







Απαντήσεις
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ – ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ
ΤΡΙΤΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2020
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Α. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1η δραστηριότητα
Α1.
Ο εορτασμός της Ημέρας για το Νερό υπενθυμίζει στους ανθρώπους την αξία του νερού ως προϋπόθεσης συνέχισης της ζωής. Συμβολικά, ο εορτασμός αντανακλά τον καθημερινό κόπο αναρίθμητων ανθρώπων για πρόσβαση σε πόσιμο νερό, και αφορά εκατομμύρια άλλους που μετεγκαθίστανται για να επιβιώσουν. Παραπέμπει στα παιδιά του Τρίτου κόσμου που χάνονται από λοιμούς προκαλούμενους από το μολυσμένο νερό αλλά και στην διαταρασσόμενη από την λειψυδρία πανίδα συγκεκριμένων περιοχών. Ταυτόχρονα, προειδοποιεί και καλεί σε δραστηριοποίηση για συνειδητή αντίδραση κατά της κλιματικής αλλαγής.
(80 λέξεις)
2η δραστηριότητα
Α2.
«Το νερό εκπέμπει SOS».
Ο τίτλος αυτός ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο του κειμένου, καθώς ο αρθρογράφος αναφέρεται στους κινδύνους, τους οποίους επισημαίνουν ο ίδιος και οι ειδικοί επιστήμονες για την ανθρωπότητα. Περιγράφει περιστατικά τα οποία αποδεικνύουν τη σημασία του νερού «Για τις ταλαιπωρημένες γυναίκες … της άγριας φύσης», «Οι ειδικοί κρούουν … για την επιβίωσή μας», ενώ επικαλείται στο τέλος του κειμένου και την ευαισθησία όλων των πολιτών του κόσμου προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα «Και εμείς καλούμαστε τώρα, … να σεβαστούμε την αξία του».
Α3.
Ο αρθρογράφος στο συγκεκριμένο απόσπασμα χρησιμοποιεί το α πληθυντικό πρόσωπο, ώστε να τονίσει την καθολικότητα του προβλήματος που έχει προκύψει με το νερό παγκοσμίως. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνει να κάνει ταυτόχρονα το ύφος οικείο, ζωντανό και παραστατικό, να διευκολύνει την επικοινωνία του με τον αναγνώστη καθώς επίσης και να τον ευαισθητοποιήσει. Τέλος, επιδιώκει να τον κάνει μέτοχο στην αναζήτηση λύσης και τον ωθεί να αναλογιστεί την ατομική και κοινωνική του ευθύνη πάνω στο ζήτημα αυτό.
Α4.
α) διεθνής προτεραιότητα: παγκόσμια προτεραιότητα
β) ταλαιπωρημένες γυναίκες: βασανισμένες γυναίκες
γ) έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους: έχουν εγκαταλείψει τις οικίες τους / την πατρίδα τους
δ) κρούουν τον κώδωνα: χτυπούν τον κώδωνα
ε) ατμοσφαιρική μόλυνση: ατμοσφαιρική ρύπανση
στ) να επιδεινώσουν την κατάσταση: να επιβαρύνουν / χειροτερέψουν την κατάσταση.
3η δραστηριότητα
Α5.
