« 6ο Ηλείας Εγκώμιον»

Της Πουλχερίας Γωργιοπούλου

Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο του Λαζάρου, 20 Απριλίου 2019 από τον  Πολιτιστικό Σύλλογο Τραπεζικών Ηλείας η διοργάνωση της πανελλήνιας εμβέλειας εκδήλωσης «Ηλείας Εγκώμιον 2019» στο Συνεδριακό Κέντρο της Π.Ε. Ηλείας.

 Άκρως ενδιαφέρουσα η φετινή εκδήλωση του Πολιτιστικού Συλλόγου Τραπεζικών Ηλείας που γίνεται για 6η χρονιά έχοντας θέσει στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων του , τα νέα κοινωνικά δεδομένα , με αφετηρία την κοιτίδα του Ολυμπισμού και πολιτισμού, τον Επικούριο Απόλλωνα, την Αρχ. Ήλιδα, καθώς και τα δεκάδες Ιστορικά μνημεία της περιοχής, ενώ πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας των Μνημείων.
Η σημαντική αυτή εκδήλωση είχε κεντρική ομιλήτρια την κα Μαρία Μενεγάκη διδάκτορα γαλλικής και συγκριτικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου και ομότιμη καθηγήτρια της ιστορίας του γαλλικού πολιτισμού του Πανεπιστημίου Αθηνών, με το επίκαιρο θέμα « Οι πολιτιστικές αξίες της Ενωμένης Ευρώπης όπως την οραματίστηκαν διανοούμενοι και πολιτικοί».

Με την παρουσία της εξαιρετικής  Χορωδίας Πανεπιστημίου Πατρών υπό την διεύθυνση της Λίνας Γερονίκου και πιανίστρια την Ελένη Παπαπροκοπίου, η οποία παρουσίασε ένα πλούσιο ρεπερτόριο κλασικής ελληνικής και ξένης μουσικής, την μοναδική ανάγνωση κειμένων του Καζαντζάκη, Σικελιανού, Σεφέρη από τον γιατρό και καλλιτέχνη κο Γιάννη Μανώλη και με Επιμέλεια μουσικής/εικόνας από τον Παναγ. Μαρίνο- συνθέτη-στιχουργό η αξιόλογη εκδήλωση συνδύασε ιδανικά λόγο, εικόνα, ήχο και μουσική.

Καλωσορίζοντας το κοινό ο πρόεδρος του Δ Σ του Π Σ Τ Η κος Κωνσταντίνος Τριανταφυλλόπουλος τόνισε ότι επιδίωξη του Συλλόγου με το έκτο κατά σειρά αφιέρωμα στην Ηλεία , είναι η προβολή του τόπου, αλλά και αξίωση και στόχος, η διαφύλαξη των πολιτιστικών συμβόλων και αγαθών, καθώς και η επιστροφή των αρχαιοτήτων στην κοιτίδα τους, η προστασία των μνημείων και των πολιτισμικών χαρακτηριστικών, μια μοναδική, στους αιώνες, παρακαταθήκη του Νομού μας.
Ενώ προς αυτή την κατεύθυνση έχουν προγραμματιστεί σειρά ενεργειών και δράσεων.
«Για να προχωρήσουμε μπροστά όμως πρέπει πρώτα να κοιτάξουμε πίσω μας. Να δούμε από πού ερχόμαστε και που θέλουμε να πάμε.
Να αποκτήσουμε επίγνωση της ιστορικής διαδρομής μας και της τεράστιας κληρονομιάς που κουβαλάμε.
Με σχέδιο και όραμα να ξεκολλήσει η Πατρίδα μας από το σημερινό τέλμα, και την πολυεπίπεδη κρίση, που καθημερινά διευρύνεται σε όλα τα επίπεδα, κρίση πολιτική, οικονομική, κοινωνική, ευρύτερα πολιτιστική, κρίση θεσμών, κρίση Αξιών, να αναβαθμίσει την δυναμική και την αξιοπιστία της Εδώ, στην Ευρώπη και στον κόσμο».
Το «Ηλείας Εγκώμιον» που έχει γίνει θεσμός πλέον, έχει έντονο συμβολικό, σημειολογικό και σημασιολογικό χαρακτήρα, τόνισε ο ομιλητής, που γίνονται εμφανείς από τη δομή, τη θεματολογία και τους εκάστοτε εκλεκτούς ομιλητές.

