορία την 1^η Οκτωβρίου 1829.

Ο Ελληνικός φοίνικας κόπηκε με βάση το ισπανικό δίστηλο[iii].

 Η κοπή του φοίνικα υπήρξε, άλλωστε, το σπουδαιότερο νομισματικό μέτρο της κυβέρνησης Καποδίστρια, που ενείχε μάλιστα και εθνικό χαρακτήρα (ο Δεσποτόπουλος εννοεί την απάλειψη του παράγοντα της ποδηγέτησης της ελληνικής οικονομίας από τον Σουλτάνο, μέσω αλλαγών στην κυκλοφορία των νομισμάτων).

Από τον Ιανουάριο του 1830, καθορίστηκε η επίσημη τιμή των ξένων νομισμάτων, σε σύγκριση με τον φοίνικα, πού είχε στο μεταξύ ορισθεί ως το εθνικό νόμισμα.

Επίσης, τον Ιανουάριο του 1830, ανακοινώθηκε ότι από 1^ης  Μαρτίου 1830 τα κατάστιχα των δημοσίων υπηρεσιών θα έπρεπε να τηρούνται σε φοίνικες και λεπτά [iv]

.Ο δε Βασίλης Κρεμμυδάς αναφέρει ότι η μετάβαση στο ελληνικό κράτος έφερε στο προσκήνιο νομίσματα που πριν δεν κυκλοφορούσαν όπως ήταν το «παβαρικό», το «σπαθάτο», η «λίρα», το «γαλλικό» κ.ά. και εξαφάνισε άλλα με ευρεία χρήση (όπως τους «ρουμπιέδες» Πόλης και άλλους, τα «μπεσικλίκια» κ.ά.

Άφησε όμως ακλόνητο το πιο σκληρό νόμισμα, δηλαδή το κολονάτο (δίστηλο) τάλιρο που κατείχε τη θέση αυτή από τα τέλη του 18^ου αιώνα, με την πτώση της Βενετίας στον Ναπολέοντα και την συνακόλουθη καθολική απαξίωση του τότε σκληρού βενέτικου φλουρίου ή τσεκινίου.

Ο καποδιστριακός φοίνικας ισοτιμήθηκε προς ένα γρόσι, ενώ η έκδοση της δραχμής ισοτιμήθηκε επισήμως προς 2,5 γρόσια.

Όμως, το νόμισμα εκτός από μέσο συναλλαγής, είναι και εμπόρευμα, που η αξία του υπόκειται στο νόμο της προσφοράς και της ζήτησης και επομένως η τιμή του θα μπορούσε να κυμαίνεται με όρους αγοράς και οι ισοτιμίες να προσδιορίζονται από τις εκάστοτε συμφωνίες.

Το δε γρόσι εξακολούθησε να αντιστέκεται και ήταν σε χρήση επί πολλά χρόνια μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους[v].

[i]Ευτυχία Δ. Λιάτα, Φλωρία δεκατέσσερα στένουν γρόσια σαράντα, Η κυκλοφορία των νομισμάτων στον ελληνικό χώρο, 15^ος-9^ος αι., Κ.Ν.Ε.-Ε.Ι.Ε., Αθήνα 1996, σελ. 9.

[ii]«Η διατίμηση του 1830 γίνεται για να ορίσει τις τιμές των διαφόρων νομισμάτων ως προς το ελληνικό νόμισμα, τον φοίνικα. Και οι τρεις όμως αυτές ταρίφες δίνουν την εντύπωση της προσωρινής λύσης σ' αντίθεση με την διατίμηση του 1833 όπου ο παραλληλισμός των ξένων νομισμάτων με την ελλη­νική δραχμή είναι συστηματικότερος, διεξοδικότερος και επιστημονικότερος. Επιπλέον, ο κατάλογος εδώ είναι ο πλουσιότερος από άποψη αριθμού νομισμάτων με αναφορά όχι μόνο στον τύπο του νομί­σματος αλλά και στο συγκεκριμένο έτος κοπής-του, αφού, ως γνωστό, οι διαφορετικές κοπές νομίσματος κατά κανόνα σήμαιναν και διαφορετική εσωτερική αξία αυτών». Ευτυχία Δ. Λιάτα, Φλωρία δεκατέσσερα στένουν γρόσια σαράντα, Η κυκλοφορία των νομισμάτων στον ελληνικό χώρο, 15^ος-9^ος αι., Κ.Ν.Ε.-Ε.Ι.Ε., Αθήνα 1996, σελ. 288.

[iii]Ευτυχία Δ. Λιάτα, Φλωρία δεκατέσσερα στένουν γρόσια σαράντα, Η κυκλοφορία των νομισμάτων στον ελληνικό χώρο, 15^ος-9^ος αι., Κ.Ν.Ε.-Ε.Ι.Ε., Αθήνα 1996, σελ. 154.

[iv]Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος, «Οικονομική πολιτική του Καποδίστρια», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΒ΄, Εκδοτική Αθηνών, Αθήναι 1975, σελ. 616.

[v]Βασίλης Κρεμμυδάς, Το καριοφίλι και το γρόσι. Στεριανές οικονομικές πραγματικότητες στη νότια Πελοπόννησο (1750-1850), Ιστορικό Αρχείο-Πολιτιστική Συμβολή της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, Αθήνα 2004, σσ. 100, 102.

Ορισμοί νομισμάτων της περιόδου

Γρόσι/α= τουρκικό νόμισμα, το ένα εκατοστό της τουρκικής λίρας. Το κάθε γρόσι είχε 40 παράδες, (τουρκικά, gurush).

Γρόσσο= Πολλαπλάσιο του δηναρίου, γνωστό και ως  γρόσσιον, το οποίο κόπηκε για πρώτη φορά από το βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκο ΙΑ΄στην Tours και ονομάστηκε gros tournois. Καταρχήν ισοδυναμούσε με 12 δηνάρια, αλλά σταδιακά η αναλογία μεταβλήθηκε

Δίστηλα= Ασημένια νομίσματα ισπανοαμερικανικής προέλευσης, πολύ διαδεδομένα στην Ευρώπη κατά τον 18^ο και 19^ο αιώνα, ίσης αξίας με το τάληρο, βενέτικο κ. ά. Νομίσματα της εποχής. Αλλιώς: Κολονάτο, ονομασία που περοέρχεται απ’τις δύο κολόνες (στήλες) που απεικονίζονται αριστερά και δεξιά του θυρεού τα Ισπανίας, ίσο με 5,43 γαλλικά φράγκα της ίδιας εποχής.

Μαχμουτιές=Νόμισμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εκδόθηκε από το Μαχμούτ Β΄(1808-1839), και ήταν η κοινή ονομασία του atya-rumi altunu που κοινώς λεγόταν και mahmudiye και yirmibeslik (= νόμισμα 25 πιάστρων). Ο μαχμουτιές αυτός ήταν νέος τύπος χρυσού νομίσματος.

Παράς=  Είναι το αιγυπτιακό maidin (medino) και στις ελληνικές πηγές μαΐδι, μαϊδί ή μαγίδιον και μεδίνα, το οποίο εισαγόμενο στην Κωνσταντινούπολη ονομάστηκε παράς.

Τάλιρα δίστηλα= ασημένιο νόμισμα γερμανικής προέλευσης, διαδεδομένο σε όλη την Ευρώπη, αξίας πέντε μονάδων, ισότιμο με τα: κολωνάτο, ιμπεριάλικο, δίστηλο, ρηγκίνα, πεντάδραχμο και άλλα που κυκλοφορούσαν στις αρχές του 19^ου αιώνα, γερμ. Thaler, βεν. Talaro, ιταλ. tallero.

Τάλιρο της Αούστριας=μάλλον πρόκειται για τα «τάλαρα ιμπεριάλικα», τα τάληρα της Αυστρο-Ουγγαρίας.

Τάλιρο γαλλικό= Νόμισμα που χρησιμοποιείτο ευρέως στην Ανατολή. Υπάρχει αναφορά ότι στα 1709, στις αγορές της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης, κυκλοφορούν ευρύτατα γαλλικά τάλιρα, τα οποία ανταλλάσσονται με ζολότες (πολωνικό νόμισμα) σε αντιστοιχία 150 και 160 τουρκικών άσπρων.

Τάλιρο της Ισπανίας= ή Δίστηλο ή τάλιρο κολονάτο ή απλά κολονάτο. Με βάση αυτό το νόμισμα εκδόθηκε και ο ελληνικός φοίνικας.

Τάλιρο της ρεγγίνας= Τάλιρο Αυστριακό της Μαρίας Θηρεσίας με ισοτιμία 3,12 γρόσια το 1800 και 6 γρόσια το 1819.

Φλωρί (βενέτικο)= Είναι το πασίγνωστο τσεκίνι, κομμένο στον τύπο του Βυζαντινού υπέρπυρου με τη σταθερότητα του τύπου και του τίτλου του από την πρώτη του κοπή το 1284 ως την κατάλυση της βενετικής δημοκρατίας (1797) θα αποτελέσει τον χρυσό νομισματικό κανόνα της εποχής και θα καταστεί ο ρυθμιστής των άλλων νομισματικών συστημάτων για αιώνες ολόκληρους.

Φοίκινας= Το πρώτο ελληνικό νόμισμα που εκδόθηκε το 1828.

*Ο Διονύσης (Σάκης) Τραμπαδώρος είναι Οικονομολόγος και Ιστορικός (ΜΑ)

Προέλευση εικόνας: https://el.wikipedia.org/

Η αυτοδιοίκηση αποτέλεσε αναμφισβήτητα κορυφαίο θεσμό της Ιστορικής εξέλιξης και της επιβίωσης του ελληνικού έθνους για πολλούς αιώνες. Κυρίως σ' αυτόν οφείλεται η διατήρηση της ενότητας και της εθνικής συνείδησης στην τουρκοκρατία, καθώς και η αυτοδύναμη ρύθμιση της κοινοτικής ζωής με συλλογικές και αντιπροσωπευτικές διαδικασίες. Ιδιαίτερη ανάπτυξη γνώρισε ο θεσμός κατά τις τελευταίες δεκαετίες πριν από την επανάσταση του 1821, όταν είχε συντελεστεί πλέον αλλαγή και στην αρχέγονη σύνθεση του κοινωνικού σώματος, με την ανάδειξη νέων παραγόντων κοινωνικής και οικονομικής ισχύος. Ο θεσμός της αυτοδιοίκησης γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στην Πελοπόννησο, της οποίας οι κοινοτικοί άρχοντες διέθεταν μεγάλη πολιτική δύναμη. Οι αρνητικές κρίσεις για τους προεστούς, όχι πάντοτε αβάσιμες για ορισμένους απ' αυτούς, προέρχονται είτε από ρομαντικούς περιηγητές είτε από ιστοριογράφους που κάνουν ιδεολογική χρήση της Ιστορίας και έχουν οπωσδήποτε δημιουργήσει προκατάληψη. Είναι ευνόητο ότι, χωρίς τη συναγωγή των υπαρχόντων τεκμηρίων και τη μελέτη τους κατά τους κανόνες της επιστήμης, είναι αδύνατο να συλλάβουμε τις πραγματικές διαστάσεις της σημασίας του θεσμού των κοινοτήτων και να πετύχουμε την ερμηνεία των νοοτροπιών και των συμπεριφορών των μελών του προυχοντικού σώματος.

Πηγή: https://www.public.gr/product/books/greek-books/anthropology-social-sciences/history/oi-kotzampasides-tis-peloponnisoy-kata-ti-deyteri-toyrkokratia-1715-1821/prod634247pp/

του Διονύση Τραμπαδώρου

*το άρθρο είχε γραφεί για τον Τύπο της Ζακύνθου

Δεν χρειάζεται να μιλήσω σε Ζακυνθίους, όντας μη Ζακύνθιος, για τον Λ. Χ. Ζώη, αυτόν τον πολύ σημαντικό ιστορικό ερευνητή του νησιού, η εργασία του οποίου έχει σπουδαιότητα για το πανελλήνιο και πέρα απ’ αυτό ακόμα.

Θα ζητούσα, όμως, την άδεια από το αναγνωστικό κοινό της Ζακύνθου να αναφερθώ στο δημοσίευμα της εφημερίδος του Πύργου «Πατρίς» της 11ης Οκτωβρίου 1935, το οποίο φορά την απόλυση του Λ. Χ. Ζώη από τη θέση του διευθυντή του Αρχειοφυλακείου του νησιού.

Συντάκτης του είναι ο Πύργιος Τάκης Δόξας (φιλολογικό ψευδώνυμο του Παναγιώτη Λαμπρινόπουλου), σημαντική προσωπικότητα των λογοτεχνικών πραγμάτων του Πύργου, με δράση που υπερέβαινε τα στενά όρια της ιδιαίτερης πατρίδας του, καθώς και δεσπόζουσας φυσιογνωμίας της διοίκησης της Ηλειακής Βιβλιοθήκης και μετέπειτα Δημόσιας Βιβλιοθήκης Πύργου.Ο Δόξας, στο συγκεκριμένο δημοσίευμα, αφού εκφράζει την προσωπική του λύπη για τα γεγονός της απόλυσης, μεταφέρει και την ειλικρινή λύπη τόσο των ειδημόνων, όσο και του γενικού κοινού για το γεγονός, αναδεικνύοντας και επισημαίνοντας ταυτόχρονα το μέγεθος και την ποιότητα του ανδρός.

Η απόλυση έγινε σε μια εποχή ταραχώδη, τις αμέσως προηγούμενες ημέρες του πραξικοπήματος του Γεωργίου Κονδύλη, με το οποίο ανατράπηκε η κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη που είχε ανέλθει στην εξουσία το 1933, διαδεχόμενη την μεταβατική κυβέρνηση του Αλέξανδρου Οθωναίου.

Χρονολογικά, η είδηση της απόλυσης δημοσιεύεται για πρώτη φορά στις 9 Οκτωβρίου 1935, στην εφημερίδα «Πρόοδος» της Ζακύνθου, του Ανδρέα Ιωάν. Ζώντου, φίλα προσκείμενης, όπως φαίνεται, στη βασιλική παράταξη. Το δημοσίευμα φέρει ως τίτλο «Ο κ. Λεωνίδας Ζώης και το πολυσχιδές έργον του» και υπογράφεται από τον καθηγητή Σπυρίδωνα Γιαννόπουλο. Ο Σπυρίδων Γιαννόπουλος, μάλιστα, δεν αναφέρεται καν σε «απόλυση», αλλά σε «αποχώρηση».Όπως αναφέρεται στο άρθρο η λύπη που προξενεί η απομάκρυνση του Ζώη μετριάζεται από την τοποθέτηση στη θέση του διευθυντή του Αρχειοφυλακείου, του διδάκτορα της νομικής, Δημητρίου Κοριατόπουλου, ο οποίος ήταν, ήδη από το 1922, στενό συγγενικό πρόσωπο του Λ. Χ. Ζώη.

Αναφορά στον Δημήτριο Κοριατόπουλο βρίσκουμε και στις «Μούσες» του Νοεμβρίου του 1936 και συγκεκριμένα ως επιμελητή αρχαιοτήτων, καθώς και στις 19.1.1937, στη δημοσίευση του Λ. Χ. Ζώη ότι λόγω της μετεγκαταστάσεως του στην Αθήνα διακόπτεται η κανονική δεκαπενθήμερη έκδοση των «Μουσών», στο οποίο ο Δ. Σ. Κοριατόπουλος αναφέρεται ως επιμελητής σύνταξης.

Επίσης, άξια αναφοράς είναι αυτή της 1^ης Ιουνίου 1936, των «Μουσών», στο Β. Δ. για τη Βιβλιοθήκη Ζακύνθου, καθώς και στα εύσημα που αποδίδονται στο πρόσωπο του Νικολάου Κολυβά, για το γεγονός αυτό.

Εντύπωση μας προκαλεί το ευμενές σχόλιο του περιοδικού για την αντίδραση του Δημητρίου Κοριατόπουλου, από τη θέση του διευθυντή του Αρχειοφυλακείου, στο νέο νομοσχέδιο για τις Βιβλιοθήκες που υποχρέωνε σε μεταφορά μέρους των εγγράφων των Αρχειοφυλακείων σε αυτές (1η Νοεμβρίου 1935).

Παρ’ ό,τι εν πρώτοις, κάποιος θα απέδιδε την απόλυση του Λ. Χ. Ζώη σε πολιτικούς λόγους, η εμπλοκή του προσώπου του Δημητρίου Κοριατόπουλου μας βάζει, εκ των υστέρων, σε δεύτερες σκέψεις.

Εκτός αυτών, ο Σπυρίδων Ιωάν. Γιαννόπουλος, μάλιστα, υπογράφει άλλο ένα άρθρο, στις 16 Οκτωβρίου 1935, σχετικά με την έκδοση της Ιστορίας της Ζακύνθου του Λ. Χ.Ζώη, ενώ σε κεντρικό πρωτοσέλιδο άρθρο της, της 10^ης Οκτωβρίου 1935, η εφημερίδα «Πρόοδος», κάνει αναφορά στη σημασία του Αρχειοφυλακείου.

