Ο τουρισμός δεν είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδος
Ξεκινώντας, θα ήθελα να αναφέρω ότι ο τουρισμός δεν είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδος για δύο απλούς λόγους:
- Διότι είναι τριτογενής τομέας (παροχή υπηρεσιών) και μάλιστα ο ποιο παθητικός, δεν είναι εξαγωγικός (δεν εξάγουμε τουρισμό) και
- Τα κοινωνικοοικονομικά του οφέλη διανέμονται σε συγκεκριμένες περιφέρειες της χώρας και όχι σε ολόκληρη την επικράτεια.
Το μοντέλο ανάπτυξης και διαχείρισης του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, τουλάχιστον τα τελευταία 10 χρόνια, είναι νεοφιλελεύθερο. Θα περίμενε κανείς πως με μια σε εισαγωγικά αριστερή διακυβέρνηση αυτό θα άλλαζε, αλλά, αντί αυτού, υπήρξε μια είδους παράδοση ή καλύτερα ανάθεση της τουριστικής πολιτικής της χώρας στα ίδια νεοφιλελεύθερα χέρια που την ασκούσαν και πριν.
Τι σημαίνει, όμως, νεοφιλελεύθερο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης;
- Μεγάλο μέρος του εισαγόμενου οικονομικού οφέλους (συνάλλαγμα) καταλήγει στο εξωτερικό, δηλαδή γίνεται μεταφορά κεφαλαίου.
- Πολύ κακές εργασιακές σχέσεις, με ωράρια εξοντωτικά, κακές συνθήκες διαβίωσης των εργαζομένων, χαμηλοί μισθοί και καθολική καταπάτηση της πρακτικής της τουριστικής μαθητείας.
- Συνδιαχείριση του διαφημιστικού πακέτου μεταξύ μεγάλων tour operators και του ελληνικού κράτους, με πιεστικούς όρους και με αποκλειστικά χρήματα του ελληνικού λαού.
Με λίγα λόγια.... πληρώστε μας για να σας φέρουμε τουρίστες, πολλούς τουρίστες, αλλά χωρίς να εγγυόμαστε για την αγοραστική τους δύναμη. Όπως κάτσει η μπίλια δηλαδή.
Το μοντέλο αυτό του τουρισμού, κυρίως, εκφράζεται με τις all inclusive πρακτικές των μεγάλων τουριστικών μονάδων ανά την επικράτεια.
Τι προσφέρει το μοντέλο αυτό στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας; Απολύτως τίποτα. Δεν υπάρχει σύνδεση με την πρωτογενή παραγωγή (αγροτοδιατροφικό σύμπλεγμα) όλα σχεδόν τα προϊόντα είναι εισαγόμενα, από το ψωμάκι και την μαρμελάδα μέχρι τον μουσακά. Δεν ωφελείται οικονομικά το τουριστικό εργατικό δυναμικό. Δεν αναδεικνύεται ο πολιτισμός της Ελλάδος. Δεν ωφελούνται οι τοπικές κοινωνίες μέσω των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ( εστίαση, εμπορικά καταστήματα και άλλα) και, τελικά, χάνονται επιπλέον θέσεις εργασίας.
Στον αντίποδα αυτής της κατάστασης (και αυτό είναι το ελπιδοφόρο ) βρίσκεται η μικρή και μεσαία τουριστική επιχείρηση. Ο μοναδικός οικονομικός κλάδος της χώρας που άντεξε στην εποχή των μνημονίων με μικρές απώλειες και συνεχίζει να αντέχει και να αναπτύσσεται, αργά μεν, αλλά σταθερά.
Το κύριο στοιχείο της αντοχής της είναι ότι αντλούσε και αντλεί ίδια κεφάλαια, δεν παραδόθηκε στην δανειοδότηση των συστημικών τραπεζών και, εν τέλει, δεν παρασύρθηκε από την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος την περίοδο των μνημονίων.
Μα καλά θα πουν κάποιοι... εδώ κάθε χρόνο οι αφίξεις πιάνουν ταβάνι, ο τζίρος μεγαλώνει, το τουριστικό ΑΕΠ της χώρας αυξάνει και εμείς εδώ γκρινιάζουμε!!! Κανείς όμως δεν απαντά στο καίριο ερώτημα – πως, δηλαδή, γίνεται να αυξάνουν οι αφίξεις και ταυτόχρονα να μειώνεται η μέση τουριστική δαπάνη, τα χρήματα δηλαδή που δαπανά ο κάθε τουρίστας ξεχωριστά- .
Η απάντηση είναι απλή... Το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που έχει επιλεγεί φέρνει στην Ελλάδα «φτωχούς τουρίστες» που έρχονται να μοιραστούν μαζί με τους φτωχούς Έλληνες την φτώχεια τους. Και από αυτό κάτι μένει, αλλά το ερώτημα είναι αν αξίζει η Ελλάδα με αυτήν την φυσική ομορφιά, με αυτό το πολιτιστικό παρελθόν και με τις μεγάλες δυνατότητες των ανθρώπων της αυτό το «τουριστικό παρόν» Η απάντηση είναι ΟΧΙ!!!
Οι αλματώδεις αφίξεις, το κυνήγι των αριθμών, ο υπερτουρισμός, και γενικότερα, το αφήγημα περί βαριάς βιομηχανίας, εμπεριέχουν και έναν γόρδιο δεσμό που κανείς έως τώρα δεν έχει μπορέσει να λύσει και αυτός είναι οι αναγκαίες υποδομές. Βασικές υποδομές όπως το πόσιμο νερό, η διαχείριση των αποβλήτων, οι μεταφορές, οι μαρίνες και τόσες άλλες από κάπου πρέπει να υποστηριχθούν οικονομικά για να υλοποιηθούν.
Και το ερώτημα που τίθεται εύλογα είναι, ποιός θα πληρώσει όλα αυτά? Οι ιδιώτες, οι περιφέρειες, τα ευρωπαϊκά κονδύλια ή όλοι εμείς οι φορολογούμενοι πολίτες;
Το ελληνικό μεγάλο τουριστικό κεφάλαιο, μαζί με τους ακολούθους του πολύ θα ήθελαν όλα αυτά να πληρωθούν από τον κρατικό κορβανά.
Αν είναι να πληρώσουμε ο καθένας από εμάς όλες αυτές τις υποδομές που χρειάζονται για να συνεχίζουν να έρχονται ακόμα περισσότεροι «φτωχοί τουρίστες» η απάντησή μας είναι: NO THANKS.
Αν είναι να επενδυθούν τόσα χρήματα και να πιάσουν πραγματικά τόπο, τότε πρέπει να αλλάξει το τουριστικό μοντέλο της χώρας και να γίνει ακραία ανταποδοτικό για την κοινωνία και την οικονομία.
Προτάσεις προς αυτήν την κατεύθυνση υπάρχουν πολλές και ρεαλιστικές, αλλά οι επιλογές. εν τέλει, θα είναι πολιτικές και δεν είμαι σίγουρος αν, τελικά, οι πολιτικοί θέλουν να ασχοληθούν σοβαρά με το ζήτημα της τουριστικής ανάπτυξης για τους πολλούς και όχι για τους λίγους και εκλεκτούς...!!!
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΝΙΚΟΛΟΥΤΣΟΣ
Πολιτικός Αναλυτής
Προέλευση εικόνας: https://www.cnn.gr