Ολοκληρώνοντας ο κος Τριανταφυλλόπουλος ευχαρίστησε την πλειάδα των άξιων ανθρώπων που εργάστηκαν για την πραγματοποίηση της ποιοτικής εκδήλωσης και όλους όσους συμμετείχαν στις προγενέστερες εκδηλώσεις και θεμελίωσαν σαν θεσμό το «Ηλείας Εγκώμιον».

 

Μαρία Μενεγάκη « Οι πολιτιστικές αξίες της Ενωμένης Ευρώπης όπως την οραματίστηκαν διανοούμενοι και πολιτικοί»

Ακολούθησε η συναρπαστική ομιλία της ομότιμης καθηγήτριας κας Μαρίας Μενεγάκη με τίτλο « Οι πολιτιστικές αξίες της Ενωμένης Ευρώπης όπως την οραματίστηκαν διανοούμενοι και πολιτικοί» κατά την οποία περιέγραψε συνοπτικά θεωρίες που διατυπώθηκαν από πρωτοπόρους και τολμηρούς διανοητές στην Γαλλία και στην υπόλοιπη Ευρώπη που εξέθρεψαν πολυάριθμα κοινωνικά κινήματα και κυρίως το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης στη βάση της συνειδητοποίησης και της καλλιέργειας της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς των λαών της.

Η Ελλάδα κληροδότησε στον κόσμο την κριτική σκέψη και η Γαλλία με τη Γαλλική Επανάσταση προίκισε την ανθρωπότητα με τη Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου που αποτελεί θεμέλιο του σύγχρονου πολιτισμού.
Η Γαλλική Επανάσταση του 1789 είναι ένα κοσμοϊστορικό γεγονός από το οποίο εκπήγασαν νέες ιδέες για την κοινωνική οργάνωση και τις σχέσεις των ατόμων και ξεκίνησε μια πορεία προς την ελευθερία και την ισότητα.
Παρ΄όλα αυτά συνεχίζονται οι μακροχρόνιες αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των Ευρωπαϊκών λαών.
Έτσι κρίνεται αναγκαία η εξεύρεση μιας λύσης ειρήνευσης, συνεργασίας και προκοπής όπως συχνά παρεμβαίνουν και τονίζουν με επιστολές, άρθρα και δοκίμια ο Σαιν-Σιμόν(φιλέλληνας και υπέρμαχος της ελληνικής απελευθέρωσης από τον τουρκικό ζυγό), ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο Ιωάννης Καποδίστριας, θεμελιωτές και πατέρες του Ευρωπαϊκού οράματος τον 19ο αι.
Κορυφαία στιγμή της θεμελίωσης του Ευρωπαϊκού ονείρου είναι για την κα Μενεγάκη η σύσκεψη της Σορβόννης το 1894 όταν με την παρουσία του Δημήτρη Βικέλα αποφασίζεται η αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων και η τέλεσή τους στην Αθήνα για να τιμηθεί η χώρα στην οποία γεννήθηκε το Ολυμπιακό πνεύμα.
«Οι Ολυμπιακοί αγώνες έδωσαν στην Ελλάδα την πλήρη συνείδηση της πνευματικής και ηθικής της ενότητας. Εύχομαι στους σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες να έχουν παρόμοια τύχη.
Θα ήθελα να δώσουν σε ολόκληρη την Ευρώπη αυτή τη μεγεθυσμένη εικόνα της αρχαίας Ελλάδας, το αίσθημα της ενότητάς της», ενώ ο Βικέλας προσκαλεί τους ξένους ακροατές να επισκεφτούν τα Ολύμπια, τον Ισθμό, τους Δελφούς, την Επίδαυρο.
Η υπόθεση των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης ή αλλιώς η Ομοσπονδιακή Ευρωπαϊκή Ένωση στον 20ο αι. υποστηρίζεται με πάθος από τους νομπελίστες Αριστίντ Μπριάν και Γκούσταβ Στρέζεμαν, τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον Πωλ Βαλερύ, τον Τ. Σ. Έλλιοτ, τον Ρομπέρ Σουμάν, τον Αλτιέρο Σπινέλι, τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο «ένας Έλληνας με πανευρωπαϊκή συγκρότηση πνευματική και ψυχική» συγγραφέας του μνημειώδους πολύτομου έργου Ιστορία του Ευρωπαϊκού πνεύματος, τον Ντενί ντε Ρουζεμόν, φιλόσοφο, συγγραφέα και πολιτικό ακτιβιστή, ιδρυτή πολιτιστικών και επιστημονικών κέντρων (CEC, CERN, IUEE).