Όπως και να έχει αυτή καθ’ αυτή η αναφορά του Τάκη Δόξα τόσο στο Αρχειοφυλακείο της προσεισμικής Ζακύνθου, όσο και στο πρόσωπο του Λ. Χ. Ζώη αναδεικνύει την υπερτοπική σημασία τόσο του θεσμού, όσο και του προσώπου, καθώς, επίσης, και την στενή σχέση ανάμεσα στην Ηλεία και τον Πύργο ειδικότερα και τη Ζάκυνθο.

Άλλωστε, αναζητώντας στοιχεία στο περιοδικό «Αι Μούσαι», που επί χρόνια εξέδιδε ο Λ. Χ. Ζώης, διαπιστώνουμε τόσο την συνεχή παρουσία σε αυτό του Τάκη Δόξα είτε ως ποιητή (τεύχος 30^ης Σεπτεμβρίου 1935, δημοσίευση ποιήματος «Στοχαμοί»), είτε στη στήλη των βιβλιοκρισιών (τεύχος Ιουλίου 1937, βιβλιοκρισία του έργου της Κατίνας Παΐζη «Απλοί Σκοποί»), όσο και του αδικοχαμένου, εκτελεσθέντα από τους Γερμανούς, στην Πάτρα, Πυργίου ποιητή Φώτου Πασχαλινού (φιλολογικό ψευδώνυμο του Θεόδωρου Ζώρα) και της ποιητικής του συλλογής, «Επαρχιακά», που εξέδωσε στον Πύργο. Επίσης, έχουμε συνεχείς αναφορές των «Μουσών» τόσο στο «Σύλλογο Γραμμάτων και Τεχνών» του Πύργου, στον οποίο πρόεδρος είχε εκλεγεί o Τάκης Δόξας (19.1.1937 και Ιούλιος 1937), στην «Ηλειακή Βιβλιοθήκη» (Ιούλιος 1937), όσο και στον τότε νεοϊδρυθέντα, στον Πύργο, «Σύλλογο διανοουμένων και φιλοτέχνων Ηλείας» (19.1.1937).

Η σχέση αυτή των διανοουμένων της εποχής των δύο περιοχών συνεχίζει τις πολύ παλαιές και πολύπτυχες στενές σχέσεις μεταξύ Ζακύνθου και Ηλείας. Ας έχουμε, επί παραδείγματι, κατά νου το έγγραφο του πολύ πρώιμου 16^ου αι. που έχει εκδώσει ο Σπυρίδων Λάμπρος και το οποίο αναφέρεται στις στενές εμπορικές σχέσεις μεταξύ του νησιού και των Χασίων Ποντικού, δηλαδή του σημερινού Κατακώλου.

*Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στον τοπικό τύπο της Ζακύνθου.

του Διονύση (Σάκη) Τραμπαδώρου*

          Πάμπολλες είναι οι περιπτώσεις Ζακυνθίων που δραστηριοποιούνται, ήδη από τη δεκαετία του 1820, στην περιοχή του Πύργου και της Ηλείας, γενικότερα.

        Ειδικότερα, μέσα από τα έγγραφα των Δημοσίων Μνημόνων και ιδιαίτερα, λόγω ποσότητας, του Στέλιου Α. Κουβαρά, βλέπουμε τις διατοπικές επαφές μεταξύ της περιοχής του Πύργου με τα νότια Ιόνια, δηλαδή την Κεφαλλονιά και την Ζάκυνθο, και ιδιαίτερα την τελευταία.

         Η σχέση που συνδέει τις δύο περιοχές, δηλαδή την Ηλεία, και επομένως και τον Πύργο, με τη Ζάκυνθο, είναι μια σχέση στενών συνεχών επαφών, εμπορικών, κοινωνικών, πολιτιστικών και, ακόμα, μια σχέση που φτάνει τις συχνές, και συνεχείς, μετακινήσεις οικογενειών από την μια περιοχή στην άλλη, ενώ οι αλληλεπιδράσεις σε όλους του τομείς είναι έντονες.

          Ας παρατηρήσουμε όμως τη σχέση αυτή μέσω της παράθεσης συγκεκριμένων συμβολαίων. Κατ’ αρχάς, στο συμβόλαιο με αριθμό 583 (Στέλιος Α. Κουβαράς) της 6ης Οκτωβρίου 1830, αναφέρεται ότι ο Ζακύνθιος Γεώργιος Κουλούμπαρδος, ποτέ Αντωνίου, διακανονίζει ζητήματα που αφορούν το συντροφικό του κατάστημα εδώδιμων αγαθών, στη Ζάκυνθο, από τον Πύργο. Συγκεκριμένα, ο Κουλούμπαρδος διατηρούσε το κατάστημα αυτό μαζί με τον Παύλο Ταμπάκη και τον Νικόλαο Ξένο και με το συμβόλαιο που αναφέραμε διορίζει πληρεξούσιό του τον Κωνσταντίνο Κλάδη, σε υπόθεση που είχε στο Τμήμα Εμπορικών Υποθέσεων του Πρωτόκλητου Δικαστηρίου Ζακύνθου, με διάδικο τον Κόντε Γεώργιο Λογοθέτη, για υπόθεση εμπορίας ελαιολάδου. Στο συμβόλαιο αυτό, μάλιστα, ως μάρτυρας υπογράφει ο πρόγονός μου Παναγιώτης Λεονταρίτης ποτέ Ευθυμίου.

        Σε άλλο συμβόλαιο, στο με αριθμό 609 της 12ης Νοεμβρίου 1830 (Στέλιος Α. Κουβαράς) αναφέρεται ότι ο Πύργιος, με καταγωγή από το χωριό Δούκα, και απώτερη από την Κεφαλλονιά, Φιλάρετος Αυγερινός, που ανήκε σε μια από τις πλέον σημαντικές οικογένειες της πόλης, είχε στείλει την οικογένειά του στη Ζάκυνθο, προκειμένου να την προστατεύσει από τον κίνδυνο των πολεμικών συγκρούσεων της Επανάστασης.

           Άλλου είδους συμβόλαια στα οποία έχουμε έντονη την παρουσία Ζακυνθίων είναι αυτά της ναυτιλίας της περιοχής του Πύργου και της Ηλείας, γενικότερα, αλλά και αυτά που έχουν να κάνουν με την πρωτογενή παραγωγή και με τα οποία θα ασχοληθούμε σε κάποιο άλλο άρθρο.

            Έτσι, στα ναυτιλιακά μνημονιακά έγγραφα της περιόδου εκείνης (1829-1835) εμφανίζονται οι εξής Ζακύνθιοι: Γεώργιος Λευτάκης, «καραβοκύρης» συντροφικής βάρκας (ο οποίος με βάση άλλο έγγραφο είναι αυτός που στις 5 Οκτωβρίου 1824 μετέφερε επιστολή του Πυργίου Χριστόδουλου Αυγερινού που βρισκόταν τότε στο νησί προς τον επιστάτη του στρατοπέδου Π. Πατρών Β. Καραβία), Καλλίνικος Γιατράς, συνιδιοκτήτης συντροφικής βάρκας, Θεόδωρος Τσαγκαρουσιάνος (ή Χαχαλάκης), που παρουσιάζεται με πολλές ιδιότητες στα συμβόλαια, Αντώνιος Γιακουμέλος, πιστωτής, Νικόλαος Δαμουλιάνος, μάρτυρας, Εμμανουήλ Λεονταράκης, με πολλές ιδιότητες σε πολλά συμβόλαια, Σπύρος Βλαστός, με διάφορες ιδιότητες στα συμβόλαια, Γεώργιος Δαμουλιάνος, πλοίαρχος, Δημήτριος Μουζάκης, πλοίαρχος, Πέτρος ή Πιέρος Βλαστός, πλοίαρχος, Διονύσιος Μουζάκης ή Φαγοδημήτρης, πλοίαρχος, Αντώνιος Λόξας, πλοίαρχος, Σπυρίδων Ραυτόπουλος - Πόρης, με διάφορες ιδιότητες, Σπύρος Ραυτόπουλος, μάρτυρας, Αποστόλης Μαρίνος, πλοίαρχος, Σπυρίδων Χέλμης και Αναστάσιος Χέλμης, έμποροι, Νικόλαος Χωραφάς, πλοίαρχος, Ηλίας Μακρής και Ανδρέας Στουπάθης. Εκτός αυτών, υπάρχει και το ονοματεπώνυμο του Μαλτέζου Σαλβατόρου Γαμπή (όπως τον αναφέρει ο Κουβαράς) ή Salvatore Gambin, όπως υπογράφει, ο οποίος, όπως φαίνεται από το συμβόλαιο του Κουβαρά με αριθμό 144/4-12-1829, δραστηριοποιείτο επιχειρηματικά στη Ζάκυνθο.

          Πολλές φορές, μάλιστα, ο Πύργος και γενικότερα η Ηλεία χρησιμοποιείται ως βάση, στην ηπειρωτική Ελλάδα, για επέκταση των δραστηριοτήτων των Ζακυνθίων αυτών σε άλλα μέρη της Ελλάδας και, ειδικότερα, της Δυτικής. Ενδεικτικό είναι το έγγραφο με αριθμό 123/22-11-1829 (Κουβαράς) που αφορά ένορκη κατάθεση των Πέτρου (Πιέρου) Βλαστού και του Νικολάου Δαμουλιάνου (Ζακυνθίων) σχετικά με διακανονισμό οφειλής και εξόφληση ομολογίας, μεταξύ του Θεοδώρου Τσαγκαρουσιάνου ή Χαχαλάκη (οφειλέτη) και του Αντωνίου Γιακουμέλου ή Λοβού, (πιστωτή). Το σημείο ενδιαφέροντος είναι ότι ενώ η συναλλαγή γίνεται στο Μεσολόγγι, το έτος 1825, η ομολογία βρίσκεται στον Πύργο, γεγονός που αποδεικνύει, εν πολλοίς, τα προλεγόμενά μας επ’ αυτού.

          Εξαιρετική όμως, περίπτωση, ανάμεσα στους Ζακυνθινούς που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του Πύργου, εκείνη την περίοδο, αποτελεί ο Εμμανουήλ Γρηγορίου Λεονταράκης, λόγω του ό,τι εντυπωσιάζει η πυκνότητα της δραστηριότητάς του.

          Ο Εμμανουήλ Λεονταράκης («Μανωλάκης» , όπως αναφέρεται στα μνημονιακά έγγραφα) λόγω της σημαντικής οικονομικής του επιφάνειας, έχει παρουσία σε πάρα πολλά συμβόλαια της εποχής.

          Στο πρώτο συμβόλαιο που τον συναντούμε είναι το με αριθμό 133 της 27ης Νοεμβρίου 1829 και το οποίο αφορά την επέκταση της χρονικής διάρκειας εμπορικής συντροφίας με τον Ιθακίσιο Γεώργιο Κουβαρά και με αντικείμενο την θαλάσσια μεταφορά εμπορευμάτων προς την Τζαβέρδα (Πάλαιρο Αιτωλοακαρνανίας) ενώ στο ίδιο συμβόλαιο γίνονται αναφορές στο Κατάκωλο, το Πυργί [λιμάνι (με τα μέτρα της εποχής) πλησίον του χωριού Άγιος Ηλία Πύργου] και την Κλαρέντζα (Γλαρέντζα). Στο ίδιο συμβόλαιο ορίζεται πληρεξούσιος του Λεονταράκη ο επίσης Ζακύνθιος του Πύργου Δημήτριος Πυλαρινός.

          Στο συμβόλαιο με αριθμό 219, της 4ης Φεβρουαρίου 1830, τον βρίσκουμε μάρτυρα στη ναύλωση του πλοίου «Άγιος Ανδρέας», ανάμεσα στον πλοίαρχο Αντώνιο Λόξα και τον εκπρόσωπο της σπετσιώτικης εμπορικής συντροφίας Μιχαήλο Στεμνιτζιώτη.

          Επίσης, έντονη παρουσία έχει ως μάρτυρας και σε άλλα συμβόλαια που συντάχθηκαν την περίοδο 1829-1835 στον Πύργο.

          Στα συμβόλαια, όμως, που θα σταθούμε είναι αυτό με αριθμό 273, της 5ης Μαρτίου 1830 (Στέλιος Α. Κουβαράς) στο οποίο βλέπουμε ότι ο δραστήριος Ζακυνθινός Εμμανουήλ Λεονταράκης κατασκευάζει σπίτι σε χωριό της περιοχής του Πύργου και συγκεκριμένα στου Τζόγια και, επίσης, αυτό με αριθμό 668, της 12ης Ιανουαρίου 1831 (Στέλιος Α. Κουβαράς) στο οποίο τον βρίσκουμε να προσλαμβάνει επιστάτη, για τις εκτάσεις γης και τα ζώα που έχει στην κατοχή του στα χωριά Τζόγια και Σκουροχώρι (από τα παλιότερα χωριά της περιοχής του μαζί με τα χωριά Μυρτιά, Σκαφιδιά και Άγιο Ιωάννη).

          Στο πρώτο από αυτά (273) τον βρίσκουμε να συνάπτει έγγραφη συμφωνία με τους χτίστες Αργύριο Βέλιο ποτέ Θεοδώρου και Παναγιώτη Γιωργόπουλο ποτέ Ιωάννη και οι δύο καταγόμενοι από το χωριό Μεσορρούγι, της πρώην επαρχίας Καλαβρύτων (το οποίο είναι ένα από τα Κλουκονοχώρια ή «Κλουκίνες») και από τα οποία χωριά κατάγονταν οι πλέον περίφημοι χτίστες της εποχής, πριν τη φήμη αυτή κατακτήσουν οι Λαγκαδινοί και γενικότερα οι Γορτύνιοι μαστόροι.

         Με το συμφωνητικό οι κτίστες αυτοί αναλάμβαναν να χτίσουν για λογαριασμό του Εμμανουήλ Λεονταράκη πέτρινο σπίτι στο χωριό Τζόγια της περιφέρειας του Πύργου, ενώ περιγράφονται και τεχνικές λεπτομέρειες της κατασκευής.

         Οι μαστόροι υπόσχονται να κτίσουν κατά τις οδηγίες του μαστρο-Τζώρτζη, ενώ ο Λεονταράκης υπόσχεται να τους πληρώσει 60 φοίνικες για την εργασία που θα του προσφέρουν. Μάλιστα το γεγονός ότι, απ’ ό,τι φαίνεται, ο Λεονταράκης καλεί τον «παρακαλεστό» Χαράλαμπο Δαραλέξη («Νταραλέξη», όπως αναφέρεται), να υπογράψει για λογαριασμό του αγράμματου Παναγιώτη Γιωργόπουλου δείχνει ότι είχε στενές σχέσεις με ισχυρές οικογένειες του Πύργου, όπως ήταν η οικογένεια Δαραλέξη, με καταγωγή από το χωριό Δούκα.

         Το δεύτερο συμβόλαιο (668), συνήφθη μεταξύ του Εμμανουήλ Λεονταράκη και του επίσης Ζακυνθίου Δημητρίου Βάρδα Καστάνια (Βαρδακαστάνια).

        Με το έγγραφο αυτό ο Λεονταράκης προσλαμβάνει τον Βάρδα Κατσάνια ως επιστάτη των κτημάτων του, αλλά και για να φροντίζει τα ζώα που ο πρώτος έχει στα χωριά Τζόγια και Σκουροχώρι.

      Ο Βάρδα Καστάνιας δεσμεύεται να παρίσταται σε όλες τις εργασίες των κτημάτων του Λεονταράκη (σπορά, θέρισμα, κλ.π.) «ως να ήταν ο ίδιος ο Λεονταράκης» , όπως αναφέρεται.

          Επίσης, ο Βάρδα Καστάνιας υπόσχεται να ασχολείται με κάθε εργασία του Λεονταράκη σε όποιο μέρος της Ηλείας («Ήλιδος» ) και αν είναι.

       Επιπροσθέτως, ο Βάρδα Καστάνιας αναλαμβάνει την υποχρέωση να συγκεντρώνει όλα τα προϊόντα που προέρχονται από τα ζώα του Λεονταράκη και να του τα παραδίδει στο σπίτι του δεύτερου, στου Τζόγια.

         Ακόμη, αναλαμβάνει την υποχρέωση να αποδίδει «παστρικό λογαριασμό» στον Λεονταράκη, κάθε χρόνο για καθετί που αφορά την περιουσία του δεύτερου.

         Ο Λεονταράκης, με τη σειρά του, δεσμεύεται να δώσει στον Βάρδα Καστάνια έτοιμη κατοικία, στου Τζόγια, για να στεγαστεί ο ίδιος και η οικογένειά του. Επίσης, αναλαμβάνει την υποχρέωση, εκτός από το να του παρέχει στέγαση, να του πληρώνει και 120 φοίνικες το χρόνο για τις υπηρεσίες του επιστάτη, 60 φοίνικες για την φροντίδα των ζώων και, επίσης και να του επιτρέπει να καλλιεργεί 4 στρέμματα για ίδιο λογαριασμό.

         Γενικά, η σχέση που εγκαθίσταται με το μνημονιακό αυτό έγγραφο λίγο μας θυμίζει τους θεσμούς της αγροληψίας («σεμπριάς») και της εμφύτευσης, έτσι όπως διατυπώνονται στα άρθρα 1627-1632 και 1651-1653, αντίστοιχα, του Ιονίου Αστικού Κώδικα.