Κειμενικό είδος: Ομιλία (προς συμμαθητές / συμμαθήτριες), απαιτείται προσφώνηση / αποφώνηση, Αφόρμηση / Στοιχεία προφορικότητας / α΄ και β΄ πρόσωπο (κυρίως σε πρόλογο και επίλογο), α΄ πληθυντικό
Κύριο μέρος:
Η προστασία του υδάτινου στοιχείου
Αυτοσυνειδητοποίηση / Ανάληψη ευθυνών και ρόλων / Ατομική ευθύνη – Συλλογική ευθύνη / Οικολογική αγωγή και ευαισθητοποίηση
- Επίγνωση του ότι οι υδάτινοι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι καθώς και των πολλών και ιδιαίτερου χαρακτήρα κινδύνων που απειλούν τον υδροφόρο ορίζοντα
- Υιοθέτηση ηθικού αξιακού κώδικα ζωής / Απομάκρυνση από την θεώρηση του υλικού ευδαιμονισμού ως ανώτατης αξίας ζωής / Απαλλαγή από την χρησιμοθηρία και την υλιστική απληστία / Στροφή προς την εντός λογικών πλαισίων κατανάλωση / Επιστροφή στις αξίες του αυθεντικά φυσικού τρόπου ζωής / Αποφυγή σπατάλης νερού
- Εθελοντική ενίσχυση, συμμετοχή και δραστηριοποίηση σε περιβαλλοντικές οργανώσεις που εμπλέκονται ενεργά τόσο σε απλές, καθημερινές πρωτοβουλίες όσο και σε πιο περίπλοκες π.χ. καθαρισμός παραλιών και βυθού, πρόληψη και αποφυγή αποφυγή απόρριψης επικίνδυνων ουσιών και απορριμμάτων σε ποτάμια, λίμνες, θάλασσες
- Αξιοποίηση της τεχνολογίας και του διαδικτύου για την ενημέρωση αλλά και τον συντονισμό των δράσεών τους
Άσκηση πίεσης ώστε να υπάρξει πολιτική βούληση για την προστασία της ποιότητας ζωής με την προώθηση της αποκέντρωσης και της περιφερειακής ανάπτυξης και την υλοποίηση προγραμμάτων και έργων οικολογικού χαρακτήρα: βιολογικοί καθαρισμοί, ανακύκλωση, οικολογική διαχείριση απορριμμάτων κ.λπ.
Επίλογος
Είτε με ανακεφαλαίωση είτε με δεοντολογικές διατυπώσεις είτε προτρεπτικός
Επιπλέον βοηθητικό υλικό
Ενίσχυση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με στόχο τη διαμόρφωση υγιούς σχέσης των νέων με τη φύση, ώστε να μην την αντιμετωπίζουν ως χώρο πλουτισμού και κέρδους, αλλά ως συστατικό στοιχείο της ποιότητας ζωής τους. Για τον σκοπό αυτό απαιτούνται η υλοποίηση κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και η υιοθέτηση βιωματικών τρόπων στην προσέγγιση των περιβαλλοντικών θεμάτων.
Ευαισθητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών και ειδικά των νέων – με την αξιοποίηση επιστημόνων, διανοουμένων και ανθρώπων των Μ.Μ.Ε – με στόχο την συνειδητοποίηση από τον άνθρωπο του ακατάλυτου δεσμού με την φύση και την διαμόρφωση μιας συνειδητοποιημένης και ισχυρής κοινής γνώμης που θα λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας του περιβάλλοντος γενικά και θα εξειδικεύει τις δράσεις ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση
Η οικολογική αγωγή στα σχολεία από τις χαμηλές βαθμίδες της εκπαίδευσης πρέπει να στοχεύει στην ενεργητική συμμετοχή του μαθητή στην διαδικασία της μάθησης, ατομικά και συλλογικά:
Συμμετοχή των μαθητών σε περιβαλλοντικά «παιχνίδια», σε περιβαλλοντικές εκπαιδευτικές εκδρομές, δενδροφυτεύσεις, παρακολούθηση ντοκιμαντέρ περιβαλλοντικού περιεχομένου ενισχύουν το ενδιαφέρον των μαθητών και τους παρακινούν σε δράση, χωρίς να στερούνται της μορφωτικής τους αξίας.
Προώθηση της μάθησης μέσω της εμπειρίας (βιωματική μάθηση)
Διαθεματική προσέγγιση των θεμάτων ή και των προβλημάτων που σχετίζονται με το περιβάλλον (συνδυασμός τους με άλλα γνωστικά αντικείμενα κ.λπ.)
Β. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
1η δραστηριότητα
Β1.