Ο Πατρίς Φραντζεσκί, πολιτικός φιλόσοφος της θεωρίας και της πράξης, υποστηρίζει ότι η αρχαία ελληνική γλώσσα «εμβληματική του τι είμαστε όλοι», συμβολικά είναι η πιο κατάλληλη και πρέπει να επικρατήσει στον ευρωπαϊκό κόσμο καθώς «είναι η ζωντανή μνήμη ενός λαού που επινόησε τη φιλοσοφία και την ελευθερία».

Μετά από αγώνες δεκαετιών φτάνουμε στη Διακήρυξη της 9ης Μαΐου 1950, την ημερομηνία που έχει καθιερωθεί ως «Ημέρα της Ευρώπης» και θα ακολουθήσουν το 1951, η Συνθήκη των Παρισίων (ΕΚΑΧ), το 1957, η Συνθήκη της Ρώμης (ΕΟΚ), το 1992, Συνθήκη του Μάαστριχτ: καθιέρωση ελεύθερης διακίνησης προσώπων, υπηρεσιών και αγαθών.
Η κα Μενεγάκη παρέθεσε τη σκέψη του κορυφαίου Έλληνα φιλόσοφου Κορνήλιου Καστοριάδη η οποία συνοψίζει τον στοχασμό του πάνω στη διαρκή και δημιουργικά εξελισσόμενη Ευρωπαϊκή ιδέα «Αυτό που χρειάζεται είναι μια δημιουργία που θα έθετε στο επίκεντρο της ανθρώπινης ζωής άλλα νοήματα από την επέκταση της παραγωγής και της κατανάλωσης που θα έθετε διαφορετικούς στόχους ζωής, τέτοιους που να θεωρούνται από τα ανθρώπινα όντα πως αξίζουν τον κόπο».
Ολοκληρώνοντας την ομιλία της η κα Μενεγάκη έθεσε τον προβληματισμό εάν το όραμα των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης θα μείνει μόνο σαν ανεκπλήρωτη ιδέα στη σκέψη λίγων φωτισμένων προσωπικοτήτων και θα διαχειρίζεται σε επίπεδο κυβερνήσεων ή μεγάλων πολιτιστικών ομάδων.
Η μακρόχρονη εμπειρία της στην εκπαίδευση έδειξε ότι το όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να ξεκινά από κάτω προς τα πάνω και μέσω της εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων να διδάσκονται όλοι οι μαθητές , τα οφέλη της ειρηνικής και δημιουργικής συμβίωσης των λαών στην κοινή Ευρωπαϊκή πατρίδα .
Τέλος η ομιλήτρια πρόσφερε στον κο Τριανταφυλλόπουλο το βιβλίο της «Ιστορία του γαλλικού πολιτισμού – διαπολιτισμικές ωσμώσεις από τη Γαλλική Επανάσταση ως τις μέρες μας» και δέχτηκε μια χειροποίητη εικόνα ως δώρο από το Δ Σ του Πολιτιστικού Συλλόγου Τραπεζικών Ηλείας.