         Ακόμη, με το ίδιο έγγραφο, ο Λεονταράκης επιτρέπει στον Βάρδα Καστάνια να εκχωρεί στον κουνιάδο του Αναστάσιο Μπισκίνη την εποπτεία των προβάτων που ο πρώτος έχει στου Τζόγια.

Για τον Μπισκίνη εγγυητής μπαίνει ο Βάρδα Καστάνιας.

          Σχετικά με το γεγονός αυτό, δηλαδή της συγγένειας του Βάρδα Καστάνια με τον Μπισκίνη, μπορούμε να κάνουμε δύο σχόλια: ότι αφ’ενός, μετά την απελευθέρωση, πολλοί Ζακυνθομωραΐτες εγκαταλείπουν το νησί και γυρνούν στην Πελοπόννησο και ιδιαίτερα στην Ηλεία [Μπισκίνι είναι χωριό της Πελοποννήσου (σημ. δικήμας, στη Ζαχάρω) όπως παρατηρεί ο Λ. Χ. Ζώης], και αφ΄ετέρου ότι στις πρώτες γενιές Ζακυνθίων του Πύργου παρατηρείται έντονη ενδογαμία, γεγονότα τα οποία έχουν διαπιστωθεί και από άλλους ερευνητές, σε άλλα συμβολαιογραφικά έγγραφα.

        Ο Λεονταράκης υπογράφει ιδιοχείρως το συμβόλαιο, γεγονός που, λαμβανομένου υπόψη και του τρόπου γραφής και του γραφικού του χαρακτήρα, σημαίνει ότι είναι εγγράμματος και μάλιστα πολύ περισσότερο από αυτό που θεωρείται «εγγράμματος» εκείνη την εποχή.

       Τέλος, ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι για λογαριασμό του Βάρδα Καστάνια υπογράφει ως «παρακαλεστός», προφανώς με πρόσκληση του Λεονταράκη, ο Βασίλειος Κ. Γιαννόπουλος, γόνος μιας από τις πλουσιότερες και σημαντικότερες οικογένειες του Πύργου, με έντονη δράση τόσο στη γεωργία, όσο και στο εμπόριο και τη ναυτιλία, πρόγονος, εκ μητρός, του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Σημίτη, ο Ζακύνθιος Νικόλαος Σουμμάκης (από την επιφανή οικογένεια) ως «παρακαλεστός», για λογαριασμό του Αναστασίου Μπισκίνη, καθώς και οι Σπυρίδων Ραυτόπουλος και Πέτρος Κεφαλληνός, ως μάρτυρες.

Προέλευση εικόνας: http://el.travelogues.gr/ 

του Σάκη Τραμπαδώρου

Ο Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος (Κέρκυρα, 26 Οκτωβρίου 1795 – Κέρκυρα, 12 Απριλίου 1872) είναι ο συνθέτης της πρώτης σωζόμενης όπερας Έλληνα δημιουργού (Don Crepuscolo, 1815), του πρώτου γνωστού έργου σε ελληνική γλώσσα για φωνή και ορχήστρα (Aria Greca, 1827) το οποίο έχει ξεχωριστή σημασία, των πρώτων γνωστών ελληνικών έργων για κουαρτέτο εγχόρδων (Partimenti, περίπου 1850), του πρώτου ελληνικού πιανιστικού ρεπερτορίου, του πρώτου ελληνικού έργου σε μορφή φούγκας, της πρώτης μνημονευόμενης ελληνικής συμφωνίας (χαμένη), καθώς και ο συγγραφέας του πρώτου δοκιμίου μουσικής ανάλυσης (Rapporto, 1851) και των πρώτων μουσικοπαιδαγωγικών συγγραμμάτων στην Ελλάδα.

Τα νεανικά, ήδη, έργα του Μάντζαρου διαψεύδουν το μύθο του “ιταλού” Μάντζαρου και εδραιώνουν την υποψία, ότι η μουσική Κέρκυρα του 19^ου αιώνα ήταν η πατρίδα της πρώτης ελληνικής μουσικής ιδιοπροσωπίας.

Η μελοποίηση της σολωμικής ποίησης

H στενή φιλία του Μάντζαρου με το Διονύσιο Σολωμό, που χρονολογείται από το 1828, έτος της εγκατάστασης του Δ. Σολωμού στην Κέρκυρα, συμπίπτει με μια στροφή στο μουσικό ύφος και στις μορφολογικές επιλογές του συνθέτη. Πράγματι την ίδια περίπου χρονιά, ο Μάντζαρος εγκαταλείπει τη σύνθεση έργων σκηνικού τύπου για φωνή και ορχήστρα και αφιερώνεται σχεδόν εξολοκλήρου στη μελοθέτηση ελληνικών ποιημάτων για μια ή περισσότερες φωνές, σολιστικές ή χορωδιακές, με συνοδεία πιάνου (σπανιότερα, άρπας), υιοθετώντας ένα μελωδικό ύφος απλούστερο (κάποτε λαϊκότροπο) που δεν τον εμποδίζει να δημιουργεί δομές περίτεχνες, συχνά αξιοθαύμαστου πολυφωνικού πλούτου.

Παραδίδεται, ότι το πρώτο ποίημα του Σολωμού που μελοποίησε ο Κερκυραίος συνθέτης ήταν η Φαρμακωμένη, το οποίο αναφέρεται στον ηθικό θάνατο στον οποίο καταδίκασαν οι συμπολίτες της μια Ζακυνθινή νέα, πριν ακόμα μας δώσει την πρώτη, λαϊκίζουσα, μελοποίηση του Ύμνου εις την Ελευθερίαν, που τοποθετείται χρονολογικά λίγο πριν το 1830. Η περίπτωση του Ύμνου και των διαδοχικών – αποσπασματικών ή ολοκληρωμένων – μελοποιήσεων του, η οποία έγινε μάλλον σε στενή συνεργασία με τον Σολωμό, δεν είναι η μόνη, κατά την οποία ο Μάντζαρος επανήλθε σε ποιήματα, όπου είχε ήδη μελοποιήσει. Για παράδειγμα, της Φαρμακωμένης, διαθέτουμε τέσσερις διαφορετικές μορφές, όσες και του αποσπάσματος “Στην κορυφή της θάλασσας πατώντας” από τον ακραίο ρομαντικό ήρωα Λάμπρο. Από το ίδιο ποίημα, επίσης, ο Μάντζαρος μελοποίησε δύο φορές το απόσπασμα “Ομοίως τ’ αγγελούδια” και μια φορά το απόσπασμα “Φωνούλα με πίκρα με κράζει”. Σώζονται, ακόμη, δύο διαφορετικές μελοποιήσεις του ποιήματος Εις Μοναχήν, δύο της Ξανθούλας και δύο της σολωμικής μετάφρασης μιας Ωδής του Πετράρχη («Νερά καθαροφλοίσβιστα»). Υπάρχει, τέλος, το χειρόγραφο μιας Ευρυκόμης, ενός Επιγράμματος εις τη Φραγκίσκαν Φραίζερ κι ενός εκτεταμένου, και μεγάλης μουσικής πνοής, αποσπάσματος της Ωδής εις Λορδ Μπάιρον το οποίο και αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, προέκταση των μελοποιήσεων του Ύμνου εις την Ελευθερίαν, όπως και η ίδια η σολωμική Ώδή αποτελεί προέκταση του πρώτου εκτενούς σολωμικού εγχειρήματος. Αξίζει να να αναφέρουμε, επίσης, ότι η αρχή της πρώτης μελοποίησης του σολωμικού Ύμνου (δηλαδή, η αρχή του Εθνικού μας Ύμνου) έχει σημαντικές μελωδικές ομοιότητες με την Aria Greca, πράγμα που αποδεικνύει μιαν άμεση χρονική και πνευματική συνέχεια.

Έχουν χαθεί (ή δεν έχουν εντοπιστεί ακόμα) δύο από τα σολωμικά τραγούδια του Μαντζάρου, για τα οποία διαθέτουμε μόνο τη μαρτυρία του τίτλου: Όνειρο και Καταστροφή των Ψαρών.

Η Β΄ Μελοποίηση του Ύμνου εις την Ελευθερίαν

Ο Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος αποδείχτηκε ο κατεξοχήν μελοποιός της σολωμικής ποίησης και συχνά επανεπεξεργαζόταν σολωμικά έργα που είχε μελοποιήσει νωρίτερα. Η περίπτωση, όμως, του Ύμνου εις την Ελευθερίαν είναι μοναδική, μια και το συγκεκριμένο έργο αποτέλεσε ιδιαίτερη πηγή έμπνευσης για τον Κερκυραίο συνθέτη, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία δυο κύριων μελοποιήσεων του σημαντικότατου αυτού σολωμικού έργου. Οι όντως μνημειώδεις αυτές δημιουργίες χωρίζονται μεταξύ τους χρονικά, αφού η Α΄ Μελοποίηση (η θεωρούμενη και κατεξοχήν “λαϊκότροπη”) χρονολογείται από τα 1829 – 30, ενώ η Β΄ Μελοποίηση είναι συντεθειμένη την περίοδο από 1842– 43. Παρά ταύτα, σήμερα, η Α΄ Μελοποίηση είναι η μόνη γνωστή, αφού το πρώτο από τα εικοσιτέσσερα συνολικά μέρη της έχει καθιερωθεί από τις 28 Ιουνίου 1865 ως ο Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας. Την απόφαση αυτή έλαβε ο Γεώργιος Α’. Αυτό το γεγονός έχει επισκιάσει την Β΄ Μελοποίηση του ποιήματος την οποία ο συνθέτης αφιέρωσε στον βασιλιά του νεοσυσταθέντος Ελληνικού Κράτους, Όθωνα, το 1844. Η κίνηση αυτή δεν πρέπει να είναι άσχετη τόσο με το συμβολισμό που είχε η ίδρυση του μικροσκοπικού Ελληνικού Κράτους για τους υπό Βρετανική “Προστασία” Επτανήσιους, αλλά και με τα γεγονότα της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843.

Όπως αναφέρει ο Γιώργος Λεωτσάκος σε άρθρο του στο περιοδικό (Μουσικολογία, 5 - 6, 1987) ο Ύμνος, ως μελοποιητική διαδικασία ενός εκτενέστατου ποιητικού κειμένου, ενδέχεται να αποτελεί ένα είδος μορφολογικής καινοτομίας σε όλη την έντεχνη δυτική μουσική.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι η Β΄ αυτή Μελοποίηση σώζεται σε τρία διαφορετικά χειρόγραφα, δύο στο Μουσείο Μπενάκη και ένα στο Δημαρχείο Κερκύρας και ότι η συνολική διάρκεια και των σαράντα έξι μερών του έργου φτάνει τη μιάμιση ώρα.

• Το κείμενο αυτό βασίστηκε, κυρίως, στις προγραμματικές σημειώσεις των Χάρη Ξανθουδάκη, Κώστα Καρδάμη και Δημήτρη Μπρόβα στο διήμερο εκδηλώσεων που έγινε στην Αθήνα στις 7 και 8 Δεκεμβρίου 2002 με θέμα «Ο Άγνωστος Μάντζαρος».

Της Καλλιόπης Λουμιώτη - Γουρλομάτη

Θρυλική μορφή του σύγχρονου  χορού, η Ραλλού Μάνου, όπως την αποκαλεί δημοσίευμα της Καθημερινής στις 11-7-2006, ήταν  Ελληνίδα χορογράφος, ιδρύτρια και πρόεδρος του «Ελληνικού Χοροδράματος» (1951- 1988) καθώς και της σχολής «Ραλλούς Μάνου».

                 Γεννήθηκε το 1915 και πέθανε στις 15 Οκτωβρίου 1988. Ήταν κόρη του Πέτρου Μάνου και της Σοφίας Τομπάζη. Από την πλευρά του πατέρα της καταγόταν από παλιά φαναριώτικη οικογένεια, ενώ από την πλευρά της μητέρας της από παραδοσιακή ναυτική οικογένεια της Ύδρας. Ήταν εγγονή του Θρασύβουλου Μάνου και δισέγγονη του Γεωργίου Τομπάζη, υποναύαρχου και υπουργού του Πέτρου Μαυρομιχάλη, βουλευτή, καθώς και του Δημητρίου Μαυροκορδάτου, νομικού και υπουργού Εξωτερικών. Η ετεροθαλής αδελφή της, Ασπασία Μάνου, είχε παντρευτεί τον βασιλιά Αλέξανδρο.

                Όπως λέει η ίδια στη ζωή της δέχτηκε δύο κύριες επιρροές: από τον πατέρα της που της έμαθε μεταξύ άλλων να είναι γενναία και από την μητέρα της απ΄όπου πήρε σπαρτιάτικη ανατροφή, υπομονή και επιμονή. Τη μεγαλύτερη, όμως, επιρροή στη ψυχή της είχε η γιαγιά της Μαρία Μαυροκορδάτου, που ζωγράφος η ίδια την έμαθε να ζωγραφίζει πριν μάθει ανάγνωση και της διάβαζε ποιήματα μεγάλων ποιητών, όσα μπορούσε να καταλάβει. Αν και γεννημένη και μεγαλωμένη στα μεγάλα αρχοντικά της Βλαχίας και της Μολδαβίας, περιφρονούσε τα πλούτη και τα μεγαλεία και της μετέδωσε την πίστη της ότι η μόνη αξία είναι αυτή που έχεις μέσα στην ψυχή σου.

               To 1933 αποφοιτά από τη Γαλλική Σχολή Ουρσουλινών της Τήνου (Brevet Superieur).To 1933-34 σπουδάζει χορό στη σχολή της Κούλας Πράτσικα, γερμανικά στη Γερμανική Σχολή και πιάνο με την Πολυξένη Ματέϋ. Στη συνέχεια (1934-35) κάνει σπουδές ρυθμικής, γυμναστικής και μουσικής στις Σχολές Pontan και Martenot, στο Παρίσι. Ακολουθούν (1935-37) σπουδές χορού, μουσικής, ρυθμικής και πρακτικών και θεωρητικών μαθημάτων για τη διδασκαλία του χορού στην Ημικρατική Σχολή Günthers schule στο Μόναχο, όπου αποκτά δίπλωμα διδασκαλίας χορού. Το 1936 συμμετέχει μαζί με την Κούλα Πράτσικα και την Αλέκα Κατσέλη στην πρώτη αφή της ιερής φλόγας στην Ολυμπία για την Ολυμπιάδα του 1936. Από το 1937- 1941 είναι καθηγήτρια στην «Επαγγελματική Σχολή Ορχηστρικής» της Κούλας Πράτσικα, όπου συμμετέχει στις παραστάσεις και επιδείξεις της Σχολής. Ταυτόχρονα υπήρξε καθηγήτρια χορού της βασιλικής οικογένειας, των εργατριών στην καπνοβιομηχανία «Παπαστράτος» και στο Αμαλίειο Ορφανοτροφείο. Το 1940 κατατάσσεται εθελόντρια νοσοκόμα στο αλβανικό μέτωπο. Το 1941 ιδρύει ιδιωτική Σχολή Γυμναστικής, Ρυθμικής, Χορού και Μουσικής στον Όμιλο Αντισφαίρισης. Το 1943 παντρεύεται τον αρχιτέκτονα Παύλο Μυλωνά και το 1944 γεννιέται ο πρωτότοκος γιος της Κωνσταντίνος. Το 1947-48 πηγαίνει για μεταπτυχιακές σπουδές στην Νέα Υόρκη στο Dance Department του εκεί Πανεπιστημίου, μοντέρνο χορό στη Σχολή της Martha Graham και κλασικό μπαλέτο στη σχολή της Nanette Charissi, επίσης παρακολουθεί μαθήματα μοντέρνου χορού στις σχολές των Hanya Holm και Doris Humphrey. Την εποχή αυτή η Νέα Υόρκη είναι η Μέκκα του μοντέρνου χορού. Το καθοριστικό όμως γεγονός της νεοϋρκέζικης αναζήτησης της Μάνου ήταν η συνάντησή της με την Martha Graham. «Η παρουσία της μικρόσωμης Αμερικανίδας, διηγείται η Μάνου, γέμισε την τάξη και η δυνατή της προσωπικότητα ακτινοβόλησε και συνεπήρε και τους πιο αδιάφορους. Εγώ με την πρώτη κουβέντα, με την πρώτη κίνηση, κατάλαβα πως, επιτέλους είχα βρει εκείνο που γύρευα. Έναν καινούργιο δρόμο που είχε ανοίξει για το χορό, αυτός ο εκλεκτός άνθρωπος με την πλούσια εσωτερικότητα, την αστείρευτη φαντασία και το έντονο δημιουργικό δαιμόνιο. Η διδασκαλία της υπήρξε για μένα μια αποκάλυψη. Όταν, αργότερα, με δέχτηκε τόσο φιλόξενα στο στούντιό της, αισθάνθηκα ότι είχα φθάσει στο λιμάνι των αναζητήσεων μου. Έμαθα πολλά από το σύστημά της. Το 1948 γεννιέται στην Αμερική ο δευτερότοκος γιος της Αλέξανδρος. Η Ραλλού Μάνου είναι η πρώτη που θα φέρει το σύστημα της Graham στην Ελλάδα. Το ρεπερτόριο της Μάνου είναι σαφώς εμπνευσμένο από το ρεπερτόριο της Graham που αντλεί από την αμερικανική ζωή και την αρχαιοελληνική μυθολογία, ωστόσο η Graham αντιμετώπισε τα θέματά της από μια μάλλον ψυχοκινητική άποψη, ενώ η Μάνου με έναν πιο λόγιο και ηθογραφικό τρόπο. Η ίδια η Ραλλού Μάνου λέει σε συνέντευξή της πως η Graham την επηρέασε πολύ τεχνικώς. Όλα αυτά τα τεχνικά συστήματα είναι μόνο τεχνικά.