Ο Μακροβάλντο, αντιμετωπίζοντας οικονομικά προβλήματα, επιχειρεί να βρει έναν τρόπο βελτίωσης των συνθηκών ζωής της οικογένειάς του. Με προσπάθεια και επιμονή ανακαλύπτει μία τοποθεσία με νερό, ώστε να ψαρέψει, για να θρέψει την οικογένειά του. Εξοπλίζεται, λοιπόν, με τα απαραίτητα για τον σκοπό αυτό. Οι προσπάθειές του απέβησαν άκαρπες ύστερα από την παρέμβαση και ενημέρωση ενός αγροφύλακα για την ποιότητα των νερών. Έτσι, πέταξε τα ψάρια συναισθανόμενος τον κίνδυνο.
2η δραστηριότητα
Β2.
α) Ο αφηγητής χρησιμοποιεί ως αφηγηματικούς τρόπους στο απόσπασμα την περιγραφή, το διάλογο και το μονόλογο. Ενδεικτικά χωρία για την ύπαρξη των παραπάνω αφηγηματικών είναι τα παρακάτω:
Περιγραφή: «Έπαιρνε τα μονοπάτια…λίμνη στα βουνά».
Διάλογος: «Έι, εσείς…θα σου τα κατάσχω».
Μονόλογος: «…Όλες μου οι προσπάθειες…ν’αποσκοπούν», «…στο να προσφέρω…κερδοσκόπων», «Αυτός είναι ο τρόπος», «Πρέπει να βρω ένα μέρος…την πετονιά μου».
β) Ένα εκφραστικό μέσο που εντοπίζεται στο συγκεκριμένο απόσπασμα είναι η παρομοίωση «σαν μια μικρή ήσυχη λεκάνη». Στόχος του συγγραφέα είναι να προβάλει την αναλογία ανάμεσα στο «πλάτωμα του ποταμού» και σε μια «μικρή ήσυχη λεκάνη», επιδιώκοντας να αναδείξει την ομορφιά και τη γαλήνη του φυσικού τοπίου. Με το συσχετισμό αυτό κατορθώνει να καταστήσει την εικόνα πιο ζωηρή και αισθητή, προσδίδοντας ζωντάνια, γλαφυρότητα και παραστατικότητα στο λόγο και ενεργοποιώντας τη φαντασία και την αισθητική απόλαυση του αναγνώστη.
3η δραστηριότητα
Β3.
Ο Μακροβάλντο είναι ένας εργατικός, συμπαθής άνθρωπος, που ενδιαφέρεται να προσφέρει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στην οικογένειά του. Έτσι, προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες και να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο της οικογένειάς του, προκαλώντας μας την αγωνία για την επίτευξη του στόχου.
Νιώθουμε θλίψη και στενοχώρια για την κατάσταση την οποία βιώνει ο ήρωας. Συμπάσχουμε και συναισθανόμαστε τον πόνο του, αντιλαμβανόμενοι τις άσχημες συνθήκες ζωής του ιδίου και των ανθρώπων του. Μας διακατέχει αγωνία καθώς αναζητά το ποτάμι μέσα από δύσβατα μονοπάτια και δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι είναι τολμηρός, θέτοντας τη σωματική ακεραιότητα σε κίνδυνο. Η ικανοποίηση είναι διάχυτη, όταν προσωρινά επιτυγχάνει το στόχο του. Με την τροπή της ιστορίας νιώθουμε απογοήτευση από την αρνητική έκβαση, αλλά και ανακούφιση καθώς ο ήρωας δεν υπέστη κυρώσεις από τον αγροφύλακα.
Διαπιστώνουμε πως η αλαζονεία και η έλλειψη ευσυνειδησίας σήμερα μας φέρνει αντιμέτωπους με το οξυμμένο οικολογικό πρόβλημα. Καθήκον μας αποτελεί η ανάληψη της ατομικής και κοινωνικής μας ευθύνης απέναντι στο περιβάλλον και στις μελλοντικές γενιές.
Επιμέλεια Απαντήσεων:
Αυγερινός Αναστασόπουλος
Φιλόλογος – Ιστορικός (ΜΑ)
Γιώργος Αναστασόπουλος
Φιλόλογος
Μπέττυ Καπελιώτη
Φιλόλογος