       Από το 1949-1951 είναι μόνιμη χορογράφος του Εθνικού Θεάτρου.

        Τον Ιανουάριο του 1951 ίδρυσε μαζί με άλλους καλλιτέχνες  το «Ελληνικό Χορόδραμα» που ήταν καλλιτεχνικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός,  με σκοπό τη χρησιμοποίηση των χορογραφικών μουσικών και ενδυματολογικών στοιχείων της ελληνικής παράδοσης για τη δημιουργία χαρακτηριστικής και πρωτοπόρου ελληνικής θεατρικής τέχνης και προβολή της Ελλάδας μέσω της τέχνης αυτής. Ονειρευόταν να ενωθεί ο σύγχρονος με τον παραδοσιακό χορό.  Στόχος της ήταν η διαμόρφωση ενός γνήσια μοντέρνου ελληνικού χορού, που όμως δεν θα περιοριζόταν σε αποκλειστικά ελληνικά θέματα και δεν θα αναπαρήγαγε απλώς αρχαία ελληνικά, βυζαντινά ή λαϊκά στοιχεία. Όπως άλλωστε σημείωσε η ίδια σε ένα από τα δοκίμιά της, η ελληνικότητα δεν αποτελούσε ούτε για εκείνη ένα «εξωτερικό γνώρισμα ούτε θέμα υπηκοότητας. Είναι κάτι που έχεις στο αίμα σου». Θυμίζει τη φράση της δασκάλας της Graham: «Το αίμα μου θυμάται»). Ονειρεύτηκε το ελληνικό χορόδραμα στο οποίο ο χορός θα είχε σύγχρονες αλλά και παραδοσιακές εκφράσεις μαζί. Το διευθύνει μέχρι τον θάνατό της. Την ίδια χρονιά ιδρύει την Επαγγελματική Σχολή Χορού για δασκάλους και χορευτές του σύγχρονου χορού και του κλασικού μπαλέτου. Το Ελληνικό Χορόδραμα υπήρξε το πιο σημαντικό χορευτικό σύνολο της ελληνικής σκηνής με λαμπρή δημιουργική παρουσία κατά τις δεκαετίες του ’50 και ’60 και με μνημειώδεις παραστάσεις που άφησαν εποχή και πέρασαν στην ιστορία. Ιδρύθηκε από τη Ραλλού Μάνου και πλειάδα ανθρώπων του πνεύματος και της τέχνης με σκοπό την καλλιέργεια και τη διάδοση του χορού. Ανάμεσα στα ιδρυτικά του μέλη συγκαταλέγονται κορυφαίες  προσωπικότητες της εποχής όπως: ο Ηλίας Βενέζης, η Μαρίκα Κοτοπούλη, η κυρία Κατερίνα, ο Αντίοχος Ευαγγελάτος, ο Μάριος Πλωρίτης, ο Κάρολος Κουν, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Γιώργος Κατσίμπαλης, ο Αλέξης Σολομός, η Ελένη Βλάχου, Ο Δημήτρης Ροντήρης, ο Νίκος Κούνδουρος, ο Πέλος και η Αλέκα Κατσέλη, ο Βύρων Κολάσης. Πρώτος πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου διετέλεσε ο Οδυσσέας Ελύτης και Καλλιτεχνικός Διευθυντής ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος υπήρξε και ο πιο σταθερός του συνεργάτης για ολόκληρη τη δεκαετία του ’50 με ιστορικές παραστάσεις όπως «Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές», «Καταραμένο φίδι», «Ερημιά», αναζητώντας μία μορφή συνεργασίας, που, ξεφεύγοντας από τα στενά όρια μιας Σχολής Χορού, θα έδινε τη δυνατότητα δημιουργίας μιας Ελληνικής Θεατρικής Χορευτικής Τέχνης. Ήταν μια δεκαετία που κινήθηκε γύρω από το τρίπτυχο θέατρο-χορός-τραγούδι, θέματα που τον απασχόλησαν σ΄ όλη του τη μουσική ζωή, συγχρόνως με μια έμφυτη απέχθεια προς το αισθηματικό παίξιμο, που συνήθιζαν στον καιρό του οι πιανίστες και τα Ωδεία και με δεδομένη την αγάπη του για το τραγούδι γράφει και έργα για φωνή και πιάνο.  Μάλιστα η σκηνική παρουσίαση του «Μαρσύα» το 1950 αποτέλεσε και τη μαγιά, πάνω στην οποία χτίστηκε η αισθητική φυσιογνωμία του Ελληνικού Χοροδράματος. Σε μια από τις εκδρομές με καλλιτεχνικό περιεχόμενο της περιηγητικής λέσχης στην ακρογιαλιά της Αγίας Μαρίνας, παρουσιάστηκε το πρώτο χορόδραμα που βασιζόταν στην ελληνική παράδοση ο Μαρσύας, με Χατζιδάκι και Τσαρούχη. Ο Χατζιδάκις κάθισε κάτω από ένα δέντρο και είπε πως δεν μπορούσε να διευθύνει. Τότε σηκώθηκε το πρώτο βιολί ο Βύρων Κολάσης και διηύθυνε την παράσταση. Τότε δημιουργήθηκε το μη κερδοσκοπικό σωματείο «Ελληνικό Χορόδραμα» με την αφιλοκερδή υποστήριξη πολλών.

Η πρεμιέρα του Ελληνικού Χοροδράματος έγινε τον Μάρτιο του 1951 στο Ρεξ με δύο ξεχωριστά προγράμματα:

• Μορφές μιας γυναίκας με κοστούμια και σκηνικά του Εγγονόπουλου
• Φθινοπωρινή γη, χορογραφία Γριμάνη και σκηνικά κοστούμια Γιώργου Βακαλό
• Έξι Λαϊκές ζωγραφιές του Γιάννη Μόραλη
• Καταραμένο φίδι, το δεύτερο κομμάτι της βραδιάς.

Οι κυριότεροι ζωγράφοι, ποιητές και μουσικοί που πρωτοστάτησαν στις καλλιτεχνικές ζυμώσεις και την πνευματική ζωή της σύγχρονης Ελλάδας έχουν διατελέσει συνεργάτες του Ελληνικού Χοροδράματος. Σημαντικοί μουσικοσυνθέτες έχουν συνθέσει έργα για τις παραστάσεις του όπως Μίκης Θεοδωράκης (Ορφέας και Ευρυδίκη, Ερωφίλη), Ιάννης Ξενάκης, Γιάννης Χρήστου, Γιώργος Σισιλιάνος, Θόδωρος Αντωνίου, Γιώργος Κουρουπός, Νίκος Κυπουργός, Λουκιανός Κηλαϊδονης, Γιώργος Τσαγκάρης, Φίλιππος Τσαλαχούρης. Σκηνικά για παραστάσεις του έχουν φιλοτεχνήσει οι σπουδαιότεροι ζωγράφοι και σκηνογράφοι: Γιάννης Τσαρούχης, Νίκος Χατζηκυριάκος – Γκίκας, Γιάννης Μόραλης, Σπύρος Βασιλείου, Νίκος Εγγονόπουλος, Γιώργος Βακαλό, Γιώργος Μαυροΐδης, Δημήτρης Μυταράς, Γιάννης Κύρου, Αλέκος Φασιανός.

 Η Ραλλού Μάνου ανέβασε επίσης και έργα πολλών άλλων σημαντικών Ελλήνων συνθετών, όπως ο Νίκος Σκαλκώτας, ο Αργύρης Κουνάδης (Πανδώρα, Μορφές μιας γυναίκας, Νεκρές φύσεις),  αλλά και κορυφαίων ξένων δημιουργών όπως ο Igor Stravinsky, o Maurice Ravel, o Bella Bartok, o Samuel Barber  κά

              Οι πιο  γνωστές χορογραφίες της Μάνου για το «Ελληνικό Χορόδραμα» είναι το «Καταραμένο φίδι», μεγάλη διεθνής επιτυχία,, που παρουσιάστηκε το 1951, εμπνευσμένο από το Θέατρο Σκιών του Καραγκιόζη, σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι (σουίτα μπαλέτου) και κουστούμια Νίκου Χατζηκυριάκου – Γκίκα. Σημαντική συμβολή στην παράσταση είχε και ο Ευγένιος Σπαθάρης. Τραγούδι: Γιώργος Μούτσιος και Πιάνο: Μάνος Χατζιδάκις.

              Οι «Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές» που βασίζεται στη λαϊκή μουσική του Τσιτσάνη, του Μητσάκη, του Χατζηχρήστου και του Καλδάρα. Πρόκειται για μεταγραφή από τον Μάνο Χατζιδάκι έξι γνωστών ρεμπέτικων τραγουδιών που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά το 1951 με την μορφή μπαλέτου από το Ελληνικό Χορόδραμα. Στο πιάνο ο Μάνος Χατζιδάκις.

              «Η Ερημιά»: Μεταγραφή για πιάνο τεσσάρων θεμάτων της ορχηστρικής μουσικής του ομώνυμου μπαλέτου, βασισμένου σε λιμπρέτο του Μάνου Χατζιδάκι. Ανέβηκε από το Ελληνικό Χορόδραμα το 1958 με πρώτο χορευτή τον Γιώργο Εμιρζά. Σκηνικά και κοστούμια του Γιάννη Μόραλη. Πιάνο Μάνος Χατζιδάκις.

               Επίσης τα έργα «Πανδώρα», «Ορφέας και Ευρυδίκη»,  «Το τραγούδι του νεκρού αδερφού», «Ερωφίλη» (το τελευταίο σε συνεργασία με την Ντόρα Τσάτσου) καθώς και μπαλέτα βασισμένα σε αρχαίες ελληνικές τραγωδίες, όπως η «Μήδεια», που ήταν ένας από τους σημαντικότερους ρόλους της. Τα «Πιθοπρακτά» βασίστηκαν στη μουσική του Ιάννη Ξενάκη, «Ελληνική Αποκριά», « Απολογία της Κλυταιμνήστρας»ενώ το τελευταίο έργο της η «Τριλογία του ήλιου» ήταν εμπνευσμένο από την αρχαία ελληνική τραγωδία.

               Ήθελε να θίγεται ένα ανθρώπινο συναίσθημα το οποίο να αγγίζει μια ψυχική κατάσταση. Πίστευε ότι ο χορός που είναι πολύ απελευθερωτικός ως κίνηση και έκφραση, όταν αγγίζει μια ψυχική κατάσταση γίνεται λυτρωτικός, πιο εμπνευσμένος, πιο τέχνη. Κεντρικό άξονα είχε τη γυναίκα και τη ψυχοσύνθεσή της από την σκοτεινή πλευρά. Την εμπνέει η μοναξιά, η αγάπη που δίνεται αλλά απορρίπτεται, η προδοσία. Γι’ αυτό και η καταπληκτική Μήδεια.

                Το 1954 γίνεται η πρώτη περιοδεία στο εξωτερικό του Ελληνικού χοροδράματος. 1956: συμμετοχή του Ελληνικού Χοροδράματος στην αφή της ολυμπιακής φλόγας στην Ολυμπία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της χρονιάς αυτής. 1957: συμμετοχή της Ραλλού Μάνου ως εκπροσώπου της Ελλάδας στο Διεθνές Συνέδριο Χορογράφων στο Aix-Les-Bains, όπου εκλέγεται γενική γραμματέας της Διεθνούς Ένωσης Χορογράφων. Συνεχείς παραστάσεις. Το 1959 (Αύγουστος – Σεπτέμβριος) χορογραφία των «Ορνίθων» του Αριστοφάνη στην παράσταση του Θεάτρου Τέχνης. Το 1961 εκδίδει το πρώτο της βιβλίο: «Ελληνικό Χορόδραμα 1950-1960». Την ίδια χρονιά της απονέμεται το παράσημο ευποιίας από τον βασιλιά Παύλο. Συνεχείς παραστάσεις. Το 1967 λόγω οικονομικών δυσκολιών διαλύεται προσωρινά το Ελληνικό Χορόδραμα και ιδρύεται το μικρότερο χορευτικό σχήμα με τίτλο: «Εργαστήρι Χορού». Ενδεχομένως το 1969 επανιδρύεται το Ελληνικό Χορόδραμα. Παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 1972 επισκέπτεται το Ντάλλας του Τέξας, μετά από πρόσκληση του εκεί κέντρου Θεάτρου, για να χορογραφήσει τα χορικά της Λυσιστράτης του Αριστοφάνη. Διδάσκει, επίσης, το χορόδραμα «Μήδεια» στο Πανεπιστήμιο του Ντάλλας και δίνει διάλεξη με θέμα «Ο χορός στην Ελλάδα» και σειρά μαθημάτων για επαγγελματίες χορευτές και καθηγητές. Για την επιτυχία της ο δήμαρχος της πόλης την τιμά με το κλειδί της πόλης. Στη συνέχεια, προσκαλείται στο Northwood Institut του Midland – Michigan, όπου δίνει σειρά θεωρητικών μαθημάτων με θέμα «Ο χορός στην Ελλάδα από τους μυθικούς χρόνους έως σήμερα». Συνεχείς διαλέξεις και παραστάσεις. Το 1973 τα Κρατικά Μπαλέτα της Σόφιας ανεβάζουν «Μήδεια» με δική της χορογραφία και σκηνοθεσία. Ακολουθούν εμφανίσεις του Ελληνικού Χοροδράματος στην τηλεόραση. Το 1976 ανακοίνωσή της με θέμα «Χορογραφία και χορός στο αρχαίο δράμα», στη Διεθνή Διάσκεψη Θεάτρου, που οργάνωσε το Ελληνικό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου στην Αθήνα, του οποίου υπήρξε μέλος. Το 1980 το Ελληνικό Χορόδραμα με δύο παραστάσεις του στην Επίδαυρο εγκαινιάζει την εμφάνιση χορευτικού συγκροτήματος, για πρώτη φορά, στο φημισμένο για παραστάσεις αρχαίου δράματος θέατρο. Παρουσιάζεται τότε σε παγκόσμια πρεμιέρα μεταξύ άλλων το νέο της χορόδραμα «Οιδίποδας άνθρωπος». Το 1982 η Ακαδημία Αθηνών της απονέμει χάλκινο μετάλλιο για την προσφορά της στον ελληνικό πολιτισμό μετά από εισήγηση του ακαδημαϊκού Ν. Χατζηκυριάκου – Γκίκα. Το 1983 γίνεται μέλος της «Ινδο-Ελληνικής Εταιρείας Μορφωτικών Σχέσεων» και μέλος της Κριτικής Επιτροπής του 11^ου  Διεθνούς Διαγωνισμού Μπαλέτου στη Βάρνα της Βουλγαρίας και το 1986 του  12^ου Διεθνούς Διαγωνισμού. Το 1987 εκδίδει το δεύτερο βιβλίο της «Χορός» από τις εκδόσεις Γνώση. Πεθαίνει στις 15 Οκτωβρίου 1988.                 

             Όπως παρατηρεί ο Βάλτερ Πούχνερ στον «Πρόλογο» του βιβλίου: «Αρχείο Ραλλούς Μάνου: Η ζωή και το έργο της», εκδόσεις Έφεσος, Αθήνα 2005, «ο αναγνώστης ακολουθεί εδώ τη συναρπαστική διαδρομή μιας καλλιτέχνιδος που, εργαζόμενη με ανεξάντλητη επιμονή, κατόρθωσε να αφήσει το προσωπικό της στίγμα σε μια εξαιρετικά δύσκολη εποχή για την Ελλάδα. Επίσης, την εξίσου συναρπαστική ιστορία ενός ομαδικού επιτεύγματος, το αποτέλεσμα της συνεργασίας με επιφανείς καλλιτέχνες και ανθρώπους του πνεύματος, σε μια προσπάθεια να διαμορφώσουν καλλιτεχνικά μια νέα σύλληψη της ελληνικής παράδοσης, πέρα από την αρχαιολατρεία και τον εύκολο φολκλορισμό, με τη γόνιμη εκμετάλλευση των σύγχρονων εξελίξεων στον μοντέρνο χορό και το μπαλέτο».

             Γεννημένη την εποχή του Εθνικού Διχασμού (1915-17), η Ραλλού Μάνου εργάστηκε σε δύσκολους αλλά και γόνιμους καιρούς. Οι αλλεπάλληλες δοκιμασίες της γενιάς της- Μεταξική δικτατορία, Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Εμφύλιος, Δικτατορία- σημάδεψαν τη ζωή της και εξύψωσαν το φρόνημά της. Κινητήριες δυνάμεις εκείνων που υπηρέτησαν τα γράμματα και τις τέχνες στην Ελλάδα από το 1940 έως την πτώση της επτάχρονης δικτατορίας των συνταγματαρχών (1967-74) ήταν το πνεύμα αντίστασης απέναντι στον κατακτητή και το δημοκρατικό έλλειμμα, οι υψηλές προθέσεις, αλλά και η συναίσθηση της ευθύνης απέναντι στον τόπο και τον πολιτισμό του. Πρόκειται για τους δημιουργούς που διεύρυναν τους ορίζοντες της ελληνικής τέχνης και άλλαξαν ριζικά τη σχέση της με τη διεθνή. Χαρακτηριστικό τεκμήριο του δυναμισμού και της τόλμης αυτής της γενιάς υπήρξε η στάση τριών μορφών του έντεχνου χορού στα χρόνια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου και της κατοχής. Τότε ακριβώς η Ραλλού Μάνου θ΄ ανοίξει την ερασιτεχνική της σχολή στον Όμιλο Αντισφαίρισης Αθηνών (1941) και θα διδάξει χορό στο ίδρυμα πολεμοπαθών παιδιών και αλλού. Οι άλλες δύο είναι η Αγάπη Ευαγγελίδου της οποίας τα δύσκολα χρόνια δεν κόβουν τα φτερά. Θα οδηγηθεί στις φημισμένες σχολές σύγχρονου χορού της Mairy Wigman στη Λειψία (1940) και της Rosalia Chladek στη Βιέννη. Επίσης η Λουκία Κοκκινώτη- Σακελλαρίου, συνεχίζει να εργάζεται ως χορογράφος με το Εθνικό Θέατρο, τη Λυρική Σκηνή και το βραχύβιο «Θέατρο Αθηνών» του Κωστή Μπαστιά.

               Το «Ελληνικό Χορόδραμα» της Ραλλούς Μάνου ανήκει στις πρώτες εκδηλώσεις της πνευματικής και καλλιτεχνικής κοσμογονίας  των δεκαετιών του ’50 και ‘ 60. Η κοσμογονία αυτή συνδέεται με τον εκσυγχρονιστικό άνεμο που έπνεε στις Η.Π.Α και τη ραγδαία οικοδομούμενη αλλά και διχασμένη Ευρώπη του Ψυχρού Πολέμου.

                 Στην Ελλάδα, παρά το βαρύτατο μετεμφυλιοπολεμικό κλίμα, η περίοδος 1950-1967 υπήρξε μια εποχή άνθησης όλων των τεχνών, συσπείρωσης καλλιτεχνικών δυνάμεων και δημιουργικού ανταγωνισμού. Τα ομαδικά και ατομικά επιτεύγματα αυτών των χρόνων υπερβαίνουν κατά πολύ τις δυνατότητες του τόπου. Είναι, όπως σωστά επισημαίνει ο σκηνογράφος και ζωγράφος Βασίλης Φωτόπουλος, μια εποχή δημιουργικής προσπάθειας για τη χώρα μας η οποία «νικούσε τα μαθηματικά». Η γενιά του ’30 εξακολουθεί να συμπρωταγωνιστεί με τους νεότερους δημιουργούς στα καλλιτεχνικά και λογοτεχνικά πράγματα. Κύριο μέλημα των εκπροσώπων της, όπως κι’ εκείνων της γενιάς του ’40, είναι η αναζήτηση μιας σύγχρονης αλλά αυθεντικά ελληνικής έκφρασης. Ο συγκερασμός εκσυγχρονισμού και παράδοσης δεν αποτελεί μόνο αίτημα της εποχής εκείνης. Διατηρεί την επικαιρότητά του σε πείσμα εκείνων, που θέλουν να υποβαθμίσουν τη σημασία του.

                Στις δύο πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες πραγματοποιείται το ώριμο έργο του Σεφέρη, του Ρίτσου, του Μόραλη, του Τσαρούχη, του Εγγονόπουλου, του Χαζηκυριάκου – Γκίκα κ.ά, που η φήμη τους ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα. Το Φεστιβάλ Αθηνών είναι στις δόξες του και τα Επιδαύρια ανθούν χάρη στα ιερά τέρατα της υποκριτικής – Παξινού, Συνοδινού, Αρώνη, Μινωτή, κ.ά. -, τους εκλεκτούς σκηνοθέτες – Δημήτρη Ροντήρη, Τάκη Μουζενίδη, Αλέξη Σολομό -, τη σπουδαία μουσική των Δημήτρη Μητρόπουλου, Ιάννη Ξενάκη, Μάνου Χατζιδάκι, Μίκη Θεοδωράκη, Αργύρη Κουνάδη, Γιάννη Χρήστου, τα υπέροχα κοστούμια του  Αντώνη Φωκά, αλλά και τις αξιόλογες χορογραφίες των Ραλλού Μάνου, Μαρίας Χορς, Τατιάνας Βαρούτη, Ζουζούς Νικολούδη, Αγάπης Ευαγγελίδου, Μαρίας Διαμαντίδου, κ.ά. Η Ελλάδα συναρπάζει τους κριτικούς και το κοινό του Θεάτρου των Εθνών με τις «Φοίνισσες», την «Αντιγόνη» και τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Εθνικού Θεάτρου και με τους θρυλικούς «Όρνιθες» του Θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν (1962). Η Μαρία Κάλλας και ο Δημήτρης Μητρόπουλος μεσουρανούν στο διεθνές μουσικό στερέωμα, η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη ξεσηκώνει την νεολαία (το 1960 μελοποιεί το «Άξιον εστί» του Οδυσσέα Ελύτη), τα «Παιδιά του Πειραιά» του Χατζιδάκι κερδίζουν το Όσκαρ το 1961 και τραγουδιούνται σ’ όλη την οικουμένη.  

              Παρά τις περιορισμένες δυνατότητές της, η Ελλάδα εμφανίζεται για πρώτη φορά στο προσκήνιο της έβδομης τέχνης με τους κινηματογραφικούς θριάμβους της Κατίνας Παξινού (Όσκαρ β’ γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της Πιλάρ στο Για ποιον χτυπά η καμπάνα, 1943), της Μελίνας Μερκούρη (Βραβείο α’ γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Καννών το 1960),  της Λίλας Κέντροβα (Όσκαρ β΄γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της Μαντάμ Ορτάνς στον Ζορμπά του Μιχάλη Κακογιάννη, 1964) και του Βασίλη Φωτόπουλου (Όσκαρ καλλιτεχνικής διεύθυνσης στο ίδιο έργο).

              Η προσφορά του Ελληνικού Χοροδράματος στο μεταπολεμικό βίο του τόπου υπήρξε μοναδική. Δημιουργήθηκαν έργα που αγαπήθηκαν από το κοινό και έργα πρωτοποριακά, συνθέτοντας ένα τεράστιο καλλιτεχνικό έργο εθνικής εμβέλειας με αδιάλειπτη συνέχεια περισσότερης από μισόν αιώνα. Από την ίδρυση του Ελληνικού Χοροδράματος το 1951 έως και το θάνατο της Ραλλούς Μάνου το 1988 παρήχθησαν περισσότερα από 100 χοροδράματα με χορογραφίες της ίδιας και πολλών άλλων, Ελλήνων και ξένων. Έργο με ιστορία και ποιότητα που σφράγισε την εποχή του, έδωσε τη δυνατότητα σε νέους χορευτές και χορογράφους να ασκηθούν συστηματικά επί σκηνής και άνοιξε δρόμους στις επερχόμενες γενιές. Δικαίως λοιπόν θεωρήθηκε κορυφαίο γεγονός του ελληνικού χορού. Επιπλέον, παραγγέλνοντας μουσική, κοστούμια και σκηνικά για τις παραστάσεις της σε νέους δημιουργούς συμβάλλει και στο ποιοτικό άλμα της σκηνικής τέχνης. Για ορισμένους από τους εκλεκτούς συνεργάτες της, όπως για τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Αργύρη Κουνάδη, τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Γιάννη Μόραλη, το «Ελληνικό Χορόδραμα» ήταν η πρώτη ή μία από τις πρώτες επαφές τους με τις παραστατικές τέχνες.

           Για περισσότερες από τρεις δεκαετίες το Ελληνικό Χορόδραμα ήταν το μοναδικό χορευτικό συγκρότημα που είχε χορευτική παρουσία και παραγωγή στην ελληνική πραγματικότητα εκτός από τη λυρική σκηνή και η πρώτη μη κρατική ομάδα χορού στην Ελλάδα. Το όραμα της Ραλλού Μάνου για χορό με ελληνική ταυτότητα που δεν θα είναι για λίγους αλλά για όλους δικαιώθηκε.

            Η Ελένη Μπίστικα με αφορμή το αφιέρωμα στη Ραλλού Μάνου, που έγινε στο Μουσείο Μπενάκη στο νέο Αμφιθέατρο στην Πειραιώς γράφει στην εφημερίδα Καθημερινή στις 12-6-2004: «Το Ελληνικό Χορόδραμα ζει και συνεχίζει, με τον σπόρο της καλλιτεχνικής ιδιοφυΐας της ιδρύτριάς του, να του εξασφαλίζει τη συνέχεια με τα δικά της αξεπέραστα χοροδράματα, αλλά και με νέα, στ΄ αχνάρια των δικών της εμπνεύσεων». Δεν έχει βρει όμως τη δική του στέγη. «Το Υπουργείο Πολιτισμού οφείλει πολλά στο Ελληνικό Χορόδραμα. Έρχονται οι ξένοι επισκέπτες, οι διάσημοι και οι άγνωστοι, και το πρώτο που ζητούν «να πάμε κάπου να δούμε κάτι ελληνικό». Πού είναι το θέατρο της Δώρας Στράτου; Ποιος βοήθησε το Λύκειο Ελληνίδων; Και ύστερα θέλουμε υψηλό τουρισμό! Με ποιους ανθρώπους, και με τι οράματα; Και τελικά, τους στέλνουμε στις … ταβέρνες για ελληνική κουζίνα! Πάει και η Πλάκα και το Μετς, με τις γνωστές ταβέρνες, που είχαν ελληνικό πρόγραμμα. Τώρα έγιναν κατοικίες των ολίγων και των ισχυρών».

της Καλλιόπης Λουμιώτη-Γουρλομάτη 

             Η περιοχή της Ηλείας και ο κάμπος της πριν την Φραγκοκρατία, δεν είχε μεγάλα κάστρα αλλά κάποιους πύργους στα ορεινά. Οι βυζαντινοί, τους τελευταίους αιώνες απορροφημένοι στις διενέξεις τους για τη διαδοχή στο θρόνο, δεν είχαν ασχοληθεί με το θέμα αυτό.

            Οι Φράγκοι κατακτητές όμως, για να διαφυλάξουν τα εδάφη τους, έχτισαν κάστρα και πύργους σε διάφορα επίκαιρα σημεία του πριγκηπάτου. «Το κάστρο»- όπως γράφει η ιστορικός Χρύσα Μαλτέζου- αποτελούσε σύμβολο της κυριαρχίας και τον πυρήνα της κοινωνικής ζωής των κατακτητών.[i]

            Με το πέσιμο της Πόλης στα 1204 οι Φράγκοι κατεβαίνουν στη σημερινή Ελλάδα[ii].  Ένα έτος αργότερα εισχωρούν στη Πελοπόννησο[iii]. Η κατάκτησή της θα γίνει από δυο συνεργάτες τυχοδιώκτες, τον Γουλιέλμο Σαμπλίτη και το ΓοδεφρείδοΒιλλεαρδουίνο. Η εξουσία όμως θα έχει περιέλθει οριστικά στο δεύτερο με απάτη[iv].

              Ο ΓοδεφρείδοςΒιλλεαδουίνος βρέθηκε σχεδόν τυχαία στη δίνη της 4^ηςσταυροφορίας. Πηγαίνοντας προσκυνητής στους Άγιους Τόπους, έμαθε πως η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Φράγκων Σταυροφόρων και άλλαξε πορεία με προορισμό τη Βασιλεύουσα. Ύστερα από ένα ναυάγιο αποβιβάστηκε στις ακτές της Πελοποννήσου[v].

              Εκεί συνεργάστηκε με το Γουλιέλμο Σαμπλίτη, συναγωνιστή του Φράγκου Βασιλιά της Θεσσαλονίκης, του ΒονιφάτιουΜομφερατικού. Την αρχηγία των επιχειρήσεων είχε ο Σαμπλίτης.

Κατά το χρονικό του Μορέως, οι Φράγκοι αποβιβάζονται στην Αχαία, όπου τους πληροφορούν οι ντόπιοι για μια γη της επαγγελίας που  τους περιμένει, την Ανδραβίδα, την μετέπειτα πρωτεύουσα του Προγκηπάτου, και σπεύδουν να την κατακτήσουν:

«Βουλήναπήρανμ΄εκεινούς, τους τοπικούς Ρωμαίους,

όπου τους τόπους έξευραν, του καθενός την πράξιν,

κ΄είπανκ΄εσυμβούλευψαν τους τόπωένι η Ανδραβίδα.

Η χώρα η λαμπρότερη στον κάμπον του Μορέως

ως χώρα γαρ απολυτή κείτεται εις τον κάμπον

ούτε πύργους ούτε τειχέα έχει και όλωςσ΄αυτήν…» (στίχοι 1424 -1429).

                Μετά την Ανδραβίδα  ολόκληρη η Ηλεία και στη συνέχεια η Πελοπόννησος περιήλθε στα χέρια των Φράγκων. Οι περισσότεροι άρχοντες προσκύνησαν, ο λαός  αδιαφόρησε. Το Βυζάντιο ήταν ήδη εξασθενημένο από την συνεχή πίεση των εχθρών της Ανατολής.

                Ήταν τέτοια η καταπίεση της βυζαντινής γραφειοκρατίας, η φορολογική εκμετάλλευση, η κακοδιοίκηση σε ημερήσια διάταξη και αθλιότητα στην οποία είχε περιέλθει ο τόπος και οι κάτοικοι, ώστε η αντίσταση που συνάντησαν οι Φράγκοι ήταν σχεδόν μηδενική, ενώ η αποδοχή τους πλατιά.

            Αντιμετώπιζαν τους Φράγκους ως ελευθερωτές και όχι ως κατακτητές[vi]. Αυτό δείχνει και το γεγονός ότι ήταν σποραδικές οι αντιστάσεις των αρχόντων.

            Στην εύκολη κατάκτηση του Μωριά συνέβαλε και η προηγούμενη τακτική των Αυτοκρατόρων του Βυζαντίου, που άφησαν το λαό ανειδίκευτο στα πολεμικά, προτιμώντας να εισπράτουν χρήματα ή άλλες παροχές σαν αντισήκωμα για τις στρατιωτικές υποχρεώσεις[vii].

             Πολλοί γάμοι έγιναν ανάμεσα σε κατακτητές και σε ντόπιες γυναίκες. Τα παιδιά όμως που προήλθαν από τέτοιου είδους συζεύξεις, οι περίφημοι Γασμούλοι, δεν είχαν πλήρη πολιτικά δικαιώματα, που σημαίνει ότι δεν επήλθε πλήρης εξομοίωση του πληθυσμού[viii]. Οι Γασμούλοι, στους οποίους κατά πάσα πιθανότητα ανήκει και ο συγγραέας του Χρονικού του Μορέως, δέθηκαν στενά με τον τόπο και έγιναν ένα μαζί του, ώστε με το πέρασμα του χρόνου να βλέπουν κάθε Φράγκο που ερχόταν από την Ευρώπη σαν  ξένο. Από την ένωση αυτή προήλθε ο Ελληνογαλλικός πολιτισμός[ix].

          Ο Α. Φουσκαρίνης δίνει παραστατικά την εικόνα του πολιτισμού αυτού: «Μάχες σώμα με σώμα, πολιορκίες πόλεων, συνομωσίες και ίντριγκες πολιτικές, προδοσίες, συνελεύσεις Ευγενών και Βουργησίων (κούρτες), κονταρομαχίες (για τα ωραία μάτια μιας αρχόντισσας), συνοικέσια, έρωτες, απαγωγές, πάθη, ταξίδια, περιπλανήσεις, καθώς και πάρα πολλά γαλλικά ονόματα που έστω και εξελληνισμένα, ή ίσως γι΄αυτό ηχούν περίεργα και παράταιρα στο αυτί,… τίτλοι παράξενοι Βυζαντινοί ή Φράγκικοι σε περίεργες συζεύξεις: Βαρώνος της Καρύταινας, Δούκας των Αθηνών, Βαϊλοι του Μοριά, πρωτοστάτορας, κοντόσταυλος, σιργέντες της Κουγκέστας και πολλά άλλα…»

         Είναι γεγονός ότι την εποχή των Βιλλεαρδουίνων το πριγκηπάτο και η πρωτεύουσά του η Ανδραβίδα γνώρισαν μία περίοδο ακμής, δόξας, μεγαλείου και διεθνούς αναγνώρισης. Με τον Γ΄Βιλλερδουίνο τον Γουλιέλμο, την εποχή του οποίου ολοκληρώνεται η κατάκτηση της Πλοποννήσου και το Πριγκηπάτο φτάνει στο πιο ψηλό σημείο της ακμής του, παρατηρείται ταυτόχρονα και η αρχή της παρακμής του, με την επανεγκατάσταση των Βυζαντινών του Μυστρά, μετά τη μάχη της Πελαγονίας (1259). Τελικά παρά τις συνεχείς συνομωσίες και δολοπλοκίες των διαδόχων του, παρά την παντελή αδιαφορία του επικυριάρχου οίκου των Ανδεγανών, παρά την οικονομική εξαθλίωση του ντόπιου πληθυσμού, το Πριγκηπάτο κατόρθωσε να επιβιώσει και παρά τις απώλειες των Κάστρων, σημαντικών για την άμυνα του δεσπότη του Μυστρά, του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, προίκα της πρώτης του γυναίκας Θεοδώρας, του ηγεμονικού οίκου των Τόκκων της Κεφαλονιάς, στην κυριαρχία των οποίων ανήκε τα τελευταία χρόνια της ύπαρξης του το Φράγκικο κρατίδιο.

              Το πριγκηπάτο της Αχαϊας ή του Μορέως είναι το μακροβιότερο από τα Φράγκικα κράτη που ιδρύθηκαν κατά το μεσαίωνα στην Ελληνική Χερσόνησο, διέδωσε το ιπποτικό πνεύμα στη Πελοπόννησο και δημιούργησε τις προϋποθέσεις, με τη στρατολόγηση των Ελλήνων, για τη μελλοντική αντίσταση κατά των Οθωμανικών ορδών[x]. Σ΄αυτό συνέβαλαν οι ίδιοι οι Φράγκοι κάνοντας αυτό που είχαν αμελήσει οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες. Με το να κατατάσσουν στο στρατό τους νέους του Μοριά, πιεζόμενοι και από την αριθμητική τους μειονότητα, συνετέλεσαν στη μελλοντική τους αντίσταση. Τους δίδαξαν την τέχνη του πολέμου[xi].

             Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν την εποχή αυτή πόλεις όπως η Ανδραβίδα και η Καλαμάτα, λιμάνια όπως της Γλαρέντσας-η σημαντική Κυλλήνη-κάστρα όπως το Χλεμούτσι και ο Μυστράς[xii]. 

              Η περιοχή της Ηλείας αποτέλεσε την περίοδο αυτή επίκεντρο της Φράγκικης δραστηριότητας.

               Όταν οι δύο Φράγκοι Γουλιέλμος Σαμπλίτης και ΓοδεφρείδοςΒιλλεαρδουίνος κατάκτησαν την περιοχή όρισαν πρωτεύουσα του Πριγκηπάτου την Ανδραβίδα[xiii] που βρισκόταν στην καρδιά του κάμπου της Γαστούνης[xiv].

               Είναι μια από τις πιο εύφορες τοποθεσίες της Πελοποννήσου που βρισκόμενη στο κέντρο μιας  καρπερής πεδιάδας προμήθευε με γεωργικά και κτηνοτροφικά είδη τις γύρω περιοχές, ενώ μεγάλες ποσότητες έστελνε στη Γλαρέντσα, τη δεύτερη κυριότερη πόλη και το πρώτο λιμάνι για εξαγωγή, όπως μετάξι, κρασί, άλογα, πρόβατα, λάδι, σιτάρι, βελανίδια. Η περιοχή αυτή ήταν και η μοναδική για εκτροφή, συντήρηση και αναπαραγωγή αλόγων από την αρχαιότητα[xv].

              Στην ευφορία του κάμπου είχε συμβάλλει αποφασιστικά ο Πηνειός, το ποτάμι της Ανδραβίδας, κατά το γαλλικό χρονικό «Rivierad’ Andreville » με τις μεγάλες υπερχειλίσεις του την εποχή των πλημμυρών.

              Αξίζει, νομίζω, ν΄αναφερθούμε κάπως εκτενέστερα στην περιοχήαυτή της Ανδραβίδας την πόλη των Εκκλησιών, όπως την αποκαλούσαν, από τις ωραίες Γοτθικές εκκλησίες που είχε και γιατί αποτελούσε την πρωτεύουσα του Πριγκηπάτου, αλλά και κυρίως γιατί η εύφορη πεδινή Ηλεία στην οποία ανήκε αποτελούσε έναν απέραντο μορεώνα (μουριές) από τον οποίο τρεφόταν ο μεταξοσκώληκας που χρησιμοποιούσαν για την παραγωγή μεταξωτών, ένα από τα πιο κερδοφόρα προιόντα της περιοχής τότε. Εξ΄αιτίας της εκτεταμένης καλλιέργειας μεταξοσκώληκα, πήρε το όνομα Μορέας -Μοριάς[xvi]που γρήγορα απλώθηκε σ΄ όλη την Ηλεία και στη συνέχεια σ΄ όλη  την Ηλεία και στη συνέχεια σ΄ όλη την Πελοπόννησο. Στο Χρονικό του Μορέως πολλές φορές η λέξη Μοριάς περιορίζεται στο χώρο της Ηλείας, κυρίως όταν αναφέρεται στα χρόνια της κατάκτησης. Όταν π.χ. οι Φράγκοι όρισαν την Ανδραβίδα πρωτεύουσα του Πριγκηπάτου, αναφέρει:

Εσώρευσαν εκεί εις την Ανδραβίδα,

Τα΄αρχοντολόι του Μορέως όλης της Μεσσαριάς[xvii].

              Η πρωτεύουσα αυτή καθώς και ολόκληρη η Ηλεία ως τόπος παραγωγικός είχε κρατηθεί από τους Βιλλεαρδουίνους σαν οικογενειακό τιμάριο. Η ακριβής χρονολόγηση της Ανδραβίδας χάνεται στα μεσαιωνικά χρόνια. Πάντως η Ανδραβίδα δεν είναι Φράγκικο κτίσμα, είναι προγενέστερη των Φράγκων, από τα Βυζαντινά χρόνια ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Ηλείας και έδρα του Βυζαντινού διοικητή, αν και δεν γίνεται η παραμικρή μνεία γι΄αυτήν σε κανένα άλλο κείμενο πριν το 1204[xviii]. Ως τόσο στη Φραγκοκρατία γνώρισε μια σπάνια αίγλη και έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στη ζωή του Φράγκικου Πριγκηπάτου για ένα και μισό αιώνα περίπου[xix]. Η πόλη αυτή δεν είχε κάστρα, ούτε τείχη. Ο A.Bonαιτιολογώντας τη θέση της γράφει: Αρκετά μακριά από τη θάλασσα, για να μη φοβάται τους πειρατές, αρκετά μακριά από τις ορεινές περιοχές, ώστε να μην είναι εκτεθειμένη σε μια κάθοδο ορεσιβίων, η πόλη μπορούσε ν΄ αναπτυχθεί σ΄ έναν επίπεδο χώρο. Γι΄ αυτό μετά τη Φράγκικη κατάκτηση χαρακτηρίστηκε ως ανοχύρωτη πόλη».

                 Σίγουρα η άμυνά της θα ήταν προβληματική. Ίσως γι΄ αυτό δεν γνώρισε πολεμικές επιθέσεις εναντίον της. Μόνο το 1263 απειλήθηκε σοβαρά από τους Βυζαντινούς του Μυστρά. Τότε ο πρίγκηπας Γουλιέλμος για να αμυνθεί  αναγκάστηκε να κάνει ένα χαράκωμα πρόχειρο γύρω της με « ταφοκόπια» όπως αναφέρει το Χρονικό του Μορέως:

          Την χώραν  τριγύρισαν όλην με ταφοκόπια,

           Και στήκει εκεί και εκδέχεται με τα φουσάτα που έχει

                                                          (στίχοι 5038-5039)

            Η αυλή του πρίγκηπα Γουλιέλμου στην Ανδραβίδα ήταν ένα πρότυπο σχολείο όπου διδάσκονταν οι καλοί τρόποι και η ιπποτική αρετή. Οι γιοι όχι μόνο των υποτελών αξιωματικών του πριγκηπάτου, αλλά και των Φράγκων ηγεμονιών της Ελλάδας συγκεντρώνονταν στην αυλή των Βιλλεαρδουίνων για να διδαχθούν την πολεμική τέχνη και την κομψότητα των τρόπων. Κατά το γαλλικό χρονικό ο πρίγκηπας Γουλιέλμος είχε δημιουργήσει μία δεύτερη σχολή στη Λακεδαιμονία που συναγωνίζονταν σε μεγαλείο και τύπους την αυλή της Ανδραβίδας τη σχολή «LaCremonie». Η πόλη αυτή είναι η σπουδαιότερη[xx] του Μορέως μαζί με τη Γλαρέντσα το σημαντικότερο λιμάνι του Μοριά και αποτελούσε προθήκη της Γαλλικής Αριστοκρατίας. Είχε μια ζηλευτή κοσμοπολίτικη κίνηση και ένα περιβάλλον που έσφυζε από έντονη «δυτική» ζωή[xxi]. Από τα μέσα του 14^ου αιώνα η έδρα του πριγκηπάτου μεταφέρθηκε στη Γλαρέντσα που με το μεγάλο λιμάνι της εξυπηρετούσε καλύτερα τους Φράγκους, αφού πάνω της σχεδόν παράστεκε και το μεγάλο κάστρο του Χλουμουτσιού.

                 Σχετικά με την  τύχη της Ανδραβίδας φαίνεται πως από νωρίς έπεσε σε παρακμή. Είναι ανεξήγητο γιατί αυτό έγινε πριν της πάρουν τα πρωτεία η Γλαρέντσα και το Χλουμούτσι.

                  Ο Ντίνος Ψυχογιός στα «Ηλειακά» αναφέρει ότι το 1336 η Ανδραβίδα αποκαλείται Casaliδηλ. χωριουδάκι, όπως γράφει ο CarlHopf[xxii], ο Πουκεβίλ[xxiii] γράφει πως όταν πέρασε απ΄αυτήν το 1811 είχε 60 οικογένειες τούρκικες και άλλες τόσες «γραικικές».

                Μορέας ονομαζόταν κυρίως η πεδιάδα της Ήλιδας. Τα όρια της περιοχής του Μορέα δεν είναι καθορισμένα με ακρίβεια επειδή το όνομα αυτό δεν ανήκε ποτέ σε μια διοικητική περιφέρεια.

                Η συχνή έκφραση «Πεδιάδα του Μορέα» αναφέρεται στο κάτω μέρος στη κοίλη Ήλιδα των Αρχαίων.

Στ΄ανατολικά οι πρώτοι λόφοι όπου η Ώλενα και μετά η περιοχή των Σκορτών. Στα ΒΑ ο Μορέας εκτεινόταν κατά μήκος της ακτής της Αχαίας, στα Ν. περιοριζόταν από το Βλυζήρι (Glisiere) και τα Σκο[xxiv]ρτά[xxv]. Η πεδιάδα του Μορέα παρουσιάζει κάποια ενότητα στο μεσαίωνα, γιατί αποτελεί ολόκληρη μέρος των κτήσεων του Πρίγκηπα στο 13^ο αιώνα και είναι οι περιοχές που μελετά ο A. Bon, στο κεφάλαιο Ηλεία, στο βιβλίο του ο Φράγκικος Μοριάς[xxvi]. Η περιοχή αυτή ήταν διαιρεμένη σε δύο δεσποτάτα[xxvii] (Chatellemies- πυργοδεσποτίες) της Γλαρέντσας και  του Κλερμόν και Μπωβουάρ ή Μπελβεντέρε, που δεν την κάλυπταν ολόκληρη. Το Σαντομέρι στο Μοριά δεν ανήκει στη κτήση. Τα δεσποτάτα θα δώσουν αργότερα τα ονόματά τους σε δύο επαρχίες του Ενετικού Μορέα. Κατά τον κατάλογο των τιμαρίων του 1377 το όριο ανάμεσα στον Μορέα και το Βλυζήρι, που πιθανόν ήταν των δύο πυργοδεσποτειών, ακολουθούσε μία γραμμή από δύση προς ανατολή κατά μήκος των λόφων που χωρίζουν την πεδιάδα του Πύργου από εκείνη της Αμαλιάδας, αφήνοντας στα νότια τα χωριά Αγ. Ηλίας και Τζόγια, κατόπιν έκανε μια ορθή γωνία για να περάσει ανάμεσα στο Γούμερο, στο Βλυζήρι και στην Ώλενα που δεν ήταν αναμφιβόλως χωρισμένη από την Ανδραβίδα.  Στα Βόρεια δεν θα ΄πρεπε να ξεπερνάει την κοιλάδα του Πηνειού, αλλά δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες. Στα Νότια το Βλυζήρι θα περιελάμβανε τις περιοχές του κάτω Αλφειού με τα Κρέσταινα, τη Μάνδριζα, το Φανάρι, το σημερινό παλαιό Φανάρι.

          Μακρύτερα προς τα νότια καθώς και στ΄ ανατολικά πέρα από τον ρου του Ερύμανθου είναι μια άλλη περιοχή, ουσιαστικά ορεινή, τα Σκορτά[xxviii].

         Οι δύο Φράγκοι Γουλιέλμος Σαμπλίτης και Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος πρόσεξαν πως η περιοχή δεν είχε κάστρα και πύργους που τα χρειάζονταν ως ερείσματα σε περίπτωση ανάγκης. Ο Βιλλεαρδουίνος μάλιστα πιο προσεχτικός ρώτησε επίμονα να μάθει για το «κάστρο του ποντικού» (Ποντικόκαστρο) και πρότεινε στο συμπολεμιστή του Σαμπλίτη, την κατάληψή του.

* Το παρόν κείμενο είναι εισαγωγικό  σειράς κειμένων που θα ακολουθήσουν.

[i] Α. Μπούτσικας, Η Φραγκοκρατεία στην Ηλεία, τομ.Β΄,σ.111.

[ii] Ι. Σφηκόπουλος, Μεσαιωνικά Κάστρα του Μορηά, σ.11

[iii] Μ. Κορδώσης, Ταύτιση του Βυζαντινού κάστρου Αράκλοβον (Άλβαινα Ηλείας), ανάτυπο από την «Δωδώνη» τομ. ΙΗ’ , τευχ.1 (1989), Ε.Ε.Τ.ΙΑ, Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, σ.63.

[iv] Α. Φουσκαρίνης, Χρονικό του Μορέως, περιοδ. Αλφειός, 1994, τευχ.4, σ.95.

[v]Αγγ. Φουριώτης, Οι Φράγκοι στο Μοριά, Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά 1959.

[vi] Α. Φουσκαρίνης, ό.π. υποσημ. 4 σ. 96 και Ι. Σφηκόπουλος ό.π. υποσημ.2, σ.10-11.

[vii] Ι. Σφηκόπουλος, ό.π υποσημ.2, σ.11.

[viii] Α. Φουσκαρίνης, ό.π. υποσημ.6, σ.96-97.

[ix] Α. Φουσκαρίνης, ό.π., σ.96-97.

[x] Α. Φουσκαρίνης, Οι σκοτεινές πτυχές της μεσαιωνικής ιστορίας (βιβλιοκριτική στο Μπούτσικα Η Φραγκοκρατία στην Ηλεία, τομ.Α΄) περιοδ. Αλφειός, 1994, τευχ.4, σ.106.

[xi] Ι. Σφηκόπουλος ό.π., υποσημ.7.,σ.12.

[xii] Α. Φουσκαρίνης,ό.π΄., υποημ.10, σ.106-107.

[xiii]Andreville, χρονικό Μορέως–Andrevidea, Αραγονικό χρονικό.

[xiv]Α. Μπούτσικας, ό.π. υποσημ.1, τόμος Β΄,σ.111.

[xv]Ο Όμηρος ονόμαζε «ιππόβατον» την Ήλιδα.

[xvi] Για την προέλευση της λέξης βλ. την μονογραφία Μορέως (Μοριάς), «Ανθολόγιο» της εταιρίας λογοτεχνών, Ν.Δ.Ελλάδας 1988, σ. 115-122 και Γ. Χατζηδάκης, περί της ετοιμολογίας της λέξεως Μορέας – Μοριάς, περιοδ. Αθηνά, τομ.Ε΄.

[xvii] Χρονικό του Μορέως, στίχοι 1641-1642.

[xviii] Πολλές απόψεις έχουν διατυπωθεί για την προέλευση του ονόματος της Ανδραβίδας. Κατά τον Ντ. Ψυχογιό (εφημ. «Κάμπος» Λεχαινών, Οκτώβριος 1971, όπου αναφέρεται στη συγγραφή του Κων/νου Πρφυρογέννητου προς το γιο του Ρωμανό, στηρίζοντας την άποψή του) τ’ όνομα «Ανδριής» που άλλοτε είχε  δοθεί στα χτήματα του Αγ. Ανδρέα, της εκκλησίας της Πάτρας το πήρε το πιο μεγάλο κεφαλοχώρι της περιοχής. Ο Στέφανος Δραγούμης (χρινικόν του Μορέως, τοπωνυμικά –τοπογραφικά-ιστορικά, Αθήνα 1921) υποστηρίζει πως πρόκειται για παραφθορά του αρχαίου ονόματος Ανδρομέδα ή Ανδρομάχη. Η ενδρομίς: είδος υψηλού παπουτσιού, μπότας, που την φορούν οι αξιωματικοί του ιππικού. Πιστεύει πως επειδή η Ανδραβίδα βρισκόταν μέσα στη καρδιά του κάμπου, που παλιότερα ήταν βαλτότοπος, οι κάτοικοι θα προτιμούσαν επίμονα να φορούνενδρομίδες. Άλλοι υποστηρίζουν ότι η ονομασία έχει σλάβικη προέλευση και παράγεται από το ενυδρίς και σημαίνει χώρα των ενυδρίων (βλ. Α. Καρακατσάνη – Θ. Σταθοπούλου, Αχαἰα-Ηλεία, σ.37, εκδ. Ε.Τ.Ε. Αθήνα 1971, αντίθετα ο Ντ. Ψυχογιός «Ηλειακά», τεύχος Α’, σ.15, υποστηρίζει πως δύσκολα μπορούμε να παραδεχτούμε ότι οι οιχηνοπόταμοι που σλαβικά λέγονται Βίδρες, έδωσαν την ονομασία τους στο τοπωνύμιο αυτό. Ο A. Bonδεν είναι βέβαιος όταν γράφει «ίσως είναι σλαβικής προέλευσης» ωστόσο δεν αναφέρεται από το σλαβολόγο MaxVasmerστο DieSlaveninGrieche –landBerlin,1941. OΑδαμαντίου (χρονικά Μορέως, τόμ. Στ’ ΔΙΕΕΕ σ. 453-675) αναφέρει ότι δόθηκε από τους Φράγκους, μαζί με τη Γλαρέντσα, αλλά ο καθηγητής A.Bon το θεωρεί τελείως απίθανο, αφού οι Φράγκοι βρήκαν το τοπωνύμιο αυτό. Ο Κ.Ν. Ηλιόπουλος (τοπωνυμικόν της Ηλείας, Αθήνα 1948, σ. 153) αναφέρει ότι κάποιοι θεώρησαν το όνομα Φράγκικο, ο δεJeanLognonσλάβικο ερμηνεύοντας το ως χώρα των ενιδρύων (paysdeloutre). Ο Α. Δ. Μπούτσικας (Φ.Μ.Η σ. 20) δέχεται πως η Ανδραβίδα είναι όνομα καθαρά ελληνικό και πως το γαλλικό χρονικό που γράφει «Andreville» και το Αραγωνικό«Andreville»  πρέπει να δηλώνει τίποτα άλλο από τη μεταφορά «πόλη του Ανδρέα» στη γλώσσα μας.

[xix] Χρονικό του Μορέως, στίχοι 1426-1429.

[xx] Α. Φουσκαρίνης, ό.π. υποσημ.9, σ.96.

[xxi] Α. Μπούτσικας, Φράγκικα Μνημεία στην Ηλεία, Αθήνα 1990.

[xxii]Carl Hopf, Chroniques Greco-romanes, (inedites et peu connues), Berlin 1873, σ.229.

[xxiii]Πουκεβίλ, Επετηρίς Εταιρίας Ηλειακών μελετών, τομ. Γ΄, σ.422, Α. Φωτόπουλου Τα Ηλειακά του F. Pouqueville (Πουκοβίλ, Βιβλίον δέκατον έκτον, Ήλις) ανεκδ., μεταφ. και σχόλια Γ. Σισίνη, Ε.Ε.Η.Μ, τομ.Γ’ εν Αθήναις 1984, σ.407-462.

[xxiv]

[xxv] A. Bon, La Moree Franque, recherches historiques topographiques et archeologiques sur la Principaute d’ Achaie (1205-1430), bibl. des  Ecoles Francaises d’ Athenes et de Rome, Paris ed. E. de Boccard,1969 (και μεταφ. του κεφαλαίου L’ Elide  από την Φανή Παπαγεωργίου), Ε.Ε.Η.Μ., τομ.Γ’ εν Αθήναις, 1984, σ. 317-318.

[xxvi] Ο.π.,σ.318

[xxvii] Ο.π., σ.360.

[xxviii] Ό.π, σ.360.

Προέλευση εικόνας: https://el.wikipedia.org/

Οι προσφορές των supermarkets οδηγούν σημαντική μερίδα καταναλωτών να πηγαίνει από το ένα στο άλλο

ην ανάγκη των καταναλωτών να ανταπεξέλθουν στο γενικευμένο κλίμα ακρίβειας που κατακλύζει τα ράφια των σούπερ μάρκετ καταγράφει η νέα έρευνα της Focus Bari με τίτλο «Πως αλλάζει η ακρίβεια τις καταναλωτικές συνήθειες;» που διεξήχθη τον Σεπτέμβριο 2023.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/21/economy/akriveia-strofi-stis-eksypnes-agores-gia-na-vgei-o-minas-oi-nees-synitheies-ereyna/

Στο στόχαστρο βρίσκονται και πάλι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις (τύπου Airbnb) καθώς και η φορολόγησή τους.

Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, από τον Ιανουάριο του 2024, τα εισοδήματα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, από τρία ή περισσότερα ακίνητα, θα υπόκεινται σε ΦΠΑ 13% και στα τέλη, τα οποία ισχύουν για ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/19/economy/oikonomikes-eidiseis/airbnb-poious-tha-xtypisei-epivoli-fpa/

Ένα βήμα πριν την επενδυτική βαθμίδα τοποθετεί τη Ελλάδα και ο οίκος Moody’s με διπλή αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας. Ικανοποίησή εκφράζει ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/15/economy/oikonomikes-eidiseis/moodys-dipli-anavathmisi-tou-aksioxreou-tis-elladas-se-ba1/

Ανοίγει σήμερα Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων για την χορήγηση του Market Pass. Αξίζει να σημειωθεί ότι αίτηση μπορούν να υποβάλλουν οι νέοι δικαιούχοι, αφού για τους παλαιούς το σύστημα θα κάνει αυτόματα νέες αιτήσεις.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/15/economy/oikonomikes-eidiseis/market-pass-anoigei-simera-paraskeyi-15-9-platforma-poioi-prepei-na-kanoun-nea-aitisi-kai-poioi-oxi/

Οι παράγοντες που έδωσαν ώθηση στο κρυπτονόμισμα ύστερα από μία ζοφερή χρονιά

Γιατί το Bitcoin ενισχύθηκε 26% σε δύο εβδομάδες (naftemporiki.gr)

ράφει η Ναταλία Δανδόλου

Ο πληθωρισμός αναδεικνύεται σε μείζον πρόβλημα για την παγκόσμια οικονομία και οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο δηλώνουν αποφασισμένες να τον χαλιναγωγήσουν, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι οι οικονομίες θα χρειαστεί να βυθιστούν -προσωρινά- σε ύφεση.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.tanea.gr/2022/09/22/economy/kentrikes-trapezes-se-rythmo-ayksisis-ton-epitokion/

Η ισχυρή ανάκαμψη της τουριστικής δραστηριότητας, η οποία αναμένεται να ξεπεράσει τα επίπεδα του 2019, είναι καθοριστική για την ελληνική οικονομία φέτος. Ποιοι εκτιμώνται ως βασικοί κίνδυνοι για την περίοδο.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/09/16/economy/oikonomikes-eidiseis/dbrs-diatirei-bb-high-statheres-prooptikes-gia-tin-ellada/

Η πρακτική που ακολουθείται στο εξωτερικό, όπου εταιρείες λανσάρουν μικρότερες συσκευασίες στην ίδια τιμή, εμφανίστηκε και στην Ελλάδα.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/07/14/economy/oikonomikes-eidiseis/kryfes-ayksiseis-paixnidia-tis-tsepes-ton-katanaloton/

Στις κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι δύο χώρες και θεωρείται ότι μπορεί να υπάρξει συνεργασία στη βάση αμοιβαίου συμφέροντος είναι το μεταναστευτικό και η κλιματική αλλαγή.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/21/politics/politiki-grammateia/mitsotakis-erntogan-symfonisan-se-anoixtous-diaylous-epikoinonias-den-aggiksan-ta-akanthodi-themata/

Κυβερνητικοί αξιωματούχοι αποδίδουν μεγάλη σημασία στην αποκατάσταση των διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία σε όλα τα επίπεδα, καθώς και στην τακτική επαφή που έχουν πλέον οι δύο υπουργοί Εξωτερικών.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/20/politics/diplomatia/mitsotakis-erntogan-o-odikos-xartis-ton-ellinotourkikon-sxeseon-kai-ta-irema-nera-sto-aigaio/

«Η Συνθήκη της Λωζάνης θα εξακολουθήσει να αποτελεί θεμέλιο των σχέσεων μεταξύ των κρατών της ευρύτερης περιοχής» είπε ο Νίκος Δένιας από τη Λήμνο.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/15/politics/diplomatia/dendias-synthiki-tis-lozanis-isxyei-aparegklita-den-exei-imerominia-liksis-anatheorisis/

Ο Ιμπραχίμ Καλίν καταρρίπτει τη θεωρία... της διπλωματίας των σεισμών, αποκαλύπτοντας ότι Τουρκία και Ελλάδα είχαν στήσει μηχανισμό εξομάλυνσης των σχέσεών τους πριν το καταστροφικό χτύπημα του Εγκέλαδου στη γειτονική χώρα.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/04/06/politics/kalin-exoume-stisei-prin-tous-seismous-mixanismo-eksomalynsis-tin-ellada-den-ti-vlepoume-os-apeili/

«Επίθεση φιλίας» από την Αγκυρα, ψυχραιμία από την Αθήνα - Ευχές σε εθνικές εορτές υπήρξαν και στο παρελθόν, όπως η επιστολή Ερντογάν το 2021 για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/03/28/politics/politiki-grammateia/ti-kryvoun-oi-epistoles-apo-tin-tourkia/

Πέρα από τα τραπέζια που έχουν τα δύσκολα εθνικά θέματα υπάρχουν και αυτά που αγγίζουν θέματα «χαμηλής πολιτικής» στο διάλογο Ελλάδας - Τουρκίας.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/03/08/politics/politiki-grammateia/thetiki-atzenta-kleidi-gia-tin-anodyni-epanenarksi-tou-dialogou-elladas-tourkias/

Μόνο αν γίνει αποδεχτή η κυριαρχική μας ισότητα μπορούμε να περάσουμε σ' επίσημες διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, τονίζει ο Ερσίν Τατάρ, ενόψει της συνάντησής του με τον Νίκο Χριστοδουλίδη.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/02/21/politics/tatar-dyskolo-na-vrethei-lysi-ton-xristodoulidi-sto-kypriako/

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε δηλώσεις του ευχαρίστησε για ακόμα μία φορά την Ελλάδα για την βοήθεια της στους σεισμούς.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/02/18/politics/diplomatia/tsavousoglou-protasi-ton-eksi-simeion/

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Μητροπολίτης Ηλείας, Γράμματα συνθήματα διδάγματα για τους νέους, Πύργος, Ιερά Μητρόπολη Ηλείας, 1975.

Διονύσιος Α.Κόκκινος, Εταιρεία Ηλειακών Σπουδών, 1967.

Φολόη, Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα, 1969

Ποντικόκαστρο, Χ.Ο., Αθήναι, 1969.

Κων/νος Ιω.Σταυρόπουλος, {Το }χωριό μου Τριφυλλιακόν Αίπυ νυν Πλατιάνα της Ηλείας Ολυμπίας, Χ.Ο., Αθήνα 1967.

Λετρίνοι, Χ.Ο., Αθήναι  1973.

Μορφές και σκηνές από τον αγώνα του 1821, Χ.Ο., Πύργος 1971.

Εορτασμός εκατονταετηρίδος Ανδρέου Καρκαβίτσα, Εταιρεία Ηλειακών σπουδών, Αθήνα 1966.

Δ.Ν.Κωνσταντόπουλου, Πενήντα χρόνια ζωής του Πύργου,[χ.ο.],  Πύργος Ηλείας  [χ.χ.].

ΚΩΣΤΑΚΗΣ, Θανάσης Π., Ματιές στον πολιτισμό μας, Χ.Ο., Αθήνα 1970.

Ηρώον πεσόντων σκλαβωμένης Ελλάδας 1940-1945. 2/, Πελοπόννησος. 2/, Νομοί Αχαϊας -Ηλείας, Χ.Ο, Αθήνα.

{Η }προϊστορική Ωλενος, Χ.Ο., Πάτραι 1972.

Πίσα, Χ.Ο., Αθήναι 1975.

Μνημοσύνη : ετήσιο περιοδικό / Εταιρεία Ιστορικών Σπουδών επί του νεώτερου ελληνισμού,

Εταιρεία ιστορικών σπουδών νεώτερου ελληνισμού, Αθήναι 1967-2015.

Πρακτικά του Α Συνεδρίου Ηλειακών Σπουδών : (23-26 Νοεμ. 1978) / Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών, Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήναι 1980.

{Τα }Ναϊκά της ιεράς μητροπόλεως Ηλείας και Ωλένης, Χ.Ο., Αθηναι 1989.

ΠΙΣΙΜΙΣΗΣ, Γιάννης Θ., {Το }Αράκλωβο και τα Σκόρτα από τη Φραγκοκρατία μέχρι σήμερα : ιστορία-χωρογραφία, Παρασκευόπουλος, Αθήνα 1988.

 Παπανδρέου Γ., Αζανιάς, Χ.Ο., Πύργος Ηλείας 1886.

{Ο }Πύργος της Ηλείας, Εφημερίς "Αυγή", Πύργος 1970.

Ο Γιώργος Θεοτοκάς απεβίωσε στις 30 Οκτωβρίου 1966

Σπάνια ο χαρακτηρισμός «απώλεια» δικαιώνεται σε τόσο οδυνηρό βάθος όσο με τον απρόσμενο θάνατο του Γιώργου Θεοτοκά. Απώλεια όχι μόνο για τα ελληνικά Γράμματα, αλλά και για τον όλο πνευματικό και ιδεολογικό μας χώρο.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2021/10/30/plus/features/giorgos-theotokas-lytrosi-apo-ton-eparxiotismo-kai-tin-aneythynotita/ 

Αισθάνοµαι πως βιάστηκα, ψάχνοντας για ίχνη πολιτικής στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, να προσπεράσω το επιβλητικό Aξιον εστί, για να περάσω στη µάλλον αναρχική Μαρία Νεφέλη και στον πολλαπλώς απρόβλεπτο Μικρό Ναυτίλο , όπου, σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις, η ποιητική γλώσσα προσγειώνεται, όπως θα δούµε την άλλη Κυριακή, στην πολιτική κυριολεξία. Αναπληρώνοντας εξ υστέρου κάπως το κενό, θα επιµείνω σήµερα στην Ωδή ι ’, τη µελωδικότερη των «Παθών». Προηγούνται όµως δύο περιφερεικά στοιχεία, που διαφωτίζουν

17 Ιουνίου 1967, Καλιφόρνια. Οταν η Τζάνις Τζόπλιν ανεβαίνει στη σκηνή του Monterey Pop Festival για να τραγουδήσει, κανένας δεν την γνωρίζει.

Το γκρουπ της, μάλιστα, έχει το άσχετο όνομα Big Brother and The Holding Company και ως εκείνη τη στιγμή έπαιζε μόνο στα μπαρ του Σαν Φρανσίσκο. Αλλά μόλις η Τζόπλιν αρχίζει να τραγουδάει όλη η αίθουσα σιωπά, στο λεπτό. Με τα μακριά αχτένιστα μαλλιά της, το άχαρο πρόσωπό της και την βαριά από τα κιλά σιλουέτα της, η Τζάνις Τζόπλιν δεν είναι καθόλου όμορφη. Αλλά τραγουδάει και η φωνή βγαίνει από τα σπλάχνα της, από την ψυχή της.

Ανάμεσα στο κοινό βρίσκεται η τραγουδίστρια των διάσημων τότε Mamas & Papas, η Mama Cass, η οποία μένει με το στόμα ανοιχτό, ακούγοντας την Τζόπλιν να ερμηνεύει το Ball and Chain (το οποίο είχε συνθέσει ο Big Mama Thornton). Η ερμηνεύτρια χτυπάει το πόδι, κλωτσάει με πάθος, κινεί με μοναδικό ρυθμό το σώμα της και ραγίζει τη φωνή της ως τα πιο σκοτεινά βάθη των μπλουζ. Το κοινό την αποθεώνει μόλις σταματάει. Και η καριέρα της απογειώνεται.

Ακούστε το τραγούδι:

υτές οι εικόνες ξαναζωντανεύουν στο ντοκιμαντέρ Monterey Pop του Donn Alan Pennebaker (έχει κινηματογραφήσει και τον Μπομπ Ντίλαν). Εκεί αναφέρει ότι το βράδυ της 17ης Ιουνίου δεν είχε σκοπό να τραβήξει το γκρουπ της Τζόπλιν . Αλλά όταν την άκουσε να τραγουδάει, εκείνος αλλά και πολλοί άλλοι, ήθελαν να την ξανακούσουν. Η Τζόπλιν επιστρέφει στις 18 Ιουνίου στο φεστιβάλ και αφήνει εποχή.

Η Τζόπλιν είναι 24 ετών σε εκείνο το Φεστιβάλ αλλά η ζωή της είναι ήδη προδιαγεγραμμένη.

Γεννήθηκε το 1943 στο Τέξας, με πατέρα ανώτερο στέλεχος βιομηχανίας και μητέρα γραμματέα. Από παιδί η Τζόπλιν έδειξε ότι δεν θα ακολουθούσε την πορεία που ήθελαν οι γονείς της. Επιθετική και όχι όμορφη, δέχεται επιθέσεις στο σχολείο από συμμαθητές της. Για να ξεχάσει τη θλίψη της τραγουδάει σάουλ και μπλουζ και πίνει με τους φίλους της διαβάζοντας Κέρουακ.
Φεύγει από το σπίτι της και ταξιδεύει. Τραγουδάει στα μπαρ αλλά ξεχωρίζει με την βροντερή φωνή της, τα ξέφρενα γέλια, τα ξεχειλωμένα ήθη, ενώ δεν κρύβει ότι είναι bisexual. Της βγάζουν το παρατσούκλι «ο πιο άσχημος άντρας της σάλας».
Δοκιμάζει την τύχη της στο Σαν Φραντσίσκο. Εκεί χτίζει την καριέρα της παρέα με τους beatnik και με ό,τι σημαίνει αυτό, δηλαδή ναρκωτικά, σεξ και rock’n’roll. Τραγουδάει μπλουζ με το συγκρότητα Big Brother and The Holding Company. Οταν γίνεται διάσημη στο φεστιβάλ του Monterey Pop ιδρύει το δικό της συγκρότημα «Kozmic Blues Band» και γυρίζει παντού δίνοντας συναυλίες. Την λατρεύουν όταν τραγουδάει όπως κανείς το « Summertime ».

Ακούστε το Summertime της Τζόπλιν:

Η Τζόπλιν εμφανίστηκε εντελώς μεθυσμένη στη σκηνή του Woodstock στις 19 Αυγούστου 1969, ενώ συνελήφθη για προκλητική συμπεριφορά στη Φλόριντα το 1969. Ζει με ναρκωτικά και ελεύθερες σχέσεις, ενώ τον Απρίλιο του 1970 ιδρύει το συγκρότημα Full-Tit Boogie Band.
Στις 4 Οκτωβρίου 1970, την βρίσκουν στο δωμάτιό της, σε ξενοδοχείο στο Χόλιγουντ, νεκρή στο πάτωμα. Στο χέρι κρατάει κάποια δολάρια. Η αυτοψία δείχνει ότι πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης.  Το σώμα της αποτεφρώθηκε και οι στάχτες της διασκορπίστηκαν στην παραλία της Καλιφόρνια. Η καριέρα της κράτησε τρία χρόνια, χωρίς ποτέ η Τζένις Τζόπλιν να έχει αντιληφθεί ότι έγινε ηγερία του rock’n’roll.

«Κάθε βράδυ κάνω έρωτα με 25.000 ανθρώπους στη σκηνή, μετά όμως γυρίζω σπίτι μόνη…»
Η Τζάνις Τζόπλιν έγινε το σύμβολο μιας γενιάς που επαναστατεί, που ζει με ροκ στυλ, που γλυκοκοιτάει τον ελεύθερο έρωτα, και έκανε τα πλήθη να παραληρούν με τα σπαρακτικά, μελωδικά ουρλιαχτά της.
Πίσω από τα μεγάλα, στρογγυλά της γυαλιά κρυβόταν η απόλυτη εκφραστικότητα και σήμερα θεωρείται η γυναίκα που έσπασε το φαλλοκρατικό κατεστημένο της ροκ. Εχασε ωστόσο το νόημα στο δρόμο προς τη δόξα και απέτυχε να διαχειριστεί την εικόνας της, λέγοντας «ναι» στα ναρκωτικά και την αυτοκαταστροφή.

Πηγή: iefimerida.gr - https://www.iefimerida.gr/news/244554/tzanis-tzoplin-i-imera-poy-egine-i-proti-gynaika-rok-star-eikonesvinteo

Φωτογραφία: https://el.wikipedia.org/ 

Προέλευση εικόνας: : https://www.historical-quest.com

Πηγή: https://www.youtube.com

Η Μαρία Σοφία Άννα Καικιλία Καλογεροπούλου, όπως ήταν το πλήρες ελληνικό όνομά της, γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1923 στη Νέα Υόρκη, όπου είχαν μεταναστεύσει οι γονείς σε αναζήτηση καλύτερη τύχης.

Έκανε τα πρώτα μαθήματα πιάνου-σολφέζ σε ηλικία 11 ετώ. Το 1937 εγκαταστάθηκε με τη μητέρα της και τη μεγάλη αδελφή της στην Αθήνα, μετά το διαζύγιο των γονιών της και εγγράφηκε στο Εθνικό Ωδείο, με δασκάλους τη Μαρία Τριβέλλα (τραγούδι), την Ήβη Πανά (πιάνο) και τον Γεώργιο Καρακαντά (μελοδραματική). Ο πρώτος ρόλος της ήταν η «Σαντούτσα» στην όπερα του Μασκάνι «Καβαλερία Ρουστικάνα», σε μία παράσταση των μαθητών του ωδείου. Το 1939 εγγράφηκε στο Ωδείο Αθηνών στην τάξη τραγουδιού της διάσημης Ελβίρα ντε Ιντάλγκο (σημαντική τραγουδίστρια της όπερας στις αρχές του 20ου αιώνα), κοντά στην οποία γνώρισε την υψηλή τεχνική των ρόλων του ιταλικού ρομαντικού ρεπερτορίου.

Το 1940 προσλήφθηκε στη Λυρική Σκηνή του τότε Βασιλικού Θεάτρου και το 1941 πρωτοεμφανίστηκε ως «Βεατρίκη» στην οπερέτα Βοκκάκιος του Σουπέ. Στη συνέχεια και ως το 1945 πρωταγωνίστησε στην Τόσκα (1942, 1943), στον Κάμπο του Ντ' Αλμπέρ (1944, 1945), στην Καβαλερία Ρουστικάνα (1944), στον Πρωτομάστορα του Μανώλη Καλομοίρη (1944, το μόνο ελληνικό έργο που τραγούδησε), στον Φιντέλιο του Μπετόβεν (1944) και την οπερέτα Ο Ζητιάνος Φοιτητής του βιεννέζου συνθέτη Καρλ Μιλέκερ (1945).

Τον Σεπτέμβριο του 1945 επέστρεψε στη γενέτειρά της, στην Αμερική, όπου ζούσε ο πατέρας της, για να προωθήσει τη διεθνή της καριέρα, αλλάζοντας το επίθετό της σε Κάλλας. Παρότι έμεινε άνεργη έως το 1947, δεν το έβαλε κάτω και μετά από μία επιτυχημένη ακρόαση της ανέθεσαν να τραγουδήσει την «Τζιοκόντα» στην ομώνυμη όπερα του Αμίλκαρε Πονκιέλι στην Αρένα της Βερόνας, έναν από τους σπουδαιότερους λυρικούς χώρους της Ιταλίας. Αν και γλίστρησε στη γενική δοκιμή και στραμπούλιξε τον αστράγαλό της, κατάφερε να κάνει με επιτυχία το πρώτο σημαντικό βήμα της σταδιοδρομίας της στις 2 Αυγούστου του 1947.

Μαέστρος της παράστασης ήταν ο διάσημος Τούλιο Σεραφίν, ο οποίος θαύμαζε τη φωνή της και έγινε δάσκαλός της, διευρύνοντας τους τεχνικούς και ερμηνευτικούς της ορίζοντες. Όμως, στη Βερόνα ζούσε και ο βιομήχανος Τζιανμπατίστα Μενεγκίνι, με τον οποίο παντρεύτηκε τον Απρίλιο του 1949,  παρότι είχε τα διπλά της χρόνια. Με τη βοήθεια του Μενεγκίνι η καριέρα της Κάλλας απογειώθηκε. Το 1951 τραγούδησε στη «Σκάλα» του Μιλάνου (άντρο της μεγάλης αντιπάλου της Ρενάτα Τεμπάλντι) τους Σικελικούς Εσπερινούς του Βέρντι. Το 1954 η Κάλλας υποβλήθηκε σε δίαιτα για να χάσει κιλά και να μπορεί να ενσαρκώνει τους ρόλους της, όχι μόνο με τη φωνή της, αλλά και με το παρουσιαστικό της.

Μετά τη «Σκάλα» του Μιλάνου ήταν η σειρά της Μητροπολιτικής Όπερας της Νέας Υόρκης (ΜΕΤ) να υποκλιθεί στο φαινόμενο Μαρία Κάλλας το 1956. Ο μύθος της είχε αρχίσει να δημιουργείται, βοηθούντος και του Τύπου.

Το καλοκαίρι του 1957 εμφανίστηκε στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και κυριολεκτικά αποθεώθηκε.

Από το 1958, όμως, άρχισε η καθοδική της πορεία. Η εξαντλητική δίαιτα στην οποία είχε υποβληθεί και οι φωνητικοί ακροβατισμοί της είχαν επιπτώσεις στην ποιότητα της φωνής της, η οποία σταδιακά άρχισε να αδυνατίζει στις υψηλές νότες. Τον Ιανουάριο στη Ρώμη αποχώρησε με την πρώτη πράξη της Νόρμας του Μπελίνι και αποδοκιμάστηκε από το κοινό και τον Μάιο η «Σκάλα» του Μιλάνου της διέκοψε το συμβόλαιο.

Την ίδια χρονιά συνεργάστηκε με τους Αλέξη Μινωτή και Γιάννη Τσαρούχη για μια νέα παραγωγή της Μήδειας του Κερουμπίνι στη νεότευκτη Όπερα του Ντάλας. Αυτή η παράσταση μεταφέρθηκε το 1959 στο Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου και σ’ αυτή τη θριαμβευτική «πρεμιέρα» η Κάλλας γνώρισε τον Αριστοτέλη Ωνάση.

Οι εμφανίσεις της από το 1960 άρχισαν να αραιώνουν. Το καλοκαίρι του 1960 τραγούδησε Νόρμα στην Επίδαυρο και τον επόμενο χρόνο στον ίδιο χώρο Μήδεια. Η παράσταση αυτή μεταφέρθηκε και στη Σκάλα του Μιλάνου την περίοδο 1961-1962. Το 1962 τραγούδησε Όμπερον του Βέμπερ στο Λονδίνο και οι Τάιμς έγραψαν «Τώρα πια η φωνή της μπορεί να χαρακτηριστεί άσχημη και εκτός τόνου», όμως το κοινό συνέχισε να την αποθεώνει.

Το 1965 αποσύρθηκε οριστικά από τις λυρικές παραστάσεις, παρά την εξαιρετική Τόσκα που τραγούδησε στη Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης. Το κύκνειο άσμα της ήταν η Νόρμα, που ανέβηκε στο Παρίσι, στις 29 Μαΐου του 1965. Στην τρίτη πράξη της όπερας του Μπελίνι κατέρρευσε επί σκηνής και μεταφέρθηκε λιπόθυμη στο καμαρίνι της.

Στη συνέχεια προσπαθεί να βάλει μια τάξη στα προσωπικά της. Ζητά διαζύγιο από τον σύζυγό της για να παντρευτεί τον Ωνάση, ο οποίος αρνείται να της το δώσει. Το 1966 απεκδύεται την αμερικανική υπηκοότητα και λαμβάνει την ελληνική. Με αυτή της την ενέργεια λύεται και τυπικά ο γάμος της με τον Μενεγκίνι. Πλέον, ελπίζει ότι ο Αριστοτέλης Ωνάσης θα της ζητήσει να παντρευτούν, κάτι που τελικά δεν συμβαίνει, καθώς τον Ιούλιο του 1968 ο Έλληνας μεγιστάνας παντρεύεται τη χήρα του Αμερικανού Προέδρου Κένεντι, Τζάκυ. Αυτή του η πράξη βυθίζει σε κατάθλιψη την κορυφαία υψίφωνο.

Καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες να ξεπεράσει τα προσωπικά της προβλήματα, επανακάμπτοντας στην καλλιτεχνική δράση. Παίζει στην κινηματογραφική εκδοχή της Μήδειας του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Πιερ-Πάολο Παζολίνι (1969), ηχογραφεί δίσκους, διδάσκει όπερα στη μουσική σχολή Τζούλιαρντ της Νέας Υόρκης και δίνει ρεσιτάλ με ένα παλιό της γνώριμο, τον ιταλό τενόρο Τζουζέπε Ντι Στέφανο, που κι αυτός αντιμετώπιζε φωνητικά προβλήματα. Η τελευταία της εμφάνιση έγινε στην πόλη Σαπόρο της Ιαπωνίας στις 11 Δεκεμβρίου του 1974.

Έκτοτε, η Μαρία Κάλλας κλείστηκε στο διαμέρισμά της στο Παρίσι. Η μεγάλη ντίβα έφυγε από τη ζωή το πρωί της 16ης Σεπτεμβρίου 1977 από καρδιακή προσβολή, σε ηλικία 54 ετών.

Προέλευση φωτογραφίας: https://www.pemptousia.gr

Πηγή: http://artinews.gr

 Στον Conrad Russel Rooks

Mια μέρα που κατέβαινα στην οδόν των Φιλελλήνων, μαλάκωνε η άσφαλτος κάτω απ' τα πόδια και από τα δένδρα της πλατείας ηκούοντο τζιτζίκια, μέσ' στην καρδιά των Aθηνών, μέσ' στην καρδιά του θέρους.
      Παρά την υψηλήν θερμοκρασίαν, η κίνησις ήτο ζωηρά. Aίφνης μία κηδεία πέρασε. Oπίσω της ακολουθούσαν πέντε-έξη αυτοκίνητα με μελανειμονούσας, και ενώ στα αυτιά μου έφθαναν ριπαί πνιγμένων θρήνων, για μια στιγμή η κίνησις διεκόπη. Tότε, μερικοί από μας (άγνωστοι μεταξύ μας μέσ' στο πλήθος) με άγχος κοιταχθήκαμε στα μάτια, ο ένας του άλλου προσπαθώντας την σκέψι να μαντεύση. Έπειτα, διαμιάς, ως μία επέλασις πυκνών κυμάτων, η κίνησις εξηκολούθησε.
      Ήτο Iούλιος. Eις την οδόν διήρχοντο τα λεωφορεία, κατάμεστα από ιδρωμένον κόσμο ― από άνδρας λογής-λογής, κούρους λιγνούς και άρρενας βαρείς, μυστακοφόρους, από οικοκυράς χονδράς, ή σκελετώδεις, και από πολλάς νεάνιδας και μαθητρίας, εις των οποίων τους σφικτούς γλουτούς και τα σφύζοντα στήθη, πολλοί εκ των συνωθουμένων, ως ήτο φυσικόν, επάσχιζαν (όλοι φλεγόμενοι, όλοι στητοί ως Hρακλείς ροπαλοφόροι) να κάμουν με στόματα ανοικτά και μάτια ονειροπόλα, τας συνήθεις εις παρομοίους χώρους επαφάς, τας τόσον βαρυσημάντους και τελετουργικάς, άπαντες προσποιούμενοι ότι τυχαίως, ως εκ του συνωστισμού, εγίνοντο επί των σφαιρικών θελγήτρων των δεκτικών μαθητριών και κορασίδων αυταί αι σκόπιμοι και εκστατικοί μέσα εις τα οχήματα επαφαί - ψαύσεις, συνθλίψεις και προστρίψεις.
      Nαι, ήτο Iούλιος· και όχι μόνον η οδός των Φιλελλήνων, μα και η Nτάπια του Mεσολογγιού και ο Mαραθών και οι Φαλλοί της Δήλου επάλλοντο σφύζοντες στο φως, όπως στου Mεξικού τας αυχμηράς εκτάσεις πάλλονται ευθυτενείς οι κάκτοι της ερήμου, στην μυστηριακή σιγή που περιβάλλει τας πυραμίδας των Aζτέκων.
      Tο θερμόμετρον ανήρχετο συνεχώς. Δεν ήτο θάλπος, αλλά ζέστη - η ζέστη που την γεννά το κάθετο λιοπύρι. Kαι όμως, παρά τον καύσωνα και την γοργήν αναπνοήν των πνευστιώντων, παρά την διέλευσιν της νεκρικής πομπής προ ολίγου, κανείς διαβάτης δεν ησθάνετο βαρύς, ούτε εγώ, παρ' όλον ότι εφλέγετο ο δρόμος. Kάτι σαν τέττιξ ζωηρός μέσ' στην ψυχή μου, με ηνάγκαζε να προχωρώ, με βήμα ελαφρόν υψίσυχνον. Tα πάντα ήσαν τριγύρω μου εναργή, απτά και δια της οράσεως ακόμη, και όμως, συγχρόνως, σχεδόν εξαϋλούντο μέσα στον καύσωνα τα πάντα - οι άνθρωποι και τα κτίσματα - τόσον πολύ, που και η λύπη ακόμη ενίων τεθλιμμένων, λες και εξητμίζετο σχεδόν ολοσχερώς, υπό το ίσον φως.
      Tότε εγώ, με ισχυρόν παλμόν καρδίας, σταμάτησα για μια στιγμή, ακίνητος μέσα στο πλήθος, ως άνθρωπος που δέχεται αποκάλυψιν ακαριαίαν, ή ως κάποιος που βλέπει να γίνεται μπροστά του ένα θαύμα και ανέκραξα κάθιδρως:
      "Θεέ ! O καύσων αυτός χρειάζεται για να υπάρξη τέτοιο φως ! Tο φως αυτό χρειάζεται, μια μέρα για να γίνη μια δόξα κοινή, μια δόξα πανανθρώπινη, η δόξα των Eλλήνων, που πρώτοι, θαρρώ, αυτοί, στον κόσμον εδώ κάτω, έκαμαν οίστρο της ζωής τον φόβο του θανάτου".

(από την Oκτάνα, Ίκαρος 1980) 

Προέλευση φωτογραφίας: https://filologika.gr

Πηγή: http://www.snhell.gr (Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού)