του Δ.Ι. Τραμπαδώρου*

Το Κατάκωλο ανήκει σε μια ομάδα σκαλωμάτων στη σχετικά αλίμενη περιοχή της Ηλείας στην οποία διενεργείτο από πολύ παλιά εμπόριο και αποτελούσαν σημεία είσπραξης φόρων. Το πιο παλιό έγγραφο στο οποίο αναφέρεται συγκεκριμένα το Κατάκωλο, είναι ένα έγγραφο των αρχών του 16^ου αιώνα που υπογράφει ο Δήμος  Φακινέσης,  παραλήπτης είναι ο προνοητής Ζακύνθου, αφορά εμπορικές συναλλαγές και είναι γραμμένο στα ελληνικά όπως ήταν όλα τα έγγραφα που έγραφαν οι Οθωμανοί αξιωματούχοι και τα οποία έφευγαν από την Πελοπόννησο και είχαν παραλήπτες στα Ιόνια νησιά. Άλλωστε η χρήση της ελληνικής ήταν πολύ διαδεδομένη στα επίσημα έγγραφα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τα πρώτα χρόνια της κατάκτησης. Ο Δήμος  Φακινέσης  αναφέρεται  ως  εμίνης Χασίων Ποντικού, δηλαδή προφανώς ήταν σεντούκ εμίνης, δηλαδή είχε την εποπτεία του ταμείου το Χασίων Ποντικού, δηλαδή  του σημερινού Κατακώλου εκείνη την εποχή.

Το Κατάκωλο ήταν το όγδοο, κατά χρονολογική σειρά λιμάνι για το οποίο εκδόθηκε το σχετικό διάταγμα με το οποίο θεσπίστηκαν πρόσθετοι φόροι για λιμενικά έργα.

Πρώτη ήταν η Σύρος, δεύτερη η Πάτρα και τρίτος ο Πειραιάς.

Δεν εξελίχθηκε ποτέ σε αστικό κέντρο. Αυτό μαρτυρείται από την εξέλιξη του πληθυσμού του κατά τις διάφορες απογραφές (1879: 301 κάτοικοι, 1889: 612 κάτοικοι, 1896: 755, 1907: 682). Παρόλα αυτά, η ούτως ή άλλως ιδιαίτερη σημασία του λιμανιού του Κατακώλου, την περίοδο εκείνη, αυξήθηκε αλματωδώς, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Το γεγονός αυτό οφειλόταν στην απότομη είσοδο, στην εμπορία της σταφίδας, της τεράστιας γαλλικής αγοράς, η οποία ζητούσε, σχεδόν αποκλειστικά, ποικιλίες σταφίδας κατάλληλες για οινοποίηση (όπως ήταν οι ποικιλίες της Ηλείας, επειδή ήταν πλούσιες σε σάκχαρα). Το 1878, από το λιμάνι εξάγονται 37.490.000 ενετικές λίτρες σταφίδα, δηλαδή το 17% των συνολικών εξαγωγών του προϊόντος αυτού, ενώ το 1893 η συμμετοχή του είναι της τάξεως του 10% (δηλαδή 31.785.000 ενετικές λίτρες).

Η κινητοποίηση αυτή των παραγωγικών δυνάμεων της περιοχής της Ηλείας εκδηλώνεται και με την εντυπωσιακή αύξηση του πληθυσμού του Δήμου Λετρίνων, ο μεγαλύτερος οικισμός του οποίου είναι ο Πύργος: από 7.936 κατοίκους κατά την απογραφή του 1848, ο πληθυσμός φθάνει στους 18.734 κατοίκους το 1879, στους 25.515 το 1889 και στους 26.771 το 1896.

Η οικονομική ευμάρεια της περιοχής κατά την περίοδο αυτή αποτυπώθηκε, εκτός των πληθυσμιακών δεδομένων και στην σε κοινωνικό επίπεδο και σε ιδεολογικό, και σε πολιτικό.

Ως επακόλουθο είχαμε τον σχηματισμό μιας αστικής τάξης με μια σχετική συνέπεια και συνέχεια στα χαρακτηριστικά της, την υιοθέτηση ανάλογων καταναλωτικών συμπεριφορών, την εμφάνιση του φαινομένου της ευεργεσίας, την άνοδο της πνευματικής ζωής, όπως την περιγράφω στην εργασία μου για τον Πύργο κατά τον Μεσοπόλεμο, την ανάπτυξη ενός πολύ αξιόλογου κτιριακού δυναμικού, δημοσίου και ιδιωτικού.

Όλο το παραγωγικό μοντέλο εκείνης της περιόδου και όλο το δίκτυο των έργων υποδομής ήταν προσανατολισμένα προς τη σταφίδα (λιμάνια, σιδηρόδρομος, ισθμός της Κορίνθου).

Είμαι της γνώμης όμως ότι όλη αυτή η κινητοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων λόγω της σταφίδας οδήγησε περισσότερο προς μια ισχυρή αλλά σχετικά πρόσκαιρη οικονομική μεγέθυνση, παρά σε μια στέρεη οικονομική ανάπτυξη, η ύπαρξη της οποίας θα προϋπέθετε ισχυρή ποιοτική μεταβολή των παραγωγικών δυνάμεων και των παραγωγικών σχέσεων.

Παρόλα αυτά η πολύ αποτελεσματική κρατική παρέμβαση, συνεπικουρούμενη από τις εμπορικές πολιτικές του προστατευτισμού εκείνης της περιόδου, έκαναν ώστε η σταφιδική οικονομία να διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στην περιοχή, κάνοντας τον ούτως ή άλλως μακρύ 19ο αιώνα να διεισδύει ακόμα περισσότερο μέσα στον σύντομο 20ο.

Το Κατάκωλο συγκαταλεγόταν, μαζί με τη Σύρο, την Πάτρα και τον Πειραιά, στα λιμάνια εκείνα που διακρίθηκαν στο εξαγωγικό εμπόριο, ήταν όμως και σημαντικό εισαγωγικό λιμάνι, αφού σε αυτό έφθαναν εμπορεύματα απευθείας από το εξωτερικό, δίχως τη διαμεσολάβηση του εθνικού κέντρου.

Μέχρι περίπου το 1850, όπως θα δούμε δεν ανήκε στα παραδοσιακά λιμάνια της σταφίδας, όπως ήταν η Πάτρα, το Αίγιο, η Ζάκυνθος και το Αργοστόλι.

   Μελετώντας το ανενεργό αρχείο του Λιμενικού Ταμείου Κατακώλου, διαπιστώνεται ένας τεράστιος πλούτος. Και αυτό διότι τα σκαλώματα της περιοχής του Πύργου και το Κατάκολο ιδιαίτερα ήταν ο οφθαλμός της περιοχής σε σχέση με τον άλλο κόσμο. Tο Κατάκολο γίνεται ο κύριος λιμένας της περιοχής αργότερα, δηλαδή από την ανεξαρτησία, το 1830 και μετά, ενώ πριν την ανεξαρτησία ακόμα και κατά την διάρκεια της επαναστατικής δεκαετίας του 1820, ο κύριος λιμένας της περιοχής ήταν αυτός  που υπήρχε στις εκβολές του Αλφειού ποταμού (λιμάνι του Αλφειού), του λεγόμενου Ροφιά ή Ρουφιά ή Ορφιά ή Orfea, όπως τον αποκαλούσαν οι ξένοι στα έγγραφα τους ή το ποτάμι του Μωρία ‘οπως τον έλεγαν οι Ζακυνθινοί. Μάλιστα στα πρώτα χρόνια της χρήσης του ονόματος «Αλφειός», τον συναντούμε και ως «Αλφέα». Αυτό λοιπόν ήταν το βασικό λιμάνι της περιοχής ενώ άλλα σκαλώματα και σπιάντζες της περιοχής, (οι σπιιάντζες ήταν παραλίες δίχως τις προδιαγραφές λιμανιού, που όμως η μορφολογία του βυθού και ο αιγιαλός είχαν αυτή την μορφή που επέτρεπαν την εκφόρτωση εμπορευμάτων και την διακίνηση επιβατών). Σπιάντζα υπήρχε στον Κακόβατο, σπιάντζα στο Μπούζι, στις εκβολές του ποταμού Νέδα, στον Άγιο Ισίδωρο ως προς το νότο της Ηλείας, στην περιοχή Σωτήρας της Αγουλινίτσας, στο Κουνουπέλι, στο Πυργί του χωριού Άγιος Ηλείας, στον Πύργο, στον Άγιο Ανδρέα, στον Κόρακα του Κορακοχωρίου, προφανώς στην παραλία με το όνομα Σπιάντζα του Πύργου,  και σε άλλα σημεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην περίπτωση του λιμανιού του Αλφειού έχει βρεθεί σε συμβολαιογραφικά έγγραφα του Ζώη Καζαζάκη και του Ευσταθίου Συλαϊδή (τότε συμβολαιογράφων του Πύργου) αναφορά σε τοποθεσία που ονομάζεται Παλαιοκατάκολο. Ο πλούτος του ανενεργού αρχείου του Λιμενικού Ταμείου Κατακόλου είναι τεράστιος, σε απόλυτα μεγέθη ο αριθμός  των εγγράφων δεν είναι πάρα πολύ μεγάλος, παρόλα αυτά από το τέλος της δεκαετίας του 1880 αρχίζει και αυξάνεται αλματωδώς, γεγονός το οποίο συμπίπτει και με την είσοδο της τεράστιας γαλλικής αγοράς της σταφίδας στο προσκήνιο.

Στην ευρύτερη έκσταση της, η δικαιοδοσία που είχε το Λιμενικό Ταμείο Κατακώλου, εκτεινόταν από τον Άγιο Ισίδωρο και το Κακόβατο στο νότο μέχρι και το τελενοσταθμαρχείο της Κουρούτας, στην παραλία της Αμαλιάδας, προς βορρά.

   Στην περίπτωση της Ηλείας, μέχρι το 1830 δεν υπάρχει ανάπτυξη της σταφιδοκαλλιέργειας στο νότο του νομού δηλαδή από το Δερβί Τσελεμπί, την σημερινή  Αμαλιάδα και κάτω. Ο μεγάλος όγκος της παραγόμενης σταφίδας ήταν μέχρι το Δερβί Τσελεμπί και σε όλη τη βόρεια Ηλεία. Από το 1830 αρχίζει και επεκτείνεται προς τον νότο και απογειώνεται από το 1845 και μετά. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το 1850 έχουμε το πρώτο ΦΕΚ για την ίδρυση λιμένος, όχι στο Κατάκολο, αλλά στην διπλανή παραλία του Αγίου Ανδρέα. Με βάσει αυτό το ΦΕΚ αρχίζει και συγκροτείται μια Ταμειακή Επιτροπή και η Λιμενική Επιτροπή επί του Λιμένος του Αγίου Ανδρέα και ορίζεται ως πρώτος πρόεδρος ο Παν. Λεονταρίτης, με τις πρώτες έγγραφες στο καθολικό είσπραξης φόρων να προέρχονται από το Κατάκολο και το Πυργί. Και ενώ  επιλέγεται εργολάβος για να αρχίσει τα έργα στον Άγιο Ανδρέα, το 1855, εκδίδεται το καινούργιο ΦΕΚ με το οποίο ορίζεται ως τόπος κατασκευής του λιμένα το Κατάκολο, δηλαδή έχουμε αλλαγή στην τοποθεσία κατασκευής. Οι λόγοι αλλαγής του τόπου κατασκευής του λιμένα ήταν διότι ο βυθός του Κατάκολου ήταν περισσότερο αμμώδης, ενώ στην περίπτωση του Αγίου Ανδρέα είναι περισσότερο πετρώδης και διότι υπάρχει καλύτερη φύλαξη των πλοίων  στην περίπτωση του Κατάκολου σε σχέση με του Αγίου Ανδρέα που βλέπει στο πέλαγος. Επίσης έπαιξε ρόλο και το γεγονός ότι στο Κατάκολο υπήρχε πληθυσμιακή βάση (έστω μικρή) γιατί  ένα λιμάνι χρειάζεται  εργατικά χέρια.

Εκτός από το ΦΕΚ του 1855, υπάρχει και ένα φύλλο της Εφημερίδας Επαρχιακή Επιθεωρήσις του Ευσταθίου Παππαποστολοπούλου της 16ης Ιουλίου 1877 με κεντρικό άρθρο για το λιμάνι του Κατάκολου στο οποίο αναφέρεται ότι το Κατάκολο αρχίζει και αλλάζει μορφή το 1850, δηλαδή ταυτόχρονα με την έκδοση του ΦΕΚ για τον Άγιο Ανδρέα αρχίζουν τα έργα στο Κατάκωλο, τα οποία είναι πρόχειρα έργα και γίνονται από εργάτες Zακυνθινούς, με πέτρα από το νταμάρι  του βουνού του Κατακώλου και με εργολάβο τον Ζακύνθιο Λεονταρίτη. Αυτά είναι τα δύο ΦΕΚ και αυτό είναι το βασικό δημοσίευμα σε σχέση με την ίδρυση του λιμανιού του Κατακώλου.

    Σχετικά με στο ρόλο του Λιμενικού Ταμείου για την περίπτωση του Κατακώλου είναι κεφαλαιώδης. Ενδεικτικά στο φάκελο του 1928 υπάρχει  μια ένορκη κατάθεση ενός προσώπου, ο οποίος ονομάζεται Διον. Τσαγκαρουσιάνος, είχε γεννηθεί στη Ζάκυνθο το 1850, δηλαδή το 1928 ήταν 78 χρόνων και αναφέρει ότι όταν ήρθε στο Κατάκολο 20 χρόνων, δηλαδή το 1870 άραζαν με τη βάρκα στα σκαλιά του Αγίου Νικολάου. Επομένως όλο το επίπεδο τμήμα του λιμανιού του Κατακόλου εξαιρώντας ένα μικρό τμήμα προς το άκρο της περιοχής είναι δημιούργημα επιχωματώσεων, δημιούργημα του  του Λιμενικού Ταμείου, το οποίο έλαβε πάρα πολλές πρωτοβουλίες για την συγκρότηση του λιμανιού. Η μαρτυρία του Τσαγκαρουσιάνου επιβεβαιώνεται και από φωτογραφικό υλικό του 1895, στο οποίο διακρίνονται οι επιχωματώσεις.  Γενικότερα, από τα έγγραφα του ανενεργού  αρχείου του Λιμενικού Ταμείου μπορούμε να διακρίνουμε έγγραφα της Ενιαίας Διαχείρισης της σταφίδας (που ο κόσμος την έλεγε κατά λάθος Ενία), πολλά έγγραφα του ΑΣΟ, της Προνομιούχου Ανωνύμου Εταιρείας Γενικών Αποθηκών, της Ελληνικής Εταιρείας Οίνων και Οινοπνευμάτων, οικονομικές προσφορές επιχειρήσεων από την Ηλεία και εκτός Ηλείας, έγγραφα του μεγάλου μύλου του πύργου της Δήμητρας, έγγραφα της ΕΡΘΑ, δηλαδή της εταιρείας κατασκευής θαλάσσιων και λιμενικών έργων, έγγραφα των στρατιωτικών μηχανικών του 19ου αιώνα για το Κατάκολο και για την ευρύτερη περιοχή του Κατακώλου, έγγραφα δικαστικά, έγγραφα οικονομικά, 77 βιβλία καθολικών, μέχρι και βιβλίο άψεως και σβέσεως φανών (δηλαδή βιβλίο που τηρείτο το πρόγραμμα για το πότε θα ανάψουν και πότε θα σβήσουν οι φανοί).

Αξίζει να αναφέρουμε ότι ανάμεσα στα βιβλία που αποτελούν μέρος του ανενεργού αρχείου του Λιμενικού Ταμείου είναι και το Αναλυτικό Καθολικό της Αδελφότητας των Συντεχνιών του Πύργου, Πρόεδρος της οποίας ήταν επί πολλά χρόνια και μέχρι το θάνατο του το 1934 ο σταφιδοεξαγωγέας Αθανάσιος Τραμπαδώρος, ο οποίος ήταν και τελευταίος εκπρόσωπος της οικογένειας Μανωλόπουλου στο Διοικητικό Συμβούλιο του Μανωλοπουλείου Νοσοκομείου και Πρόεδρός του.

Υπάρχουν ακόμη έγγραφα της Λιμενικής επιτροπής προς τον ΣΠΑΠ για την είσπραξη της λιμενικής φορολογίας, έγγραφα   σταφιδοεξαγωγέων, ακόμη και έγγραφα  του δικηγορικού γραφείου του Γεωργίου Σημίτη, αφού όταν ο πατέρας του πρώην πρωθυπουργού αρραβωνιάστηκε με την κόρη του Κωνσταντίνου Χριστόπουλου ή Χριστιά έκανε αρκετές δουλειές στην περιοχή του Πύργου και  στο Κατάκωλο. Ακόμα ένα πολύ σημαντικό έγγραφο είναι αυτό του 1943 όπου οι υπάλληλοι του Λιμενικού Ταμείου, εν τω μέσω της πείνας της κατοχής, απαιτούν τις ελάχιστες ποσότητες από κάθε είδος τροφίμων (είναι ένα δακτυλογραφημένο έγγραφο). Ενδεικτικά, άλλα έγγραφα είναι αυτά του πολύ μεγάλου επιχειρηματία Θεόδωρου Μπερτζελέτου, έγγραφα προέδρων κοινοτήτων σχετικά με το φόρο της σταφίδας που μεταφερόταν τον ΣΠΑΠ (έντονη είναι η παρουσία της κοινότητας Μακρισίων). Υπάρχουν επίσης  καταστάσεις εισπράξεων φόρων της σταφίδας, έγγραφο της Καπνοβιομηχανίας και Τράπεζας Καραβασίλη (παντοδύναμη εκείνη την εποχή στο πανελλήνιο), έγγραφα σχετικά με την αμερικανική βοήθεια για την επισκευή του κυματοθραύστη του Κατακώλου, έγγραφο του 1864 για την κατασκευή του φάρου από το Υπουργείο Εσωτερικών, έγγραφο για την προμήθεια του φαρικού συστήματος από τη Γαλλία, έγγραφα του 1853 που αναφέρεται στο λιμένα του Αγίου Ανδρέα, οι παλαιότερες εγγραφές στο Γενικό Καθολικό του 1851 από την είσπραξη λιμενικών φόρων, έγγραφα σχετικά με τον Μισέλ Ντεζιρέ, τον Γάλλο εργολάβο που έκανε τα έργα στο Κατάκωλο τα μέσα της δεκαετίας του 1870.

  Ακόμα ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι ο φάρος του Κατακώλου. Ο φάρος του Κατακώλου ξεκίνησε να φτιάχνεται το 1862 σύμφωνα με έγγραφα του αρχείου του Λιμενικού Ταμείου, και αποπερατώθηκε το 1865. Συγκαταλέγεται ως έργο στην χρονική περίοδο  που έχουμε ώθηση προς το λιμάνι λόγω της ανάπτυξης της σταφιδοκαλλιέργειας. Ο μηχανισμός του ήταν γαλλικός και πληρώθηκε σε τρεις ισόποσες δόσεις. Όμως φανό στο Κατάκωλο έχουμε και πριν την κατασκευή του φάρου, όπως προκύπτει από παραστατικό αγοράς  ελαίου του 1861 για την λειτουργία του φανού αυτού, αλλά και από διαμαρτυρία  Άγγλου καπετάνιου για την προβληματική λειτουργία του.

Το ιστορικό των λιμενικών έργων στο Κατάκολο είναι μακροσκελές. Ξεκινούν  το 1850, όπως έχουμε αναφέρει, μετά συνεχίζονται το 1870 σε μελέτη του Γάλλου μηχανικού Πασκάλ, μετά έχουμε τα μεγάλα έργα του 1875 που έγιναν από τον Μαρσαγιέζο Μισέλ Ντεζιρέ, μετά στα 1898 που έχουμε την εργολαβία στον Αχιλλέα Γεωργιάδη και Αναστασίου Λεονταρίτη, οι οποίοι είχαν  κατασκευάσει  τα λιμενικά έργα  στο λιμάνι της Ζακύνθου, μετά τα νέα έργα του 1907, τα έργα της δεκαετίας του 1920 που κράτησαν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1930 που χαρακτηρίστηκαν από τη χρήση του θηριώδους γερανού που έφερε το όνομα «Κύκλωψ»,  και μετά τα μεγάλα έργα που συνδέονται με την αμερικανική βοήθεια το 1945-1946. Μια πρώτη καταγραφή των έργων που έγιναν στο Κατάκωλο, διενεργήθηκε από τον μηχανικό Κωνσταντίνο Ψυχαλίνο το 1949.

Ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα είναι ο σιδηρόδρομος Πύργου-Κατακωλου ο ΣΠΚ. Ο βασικός εργολάβος κατασκευής του έργου ονομαζόταν Κυριαζής, ενώ ένας από τους πιο σημαντικούς μηχανικούς  ήταν ο Λίντερμάγιερ.

Ο Σιδηρόδρομος Πύργου Κατακώλου κατασκευάστηκε για λόγους οικονομικούς, δηλαδή κυρίως για τη μεταφορά της σταφίδας, γρήγορα όμως και με την εμφάνιση και εγκαθίδρυση της συνήθειας για διακοπές στη θάλασσα και όχι μόνον στο βουνό είχε και πολύ μεγάλη επιβατική κίνηση.

Στον οργανισμό του ΣΠΚ, άλλωστε οφείλουμε και την κατασκευή του κτιρίου των Θερμών Θαλάσσιων Λουτρών Κατακώλου.

Το Κατάκωλο, αρχικά, δεν ήταν τόπος εξαγωγής κορινθιακής σταφίδας. Αυτό έγινε μετά από το 1830 και κυρίως μετά το 1845. Πριν τη σταφίδα τα προϊόντα που εξάγονταν ήταν το λινάρι, ο λινόσπορος, τα δέρματα ζώων, το κρασί, τα οινοπνευματώδη, το ρετσίνι και τα δημητριακά, κυρίως προς τα Επτάνησα, τα οποία αντιμετώπιζαν μια σχετικά χρόνια έλλειψη σε είδη διατροφής. Υπάρχουν πάρα πολλά έγγραφα στο αρχείο των δημοσίων μνημόνων  του Πύργου της περιόδου 1829 -1835 που αναφέρονται σε αυτά τα προϊόντα. Εντύπωση προκαλούν τα πάρα πολλά φορτία δημητριακών προς την Κέρκυρα, νησί που λόγω του μεγάλου αστικού πληθυσμού αντιμετώπιζε χρόνια και οξεία έλλειψη ειδών διατροφής. Άλλωστε εδώ στην περιοχή του Πύργου ευδοκιμούσε μια ποικιλία σταριού που λεγόταν γκρινιάς και είχε πολύ γεμάτο στάχυ.

 Οι πρώτοι μεγάλοι ιδιοκτήτες περιουσιακών στοιχείων στο Κατάκολο ήταν οικογένειες της Αχαΐας (όπως η οικογένεια Μεγαπάνου), γιατί αυτοί είχαν τη μεγάλη ρευστότητα, ενώ σημαντικοί σταφιδοεξαγωγείς και σταφιδέμποροι του Πύργου εκείνη την εποχή ήταν ο Αθανάσιος Μανωλόπουλος με καταγωγή από την Μεσσήνη, δωρητής του νοσοκομείου του Πύργου, η οικογένεια  Τριπόδη (Τριποδόπουλου), η οικογένεια  Ψημμένου, ο Άγγελος Παπαδόπουλος και αργότερα μεγάλοι σταφιδοεξαγωγείς με τα αντίστοιχα εργοστάσια ήταν οι Γιαννάτος, Μπελούσης, Καντούνης, Μπερτζελέτος, Πετρόπουλος, Κατελούζος, Λογοθέτης ενώ στην Αμαλιάδα οι οικογένειες Κοροντζή και Ξιδιά.

Ένα άλλο πολύ σημαντικό ζήτημα το οποίο ήταν τα επαγγελματικά σωματεία στο Κατάκολο και στον Πύργο. Υπήρχε μια πλειάδα σωματείων. Οι γυναίκες εργάτριες στα σταφιδεργοστάσια του Κατακώλου και του Πύργου, όπως και στην περίπτωση του Αιγίου, έκαναν δικό τους ξεχωριστό σωματείο, ανεξάρτητο από τα άλλα των ανδρών. Στο Κατάκολο υπήρχαν πολλά χωριστά σωματεία αντί για ένα: το σωματείο φορτοεκφορτωτών θαλάσσης, το σωματείο εργατών της ξηράς, των καρφωτών, των κιβωτιοποιών, αργότερα του σωματείου των αλιπάστων, την ένωση ιδιοκτητών φορτηγίδων, με τους Ιωάννη Γιγάντε, με καταγωγή από τη Ζάκυνθο, Διονύσιο Νήρο, τον Λογοθέτη, τον Άγγελο Καντούνη, τους ναυτιλιακούς πράκτορες μεταξύ των οποίων τον Λάμπη Αντωνόπουλο και τον Ιωάννη Λάτση που ξεκίνησε από το Κατάκολο.

Λόγω της εξωστρέφειας που υπήρχε τότε στην περιοχή και της επαφής με το εξωτερικό, οι τοπικοί έμποροι γίνονταν γνώστες εμπορικών πρακτικών που αφορούσαν κυρίως το διεθνές εμπόριο και τις οποίες μετά τις χρησιμοποίησαν στην επόμενη επιχειρηματική τους δραστηριότητα.

Ένα άλλο ζήτημα είναι αυτό της παρουσίας του Κατακόλου στον τοπικό και πατραϊκό τύπο που είναι πολύ πλούσια (γύρω στα 1.000 δημοσιεύματα από τοπικές εφημερίδες και πατραϊκές για το Κατάκολο).

Ακόμα έχουν ευρεθή το ΦΕΚ για το συνοικισμού του Κατακώλου, καθώς και το διάταγμα του συνοικισμού, το ΦΕΚ για την επιβολή διοδίων στην οδό Πύργου Κατακώλου, αφού είχαν επιβληθεί διόδια στο δρόμο και στους ανθρώπους αλλά και στα ζώα τους, ο διορισμός του Κ.Γ. Σακελλίωνος, ο οποίος ήταν Έπαρχος Ηλείας και πρώτος Πρόεδρος της Λιμενικής Επιτροπής  επί του λιμένος Κατακώλου. Ο προηγούμενος πρόεδρος ήταν επί του λιμένος του Αγίου Ανδρέα και όχι του Κατακώλου. Αξίζει να σημειώσουμε εδώ, ότι αρχικά Πρόεδροι της Λιμενικής Επιτροπής Κατακώλου διορίζονταν οι Έπαρχοι Ηλείας και μετέπειτα οι Νομάρχες Ηλείας, μετά δικαστικοί, ενώ ο πρώτος πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου Κατακώλου που δεν κατείχε δημόσιο αξίωμα ήταν ο Κωνσταντίνος Καντούνης το 1922. Παρεμπιπτόντως, σε αντίθεση με το Κατάκωλο, Πρόεδρος του Λιμενικού ταμείου Κυλλήνης διοριζόταν πάντα ο εκάστοτε Ειρηνοδίκης Μυρτουντίων. Υπάρχει, ακόμα το ΦΕΚ του 1834 στο οποίο γίνεται αναφορά στα σημεία που εισπράττονται οι λιμενικοί φόροι, δηλαδή στο Κατάκολο, την Κυλλήνη, τον Αλφειό και τα Λεχαινά. Υπάρχει το ΦΕΚ του 187, σχετικά με την κατασκευή προκυμαίας. Ένα άλλο σημαντικό ΦΕΚ ήταν για την αντιπαλότητα μεταξύ Κυλλήνης και Κατακώλου. Καταρχάς τελωνείο ήταν η Κυλλήνη και υποτελωνείο το Κατάκωλο. Στη συνέχεια όμως με την επέκταση της σταφιδοκαλλιέργειας προς το νότο και με την αύξηση της σημασίας του Πύργου αυτό αλλάζει και γίνεται  υποτελωνείο η Κυλλήνη τελωνείο το Κατάκολο (ΦΕΚ 59).

Ακόμα το ΦΕΚ της ίδρυσης ταχυδρομικού καταστήματος στο Κατάκολο προξενεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως επίσης και τα τηλεγραφήματα που ξεκίνησαν να φτάνουν εκείνη την περίοδο.

Επίσης, στην εφημερίδα Πατρίς Πύργου σχεδόν  από την έναρξη της λειτουργίας της και μέχρι τουλάχιστον το 1941 υπήρχε μόνιμη στήλη όπου αναφέρεται κυρίως η κίνηση του λιμένος και η κίνηση της σταφιδαγοράς, όχι μόνο στον Πύργο, αλλά και σε άλλες σταφιδοφόρες περιοχές και πολλές φορές όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Ανάμεσα στα δημοσιεύματα της Πατρίδος υπάρχει και αυτό για τους πρώτους κολυμβητικούς αγώνες στο Κατάκολο στις 13 Αυγούστου 1940,  ισολογισμοί του ΣΠΚ, ανακοινώσεις των εργατικών σωματείων και των επαγγελματικών φορέων, του Γεωργικού Επιμελητηρίου Ηλείας, ανακοινώσεις του ΣΠΑΠ, δημόσια αλληλογραφία με τους Ηλείους της Αμερικής και ειδικότερα με αυτούς που είχαν εγκατασταθεί στο Σεντ Λιούις του Μιζούρι.

Τελειώνοντας, και γενικά μιλώντας, η κορινθιακή σταφίδα αποτέλεσε τον στυλοβάτη της τοπικής και εθνικής οικονομίας για πολλές δεκαετίες.

Ακόμα και πριν την Επανάσταση, αλλά και κατά την διάρκειά της έδινε εισοδήματα τόσο στους χριστιανούς, όσο και τους μουσουλμάνους και ήταν από εκείνα τα προϊόντα που χρηματοδότησαν τον Αγώνα.

Αν με ρωτούσε κάποιος σχετικά με το αν αυτή η εμμονή με την σταφίδα ήταν η σωστή επιλογή θα έλεγα όχι.

Η έλλειψη διαμοιρασμού του κινδύνου, πάντα δημιουργεί προβλήματα και εξαρτήσεις.

Όμως αυτή είναι η πραγματικότητα, για την οποία θα μπορούσε κανείς να μιλάει για πολλές ώρες.

Η κοινωνική και η οικονομική πραγματικότητα της περιοχής, οι επιλογές που έχει ακόμα και η σύγχρονη κοινωνία της περιοχής, αλλά και το ποιοι είμαστε εμείς καθορίστηκαν από μεγέθη που έχουν να κάνουν με την σταφίδα (εξωτερική και εσωτερική μετανάστευση, γορτυνιακή μετανάστευση, ζακυνθινή μετανάστευση).

Η πολύπτυχη πραγματικότητα κρύβει μέσα σε κάθε της πτυχή και την κορινθιακή σταφίδα.

Μένει, κάθε φορά να την ανακαλύπτουμε.

*Ο Δ.Ι. Τραμπαδώρος είναι οικονομολόγος και ιστορικός (ΜΑ)

Τσάρλεστον και φοξτροτ κυριαρχούν. Οι κυρίες επιδεικνύουν τον φετιχισμό τους στα καπέλα. Οι πλαζ φιλοξενούν τα πρώτα «μπεν-μιξτ», τα προκλητικά μεικτά μπάνια.

Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι τριήμερες εργασίες του Davos Lodge, στο Νταβός της Ελβετίας, που πραγματοποιήθηκαν παράλληλα με την ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, με τίτλο: «Συνεργασία για την Ευφυή Εποχή», στις οποίες συμμετείχε η Δρ. Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, Πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος του Ελληνικού Κοινοβουλίου και Ειδική Απεσταλμένη του Πρωθυπουργού για την Προστασία των Ωκεανών.

Πάνελ με θέμα: «Αξιοποίηση της γαλάζιας καινοτομίας για μια πιο βιώσιμη οικονομία»

Η Δρ. Αυγερινοπούλου ήταν εισηγήτρια, σε πάνελ της Αντιπροσωπείας του Μονακό με τίτλο «Αξιοποίηση της γαλάζιας καινοτομίας για μια πιο βιώσιμη οικονομία», και αναφέρθηκε στον ηγετικό ρόλο της Ελλάδας στον τομέα της προστασίας της θάλασσας.

Το εν λόγω πάνελ συντόνισε η Chloé Boscagli, Διευθύντρια του Monaco Private Label, ενώ συμμετείχε ως ομιλητής και ο Bertrand Piccard, Ιδρυτής και Πρόεδρος του Solar Impulse Foundation.

Το πάνελ εκφράστηκε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό για τις σημαντικές δράσεις που έχει δρομολογήσει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία, στον τομέα της προστασίας του θαλάσσιου & παράκτιου περιβάλλοντος, ενώ τόσο ο κ. Piccard όσο και η συντονίστρια κα Boscagli, έδωσαν τα συγχαρητήριά τους στην Ελληνική Κυβέρνηση για τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει σχετικά, πρωτοβουλίες που αποτελούν πρότυπο για την πριστασία και τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλασσών,

Η Δρ. Αυγερινοπούλου, απαντώνας σε σχετική ερώτηση, αναφέρθηκε αναλυτικά σε αυτές τις πρωτοβουλίες στρατηγικής φύσεως, με τις οποίες συγκεκριμένα η Ελλάδα, δημιουργώντας 2 θαλάσσια πάρκα, υπερκάλυψε το στόχο 30Χ30 του Παγκόσμιου Πλαισίου για την προστασία της βιοποικιλότητας, προχωρά σε βιώσιμους τρόπους αλίευσης, όπως η απαγόρευση της μηχανότρατας στα εθνικά θαλάσσια πάρκα, με επέκταση της απαγόρευσης σε όλες τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές (MPAs) έως το 2030, εκσυγχρονισμό των λιμενικών παράκτιων υποδομών σε 12 λιμένες της χώρας, το Νέο Σχέδιο Eκσυγχρονισμού του ακτοπλοϊκού της στόλου, κ.α. Η χώρα μας, επιπλέον, εγκαινίασε το Ταμείο Απανθρακοποίησης για τα νησιά, με προγράμματα της Ελλάδος για την προστασία του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος να ανέρχονται σε αξία άνω των 2 δις ευρώ, με ήδη δεσμευμένους πόρους για αυτό το σκοπό, ενώ προωθήθηκαν δράσεις για την απομείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ναυτιλίας και την ενίσχυση του ρόλου των γυναικών στη Γαλάζια Οικονομία.

Σημειώνεται δε, πως οι ως άνω δεσμεύσεις, που ήδη υλοποιοούνται, ανακοινώθηκαν στην 9^η Διάσκεψη για την προστασία των Ωκεανών που η χώρα μας φιλοξένησε με, κοινώς ομολογουμένως, μεγάλη επιτυχία, τον Απρίλιο του 2024, στην Αθήνα. Από πλευράς της, η Ελλάδα δεσμεύτηκε για 21 μέτρα με εκτιμώμενο προϋπολογισμό υλοποίησης άνω των 780 εκατομμυρίων ευρώ.

Η Δρ. Αυγερινοπούλου αναφέρθηκε επίσης στη συνεργασία μεταξύ του Μονακό και της Ελλάδος σε θέματα περιβαλλοντικής προστασίας και συγκεκριμένα προστασίας θαλάσιας βιοποικιλότητας.

Άλλωστε, οι δύο μεσογειακές χώρες έχουν υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής) και Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου του Μονακό για μια σειρά δράσεων που αφορούν την προστασία της Μεσογείου. Η Δρ. Αυγερινοπούλου στηρίζει έμπρακτα τις άνωθε δράσεις και συντονίζει αρκετές από αυτές.

Επιπλέον, η Δρ. Αυγερινοπούλου έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των θαλασσών, όχι μόνο στο πλαίσιο της Γαλάζιας Οικονομίας, που στηρίζει ένα μεγάλο αριθμό θέσεων εργασίας αλλά και στην οικολογική αξία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τονίζοντας ότι οι υγιείς θάλασσες αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την υγεία του πλανήτη καθώς είναι ρυθμιστές του κλίματος απορροφώντας το 25% των κπομπών διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και το 90% της θερμότητας του πλανήτη ενώ παράγουν το 50% του οξυγόνου που αναπνέουμε.

Κλείνοντας, τόνισε την ανάγκη να δεσμεύσουμε συλλογικά ακόμα περισσότερους πόρους για την προστασία των θαλασσών, προκειμένου να επιτύχουμε τον Παγκόσμιο Στόχο 14 έως το 2030. Υπενθύμισε, επίσης, ότι: «Κάθε δεύτερη ανάσα που παίρνουμε την οφείλουμε στη θάλασσα. Επομένως, η προστασία των θαλασσών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την προστασία της ίδιας της ζωής».

Διμερής συνάντηση με Πρίγκηπα Αλβέρτο Β’ του Μονακό & Υπουργό Επενδύσεων του Μονακό, κ. Genta

Με την ολοκλήρωση των εργασιών του Monaco Day in Davos, η Δρ. Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου πραγματοποίησε συνάντηση με τον Πρίγκιπα Αλβέρτο Β’ του Μονακό. Στη συνάντηση αυτή συζητήθηκαν οι προοπτικές συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Μονακό σε θέματα προστασίας της γαλάζιας βιοποικιλότητας.

Ο Πρίγκιπας Αλβέρτος, στον χαιρετισμό του, ευχαρίστησε θερμά όλες τις ηγετικές προσωπικότητες που συμμετείχαν στα υψηλού επιπέδου πάνελ και συζητήσεις του Monaco Day, αναγνωρίζοντας τη συμβολή τους στην προώθηση θεμάτων για το κλίμα και την περιβαλλοντική προστασία.

Επιπλέον, η Δρ. Αυγερινοπούλου συναντήθηκε με τον κ. Frédéric Genta, Υπουργό Επενδύσεων του Μονακό. Ο κ. Genta εκτός των άλλων, εξέφρασε τις ευχαριστίες του στη Δρ. Αυγερινοπούλου, καθώς, μαζί με την κα. Ειρήνη Βανταράκη, τον κ. Εμμανουήλ Σπανούδη και την κα. Ελένη Βλαντή, ανέλαβε την πρωτοβουλία οργάνωσης το Monaco Day in Davos, το οποίο φιλοξενήθηκε στο Davos Longe.

Διμερής συνάντηση με τον Fabien Cousteau

Σε μία από τις διμερείς συναντήσεις της, η Δρ. Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου είχε τη χαρά να συζητήσει ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα για την παρακολούθηση του βυθού με τον υδροναύτη και ερευνητή Fabien Cousteau, εγγονό του διάσημου ωκεανογράφου Jacques Cousteau, ο οποίος είχε αφιερώσει τη ζωή του στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Ο κ. Cousteau βρίσκεται στην προετοιμασία ενός φιλόδοξου προγράμματος με υποθαλάσσιους σταθμούς παρατήρησης, με την ονομασία Πρωτέας. Πρόκειται για έναν πρωτοποριακό υποβρύχιο σταθμό επιστημονικής έρευνας και υποθαλάσσια αποικία, που θα ασχολείται με κρίσιμα ζητήματα, όπως οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η βιωσιμότητα των πηγών τροφής και άλλα.

Ο κ. Cousteau τρέφει ιδιαίτερη εκτίμηση για την Ελλάδα και, μάλιστα, εμπνεύστηκε το όνομα του προγράμματός του, Πρωτέας, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στη χώρα μας.

Οι δύο συνομιλητές ανανέωσαν το ραντεβού τους, με την πρόσκληση της Δρ. Αυγερινοπούλου προς τον κ. Cousteau να επισκεφθεί ξανά την Ελλάδα. Στόχος αυτής της επίσκεψης θα είναι η διερεύνηση συνεργασιών με την ελληνική επιστημονική κοινότητα, ενισχύοντας τις πρωτοβουλίες για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Τη Δευτέρα 27 Ιανουαρίου 2025 οι μαθητές/τριες του Β2 τμήματος του 2^ου Γυμνασίου Πύργου είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στο Εργαστήριο «Ένα λαϊκό παραμύθι μπορεί να γίνει ταινία και μια ταινία μπορεί να γίνει αφήγηση;», στο πλαίσιο του 27^ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους. Το Εργαστήριo προσέφερε μια μοναδική εμπειρία στους μαθητές/τριες που συμμετείχαν και είχαν την ευκαιρία να ασκηθούν στον κινηματογράφο και την τέχνη και να αναπτύξουν δεξιότητες ευρύτερης σημασίας.

Η κ. Αγνή Στρουμπούλη, Αφηγήτρια Παραμυθιών, αφού με τη βοήθεια των μαθητών διαμόρφωσε την αίθουσα, μίλησε για τη δημιουργία της προφορικής παράδοσης και πως μεταφέρθηκε από γενιά σε γενιά. Με τη μέθοδο των ερωταποκρίσεων και τη χρήση παραδειγμάτων οι μαθητές/τριες οδηγήθηκαν στην κατάκτηση της συγκεκριμένης γνώσης. Ακολούθησε η αφήγηση δύο παραμυθιών με παραστατικότητα και το ανάλογο ηχόχρωμα με τη συνοδεία βιολοντσέλου, από τον μουσικό κ. Σταύρο Παργινό. Στη συνέχεια αλληλεπίδρασε με τους μαθητές/τριες, συζητώντας όρους αφηγηματικούς και κινηματογραφικούς, με ιδεοθύελλα κινητοποίησε τη σκέψη τους, ενώ με παιχνίδι ρόλων ενίσχυσε τη βιωματική συμμετοχή προσδίδοντας γραμματισμούς που αφορούν στην κριτική σκέψη, τον διάλογο και τη φαντασία.

Οι μαθητές εμβάθυναν σε δεξιότητες κοινωνικού χαρακτήρα κατανοώντας μέσα από την αφήγηση και τον διάλογο πως οι δυσκολίες της ζωής είναι απλά εμπειρίες που οδηγούν στην πείρα και την αυτογνωσία. Υπεύθυνη εκπαιδευτικός για τον συντονισμό της δράσης ήταν η κ. Κωνσταντίνα Νικολοπούλου, φιλόλογος.

Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Ἠλείας καί τό Παράρτημα Ν. Ἠλείας τῆς Πανελλήνιας Ἕνωσης Θεολόγων διοργανώνει πνευματική Ἐκδήλωση ἐπ’ εὐκαιρία τῆς ἑορτῆς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν στίς 30 Ἰανουαρίου 2025.

1) Τετάρτη τό Ἑσπέρας, 29-1-2025 καί ὥρα 6 μ.μ. θά τελεσθῆ Ἀρχιερατικός Ἑσπερινός εἰς τό Παρεκκλήσιον τοῦ Ἱεραποστολικοῦ Συλλόγου Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Πύργου, εἰς τόν ὁποῖον θά ὁμιλήση ἐπίκαιρα ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ.

2) Τήν Πέμπτη, κυριώνυμον ἡμέραν τῆς ἑορτῆς θά τελεσθῆ Ἀρχιερατική θεία Λειτουργία εἰς τόν Μητροπολιτικόν Ἱερόν Ναόν Ἁγίου Νικολάου Πύργου, ὅπου τόν Πανηγυρικόν τῆς ἡμέρας θά ἐκφωνήση ὁ Πρόεδρος τοῦ Παραρτήματος ΠΕΘ Ν. Ἠλείας κ. Παῦλος Παγκράτης, Διευθυντής τοῦ Γυμνασίου Βουνάργου.

Στό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας θά τελεσθῆ τρισάγιον διά τήν ἀνάπαυσιν τῆς ψυχῆς τοῦ ἀειμνήστου Ἀρχιεπισκόπου Ἀλβανίας κυροῦ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, τοῦ μεγάλου αὐτοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ ἀνδρός, τοῦ ἀναγεννήσαντος ἐκ τῆς τέφρας τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν τῆς Ἀλβανίας.

Ἐν συνεχείᾳ θά γίνη ἡ βράβευσις τῶν ἀθλητῶν καί ἀθλητριῶν ἐκ τοῦ Γραφείου Ἀθλητισμοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

3) Τό ἀπόγευμα καί ὥρα 6.30 μ.μ. θά πραγματοποιηθῆ ὁμιλία εἰς τήν αἴθουσαν τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας, ἀπέναντι ἀπό τόν Μητροπολιτικόν Ἱερόν Ναόν Ἁγίου Νικολάου Πύργου, ἀπό τόν Πρωτοπρεσβ. Νικόλαον Λουδοβίκον, Καθηγητήν τῆς Θρησκειολογίας καί Ἑρμηνευτικῆς τῆς Θρησκείας στό Πανεπιστήμιον Ἰωαννίνων, Ἐπισκέπτην Καθηγητήν τοῦ Πανεπιστημίου Balmand καί τοῦ Ὀρθοδόξου Ἰνστιτούτου τοῦ Cambridge, μέ θέμα: «Διάδραση, διασωματικότητα, διαγλωσσικότητα: συναντώντας τόν ἑαυτόν καί τόν ἄλλον σήμερα».

Ἡ εἴσοδος εἶναι ἐλευθέρα.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἠλείας

Ταυτοποιήθηκαν τα στοιχεία δυο ανδρών και σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος τους για διάπραξη κλοπών

Οι δυο κατηγορούμενοι αφαίρεσαν -3.000- λίρες Αγγλίας, -1.500- ευρώ και κοσμήματα

Εξιχνιάστηκαν, μετά από μεθοδική έρευνα των αστυνομικών του Τμήματος Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Ήλιδας, τρεις κλοπές σε οικίες και κατάστημα στην Ηλεία.

Για την υπόθεση αυτή, σχηματίσθηκε δικογραφία για διάπραξη κλοπών κατά συναυτουργία και κατ’ εξακολούθηση σε βάρος δυο ημεδαπών ανδρών, τα πλήρη στοιχεία των οποίων έχουν ταυτοποιηθεί.

Από την προανάκριση που ενήργησαν οι αστυνομικοί του Τμήματος Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Ήλιδας, με τη συνδρομή των αστυνομικών του Αστυνομικού Τμήματος Ανδραβίδας Κυλλήνης, προέκυψε ότι οι δυο κατηγορούμενοι από τις 07-12-2024 έως τις 20-12-2024, διέπραξαν τρεις κλοπές (δυο τετελεσμένες - μια απόπειρα) σε δυο οικίες και ένα κατάστημα, αφαιρώντας συνολικά :

• -1.500- ευρώ,

• -3.000- λίρες Αγγλίας,

• -2- αλυσοπρίονα,

• -1- γεννήτρια

• Κοσμήματα και

• -2- κινητά τηλέφωνα.

Επισημαίνεται ότι οι κατηγορούμενοι κατά την τέλεση της απόπειρας κλοπής προκάλεσαν φθορές αξίας -700- ευρώ.

Για τη διερεύνηση των περιστατικών, διενεργήθηκαν μεθοδικές και εμπεριστατωμένες έρευνες από τους αστυνομικούς του Τμήματος Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Ήλιδας, με αποτέλεσμα την εξιχνίαση των κλοπών και την ταυτοποίηση των κατηγορούμενων.

Η δικογραφία που σχηματίστηκε σε βάρος των κατηγορούμενων θα υποβληθεί στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ηλείας / Παράλληλη έδρα Αμαλιάδας.

ΟΛΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΥ

25 Ιανουαρίου 2025

ΔΗΛΩΣΗ ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ

ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Με βαθιά συγκίνηση και απέραντο σεβασμό αποχαιρετώ τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο, έναν φωτεινό πυλώνα της Ορθοδοξίας και έναν αληθινό λειτουργό του Θεού και των ανθρώπων.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, με τη σπάνια πνευματική του δύναμη, την αγάπη του για τον συνάνθρωπο και την ακούραστη προσφορά του, κατάφερε να αναστηλώσει την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας από τα ερείπια και να τη μετατρέψει σε ζωντανό σύμβολο ελπίδας και ενότητας.

Το όραμά του για μια κοινωνία αλληλεγγύης, ειρήνης και συνύπαρξης αποτέλεσε πολύτιμη παρακαταθήκη για όλους μας. Με την παγκόσμια αναγνώρισή του, έδωσε στη χώρα του και στην Ορθοδοξία τη θέση που τους αξίζει στον σύγχρονο κόσμο.

Η απώλειά του είναι μεγάλη για την Εκκλησία, την ελληνική κοινότητα, αλλά και για όσους είχαμε την ευλογία να τον γνωρίσουμε. Τα λόγια, το έργο και το παράδειγμά του θα παραμείνουν οδηγός μας.

Ας είναι αιωνία η μνήμη του.

Ας αναπαυθεί εν ειρήνη.

ΔΙΟΝΥΣΗΣ-ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΙΑΝΟΣ

ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΗΛΕΙΑΣ ΣΥ.ΡΙΖ.Α-Π.Σ.

ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Κ.Ο. ΣΥ.ΡΙΖ.Α-Π.Σ.

Διονύσης Καλαματιανός: «Εκρηκτική αύξηση πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας»

Το κρίσιμο ζήτημα της εκτόξευσης των πλειστηριασμών και τις καταχρηστικές πρακτικές των Funds και Servicers φέρνουν στη Βουλή Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, μεταξύ των οποίων ο Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Διονύσης Καλαματιανός, καταθέτοντας σχετική ερώτηση προς τον αρμόδιο Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Τα πρόσφατα στοιχεία των πλειστηριασμών κατοικιών στην πλατφόρμα e-auction, δείχνουν εκρηκτική αύξηση των ολοκληρωμένων πλειστηριασμών κατοικιών τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα, από τους 4.536 πλειστηριασμούς του 2021 έχουμε φτάσει να ολοκληρώνονται 25.862, τη στιγμή που 5.049 πλειστηριασμοί το 2023 και 7.182 το 2024 κρίθηκαν «γόνιμοι», έναντι 1.344 το 2021. Οι αυξήσεις στους πλειστηριασμούς προκύπτουν και από τα στοιχεία των συμβολαιογράφων για μεταβιβάσεις εκπλειστηριασμένων ακινήτων και κατασχέσεις.

Τα κριτήρια ένταξης στην κατηγορία των ευάλωτων δανειοληπτών (7.000 ευρώ τον χρόνο εισόδημα), ιδίως με τη γενική εκτόξευση του κόστους ζωής, είναι σε απαράδεκτο βαθμό περιοριστικά, με τους δανειολήπτες και τις Ενώσεις Καταναλωτών να κάνουν λόγο για απαγορευτικές απαιτήσεις προκαταβολών για να προχωρήσει η ρύθμιση οφειλών, για απειλές και για αυθαίρετα επιτόκια.

Προφανώς, όλα αυτά αποτελούν μια θλιβερή πραγματικότητα, μια δυσχερή κατάσταση που επιβεβαιώνει τις καταγγελίες των δανειοληπτών για καταχρηστικές πρακτικές των Servicers με σκοπό όχι την επίτευξη βιώσιμων ρυθμίσεων χρέους, αλλά την αρπαγή της ακίνητης περιουσίας πολλών συμπολιτών μας. Απαιτείται, λοιπόν, διεύρυνση των κριτήριων ένταξης στην κατηγορία των ευάλωτων δανειοληπτών και επαναφορά ενός πλαισίου που θα προστατεύει την πρώτη κατοικία, την επαγγελματική στέγη και την αγροτική γη.

Με βάση όλα τα παραπάνω, καλείται ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών να απαντήσει στα εξής:

• Προτίθεται α) να επαναφέρει ένα διευρυμένο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας κατά το πρότυπο του Νόμου Κατσέλη; β) να διευρύνει την κατηγορία των ευάλωτων δανειοληπτών;

• Πώς εξασφαλίζεται η τήρηση του Κώδικα Δεοντολογίας του Ν. 4224/13 από τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης;

• Προτίθεται να καταστήσει υποχρεωτική τη συμμετοχή των Funds στις διαδικασίες συμβιβασμού με α) υποχρεωτική υποβολή κατάλληλης πρότασης ρύθμισης από τον εκάστοτε πιστωτή με εξειδικευμένα κριτήρια κατά περίπτωση; β) καθιέρωση της δυνατότητας του δανειολήπτη να λαμβάνει πλήρη γνώση των προτάσεων ρύθμισης; γ) κατάργηση της δυνατότητας απόρριψης από τους πιστωτές της αυτοματοποιημένης πρότασης ρύθμισης;

Ο Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας, με πρωτοβουλία του αρμόδιου Αντιδημάρχου για τα αδέσποτα ζώα, Δημοσθένη Κατσίκα, ξεκινά δράσεις ευαισθητοποίησης των μαθητών για τα αδέσποτα ζώα, στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου.

Η παρουσίαση, την οποία θα κάνει ο Ανδρέας Σπυρόπουλος (Dog House Training Club), πιστοποιημένος εκπαιδευτής σκύλων και μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Εκπαιδευτών Σκύλων Ελλάδος, περιλαμβάνει: 

• Αδέσποτα και πώς βρέθηκαν στο δρόμο

• Στάδια προσαρμογής ενός αδέσποτου σκύλου

• Σωστός τρόπος προσέγγισης σκύλου

• Επιθετικότητα και γλώσσα σώματος σκύλου

• Σκύλος και ποδήλατο

• Ευθύνες και υποχρεώσεις απέναντι σε έναν σκύλο

Η πρώτη επίσκεψη θα λάβει χώρα την Τρίτη, 21 Ιανουαρίου 2025, στις 10 π.μ., στο Νηπιαγωγείο και Δημοτικό Σχολείο Λαμπείας. 

Στο Παλιό Δημαρχείο Αρχαίας Ολυμπίας η ενημέρωση για την Κτηματολογική Μελέτη διέλευσης του Αγωγού Φυσικού Αερίου

Ο Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας ενημερώνει τους δημότες ότι με σκοπό του τη διευκόλυνση και εξυπηρέτηση των Προέδρων και των Κατοίκων των Τοπικών Κοινοτήτων: ΞΗΡΟΚΑΜΠΟΥ, ΒΑΣΙΛΑΚΙΟΥ, ΚΑΜΕΝΗΣ, ΝΕΜΟΥΤΑΣ, ΛΑΛΑ, ΠΕΥΚΩΝ, ΚΛΑΔΕΟΥ, ΜΑΓΕΙΡΑ, ΚΟΣΚΙΝΑ, ΠΛΑΤΑΝΟΥ, ΦΛΟΚΑ, ΠΕΛΟΠΙΟΥ, ΠΟΥΡΝΑΡΙΟΥ, ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ, ΣΜΙΛΑΣ & ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ, θα διαθέσει αίθουσα στο Παλιό Δημαρχείο Αρχαίας Ολυμπίας, όπου θα μπορούν να λάβουν γνώση των αρχικών Κτηματολογικών Διαγραμμάτων και Πινάκων της ζώνης διέλευσης του Αγωγού Φυσικού Αερίου και να συνεργαστούν με τους υπεύθυνους της μελετητικής εταιρείας σε περίπτωση ένστασης.

Στο πλαίσιο, λοιπόν, της υπό εκπόνηση κτηματολογικής μελέτης για τη διέλευση του Αγωγού Φυσικού Αερίου, οι ενδιαφερόμενοι των ανωτέρω κοινοτήτων θα είναι σε θέση, από τις 27/01/2025 έως τις 31/01/2025, με ωράριο λειτουργίας 08:30 π.μ. με 15:00 μ.μ., να ενημερώνονται σχετικά, στο Παλιό Δημαρχείο Αρχαίας Ολυμπίας.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΡΙΝΗΣ

ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής

Βουλευτής Ηλείας

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Έξω από το χάρτη των έργων οδικής ασφάλειας παραμένει η Ηλεία

Τα έργα οδικής ασφάλειας που είχαν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης το 2022 με προϋπολογισμό 323 εκατομμυρίων ευρώ δεν υλοποιούνται στις περισσότερες περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της Δυτικής Ελλάδας και της Ηλείας, παρά το γεγονός ότι οι κυβερνητικές ανακοινώσεις έκαναν λόγο για δημοπράτηση των έργων στις αρχές του 2023. Αυτό τονίζουν σε ερώτηση που κατέθεσαν προς τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών κ. Χ. Σταϊκούρα, ο βουλευτής Ηλείας Μιχάλης Κατρίνης μαζί με άλλους βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ.

Πιο συγκεκριμένα, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ αναφέρονται στο Πρόγραμμα Επεμβάσεων Βελτίωσης Οδικής Ασφάλειας (ΠΕΒΟΑ), επισημαίνοντας ότι στην επίσημη ιστοσελίδα του προγράμματος «Ελλάδα 2.0» παρουσιάζονται μόνο τα έργα που αφορούν την Περιφέρεια Πελοποννήσου και θέτουν το ερώτημα, γιατί εξαιρέθηκαν από το Ταμείο Ανάκαμψης τα έργα στις υπόλοιπες περιφέρειες και ποιοι είναι οι λόγοι για τις καθυστερήσεις στη δημοπράτησή τους.

Όπως υπογραμμίζουν, η οδική ασφάλεια αποτελεί μείζον κοινωνικό ζήτημα, το οποίο απαιτεί ένα ολοκληρωμένο πλέγμα δράσεων, περιλαμβάνοντας εκπαίδευση, ευαισθητοποίηση, αστυνόμευση, θεσμικές αλλαγές και κυρίως βελτίωση των υποδομών. Παρόλο που έχουν γίνει εξαγγελίες και έχουν εκπονηθεί σχέδια, η πραγματικότητα δείχνει ότι το πρόβλημα παραμένει οξύ, όπως καταγράφεται στα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.

Τονίζεται ότι η υλοποίηση των έργων αφορά βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις που δεν απαιτούν πρόσθετες αδειοδοτήσεις, γεγονός που καθιστά αδικαιολόγητη την καθυστέρηση. Ζητείται, επίσης, να διευκρινιστεί αν οι μελέτες που εκπονήθηκαν από την «Εγνατία Οδός Α.Ε.» έχουν κοινοποιηθεί στις Περιφέρειες και αν υπάρχει απόφαση του Υπουργείου να ανατεθεί σε αυτές η υλοποίηση των έργων. «Η οδική ασφάλεια είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας, και η άμεση υλοποίηση των έργων πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση», επισημαίνεται στην ερώτηση.

Ο Μιχάλης Κατρίνης και οι άλλοι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ καλούν τον Υπουργό να παρουσιάσει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα δημοπράτησης, να αποσαφηνίσει το χρηματοδοτικό εργαλείο που θα χρησιμοποιηθεί και να προχωρήσει άμεσα στις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να υλοποιηθούν τα έργα που μπορούν να σώσουν ανθρώπινες ζωές και να βελτιώσουν την καθημερινότητα των πολιτών σε όλη την Ελλάδα.

Με μεγάλη διάθεση συμμετοχής από το σύνολο της τοπικής κοινωνίας ολοκληρώθηκε και η δεύτερη συνάντηση συλλόγων, σωματείων και εθελοντών, για την φετινή διοργάνωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων «Καρναβάλι Αμαλιάδας 2025»!

Στη νέα συνάντηση στην οποία παρευρέθηκε και ο Δήμαρχος Ήλιδας κ. Χρήστος Χριστοδουλόπουλος, συγκροτήθηκε η Οργανωτική Καρναβαλική Επιτροπή που απαρτίζεται από 15 μέλη, έχοντας στη σύνθεσή της εκπροσώπους του Δήμου, εκπροσώπους φορέων και μέλη συλλόγων και σωματείων.

Παράλληλα, ανακοινώθηκε και η έναρξη ενός νέου θεσμού εντός του καρναβαλιού, του Κρυμμένου Θησαυρού, ο οποίος θα διεξαχθεί όλα τα Σαββατοκύριακα από 2 έως 23 Φεβρουαρίου, με βαθμολογίες και βραβεύσεις για τους συμμετέχοντες.

Παρουσίαση κάποιον δράσεων και μέρος του προγράμματος: Παιδικές δράσεις και χοροί. Πολλές συμμετοχές γκρουπ για την παρέλαση, που φαίνεται ότι θα ξεπεράσουν κάθε προηγούμενο.

Υπενθυμίζουμε ότι, οι φετινές εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν με τη φαντασμαγορική Τελετή Έναρξης των Αποκριών, την Κυριακή 02/02/2025, θα κορυφωθούν με τη μεγάλη παρέλαση των καρναβαλιστών και των αρμάτων την Κυριακή 23/02/2025 και θα ολοκληρωθούν την Καθαρά Δευτέρα με τα Κούλουμα στην Κουρούτα στις 03/03/2025.

Η ολοκλήρωση της συνάντησης δίνει και το ουσιαστικό έναυσμα για την εκκίνηση και την καλύτερη δυνατή προετοιμασία του θεσμού.

Σε σχέση με τα γκρουπ που θα παρελάσουν, ήδη από τις συναντήσεις προέκυψε ένας αριθμός συμμετοχών ανάλογος με τον περσινό, κάτι που δείχνει ότι το καρναβάλι Αμαλιάδας 2025 θα ξεπεράσει κάθε προηγούμενο.

Όσες ομάδες πολιτών, καταστήματα ή σύλλογοι και σωματεία επιθυμούν να συμμετέχουν με το δικό τους γκρουπ στη μεγάλη παρέλαση, μπορούν να δηλώνουν συμμετοχή στα τηλέφωνα: 2622038527-528, 6934634494 και 6936255470.

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΑΔΙΚΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ

Η Ισπανία νίκησε στον τελικό του Euro την Αγγλία με 2-1 και κατέκτησε τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης.

Προέλευση, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/07/14/sports/euro-2024/ispania-agglia-2-1-einai-panaksia-vasilissa-tis-eyropis/

Του Σάκη Τραμπαδώρου

Τα στοιχεία που ανακοινώνονται εδώ είναι το αποτέλεσμα εξαντλητικής έρευνας στα φύλλα του τοπικού της περιόδου, κυρίως της δεκαετίας του 1930, καθώς και στα πρακτικά της «Ηλειακής Βιβλιοθήκης», για το διάστημα από το 1926 έως το 1952.

Ο Τάκης Δόξας, όπως θα διαπιστώσουμε, νεότατος, κάνει την εμφάνισή του στα γράμματα, αλλά και στον τοπικό τύπο του Πύργου, ξεδιπλώνοντας την πολυσχιδή προσωπικότητά του. Το 1932, και συγκεκριμένα το μήνα Απρίλιο, σε ηλικία μόλις 19 ετών, δημοσιεύει, σε συνέχειες, στην εφημερίδα «Πατρίς» τη νουβέλα με τίτλο το σύμβολο του ερωτηματικού(«;»). Λίγο αργότερα, τον Οκτώβριο του 1935, στην ίδια εφημερίδα, δημοσιεύει άρθρο σχετικά με την απόλυση του αρχειοφύλακα Ζακύνθου και σημαντικότατου Ζακυνθινού ερευνητή Λεωνίδα Χ. Ζώη, αποτέλεσμα, προφανώς, της πολιτικής κατάστασης που επικρατούσε τότε στη χώρα, δείχνοντας έτσι, με το σθένος του, το εφήμερο των εκάστοτε πολιτικών εξουσιών, έναντι της διαχρονικότητας της πνευματικής δημιουργίας.

Κατά το 1936, η παρουσία του αρχίζει και πυκνώνει σε σημαντικό βαθμό. Το Φεβρουάριο αυτού του έτους , πάλι στην «Πατρίδα», δημοσιεύεται από τον Αύγουστο Καπογιάννη η ανακοίνωση της διάλεξης του Δόξα στο Λύκειο των Ελληνίδων, με θέμα «Η φυματική ποιήτρια του πόνου», προφανώς σχετικά με την Μαρία Πολυδούρη. Η φυματίωση είχε ταλαιπωρήσει τη νεοελληνική κοινωνία εκείνη την εποχή και καθόρισε τη ζωή πολλών οικογενειών.

Το Φεβρουάριο, επίσης, του 1936, δημοσιεύεται επιστολή του Δόξα ως προέδρου του «Συλλόγου Γραμμάτων και Τεχνών», σχετικά με την «Ηλειακή Βιβλιοθήκη», ζήτημα που απασχολούσε τότε την τοπική κοινωνία λόγω των οικονομικών δυσχερειών που αντιμετώπιζε, ενώ λίγο αργότερα, τον ίδιο μήνα, δημοσιεύεται ανακοίνωση του «Συλλόγου Γραμμάτων και Τεχνών», υπογεγραμμένη από αυτόν.

Στα τέλη του Μαρτίου του 1936 προαναγγέλλεται η έκδοση της «Απολογίας του Καμπούρη», ενώ στις αρχές Μαΐου 1936 δημοσιεύεται διαφήμιση της έκδοσης της «Απολογίας του Καμπούρη» και άλλων διηγημάτων. Ταυτόχρονα υπάρχει και σχόλιο στην εφημερίδα «Πατρίς», για την έκδοση αυτή.

Στις αρχές Ιουνίου του 1936, στην «Πατρίδα», επίσης, δημοσιεύεται το πεζοτράγουδο «Μεταθανάτιο», με θέμα τη μάνα, ενώ τις 20 Ιουλίου 1936 δημοσιεύεται το ποίημα το «Ξύπνημα των θεών».

Στις αρχές Δεκεμβρίου,του ίδιου έτους, δημοσιεύεται διαφήμιση για την αισθητική μελέτη που κυκλοφόρησε τότε σχετικά με την ποίηση της Μαρίας Πολυδούρη, από τις εκδόσεις του θεσσαλονικιώτικου περιοδικού «Μακεδονική Νεολαία».

Από τις 17 Δεκεμβρίου 1936 έως τις 15 Ιανουαρίου 1937, επίσης στην εφημερίδα «Πατρίς» δημοσιεύεται, στα πλαίσια της στήλης «Σύγχρονοι Ηλείοι Λογοτέχνες», σε συνέχειες, η εκτενής σημαντική μελέτη του για τον Διονύσιο Κόκκινο.

Επίσης, για το 1936 σταχυολογήθηκαν 10 δημοσιεύματα σχετικά με το «Σύλλογο Γραμμάτων και Τεχνών», στην ίδρυση και λειτουργία του οποίου είχε πρωτοστατήσει. Τα δημοσιεύματα αυτά αφορούν διαλέξεις, μουσικοφιλολογικές εκδηλώσεις, καθώς και τα διοικητικά πράγματα του Συλλόγου. Οι διαλέξεις δίδονταν στο θέατρο «Απόλλων», οι μουσικοφιλολογικές εκδηλώσεις, κυρίως, στο καφενείο «Ερμείον», ενώ οι συνελεύσεις του συλλόγου γίνονταν είτε στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου, είτε του Εμπορικού Συλλόγου «Ερμής». Στο δημοσίευμα της 23^ης Φεβρουαρίου 1937 έχουμε και τις αρχαιρεσίες του Συλλόγου. Πρόεδρος ανεδείχθη ο Τάκης Δόξας, αντιπρόεδρος ο Νάκης Αυγερινός, γενική γραμματέας η δεσποινίδα Ελένη Μαρκοπούλου, ταμίας ο Αύγουστος Καπογιάννης, και μέλη ο Γ. Τζένος, η κυρία Διάνα Αγγελακοπούλου και η δεσποινίδα Νίκη Πετροπούλου.

Την Πρωτοχρονιά του 1937 δημοσιεύεται, στην «Πατρίδα», πρωτοσέλιδο άρθρο του Δόξα με τίτλο «Η αγωνία του νέου χρόνου».

Στις αρχές Ιουνίου 1938 ο Δόξας αναχωρεί για την Τρίπολη, προσκεκλημένος του Ομίλου Διαλέξεων της πόλεως αυτής, για να μιλήσει με θέμα τον Κώστα Καρυωτάκη. Να σημειώσουμε ότι ο Καρυωτάκης, ως ποιητής είχε γίνει με δυσκολία αποδεκτός. Ας θυμηθούμε τη ρήση του Εμπειρίκου «Το λέγω και θα το ξαναπώ πολλάκις–είναι μεγάλος ποιητής ο Κώστας Καρυωτάκης».

Στην εφημερίδα «Δημιουργία» της Αμαλιάδας, στις 17 Απριλίου 1938, υπάρχει διαφημιστική καταχώρηση για την ποιητική συλλογή του Τάκη Δόξα «Λευκοί Δρόμοι», με την σημείωση ότι κυκλοφορεί λίαν προσεχώς. Στη συνέχεια, στα τέλη Μαΐου 1939, δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Δημιουργία» της Αμαλιάδας, επίσης, το ποίημα «Πλεχτό τραγούδι».

Την Πρωτοχρονιά του 1939 δημοσιεύεται το πρώτο μέρος του πρωτοχρονιάτικου διηγήματος του συγγραφέα «Η σπασμένη κούκλα», ενώ στις 21 Ιανουαρίου 1939 ο Δόξας δίνει διάλεξη στην Αμαλιάδα, στο κινηματοθέατρο της πόλεως αυτής «Πάνθεον» προσκεκλημένος του «Προοδευτικού Συνδέσμου Κυριών Αμαλιάδας», με θέμα «Το ερωτικό πάθος της γυναίκας στην νεοελληνική ποίηση». Στις αρχές Μαΐου 1939, ο Δόξας προσκεκλημένος από το Σύνδεσμο Γυναικών και Δεσποινίδων της Αμαλιάδας δίνει, επίσης, στο κινηματοθέατρο «Πάνθεον», διάλεξη με θέμα παρεμφερές με το προηγούμενο και συγκεκριμένα σχετικά με το ερωτικό πάθος στη ελληνική γυναικεία ποίηση.

Στην εφημερίδα Δημιουργία της Αμαλιάδας στις αρχές του Ιουνίου του 1939, δημοσιεύεται το ποίημά του «Ώρα Πρωινή».

Στις 13 Μαΐου 1939, δημοσιεύεται κριτική του Δόξα για δύο βιβλία του συνταξιούχου καθηγητή Ηλία Παπαλεωνίδα. Το ένα από αυτά είχε ως τίτλο «Τα καλά έργα», ενώ το δεύτερο «Η Εθνική ψυχή».

Στις αρχές Σεπτεμβρίου 1939 δημοσιεύει το ποίημα «Το στοιχειό» Όπως αναφέρεται στο τέλος του δημοσιεύματος σκοπός του ποιήματος ήταν να παρασταθεί συμβολικά ο ερχομός του Πολέμου και η ανατροπή της πρότερης κατάστασης, η οποία περιγράφεται με τρόπο εξιδανικευμένο.

Στη συνέχεια, στις 19 Δεκεμβρίου 1939, έχουμε ανταπόκριση από την Πάτρα σχετικά με την πολύ επιτυχημένη διάλεξη που έδωσε ο Τάκης Δόξας, στην πόλη αυτή, στην αίθουσα της Σχολής του Λαού, με θέμα «Η πατρική μορφή του Κωστή Παλαμά».

Στα τέλη του Ιουλίου του 1940, έχουμε δημοσίευση της βιβλιοκρισίας του Περσέα Αθηναίου για το έργο του Τάκη Δόξα «Εσωτερική Τέχνη». Από το κείμενο της κριτικής μαθαίνουμε ότι ο Δόξας εμφανίστηκε κατ’ αρχάς ως πεζογράφος, ενώ πρόσφατα, εκείνη την περίοδο, εμφανίστηκε και ως ποιητής. Επίσης μαθαίνουμε ότι το έργο «Η εσωτερική τέχνη» ήταν βιβλίο κριτικής και εκδόθηκε από τον Αιγυπτιώτη εκδότη Κασιγόνη και τις εκδόσεις «Έρευνα».

Στις 20 Οκτωβρίου 1940 στη στήλη, της «Πατρίδας», «Λυρικά Σχέδια» δημοσιεύεται το πεζοτράγουδο «Η ρόδινη σκιά».

Στις 22 Οκτωβρίου 1940, επίσης, στην στήλη «Λυρικά Σχέδια», δημοσιεύεται το πεζοτράγουδο «Ένα ήρεμο φέγγος», ενώ στις 24 Οκτωβρίου 1940, επίσης στην στήλη «Λυρικά Σχέδια», δημοσιεύεται το πεζοτράγουδο Η Μελωδία της Σιωπής».

Στις 26 Ιανουαρίου 1941, και συγκεκριμένα στη στήλη «Πολεμικοί Παιάνες», δημοσιεύεται άρθρο του με τίτλο «Η δόξα των τραυματιών», αφιερωμένο στον τραυματία πολέμου, Βασίλη Τσιόρδα. Εκείνη την εποχή στα φύλλα των εφημερίδων κυριαρχούν τα πολεμικά γεγονότα, ενώ πολύ ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι στο ίδιο φύλλο δημοσιεύονται δύο διαφημιστικές καταχωρίσεις γυναικών γιατρών του Πύργου και συγκεκριμένα της οδοντιάτρου Αντιγόνης Καραμπέτσου και της ακτινολόγου-μικροβιολόγου Καλλιόπης Τρύφωνος Παπαλεωνίδα.

Εκτός αυτών, εκείνη την εποχή συνεχή παρουσία στα φύλλα του τοπικού τύπου έχουν η σταφίδα, οι θεσμοί που σχετίζονταν με το προϊόν αυτό, το λιμάνι του Κατακώλου, οι επαγγελματίες, κυρίως του Πύργου, αλλά και της Αμαλιάδας, αλλά και πολύ σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων, όπως ο Κωστής Παλαμάς, η Μαρία Πολυδούρη, ο Γιάννης Σκαρίμπας, ο Ιωάννης Πολέμης και η Μυρτιώτισσα.

Τέλος, στο φύλλο της εφημερίδας «Αυγή» του Αύγουστου Καπογιάννη στις 29 Απριλίου 1946, αναφέρεται ότι υπεύθυνος για την φιλολογική ύλη της εφημερίδας είναι ο Τάκης Δόξας.

Σε σχέση, τώρα, με την παρουσία του Τάκη Δόξα στην «Ηλειακή Βιβλιοθήκη», κατά τις απαρχές της λειτουργίας της, η πρώτη του παρουσία, επισήμως, εντοπίζεται τον Αύγουστο του 1943, όταν η Βιβλιοθήκη αρχίζει να λειτουργεί ξανά, αφού είχε αναστείλει την λειτουργία της λόγω της Κατοχής. Ήταν τότε που εκλέγεται γραμματέας του Σωματείου «Ηλειακή Βιβλιοθήκη», με πρόεδρο τον Αριστομένη Νταϊρόπουλο και ταμία τον Νίκο Δασιό.

Μετέπειτα έχουμε συνεχείς αναφορές, ενώ στις αρχαιρεσίες του Φεβρουαρίου του 1947 ο Τάκης Δόξας εκλέγεται αντιπρόεδρος με πρόεδρο τον Μένη Νταϊρόπουλο, ταμία τον Νίκο Δασιό, γραμματέα τον Νίκο Καραμπάτση και έφορο τον Παναγιώτη Παπαδόπουλο. Το 1951 και το 1952 τον ξαναβρίσκουμε στη θέση του Γραμματέα της «Ηλειακής Βιβλιοθήκης» συμμετέχοντας ενεργά στις διαδικασίες τροποποίησης του άρθρου 25 του καταστατικού του Σωματείου, που είχε να κάνει με τη διάθεση της περιουσίας του σε περίπτωση διαλύσεώς του, καθώς και στις διαδικασίες της κρατικοποίησής της. Ο Τάκης Δόξας, εκτός του λογοτεχνικού του έργου, άφησε την προσωπική του σφραγίδα και στην Βιβλιοθήκη του Πύργου (αρχικά «Ηλειακή» και μετέπειτα δημόσια), αφού φαίνεται να είχε αντιληφθεί πλήρως αυτό που έχει επισημανθεί από τον Reinhard Wittmann σχετικά με τον δημοκρατικό χαρακτήρα των δημοσίων βιβλιοθηκών.

Ο Τάκης Δόξας γέννημα και θρέμμα του Πύργου της οικονομικής ακμής, της σταφιδικής οικονομίας και της πυκνής κοινωνικής ζωής, έκανε αισθητή την παρουσία του, όχι μόνον με το λογοτεχνικό του έργο, αλλά και γενικότερα στην πνευματική ζωή της περιόδου που έζησε, κληροδοτώντας σε εμάς παρακαταθήκες που υπάρχουν και θα υπάρχουν εσαεί.

2025

Από τις ευχές, στη προσδοκία για εθνική ευθύνη και κοινωνικοοικονομική ευημερία

Παναγιωτόπουλος Γιώργος

Καθηγητής

Αντιπρύτανης Πανεπιστημίου Πατρών

Το 2025 βρίσκεται προ των πυλών του χρόνου και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα μας σε κοινωνικό, οικονομικό αλλά και εθνικό επίπεδο απαιτούν στρατηγικές επιλογές και δράσεις που θα επαναπροσδιορίσουν το συλλογικό μας μέλλον.

Σε μια εποχή που οι γεωπολιτικές αναταράξεις και οι κοινωνικές ανισότητες εντείνονται, η ανάγκη για κοινωνική συνοχή και οικονομική ανάπτυξη γίνεται επιτακτική.

Όμως,

Η πολιτική ανάλυση της παρούσας περιόδου αποκαλύπτει την έντονη αποξένωση μεταξύ των κομμάτων και της κοινωνίας. Τα πολιτικά κόμματα εμφανίζονται να λειτουργούν σε μια δική τους πραγματικότητα, αποκομμένα από τις ανάγκες και τις αγωνίες των πολιτών.

Αν προσπαθήσει κάποιος, με ισχυρή δόση επιείκειας και θετική διάθεση, να ερμηνεύσει αυτή την περίοδο, τις αρχές και τα πολιτικά προτάγματα των κομμάτων και πώς συνδέονται με την κρίσιμη συγκυρία που διανύουμε, μάλλον θα δυσκολευτεί να εντοπίσει το πολιτικό αποτύπωμα που έχει ανάγκη η χώρα και η κοινωνία ιδιαίτερα.

Ίσως διακρίνει δύο κόσμους παράλληλους και ξένους θα έλεγα, κοινωνία και κόμματα, που δεν τέμνονται, δε συναντώνται ως όφειλαν στοιχειωδώς, με υπαιτιότητα των κομμάτων και με συνέπεια να αγνοείται η υποχρέωση ευθύνης για «συμπόρευση» που θα δημιουργούσε την συνθήκη της «νομιμοποίησης» και κατ΄ επέκταση, του ουσιαστικού ρόλου τους ως εκφραστές της αγωνίας και της προσδοκίας για ασφαλή πορεία προόδου στο μέλλον.

Στην εποχή των βίαιων τροποποιήσεων του γεωπολιτικού status, με απορρύθμιση των μέχρι σήμερα ισορροπιών και βασικών σταθερών της διεθνούς τάξης που διασφάλιζε σχετικώς την ειρήνη, ο παραπάνω προβληματισμός με το σημαινόμενο τείνει να προσομοιάζει με «αυτοχειρία» και κατά συνέπεια με γοργό βηματισμό προς ενδεχόμενη «πορεία χωρίς επιστροφή».

Μιλάμε όμως για τη χώρα, για την κοινωνία και για τη νέα γενιά που επιζητά εναγωνίως ασφαλή δρόμο στον χρόνο, με προϋποθέσεις.

Ο χρόνος κυλά και η έλλειψη συγκεκριμένων και ρεαλιστικών πολιτικών προτάσεων καθιστά δύσκολο τα κόμματα να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη και όραμα για το μέλλον. Η κοινωνία, αντιμέτωπη με προβλήματα, νιώθει απομονωμένη και ανήμπορη να επηρεάσει τις εξελίξεις.

Παρά τις αυξημένες απαιτήσεις, η πολιτική πραγματικότητα διαρκώς ή συχνά απογοητεύει.

Οι πολίτες αισθάνονται ότι οι θεσμοί αδυνατούν να ανταποκριθούν στα αιτήματά τους, ενώ η έλλειψη μακροπρόθεσμου σχεδιασμού δυσχεραίνει τον βηματισμό τους. Η αλλαγή αυτής της κατάστασης απαιτεί πολιτικούς, πρόθυμους να βάλουν το συλλογικό καλό πάνω από το προσωπικό ή κομματικό συμφέρον. Δηλαδή, αυτό που αποκαλώ, κατά περιόδους των δημόσιων παρεμβάσεών μου, ως νέο πατριωτισμό.

Διαφορετικά η επίπλαστη και με πολύχρωμο περιτύλιγμα επικοινωνία της πολιτικής, θα υποκρύπτει, όσο μπορεί ακόμα, ότι η κοινωνία και η νέα γενιά κυνηγά όνειρα σε έναν κόσμο με εφιάλτες, όπως εύστοχα επισημαίνει ο ανώνυμος καλλιτέχνης του δρόμου.

Η εθνική ευθύνη και η κοινωνικοοικονομική ευημερία δεν είναι απλές υποχρεώσεις των πολιτικών κομμάτων αλλά προϋποθέσεις για τη διασφάλιση του μέλλοντος της χώρας. Οι πολίτες απαιτούν και δικαιούνται ηγεσίες που θα λειτουργούν με όραμα, συνέπεια, υπευθυνότητα και πατριωτισμό.

Στον πυρήνα αυτής της σκέψης, βρίσκεται η ανάγκη για ένα νέο πολιτικό ήθος, που να βασίζεται στη δέσμευση για μια καλύτερη Ελλάδα.

Το 2024 συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση και την εγκαθίδρυση της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας και ως η μακροβιότερη δημοκρατική περίοδος, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως «εποχή δημοκρατίας». Στο διάβα αυτής της πεντηκονταετίας, η ελληνική κοινωνία έχει ωριμάσει πολιτικά, απαιτώντας από τις ηγεσίες να αναλάβουν συγκεκριμένες και «μετρήσιμες» δεσμεύσεις.

Δεν αρκεί πλέον η γενικόλογη ρητορική, οι υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα και οι ευχές ως «ἔπεα πτερόεντα» κατά την ομηρική φράση. Απαιτείται το «Ταῦτα εἶπε καὶ ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε», δηλαδή η θεμελιώδης πολιτική και ηθική αρχή της σύνδεσης λόγων και έργων.

Διότι,

Ο κίνδυνος των δυνάμεων του επονομαζόμενου «λαϊκισμού» καραδοκεί.

Καλή Χρονιά με υγεία

Η στήριξη του πρωτογενούς τομέα στην Ελλάδα δεν είναι απλώς κρίσιμη για την ευημερία της ελληνικής περιφέρειας, την κοινωνική συνοχή και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Οφείλει να είναι μια εθνική, στρατηγική επιλογή για την ανάπτυξη της χώρας και την εξασφάλιση της διατροφικής της επάρκειας, σε μια περίοδο που οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι ξηρασίες, οι πλημμύρες, οι καύσωνες, οι πυρκαγιές πλήττουν την αγροτική παραγωγή και θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωσή της.

Μια επιλογή, όμως, που δεν την έχει κάνει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας από το 2019 μέχρι σήμερα. Οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι δεν είναι μόνο χαμηλά στις προτεραιότητές της, τη στιγμή που ο αγροτικός τομέας είναι απελπιστικά χαμηλά στις διαχειριστικές επιδόσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Επιδόσεις που είναι ίσως οι χειρότερες για ελληνική κυβέρνηση από τότε που η Ελλάδα έγινε μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας. Αυτό έχει φανεί στην αδυναμία να διαπραγματευτεί και να επιτύχει δίκαιες ενισχύσεις για τους Έλληνες γεωργούς και κτηνοτρόφους. Έχει φανεί στην τραγική αποτυχία να διαχειριστεί ακόμα και τις μειωμένες ενισχύσεις, με τον ΟΠΕΚΕΠΕ να έχει γίνει συνώνυμος της κακοδιαχείρισης και της αναποτελεσματικότητας που οδήγησαν τον οργανισμό σε καθεστώς ευρωπαϊκής εποπτείας και υποχρέωσαν τη χώρα να πληρώνει υπέρογκα πρόστιμα. Μετά από όλες αυτές τις παλινωδίες, οι ενισχύσεις φτάνουν στους αγρότες πετσοκομμένες και δεν χρηματοδοτούνται επαρκώς τα σχέδια βελτίωσης, τα οικολογικά σχήματα και οι νέοι αγρότες, παρά τις επανειλημμένες υποσχέσεις των υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης την τελευταία πενταετία.

Την ίδια στιγμή, άλλες ευρωπαϊκές χώρες κάνουν αυτό που θα έπρεπε να κάνει-αλλά δεν το κάνει-η Ελλάδα. Στηρίζουν τον πρωτογενή τομέα, ώστε να γίνει ανθεκτικός απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και επενδύουν σε νέες τεχνολογίες και καινοτομίες, όπως οι γεωργικές εφαρμογές ακριβείας και οι βιώσιμες πρακτικές, διατηρώντας υψηλά επίπεδα παραγωγικότητας και ανταγωνισμού στη διεθνή αγορά.

Η λέξη που θα μπορούσε να περιγράψει καλύτερα την πολιτική της κυβέρνησης απέναντι στον αγροτικό κόσμο θα ήταν η εγκατάλειψη, αν δεν υπήρχε και κάτι ακόμη χειρότερο: η στρατηγική επιλογή της να μην είναι με την πλευρά των αγροτών, αλλά να στηρίζει συμφέροντα που έρχονται σε ευθεία αντίθεση με αυτά του αγροτικού κόσμου. Τις τράπεζες, που τους οδηγούν σε ασφυξία, με αποκλεισμό από τη χρηματοδότηση, με αρρύθμιστες οφειλές, με πλειστηριασμούς που αφελληνίζουν την αγροτική ιδιοκτησία. Τους επιτήδειους, που αισχροκερδούν στο εμπόριο των αγροτικών εφοδίων, που κρατούν χαμηλά τις τιμές των αγροτικών προϊόντων και τις ανεβάζουν υπερβολικά για τους καταναλωτές, καθιστώντας απαγορευτικό το κόστος της καλλιέργειας. Τα κυκλώματα των παράνομων εισαγωγών και ελληνοποιήσεων που όχι μόνο δρουν ανεξέλεγκτα-στρεβλώνοντας τον υγιή ανταγωνισμό και υπονομεύουν την ποιοτική παραγωγή και τη φήμη των ελληνικών προϊόντων-αλλά ευθύνονται και για την πρόσφατη εισαγωγή μιας «υγειονομικής βόμβας», με τη διασπορά της πανώλης των αιγοπροβάτων, που έχει ήδη οδηγήσει σε υποχρεωτική θανάτωση χιλιάδων ζώων και τους κτηνοτρόφους σε απόγνωση, πλήττοντας και ένα εμβληματικό εξαγωγικό προϊόν της χώρας μας, όπως η φέτα.

Με την κυβέρνηση να εξαγγέλλει ‘’γενναίες αποζημιώσεις’’ για την αγορά ζώων (στο ¼ της τιμής αγοράς;) και να μην έχει διασφαλίσει τη στήριξη των κτηνοτρόφων για την απώλεια εισοδήματος που θα υποστούν, αποδεικνύοντας ότι δεν στηρίζει την εγχώρια παραγωγή, τη διατροφική αυτάρκεια της χώρας και την Ελληνική περιφέρεια.

Σε όλα αυτά προστίθενται η απουσία κινήτρων στους νέους να εργαστούν στον πρωτογενή τομέα, η  έλλειψη εργατικών χεριών και η ανυπαρξία οργανωμένης πολιτικής για τη νόμιμη μετανάστευση, που ανεβάζει το κόστος της καλλιέργειας στα όρια του ασύμφορου.

Μια εθνική στρατηγική για τον αγροτικό τομέα πρέπει να έχει ως αφετηρία της την αλλαγή του αναπτυξιακού και παραγωγικού μοντέλου της χώρας και τη σύνδεση του πρωτογενούς τομέα με την μεταποίηση. Η εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ, η αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να καλύπτει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (με φαινόμενα που δεν είναι τόσο σπάνια και τόσο ακραία όπως παλιά, αφού συμβαίνουν συχνά), η πρόσβαση των αγροτών σε πηγές χρηματοδότησης και τα φορολογικά κίνητρα για ημιορεινές και ορεινές περιοχές, αφού ένας μέσος κτηνοτρόφος καλείται να πληρώσει την ψηλότερη φορολογική κλίμακα, συσσωρεύοντας χρέη.

Όλα αυτά  αποτελούν επείγουσες προτεραιότητες για τη βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα. Ωστόσο, αυτές δεν είναι προτεραιότητες της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Αποτελούν, όμως, κεντρικές προτεραιότητες ενός εναλλακτικού κυβερνητικού προγράμματος του ΠΑΣΟΚ. Της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης που πάντα πίστευε στην αγροτιά και συνδέθηκε με την αναζωογόνηση της υπαίθρου.

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

πρ. ΕΥΡ. ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΚΑΙ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΗΛΕΙΑΣ

ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΥ

24 Ιουλίου 2024

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ

Μετά την πτώση της δικτατορίας των Συνταγματαρχών το 1974, η Ελλάδα σημείωσε σημαντική πρόοδο σε πολλούς τομείς, όλα αυτά τα τελευταία 50 χρόνια δημοκρατικής διακυβέρνησης.

Την περίοδο αυτή, σημειώθηκε οικονομική ανάπτυξη. Η χώρα μας γνώρισε περιόδους προόδου, μέσα στα πλαίσια της οικονομίας της αγοράς, κυρίως κατά τις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Επετεύχθη η είσοδός μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ήδη από το 1981 και επωφελήθηκε, τόσο από τις επενδύσεις, όσο και από αυξημένο εμπόριο και βέβαια την ανάπτυξη υποδομών. Ιδιαίτερα ως προς το τελευταίο, εκτελέστηκαν μεγάλα έργα συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής νέων δρόμων και γεφυρών, με κορυφαία τη ζεύξη Ρίου-Αντιρρίου και βέβαια, με τον εκσυγχρονισμό του δικτύου της δημόσιας συγκοινωνίας, με μοναδική καθυστέρηση το σιδηροδρομικό δίκτυο.

Παράλληλα, η χώρα εξελίχθηκε πολιτιστικά και κοινωνικά. Ανέπτυξε πολιτικές τέχνης, πολιτισμού και φιλοσοφίας, δηλώνοντας την παρουσία της στη διεθνή πολιτιστική σκηνή. Διοργάνωσε δε, με επιτυχία τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, σηματοδοτώντας με αυτό τον τρόπο τη δυναμική της είσοδο στον 21ο αιώνα.

Όλοι αναγνωρίζουμε ότι υπήρξαν πολλά τα θετικά αποτελέσματα της Μεταπολίτευσης. Ωστόσο, η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με προκλήσεις και δυσκολίες καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου, με πρώτη την οικονομική κρίση, η οποία ξεκίνησε το 2009 και οδήγησε σε αυστηρά μέτρα λιτότητας, οικονομική αστάθεια και υψηλά επίπεδα ανεργίας. Παράλληλα, η χώρα γνώρισε περιόδους πολιτικής αστάθειας, κυβερνητικών αλλαγών και κυρίως, ζητημάτων διαφθοράς στο δημόσιο σύστημα.

Την ίδια περίοδο, η χώρα βρέθηκε με υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους, κατάσταση που ενέτεινε ακόμη περισσότερο τις οικονομικές προκλήσεις που κλήθηκε να αντιμετωπίσει.

Στο κοινωνικό πεδίο, υπήρξαν προκλήσεις, όπως η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, οι ανεξέλεγκτες προσφυγικές ροές που αιφνιδίασαν και την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη, και βέβαια η εισοδηματική ανισότητα. Με άλλα λόγια, ενώ η Ελλάδα έχει σημειώσει πρόοδο σε διάφορους τομείς, μετά τη δικτατορία έχει βρεθεί αντιμέτωπη με σημαντικές προκλήσεις, που επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη.

Εδώ είναι ακριβώς που σημειώνεται, κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης η αδυναμία των θεσμών, οι οποίοι δεν ενισχύθηκαν επαρκώς, ώστε να αξιοποιείται και να διασφαλίζεται, πέραν των κυβερνητικών επιλογών, η σωρευθείσα θεσμική, ιστορική και πολιτική μνήμη και εμπειρία του εθνικού μας συστήματος. Οι δε ενδιάμεσες αναθεωρήσεις του Συντάγματος υποτάχθηκαν στην κομματική σκοπιμότητα και δεν συνέβαλλαν στην εξέλιξη του πολιτικού και κρατικού μας συστήματος.

Μπροστά σε αυτήν τη νέα πραγματικότητα, η Ελλάδα καλείται να καθορίσει τους εθνικούς της στόχους, στα πλαίσια πάντα της συμμετοχής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση που κυμαίνονται από τη διασφάλιση της εθνικής της ακεραιότητας, την ουσιαστική συμβολή της στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, την οικονομική της ανάπτυξη, την περιβαλλοντική της βιωσιμότητα και την κοινωνική της ευημερία.

Στη νέα εποχή, στην οποία έχει εισέλθει ο κόσμος ολόκληρος, η Ελλάδα καλείται λοιπόν να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, να αναδείξει τα συγκριτικά γεωπολιτικά της πλεονεκτήματα και να απαλλαγεί από τα ξεπερασμένα στερεότυπα μιας εξωτερικής πολιτικής, που πολλές φορές την έχουν εγκλωβίσει στο βαλκανικό της περίγυρο.

Αν μπορούσαμε να περιγράψουμε τους μελλοντικούς εθνικούς μας στόχους, θα λέγαμε, ότι, πέραν των όσων σημείωσα, προτεραιότητα έχει βεβαίως η οικονομική σταθερότητα, βιώσιμη ανάπτυξη, δημιουργία θέσεων εργασίας και μειωμένο χρέος.

Επίσης, στόχος είναι η βελτίωση του συστήματος υγείας, εκπαίδευσης και κοινωνικής υποστήριξης, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής για το σύνολο των πολιτών της χώρας. Με άλλα λόγια, ουσιαστική κοινωνική πρόνοια με ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής.

Ένας άλλος στόχος είναι η καλή και χρηστή διακυβέρνηση με διασφάλιση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της αποτελεσματικότητας, με την οικοδόμηση εμπιστοσύνης στους θεσμούς και αναβάθμιση της λειτουργίας του Κοινοβουλίου.

Στόχο επίσης αποτελεί και η βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού με την υιοθέτηση μιας σταθερής στρατηγικής για το σημαντικότατο αυτό τομέα της ελληνικής οικονομίας, όπως και για τη διεθνή εικόνα της χώρας, με ορίζοντα τουλάχιστον δεκαετίας με σκοπό τη σωστή διαχείριση των επιπτώσεων του υπερτουρισμού και βέβαια την ανάδειξη, όχι μόνο διαφόρων εναλλακτικών μορφών τουρισμού αλλά και νέων προορισμών με χωροθέτηση νέων ζωνών υψηλής τουριστικής ανάπτυξης πέραν των γνωστών.

Ένας άλλος στόχος είναι η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, με ουσιαστικά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βεβαίως την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή με μακρόπνοη στρατηγική για τις επιπτώσεις, που αυτή επιφέρει.

Στόχος ακόμα είναι και η είσοδός μας ακόμα πιο βαθιά στην εποχή της τεχνολογίας και της καινοτομίας, με προώθηση της έρευνας, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την αναβάθμιση της θέσεως της Ελλάδος στην παγκόσμια οικονομία.

Για να επιτευχθούν όλα αυτά, η Ελλάδα θα μπορούσε να εξετάσει σχέδια με μέτρα και πολιτικές, όπως επενδύσεις σε υποδομές, ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της σπονδυλικής στήλης της οικονομίας, που είναι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, με βελτίωση της λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών, και την υιοθέτηση σύγχρονων προτύπων εκπαίδευσης με κατάρτιση δεξιοτήτων, πραγματοποίηση πράσινων πρωτοβουλιών και βέβαια την προώθηση διεθνών οικονομικών, εμπορικών και επιχειρηματικών συνεργιών.

Αυτές είναι μερικές προτάσεις και βέβαια όλα αυτά εξαρτώνται από τις προκλήσεις, που μας επιφυλάσσει η εποχή μας, κυρίως στο γεωστρατηγικό πεδίο.

Όπως είπα πιο πάνω η Ελλάδα έχει σημαντικότατη γεωπολιτική σημασία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου λόγω της στρατηγικής της θέσης.

Για να χρησιμεύσει ως βασικός παράγοντας στην περιφερειακή σταθερότητα, ασφάλεια και οικονομική συνεργασία, να σημειωθεί ότι καλείται να υιοθετήσει μια ολιστική εθνική στρατηγική, που θα έχει πάντα ως προτεραιότητα τη διασφάλιση της ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας της χώρας μας με ισχυρή αποτρεπτική αμυντική δύναμη αλλά και την ίδια στιγμή να αναπτύσσει πρωτοβουλίες, ώστε να είναι γεφυροποιός παράγοντας ανάμεσα σε όλες τις χώρες της ευρύτερης περιοχής ακόμα και σε εκείνες, που οι μεταξύ τους σχέσεις δεν είναι φιλικές.

Και όλα αυτά απαλλαγμένα από μία αίσθηση απειλής και φόβου για την ασφάλειά της.

Παράλληλα, να συμβάλλει στην προώθηση των ευρωπαϊκών πολιτικών στην Ανατολική Μεσόγειο, την ενίσχυση των εταιρικών σχέσεων με όλες τις γειτονικές χώρες και στην προώθηση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας στα πλαίσια του ΝΑΤΟ.

Μέσα από αυτές τις ενέργειες, προτάσσεται η ενεργειακή ασφάλεια, η οικονομική ανάπτυξη και η διαχείριση της μετανάστευσης ως μια ακόμα διάσταση της ατζέντας της εξωτερικής της πολιτικής.

Η δε ενίσχυση και εθνική αξιοποίηση της ελληνικής ναυτιλίας τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με επιμονή στο να υπάρξει ειδικό χαρτοφυλάκιο στην Ευρώπη, με συγκερασμό όλων των διάσπαρτων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή συναφών αρμοδιοτήτων, ώστε να αναδείξουμε τον κεντρικό μας ρόλο στον τομέα αυτό και στα πλαίσια της ευρωπαϊκής πολιτικής.

Τέλος, οι κύριοι στόχοι, που καλείται να θέσει η Ελλάδα στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, περιλαμβάνουν καταρχήν την υποστήριξη της Κύπρου και την υιοθέτηση αρχών «έντιμης διπλωματίας» με τους γείτονές μας, έχοντας πάντα κατά νου τον ελλοχεύοντα αποσταθεροποιητικό βαλκανικό εθνικισμό.

Ως προς το πρώτο, η Ελλάδα καλείται να διατηρήσει το Κυπριακό σε υψηλή προτεραιότητα, τόσο στην εθνική, όσο και στη διεθνή ατζέντα, με απόρριψη κάθε ιδέας για διχοτόμηση του νησιού.

Μια ενωμένη Κύπρος θα λειτουργήσει ως καταλύτης για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, ανοίγοντας το δρόμο μετά την επανένωσή της για την οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών, που είναι πρόβλημα όλων των χωρών της περιοχής, με αποτέλεσμα το αμοιβαίο όφελος για όλες τις χώρες της γειτονιάς αυτής.

Η εποχή μας εγκυμονεί μεγάλης κλίμακας αλλαγές ακόμα και για γεωστρατηγικό μετασχηματισμό, αφού είναι πλέον βέβαιο, ότι η συνεχιζόμενη αντιπαράθεση οικονομική, διπλωματική και πολιτική, ανάμεσα σε παγκόσμιους και περιφερειακούς «παίκτες», σε πρώτη φάση, προαναγγέλλει νέες σφαίρες επιρροής.

Σε αυτό το νέο σκηνικό, η Ελλάδα, με βάση τα όσα προανέφερα και παρά το μέγεθός της μπορεί να διαδραματίζει ρόλο με υπερβατικές πρωτοβουλίες έξω και πάνω από τα καθιερωμένα και ανακυκλούμενα στερεότυπα, τόσον στην εξωτερική, όσο και στην αναπτυξιακή οικονομική της πολιτική.

Στην εποχή μας δεν υπάρχουν πια μικρές, ή μεγάλες χώρες αλλά μικρές, ή μεγάλες πολιτικές. Και από αυτό θα κριθούμε στο μέλλον συνολικά ως πολιτικό σύστημα, που είναι καιρός να αντιληφθεί ότι η εθνική συνεννόηση και η συνακόλουθη συναίνεση δεν είναι αδυναμία αλλά κουλτούρα πατριωτικής ευθύνης.

Τι συνιστά είδηση; Το κοινότοπο αυτό ερώτημα ήρθε εκ νέου στην επιφάνεια, καθώς, όπως φαίνεται, η απάντηση –στην ελληνική τουλάχιστον επικράτεια– δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Παρότι δεν λείπουν οι αφορμές για να αμφισβητήσει κανείς αυτά που δεν θα έπρεπε καν να τίθενται ως απορίες, κάθε μέρα όλο και κάτι γίνεται για να ενισχυθεί η παγιωμένη, δυστυχώς, αντίληψη σχετικά με την αξιοπιστία των ελληνικών ΜΜΕ.

Προέλευση, περισσότερα στο https://www.epohi.gr/article/49950/as-milhsoyme-gia-eidhseis

Φέτος, εν έτει 2024 μ.Χ., συμπληρώνονται ογδόντα (80) χρόνια από μια θλιβερή επέτειο, για την περιοχή μας.

Ογδόντα χρόνια από τη σφαγή της Κεραμιδιάς. Ογδόντα χρόνια από τα φρικιαστικά εγκλήματα των Γερμανών Ναζιστών, στην τοπική μας κοινωνία.

Ήταν 18 Ιουλίου 1944. Όταν συνάνθρωποι μας, τόσο άδικα, αναπάντεχα και αποτρόπαια, έχασαν τη ζωή τους. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, γυναίκες αλλά και μικρά παιδιά. Ακόμη και ολόκληρες οικογένειες, ξεκληρίστηκαν. Άνθρωποι που δεν έφταιξαν σε τίποτα. Αθώα θύματα. Άνθρωποι όλοι τους που έπεσαν θύματα των χιτλερικών θηριωδιών. Ότι πιο απάνθρωπου και απεχθούς, έχει γνωρίσει η ανθρώπινη -νεότερη- ιστορία.

Ας είναι αναπαυμένες οι ψυχές τους.

Με τιμή

Νίκος Διαμαντόπουλος

Πρώην Επικεφαλής ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑς

και Δημοτικός Σύμβουλος Ήλιδας (2014-2019).

Συγχαρητήρια επιστολή προς το Ζάππειο Εκπαιδευτήριο Κωνσταντινουπόλεως, απέστειλε ο κ. Νίκος Διαμαντόπουλος. Ο Ηλείος επικοινωνιολόγος και πρώην επικεφαλής της νεανικής Ανεξαρτησίας στον Δήμο Ήλιδας (2014-2019), θέλησε να εκφράσει επισήμως τα συγχαρητήρια του για την ανάδειξη, όπως επισημαίνει, του Ολυμπιακού ιδεώδους.

Αναλυτικά, όσα αναφέρει ο Νίκος Διαμαντόπουλος, απευθύνοντας συγχαρητήρια και επαινετικά λόγια, προς τους ανθρώπους του Ζαππείου Σχολείου Κωνσταντινουπόλεως.

“Με ιδιαίτερη χαρά και εξαιρετική τιμή, σας απευθύνω εγκάρδιο χαιρετισμό! Και το κάνω από την ολυμπιακή γη της Ηλείας. Από εδώ που βρίσκεται η Οικουμενική και ξακουστή Ολυμπία. Σας γράφω από τα ιερά χώματα της Ήλιδας, της διοργανώτριας Πόλης των Ολυμπιακών Αγώνων της αρχαιότητας.

Επικοινωνώ σήμερα μαζί σας, πληροφορηθείς από Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (βλ. Open Tv), για μια εκδήλωση του Ζαππείου Σχολείου Κωνσταντινουπόλεως, εν σχέσει με το νόημα του Ολυμπισμού. Μια εκδήλωση που έγινε προσφάτως και ήταν αφιερωμένη στους Ολυμπιακούς Αγώνες, καθώς και στους οραματιστές της αναβίωσης τους, αείμνηστους ευεργέτες Ευαγγέλη και Κωνσταντίνο Ζάππα, οι οποίοι υπήρξαν και ιδρυτές της Σχολής σας.

Αναζητώντας περισσότερα στοιχεία στο διαδίκτυο, ενημερώθηκα ότι κατά την εν λόγω εκδήλωση του Ζαππείου Σχολείου Κωνσταντινουπόλεως, η οποία έλαβε χώρα με αφορμή το Ολυμπιακό έτος 2024 και τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι, έγιναν:

- 1). Μία ιστορική αναδρομή των Ολυμπιακών Αγώνων - 2). Μία παρουσίαση για την προσφορά και την συμβολή των εθνικών ευεργετών Ευαγγέλη και Κωνσταντίνου Ζάππα - 3). Απαγγελία του Ολυμπιακού Ύμνου - 4). Η αναπαράσταση της αφής της Ολυμπιακής Φλόγας - 5). Δρώμενο με θέμα την Ειρήνη.

Δια της παρούσης, δεχθείτε παρακαλώ, τα ταπεινά μου αλλά ειλικρινή ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ και την έκφραση πολλαπλών Επαίνων για αυτή σας την πρωτοβουλία. Και τούτο διότι όπως αντελήφθην, δεν κάνατε μια εθιμο-τυπική εκδήλωση, αλλά κάτι ουσιώδες και επιτρέψτε μου να χαρακτηρίσω το περιεχόμενο του, μεγαλειώδες. Και αυτό, διότι θελήσατε να δώσετε και να καταδείξετε τα αυθεντικά νοήματα του Ολυμπισμού, του πνεύματος και της ιδέας, των ιδεωδών και των ιδανικών. Για την ευγενή άμιλλα και τον αγώνα τον καλό, για τον σεβασμό των ανθρώπων και την ειρήνη των λαών και βεβαίως, για κάτι απαράμιλλο εις τους αιώνες. Ότι ο αγώνας της αρετής, δεν γίνεται για τα χρήματα, αλλά για τον (αντίστοιχο) Κότινο της ταπεινότητας”.

Του Νίκου Διαμαντόπουλου

- Επικοινωνιολόγου

Αποκάλυψη Τώρα! Σύμφωνα με ασφαλείς μεν ανεπιβεβαίωτες δε πληροφορίες μας, Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός χάνουν τους φετινούς ευρωπαϊκούς τους τίτλους.

Αναλυτικά… Τόσο ο Ολυμπιακός στο ποδόσφαιρο όσο και ο Παναθηναϊκός στο μπάσκετ, αναμένεται να στερηθούν τους ευρωπαϊκούς τίτλους που κατέκτησαν φέτος.

Αναλόγως δηλαδή και με τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών στη χώρα μας. Εν ενεργεία και επί πενταετία Πρωθυπουργός κατά την διάρκεια της δεύτερης κυβερνητικής του θητείας, επιτυγχάνει πρωτιά στις Ευρωεκλογές, με διπλάσιο σκορ από τον δεύτερο και με μεγαλύτερο ποσοστό από το άθροισμα των ποσοστών του δεύτερου και του τρίτου.

Με βάση αυτά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θεωρείται (ίσως και ο μεγάλος) ηττημένος. Κάπως έτσι λοιπόν, αναμένεται να αφαιρεθούν οι ευρωπαϊκοί τίτλοι από Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό. Ο Παναθηναϊκός στο μπάσκετ, ο οποίος χάνει το έβδομο αστέρι, από την κατάκτηση της Ευρωλίγκας. Και αυτό διότι στον τελικό του 2004, η Μακάμπι νίκησε με 118-74 τη Μπολόνια. Από τη στιγμή που ο Παναθηναϊκός επικράτησε μόνο με 15 πόντους της Ρεάλ και όχι με πενήντα, χάνει τον τίτλο.

Αντιστοίχως και με τον Ολυμπιακό στο ποδόσφαιρο, ο οποίος έπρεπε να βάλει πάνω από τρία γκολ απέναντι στη Φιορεντίνα, για να θεωρείται έγκυρος ο τίτλος του Conference League και όχι να κερδίσει με 1-0 (και μάλιστα στην παράταση). Και αυτό λόγω του ότι η Γουέστ Χαμ πέρυσι, επίσης με αντίπαλο την Φιορεντίνα, κατέκτησε το τρόπαιο πετυχαίνοντας δύο γκολ και όχι ένα (2-1). Θα μου πεις βέβαια, ότι ένα γκολ ήταν η διαφορά πέρυσι, ένα και φέτος. Αλλά, είναι ούτως ή άλλως άκυρος για τον Ολυμπιακό, γιατί η Αταλάντα νίκησε με 3-0 την Μπάγερν Λεβερκούζεν, στον τελικό του Γιουρόπα Λιγκ. Ενώ η Πάρμα κάπου στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, είχε κερδίσει με 3-1 την Αντβέρπ, για τον τελικό του πάλαι ποτέ Κυπέλλου Κυπελλούχων.

Μα θα μου πεις, τι σχέση έχει το ένα με το άλλο και πως δίνεις τέτοιες -αυθαίρετες- ερμηνείες… Και θα σου απαντήσω, ότι όση σχέση έχουν οι αναλύσεις των εκλογικών αποτελεσμάτων, άλλη τόση σχέση έχει και η δική μου.

Στις θριαμβευτικές… ήττε

Του Νίκου Διαμαντόπουλου – Ηλιδαίου

«Εάλω η Πόλις», σα ν’ ακούστηκε εκείνο το ξημέρωμα της 29^ης Μαΐου του 1453 μ.Χ.. Μα είναι και ‘κείνος ο στίχος του ποιητή που ‘ρθε χρόνια μετά, μια αλήθεια για να πει… που στα τείχη αντηχεί. «Ουκ εάλω η βασιλεύουσα ψυχή των Ελλήνων»! Τι κι αν τ’ όνομα του Νικηφόρου Βρεττάκου, δήλωνε ότι έφερε τη νίκη…

Οι Έλληνες (στην αυθεντική παιδαγωγική και πνευματική εκδοχή τους και προς τιμήν τους) δεν ενδιαφέρονται τόσο ούτε τιμούν μόνο τις νίκες, αλλά υμνούν τους αγώνες, τις θυσίες, τις ασυμβίβαστες παρακαταθήκες, τις αντιστασιακές ενέργειες, τις προασπίσεις των ιδανικών, τις ήττες τις μεγάλες. Τις ήττες τις νικητήριες, τις θριαμβευτικές ήττες…

Οι Θερμοπύλες δεν εξέλαβαν λιγότερη δόξα από τον Μαραθώνα ή τη Σαλαμίνα. Αναλόγως και με την Άλωση της Πόλης. Αντιστοίχως στο Μανιάκι ή σε ορόσημα όπως το Μεσολόγγι που ακόμη συγκλονίζει, το Σούλι και το Ζάλογγο, γεγονότα που χαρακτήρισαν μια εποχή με σημείο αναφοράς την Εθνεγερσία του ‘21. Όπως και με κάθε στιγμή που ενέπνευσε τους Έλληνες για το Έπος του ’40 και την Εθνική Αντίσταση! Γιατί οι νίκες που φέρει το ελληνικό πνεύμα της αυθεντικότητας από την αρχαιότητα, είναι καταστάσεις που διέπουν άλλα επίπεδα καλλιεργώντας διαφορετικές διαστάσεις… για το ανθρώπινο ιδεώδες.

Αυτό το αρχαίο μα αθάνατο πνεύμα, που λέει κι ο ύμνος των Ολυμπιακών Αγώνων… με την υπογραφή του Κωστή Παλαμά. Αν και στο… «διαχρονικό» ερώτημα «Έλληνες ή Ρωμιοί», όπως σχηματοποιήθηκε μάλιστα και σε συγγραφική αναπαραγωγή (iWrite – Lux Orbis, 2020, από τις εφημερίδες «Αγών» & «Άστυ», 1901), θα τεθούμε απέναντι από τον ολυμπιακό ποιητή… συμφωνώντας πιότερο με τον λαογράφο Νικόλαο Πολίτη και πριν καν τεθεί το ζήτημα. Έλληνες. Ερχόμενοι μάλιστα, από πολύ μακριά και οφείλοντας έτσι, να υψώσουμε τις πανανθρώπινες και αξιακές ιδέες που -έστω και υποσυνείδητα- κουβαλάμε!

Ο Έλληνας, ως προς την αυθεντική και ιδεατή εκδοχή, ενσωματώνει τα ιδανικά και διαχρονικές αξίες, αλλά και τα ελαττώματα του γένους. Ο αγώνας γίνεται πλέον, για να επικρατήσουν μέσα μας έναντι των παθών μας, ιδέες και αξίες που λάμπρυναν την Οικουμένη και γαλούχησαν την ανθρωπότητα!

- Νέα Ήλιδα, Ιούνιος 2021 μ.Χ.

* Από την προσωπική συλλογή ανέκδοτων μικρών κειμένων του υπο-γράφοντος.

Όλοι οι παλιότεροι το θυμόμαστε. Ας γνωρίσουν τι έλεγε ο σκιτσογράφος Γιάννης Ιωάννου σε εποχή παντοκρατορίας του ΠΑΣΟΚ και οι νεώτεροι.

Κάποια στιγμή μάλιστα επί κυβέρνησης συνεργασίας ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ - ΝΔ, το 1990, κάτι ετοίμαζε το στέλεχος του τότε ΣΥΝ Καραγκουλές, οπότε σε μια ομήγυρη στην ΑΒΣΘ, που ήμουν φοιτητής, είπα το αμίμητο "Συνολάκια Ζαν-Πιέρ Καραγκουλέ". Τη μεθεπόμενη ημέρα το είδα γελοιογραφία από τον Διογένη Καμμένο, στην Ελευθεροτυπία.

Λέω τι άνεμο;  Μας παρακολουθούν;

Ένα άλλο που είχα κάνει ήταν το εξής: Πήρα μία λευκή κόλλα χαρτί Α4 και κάλυψα στο ταμπλώ που είχαν οι ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ {ΚΚΕ (μ-λ)}, το ΑΓΩ και ένειναν οι ΝΙΣΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ.

ΓΕΝΙΚΑ Η ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΓΕΛΙΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΠΕΣΕΙ ΔΕΝ ΛΕΓΕΤΑΙ. 

Αφήστε τα άλλα. Έχω λόγο που δεν τα λέω.

Αυτά για σήμερα. Τα υπόλοιπα θα δούμε πότε!

Η φετινή επέτειος της Ημέρας της Ευρώπης βρίσκει την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς υπερβολή, σε υπαρξιακή κρίση, μπροστά σε πολλαπλές προκλήσεις. Οι βασικές αρχές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η Ευρώπη δοκιμάστηκαν την τελευταία δεκαετία από την οικονομική, μεταναστευτική, υγειονομική κρίση, καθώς και από ζητήματα ασφάλειας, αλλά και μεγάλης έκτασης γεωπολιτικές αναταράξεις, με πρώτη αυτήν του πολέμου της Ουκρανίας, που ακόμα δοκιμάζει ενεργειακά και οικονομικά την Ευρώπη.

Η μη πολιτική ολοκλήρωση της Ευρώπης με την υιοθέτηση κοινής ευρωπαϊκής ατζέντας για την εξωτερική πολιτική και άμυνα, της έχουν στερήσει τη δυνατότητα να διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο μπροστά σε έναν κόσμο που μετασχηματίζεται γεωστρατηγικά και όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να κρατά τη θέση της ως οικονομικής υπερδύναμης αλλά όχι γεωπολιτικής, παρά τα όσα λέγονται στις Βρυξέλλες.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει εσωτερικές προκλήσεις σε πολλά θέματα μεταξύ των κρατών-μελών και βέβαια με την αίσθηση ότι έχουν αποδυναμωθεί οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης-πολιτών, ενώ έχει ενισχυθεί το βαθύ σύστημα της γραφειοκρατίας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Μέσα στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα παρά το οικονομικό και γεωγραφικό μέγεθός της έχει και μπορεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ακόμα πιο ενεργό μέρος στη λήψη των αποφάσεων.

Ως μέλος της Ευρωζώνης, η Ελλάδα συμμετέχει και στην οικονομική διακυβέρνηση, έχοντας αφήσει πίσω τη δύσκολη περίοδο της οικονομικής κρίσης που τη δοκίμασε.

Επιπλέον, η γεωγραφική της θέση της προσδίδει σημαντικό ρόλο στη γεωπολιτική στρατηγική της Ευρώπης, εάν και όταν αυτή πάρει ουσιαστικό περιεχόμενο, ιδίως σε σχέση με την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και τις σχέσεις με τις όμορες χώρες.

Βεβαίως, αυτό προϋποθέτει την απομάκρυνση από τα στερεότυπα της εξωτερικής μας πολιτικής και την ουσιαστική συμβολή στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη γειτονιά μέσα από το σημαντικό ευρωατλαντικό της ρόλο.

Να σημειώσουμε εδώ ότι η ενίσχυση του εθνικισμού και του λαϊκισμού αποτελεί απειλή για το μέλλον της Ευρώπης και την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό το επικίνδυνο μείγμα που όλο και κερδίζει έδαφος σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, αν δεν αναχαιτιστεί, θα μας γυρίσει πίσω σε εποχές διαχωρισμού και αντιπαράθεσης ανάμεσα σε έθνη και λαούς της Ευρώπης. Αυτόν τον καιρό δοκιμάζονται στην πράξη οι αρχές της ευθύνης και της αλληλεγγύης, που αποτελούν τις βάσεις της ευρωπαϊκής ιδέας.

Εκεί που εκδηλώθηκε με μεγάλη ένταση η αμφισβήτηση των δύο αυτών αρχών, ήταν τόσον στην οικονομική όσο και στην προσφυγική κρίση που ήταν και η βασική αφορμή για το Brexit και βεβαίως την εγκαινίαση μιας αντιευρωπαϊκής πολιτικής ορισμένων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, με πρώτη την Ουγγαρία του κ. Ορμπάν και μέχρι πρόσφατα την Πολωνία.

Σε αυτό το πλαίσιο προκλήσεων και αμφισβήτησης των αξιών της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καλούνται οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις να επικαιροποιήσουν την ευρωπαϊκή ιδέα, την ευρωπαϊκή ταυτότητα και την ενότητα

των κρατών-μελών. Συνάμα δε, να προωθήσουν την κοινή κατανόηση και αλληλεγγύη ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες, συνδυάζοντας τον σεβασμό προς τις διαφορετικότητες και τα δικαιώματα των πολιτών αλλά και την αδιαμφισβήτητη εθνική ταυτότητα των κρατών-μελών. Αυτό το τελευταίο δείχνει και την κοινή ιστορική συνισταμένη των ευρωπαϊκών χωρών.

Δύσκολη η εξίσωση, γιατί οι περισσότερες από τις σημερινές γενεές πολιτών και πολιτικών ηγεσιών καταγράφουν έλλειμμα ιστορικής μνήμης, εμπειρίας και γνώσης και γι΄ αυτό υπάρχει πάντα και ο φόβος να επαναλάβουν την ιστορία με δραματικό τρόπο.

Η Ελλάδα και οι Έλληνες πολίτες έχουν συνειδητή σύνδεση με την ευρωπαϊκή ιδέα και όπως προανέφερα, η χώρα μας μπορεί με πρωτοβουλίες ευρωπαϊκής ενόρασης, όπως έχει πολλές φορές αναλάβει, να συμβάλλει στην πολιτική ολοκλήρωσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, με ακόμα πιο ενεργή συμμετοχή της σε αποφάσεις και πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και με την προβολή της ευρωπαϊκής ιδέας αλλά και με συνέργειες στην ευρύτερη περιοχή μας και ιδιαίτερα σε χώρες της Βορείου Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ιδιαίτερα δε για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου παρατηρείται, με ανησυχία, επαναβαλκανοποίηση των Βαλκανίων, με εστίες εθνικιστικής αντιπαράθεσης, δηλαδή επιστροφής στο παρελθόν. Και όλα αυτά, μέσα από μια οξύμωρη σχέση όπου χώρες των αποκαλούμενων Δυτικών Βαλκανίων επιδιώκουν την ενσωμάτωσή τους στην ευρωπαϊκή οικογένεια.

Σήμερα, εάν πράγματι υπάρχει η βούληση να προχωρήσει η Ευρώπη μπροστά σε αυτόν τον ευρείας κλίμακας παγκόσμιο γεωστρατηγικό και γεωοικονομικό μετασχηματισμό, οι σημερινές ηγεσίες της καλούνται να επανασυνδεθούν με το όραμα και την ιστορική εμπειρία της γενεάς μεγάλων ηγετών, που έθεσαν τα θεμέλια για το μεγαλύτερο επίτευγμα στην παγκόσμια ιστορία, που είναι, μετά από αιώνες πολέμων, η δημιουργία της ενωμένης Ευρώπης και ενός περιβάλλοντος ασφάλειας, ειρήνης, συνεννόησης και ευημερίας, που οι δικές μας γενεές απολαμβάνουν μέχρι σήμερα και που καλούμεθα να προστατεύσουμε και να διαφυλάξουμε.

«Η λήθη, και θα έλεγα ακόμα και η ιστορική πλάνη,

είναι ουσιαστικός παράγοντας της δημιουργίας

του Έθνους και, σ’ αυτή τη βάση, η πρόοδος των

ιστορικών σπουδών συνιστά κίνδυνο για την

εθνότητα»

Τι είναι έθνος, Έρνεστ Ρενάν 11/3/1882

Ο εθνικισμός είναι μια βασική παράμετρος της ρητορικής της ΝΔ κι αυτό δεν χρειάζεται πτυχίο πολιτικών επιστημών για να το αντιληφθεί κανείς. Τρανταχτό παράδειγμα, ο υποτιθέμενος υβριδικός πόλεμος στον Έβρο, ο οποίος, ακόμα και σήμερα, αφήνει νεκρούς πρόσφυγες και σκοτωμένες μετανάστριες είτε από τα παρακρατικά τάγματα, είτε από τις κυβερνητικές πρακτικές επαναπροώθησης που ποτέ δεν σταμάτησαν.

Προέλευση, περισσότερα στο https://www.epohi.gr/article/49252/ethnikh-elladas-kalhnyhta

Ο μορφασμός μιας λεχώνας, μιας κοπέλας 49 ετών που είχε διακαή πόθο να φέρει στον κόσμο δύο ελπίδες ο οποίος εκφράστηκε στο ανέβασμα ενός σιδερένιου σκαλοπατιού με έκανε να αναθεωρήσω άρδην πολλά μέσα μου.

Αντί να με κάμψει με σήκωσε, αντί να την βοηθήσω να ανέβει το σκαλοπάτι με βοήθησε, και ας λέει η ίδια όχι, αντί να συνθλίψει μέσα μου τον κόσμο τον ανόρθωσε, αντί να με κάνει ηττοπαθή και φοβικό με έκανε αποφασιστικό, αντί να με πικράνει με χαροποίησε όταν έτεινα τα χέρια μου να την βοηθήσω, αντί να σιχαθώ τον κόσμο με έκανε να σιχαθώ ΚΑΠΟΙΟΥΣ, αντί να μου βουλώσει το στόμα με έκανε να λέω περισσότερα, αντί να μου δώσει πίκρες μου έδωσε ένα λουλούδι.

Και μην ρωτάτε ποια είναι αυτή η κοπέλα. Είναι ένας δήμιος  του τότε, είναι η μάνα που γέννησε δύο συνηθισμένα παιδιά που τα αγαπάει και τα φροντίζει πάρα πολύς κόσμος.

Ένας κόσμος γεμάτος λουλούδια στην καρδιά, το ζωντανό κομμάτι του σύμπαντος, που αντί να είναι μια μειοψηφία θριαμβεύει καθημερινά και πατάει τα σκοτάδια που προσπαθούν να επιβάλλουν κάποιοι υπερφίαλοι.

Σε αυτό το κομμάτι ανήκουμε εμείς!

Τώρα για κάποιους που επιμένουν αλλιώς έχουν χρόνο.

Ας το ξανασκεφτούν! Δεν τους εμποδίζει κανείς!

Θα επανέλθω αν χρειαστεί και μου το επιτρέψουν οι δυνάμεις μου. 

Μία συζήτηση του Πέτρου Λινάρδου Ρυλμόν με τον ομότιμο καθηγητή Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ.

Προέλευση, περισσότερα στην https://www.epohi.gr/article/49166/mihalhs-spoyrdalakhs-einai-h-anasygkrothsh-toy-koinonikoy-kratoys-o-sosialismos-toy-21oy-aiona

Η Βίβιαν Σπυροπούλου είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο πανεπιστήμιο του Τορίνο και έχει εντρυφήσει στη Συγκριτική Πολιτική Ανάλυση, με τη διατριβή της να εστιάζει στα κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ευρώπη γενικότερα, και τον ΣΥΡΙΖΑ ειδικότερα. Τις μέρες αυτές που διεξάγεται το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, και ενώ ο χώρος της Αριστεράς έχει ανάγκη ανασύνταξης και αναδιοργάνωσης, συζητούμε για τις προοπτικές των αριστερών κομμάτων και της ευκαιρία που έχει αδράξει η ΝΔ από την παντελή απουσία αντιπολίτευσης.

Πηγή, περισσότερα στην https://www.epohi.gr/article/49006/vivian-spyropoyloy-o-syriza-vrisketai-se-mia-tomh-menei-na-doyme-an-einai-metexelixh-h-metallaxh

Δυστυχώς στερούμαι μιας βαθύτερης κλασσικής παιδείας που θα μου επέτρεπε να εκφράσω με άψογο φιλολογικό και καλολογικό τρόπο κάποιες σκέψεις σχετικά με όσα μου συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό. Η προσωπική μου περιπέτεια ,στη νεώτερη φάση της ξεκινά από το μακρινό 1996, όταν η επιθυμία της επαγγελματικής και κοινωνικής αποκατάστασης ήρθε να συναντήσει την πραγματικότητα της πόλης που με γέννησε και με μεγάλωσε. Μιας πραγματικότητας με Σημαντικότατες Παθογένειες!

Τότε διαπίστωσα ότι τα πράγματα δεν ήταν εύκολα. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ βέβαια ότι η προβολή του παρελθόντος θα έφτανε στα 2024 και ποιος ξέρει για πόσα χρόνια ακόμη, ζωή να έχω.

Κοινή διαπίστωση μεταξύ των πραγματικών μου φίλων είναι ότι κάθε φάση της ζωής μου γεμίζει με προβλήματα , δύσκολα και δισεπίλυτα.

Προβλήματα με προεκτάσεις κοινωνικές, οικονομικές,ηθικές, συναισθηματικές, ζωτικές!

Και πάντα και πανταχού παρούσες οι σταθερές: To προσωπικό οικονομικό ζήτημα και το συναίσθημα..

Δύο σταθερές που αν διαταραχθούν με τον Έναν ή τον Άλλον τρόπο παράγουν αποτελέσματα.

Και τι αποτελέσματα...! Θεός φυλάξει!

Και το κράτος δικαίου; Οι προσωπικές ελευθερίες; To αμερόληπτο; H σημασία του κοινωνικού συμβολαίου; H δημοκρατία; H γειτονιά; H σημασία της ανθρώπινης ζωής που στη ζωή μου τίμησα κατά τρόπο απόλυτο και υπερβατικό θα έλεγα και για τους εχθρούς μου και για τους φίλους μου;

Και όμως! Όλα αυτά στον Πύργο μας καλύφθηκαν από μια ΑΝΑΓΚΗ.

Μια ΑΝΑΓΚΗ, σχεδόν μυστική, υφέρπουσα, πανταχού παρούσα, θετικά ή αρνητικά οριζόμενη, μια ΑΝΑΓΚΗ που από άλλους θεωρείται ΑΞΙΑ ΚΑΙ ΜΠΟΥΣΟΥΛΑΣ και από άλλους ως ΑΠΑΞΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΥΠΙΔΙ.

Στην θυελλώδη και πολυκύμαντη ζωή μου έκανα πολλά πράγματα με επιτυχία, σε αντίθεση με την θέληση της οικογένειάς μου, σε αντίθεση με την γνώμη διαφόρων παραγόντων στην ΗΛΕΊΑ, ΣΕ ΑΝΤΊΘΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ οικονομική πραγματικότητα που αντιμετώπιζα και αντιμετωπίζω, σε αντίθεση με την καταστροφή του επαγγελματικού μου σταδίου, σε αντίθεση με τη λογική, σε αντίθεση με την προσπάθεια των ορκισμένων εχθρών μου να κάνουν την ψυχή μου να αισθανθεί μίσος και απαξία για την ανθρώπινη ζωή.

Και το αποτέλεσμα ήταν και είναι ΜΕΓΑΛΕΙΩΔΕΣ και μάλιστα υπό τους ήχους ενός Σκαλκώτα, ενός Σαμάρα ή τους στίχους ενός Σολωμού, ενός Παλαμά, ενός Σικελιανού, ενός Φώσκολου.

Από τα λίγα που πρόλαβα να καταλάβω.

Άξιζε που το έζησα αυτό και αξίζει που το ζω.

Και ας με ζηλεύουν! Και ας ταλαιπωρούμαι αφάνταστα με την υπόθεση των δύο μικρών μου σπυριών που είναι στο Ίδρυμα.

Το πρόβλημα δεν το έχω εγώ. Το έχουν αυτοί που επιλέγουν τρόπους επίλυσης των ζητημάτων  που δεν είναι συμβατοί με την ανθρώπινη ύπαρξη!

Συγκινησιακά φορτισμένος από το γεγονός ότι μια σημαντική απόφαση για τα παιδιά μου και για μένα ήρθε σε μια στιγμή ΜΕΓΑΛΗΣ ΔΙΚΗΣ ΜΟΥ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ.

Παρακλητικός προς τους συμπολίτες μου να με βοηθήσουν και να διδάξουν στους ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΚΕΙΝΟΥΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΞΙΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΠΑΞΙΑ!

Το απόλυτο τέλος και τα υποτιθέμενα αδιέξοδα είναι ανύπαρκτα και δίχως κανένα αντίκρυσμα, είναι δε παράγοντας δυστυχίας και στοιχείο που μπορεί να οδηγήσει στον ψυχικό θάνατο αυτούς που πιστεύουν σε αυτά! Καλό είναι να απαλλαγούν!

Καλημέρα σε όλους τους γείτονες και συμπολίτες!

Και θα τα λέμε συχνότερα!

Πύργος, 13.02.2024

                                                       Δ.Ι. Τραμπαδώρος

Οι παραλλαγές FLiRT έχουν αυξηθεί στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, καθώς ο κορονοϊός συνεχίζει να μεταλλάσσεται από παλαιότερα στελέχη.

Προέλευση, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/05/27/in-science/sars-cov2/kalokairi-erxetai-kai-oi-epistimones-anisyxoun-gia-eksarsi-tou-covid/

Η νέα οικογένεια στελεχών έχει πλέον επικρατήσει σε όλο τον κόσμο και δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε νέο κύμα λοιμώξεων.

Προέλευση, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/05/26/in-science/sars-cov2/flirt-ti-einai-kai-poso-eykola-metadidontai-ta-nea-stelexi-koronoiou/

Πομπός στέλνει στο κινητό συνεχείς μετρήσεις της γλυκόζης στη διάρκεια της ημέρας για την πρόληψη επεισοδίων υπογλυκαιμίας.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/06/plus/ta-nea-tis-agoras/neo-systima-metrisis-glykozis-xoris-trypimata-enekrine-o-eopyy/

Η συχνότητα της σεξουαλικά μεταδιδόμενης ασθένειας αυξάνεται σε αρκετές δυτικές χώρες. Στην Ελλάδα τα κρούσματα δεν είναι σπάνια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/06/03/b-science/episthmes/syfili-ksexasmeni-astheneia-pou-itan-panta-edo/

Ο Άλμπερτ Μπουρλά φάνηκε αισιόδοξος για την θεραπεία του καρκίνου, λέγοντας ότι θα δούμε αρκετές βελτιώσεις τα επόμενα χρόνια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/05/23/health/mpourla-vriskomaste-konta-ston-stoxo-gia-ti-therapeia-tou-karkinou/

Όλα ξεκίνησαν πριν από δύο εβδομάδες, όταν μία επιδημική έξαρση κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/05/22/b-science/eylogia-ton-pithikon-ola-osa-gnorizoume-giati-o-ios-prokalei-anisyxia-stis-ygeionomikes-arxes/

Οι ειδικοί τονίζουν ότι μεγάλη σημασία έχει η έγκαιρη διάγνωση ενώ καλούν τους γονείς να δώσουν σημασία στο πρώτο σημάδι της ηπατίτιδας που είναι ο ίκτερος.

Πηγή, περισσότερα στα https://www.tanea.gr/2022/04/23/health/ipatitida-se-paidia-ayto-einai-to-proto-simadi-kai-fainetai-sta-matia/

Αρκετό έδαφος έναντι των ανταγωνιστών του δείχνει να έχει χάσει το χάπι που έχουν παρασκευάσει η Merck και ο εταίρος της Ridgeback Biotherapeutics για την αντιμετώπιση της COVID-19.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/02/02/b-science/sars-cov2/xapi-tis-pfizer-kontra-sto-xapi-tis-merck/

«Αυτή δεν θα είναι η τελευταία παραλλαγή και η επόμενη θα έχει τα δικά της χαρακτηριστικά» εκτιμά ο δρ Μέντλεϊ.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/02/01/b-science/sars-cov2/koronaios-einai-omikron-teleytaia-parallagi-ti-deixnoun-ta-epistimonika-montela/

Την «Όμικρον» έχει βάλει «σημάδι» ένα νέο εμβόλιο που ετοιμάζεται από τις Pfizer και BioNTech.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/01/25/b-science/sars-cov2/omikron-oi-pfizer-kai-biontech-arxizoun-tin-kliniki-dokimi-emvoliou-kata-tis-parallagis/

«Τα αντισώματα μετά από νόσηση με την Όμικρον μένουν για εβδομάδες. Τα αντισώματα μετά από εμβολιασμό μένουν για μήνες».

Αυτό τόνισε, μεταξύ άλλων, σημείωσε μιλώντας στην ΕΡΤ και την εκπομπή «με νέα ματιά» ο Παναγής Γαλιατσάτος – Πνευμονολόγος, εντατικολόγος καθηγητής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ.

Πηγή, περισσότερα στον https://www.ot.gr/2022/01/16/plus/health/pote-eimaste-pio-prostateymenoi-apo-ton-koronoio/

Η παιδίατρος Αννα Παρδάλη απαντά για τα συμπτώματα που πρέπει να υποψιάζουν τους γονείς με την έναρξη των σχολείων, δίνει σαφείς οδηγίες για τη μάσκα, τι να κάνουμε εάν το παιδί μας νοσήσει πριν από τον εμβολιασμό και πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την άμυνά του.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/01/14/b-science/sars-cov2/pente-vimata-gia-tin-prostasia-ton-mathiton-apo-tin-omikron/

Οι έρευνες ειδικών δείχνουν πως οι μάσκες ΚΝ95 έχουν πλεονεκτήματα έναντι των χειρουργικών και υφασμάτινων μασκών προστασίας. Μάλιστα, η επόμενη επιλογή που συστήνουν οι ειδικοί είναι η χρήση διπλής μάσκας.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/01/12/b-science/sars-cov2/maskes-kn95-etsi-mporoume-na-tis-xrisimopoiisoume-deyteri-fora-kolpo/

Εμβόλιο που θα ενεργοποιεί την μακροχρόνια ανοσία, ιδίως στους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς αναζητούν επιστήμονες. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ήπιες πανενέργειες με κανέναν ασθενή να μην έχει νοσήσει στη διάρκεια του ελέγχου.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/01/12/b-science/sars-cov2/koronaios-neo-ypopsifio-emvolio-energopoiei-ta-t-kyttara-mnimis/

Για την κατάσταση στα νοσοκομεία των ΗΠΑ μίλησε ο Παναγής Γαλιατσάτος ο οποίος αναφέρθηκε και στην πορεία της πανδημίας.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/01/10/greece/panagis-galiatsatos-ean-kratisoume-ton-koronaio-os-aplo-kryoma-tha-nikisoume-tin-pandimia/

Εκτός από τα μαθηματικά μοντέλα των ειδικών, η παραλλαγή Όμικρον έχει αναγκάσει την ελληνική αλλά και άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αλλάξουν τη στρατηγική τους.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/01/06/greece/parallagi-omikron-giati-pleon-ta-metra-piezoun-kai-tous-emvoliasmenous/

Έχει περάσει σχεδόν μία δεκαετία από το 2015 όταν το Global Water Intelligence - κλαδικό περιοδικό των ιδιωτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ύδρευση - δημοσίευσε κεντρικό άρθρο με τίτλο “Ξορκίζοντας τη λέξη που αρχίζει από Ε’’. Η απεχθής λέξη δεν ήταν άλλη από την επαναδημοτικοποίηση ή αλλιώς την επαναφορά σε δημόσιο έλεγχο ιδιωτικοποιημένων πόρων και υπηρεσιών σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο. Συμβαίνει το μάντρα των ιδιωτικοποιήσεων να είναι ιδεολογία και όχι οικονομική πολιτική. Τα θεμέλια που έθεσαν οι περίοδοι διακυβέρνησης του Ρήγκαν και της Θάτσερ απέδωσαν καρπούς σε παγκόσμιο επίπεδο τις επόμενες δεκαετίες μέσω οικονομικών θεσμών όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορείου και η Παγκόσμια Τράπεζα. Προκειμένου να προχωρήσουν σε χορήγηση δανείων πιέζουν για ιδιωτικοποίηση των δημόσιων πόρων και υπηρεσιών με όρους εξευτελιστικούς. Ωστόσο, πλέον οι αριθμοί δείχνουν μία αντιστροφή της τάσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέσα στα τελευταία είκοσι χρόνια είχαμε 1.400 περιπτώσεις επαναφοράς σε δημόσιο έλεγχο σε περισσότερες από 2.400 πόλεις σε 58 χώρες*. Η τεκμηρίωση σχετικά με την αύξηση των τιμών, τη χειρότερη ποιότητα των υπηρεσιών και των συνθηκών εργασίας υπό καθεστώς ιδιωτικοποίησης, διαρκώς αυξάνει και εμβαθύνει με στοιχεία που δεν μπορούν πλέον να αγνοούνται.

Πηγή, περισσότερα στην https://www.epohi.gr/article/48995/dhmosia-kai-koina-agatha-to-dhmosio-os-oros-anagkaios-alla-ohi-eparkhs

Ο Μίλτον Φρίντμαν (Milton Friedman, 31 Ιουλίου 1912 – 16 Νοεμβρίου 2006), ήταν επιφανής νομπελίστας^[18] Αμερικανός οικονομολόγος, στατιστικός και συγγραφέας που δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου για περισσότερο από τρεις δεκαετίες. Τιμήθηκε το 1976 με το Βραβείο Νόμπελ για τις Οικονομικές Επιστήμες και είναι γνωστός για την έρευνά του στην ανάλυση της συμπεριφοράς και τη νομισματική ιστορία και θεωρία, και για την πολυπλοκότητα της σταθεροποιητικής πολιτικής^[19]. Ως ηγέτης της Οικονομικής Σχολής του Σικάγου και των μονεταριστών και υπέρμαχος του φιλελευθερισμού, επηρέασε πάρα πολύ τις ερευνητικές κατευθύνσεις του επαγγέλματος των οικονομολόγων. Στους ακαδημαϊκούς κύκλους ήταν γνωστός για την συνεισφορά του στην μακροοικονομία, οικονομική ιστορία και στατιστική. Στους ευρύτερους κύκλους ήταν γνωστός ως μεγάλος υπέρμαχος της οικονομικής και κοινωνικής ελευθερίας. Μια έρευνα μεταξύ των οικονομολόγων κατέταξε τον Φρίντμαν ως τον δεύτερο πιο δημοφιλή οικονομολόγο του εικοστού αιώνα, πίσω από τον Τζων Μέυναρντ Κέυνς^[20], και ο Εκόνομιστ τον περιέγραψε ως τον οικονομολόγο με τη μεγαλύτερη επιρροή στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα – ενδεχομένως σε όλο τον 20ό αιώνα^[21].

Οι αντιρρήσεις του Φρίντμαν κατά αυτού που αργότερα απεκάλεσε «αφελή Κεϋνσιανισμό» (σε αντίθεση με τον Νέο-Κεϋνσιανισμό)^[22] ξεκίνησαν με την επανερμηνεία του, τη δεκαετία του 1950, της λειτουργίας της κατανάλωσης που τον ανέδειξε σε βασικό αντίπαλο των κεϋνσιανών κυβερνητικών πολιτικών^[23]. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 περιέγραψε τη δική του προσέγγιση (μαζί με αυτήν των περισσότερων συστημικών οικονομολόγων) ως ποιούμενη χρήση της «κεϋνσιανής γλώσσας και μηχανισμού», αλλά απέρριπτε τα «αρχικά» της συμπεράσματα^[24].

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 προώθησε μια εναλλακτική μακροοικονομική πολιτική που έγινε γνωστή ως «μονεταρισμός». Προέβαλε τη θεωρία ότι υπήρχε ένα «φυσικό» επίπεδο ανεργίας και υποστήριξε ότι τα κράτη δεν θα μπορούσαν να αυξήσουν την εργασία πάνω από αυτό το όριο, π.χ. με την αύξηση της συνολικής ζήτησης, παρά μόνο για όσο χρονικό διάστημα θα υπήρχε επιτάχυνση του πληθωρισμού^[25]. Αργότερα μάλιστα υποστήριξε ότι η αγορά θα προσαρμοστεί ακόμα και στην επιτάχυνση και θα απαιτείται θετική 3η, ίσως και 4η, παράγωγος προκειμένου να διατηρηθεί το επίπεδο της απασχόλησης. Ουσιαστικά υποστήριξε ότι η καμπύλη Φίλλιπς είναι μακροπρόθεσμα σταθερή και κατακόρυφη και προέβλεψε το φαινόμενο που έμελλε να γίνει γνωστό ως στασιμοπληθωρισμός^[26] . Παρ’ όλο που ήταν αντίθετος στην ύπαρξη του συστήματος της Ομοσπονδιακής (Κεντρικής) Τράπεζας, ο Φρίντμαν υποστήριξε ότι, δεδομένης της ύπαρξής της, μια σταθερή, μικρή επέκταση της προσφοράς χρήματος θα ήταν η μόνη σοφή πολιτική^[27].

Ο Φρίντμαν ήταν οικονομικός σύμβουλος του ρεπουμπλικανού Προέδρου των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέηγκαν. Η πολιτική του φιλοσοφία τόνιζε τα πλεονεκτήματα ενός οικονομικού συστήματος ελεύθερης αγοράς με ελάχιστη παρέμβαση. Κάποτε δήλωσε ότι ο ρόλος του στην κατάργηση της υποχρεωτικής θητείας στις ΗΠΑ ήταν το επίτευγμά του, για το οποίο ήταν περισσότερο υπερήφανος και η υποστήριξή του για τη σχολική επιλογή τον οδήγησε να συστήσει το Ίδρυμα Φρίντμαν για τη Σχολική Επιλογή. Στο βιβλίο του που εκδόθηκε το 1962, «Καπιταλισμός και Ελευθερία», ο Φρίντμαν υποστήριξε πολιτικές όπως ένας εθελοντικός στρατός, ισοτιμίες συναλλάγματος που καθορίζονται ελεύθερα, κατάργηση των ιατρικών αδειών, αρνητικό φόρο εισοδήματος και σχολικά κουπόνια^[28]. Οι ιδέες του για τη νομισματική πολιτική, τη φορολογία, τις ιδιωτικοποιήσεις και την απορρύθμιση επηρέασαν κυβερνητικές πολιτικές, ιδίως κατά τη δεκαετία του 1980. Η νομισματική του θεωρία επηρέασε την αντίδραση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας στην παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007-2008^[29]. Στον τομέα της στατιστικής, ο Φρίντμαν ανέπτυξε τη μέθοδο ανάλυσης της δειγματοληψίας στις ακολουθίες.

Στα έργα του Μίλτον Φρίντμαν περιλαμβάνονται πολλές μονογραφίες, βιβλία, επιστημονικά άρθρα, μελέτες, στήλες σε περιοδικά, τηλεοπτικά προγράμματα, βίντεο και διαλέξεις και καλύπτουν μία ευρεία γκάμα από θέματα σχετικά με τη μακροοικονομική, τη μικροοικονομική, την οικονομική ιστορία και ζητήματα δημόσιας πολιτικής. Τα βιβλία και τα δοκίμιά του έχουν διαβασθεί πολύ και είχαν διεθνή επιρροή, μεταξύ άλλων και σε πρώην κομμουνιστικά κράτη^{[30][31][32][33]}.

Βιογραφία

Ο Φρίντμαν γεννήθηκε στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Γονείς του ήταν ο Ιένο Σαούλ Φρίντμαν και η Σάρα Έτελ (το γένος Λάνταου)^[34], Εβραίοι μετανάστες από το Μπέρεγκσας της Ρουθηνίας στο Βασίλειο της Ουγγαρίας (το σημερινό Μπερέχοβε της Ουκρανίας). Και οι δύο γονείς του εργάζονταν ως έμποροι ρούχων και υφασμάτων. Λίγο καιρό μετά τη γέννηση του Μίλτον, η οικογένεια μετακόμισε στο Ρόουεϊ του Νιού Τζέρσεϊ. Ως έφηβος, ο Φρίντμαν τραυματίστηκε σε τροχαίο ατύχημα, γεγονός που του άφησε και σημάδι στο άνω χείλος^[35]. Υπήρξε προικισμένος μαθητής, και ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο δημόσιο σχολείο του Ρόουεϊ το 1928, λίγο πριν συμπληρώσει την ηλικία των 16 ετών^[36][37].

Ο Φρίντμαν αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο Ράτγκερς το 1932, όπου εξειδικεύτηκε στα Μαθηματικά και τα Οικονομικά, σκοπεύοντας αρχικά να ακολουθήσει καριέρα αναλογιστή. Κατά τη φοίτησή του στο Ράτγκερς, ο Φρίντμαν επηρεάστηκε από δύο καθηγητές οικονομικών, τους Άρθουρ Φ. Μπερνς και Χόμερ Τζόουνς. Αυτοί τον έπεισαν ότι η σύγχρονη οικονομική επιστήμη θα μπορούσε να βοηθήσει στον τερματισμό της «Μεγάλης Ύφεσης».

Στον Φρίντμαν προσφέρθηκαν δύο υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές μετά την αποφοίτησή του από το Ράτγκερς – μία στα μαθηματικά από το πανεπιστήμιο Μπράουν, και μία στα οικονομικά από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου^[38]. Διάλεξε τη δεύτερη, ολοκληρώνοντας το Μάστερ του το 1933. Επηρεάστηκε έντονα από τους Τζέηκομπ Βάινερ, Φρανκ Νάιτ και Χένρυ Σίμονς. Επιπλέον, στο Σικάγο γνώρισε και τη μέλλουσα σύζυγό του, την οικονομολόγο Ρόουζ Ντιρέκτορ. Το ακαδημαϊκό έτος 1933-1934 σπούδασε στατιστική με μεταπτυχιακή υποτροφία στο πανεπιστήμιο Κολούμπια, κοντά στον περίφημο στατιστικολόγο και οικονομολόγο Χάρολντ Χόουτελινγκ. Επέστρεψε στο Σικάγο το επόμενο ακαδημαϊκό έτος (1934-1935), όπου και εργάστηκε ως βοηθός ερευνητής υπό τον Χένρυ Σουλτς, ο οποίος τότε εργαζόταν πάνω στη Θεωρία και Μέτρηση της Ζήτησης. Τη χρονιά εκείνη, ο Φρίντμαν απέκτησε φιλικές σχέσεις με τους Τζωρτζ Στίγκλερ και Γ. Άλεν Γουάλις. Όπως αποδείχτηκε αργότερα, οι φιλίες αυτές θα κρατούσαν για το υπόλοιπο της ζωής των τριών ανδρών^[39].

Δημόσια Υπηρεσία

Στην αρχή της καριέρας του, ο Φρίντμαν δεν μπορούσε να βρει ακαδημαϊκή εργασία, οπότε το 1935 ακολούθησε τον φίλο του Γ. Άλεν Γουάλις στην Ουάσινγκτον, όπου το New Deal του Φραγκλίνου Ρούζβελτ ήταν «σωτήριο» για πολλούς νέους οικονομολόγους^[40]. Σε αυτό το στάδιο, ο Φρίντμαν είπε πως αυτός και η γυναίκα του «θεωρούσαν πως τα προγράμματα δημιουργίας θέσεων εργασίας, όπως το Works Proggress Administration (WPA), το Civilian Conservation Corps (CCC) και το Public Works Administration (PWA), ως σωστή αντίδραση για την κρίσιμη κατάσταση», αλλά «μέτρα όπως η ρύθμιση των τιμών και μισθών από την National Recovery Administration και την Agricultural Adjustment Act όχι»^[41]. Προοικονομώντας τις μετέπειτα ιδέες του, πίστευε πως οι έλεγχοι των τιμών διατάρασσαν έναν πολύ σημαντικό μηχανισμό ρύθμισης που βοηθούσε στην σωστή κατανομή των πόρων. Όντως, ο Φρίντμαν αργότερα δήλωσε πως όλη η κρατική παρέμβαση σχετικά με το New Deal ήταν «λάθος θεραπεία για λάθος ασθένεια», διότι απλά θα έπρεπε η προσφορά χρήματος να αυξηθεί αντί να μειωθεί^[42].

Στην έκδοση του βιβλίου «Νομισματική Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, 1867–1960» (A Monetary History of the United States, 1867–1960) ο Φρίντμαν και η Άννα Σβαρτς εκφράζουν την άποψη πως η Μεγάλη Ύφεση δημιουργήθηκε από την νομισματική συρρίκνωση, η οποία ήταν αποτέλεσμα της ελλιπούς πολιτικής που ακολούθησε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα και των συνεχών κρίσεων του τραπεζικού συστήματος^[43].

Κατά το 1935, άρχισε να εργάζεται για την Επιτροπή Εθνικών Πόρων (National Resources Committee), η οποία διεξήγαγε τότε μια έρευνα σχετικά με την μεγάλη καταναλωτική δαπάνη. Ιδέες από αυτήν την έρευνα προσαρτήθηκαν στην θεωρία του «Θεωρία της Καταναλωτικής λειτουργίας» (Theory of the Consumption Function). Ο Φρίντμαν ξεκίνησε να εργάζεται στο Εθνικό Κέντρο Οικονομικής Έρευνας (National Bureau of Economic Research) κατά την διάρκεια του φθινοπώρου του 1937 και βοήθησε τον Σάιμον Κούζνετς στο έργο του για το επαγγελματικό εισόδημα. Αυτή η δουλειά κατέληξε στην κοινή τους μελέτη «Εισόδημα από την Ελεύθερη Επαγγελματική Απασχόληση» (Incomes from Independent Professional Practice), η οποία εισήγαγε την ιδέα του μόνιμου και μεταβαλλόμενου εισοδήματος, ενός σημαντικού στοιχείου της «Υπόθεσης του Μόνιμου Εισοδήματος» που ο Φρίντμαν ανέλυσε σε βάθος την δεκαετία του '50. Το βιβλίο υποθέτει πως η πολιτική της επαγγελματικής αδειοδότησης περιορίζει τεχνητά την προσφορά υπηρεσιών και αυξάνει τις τιμές.

Κατά την διάρκεια του 1940, ο Φρίντμαν διορίσθηκε ως βοηθός καθηγητή διδάσκοντας οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν-Μάντισον, αλλά αντιμετώπισε αντισημιτικά περιστατικά στο Τμήμα Οικονομικών και αποφάσισε να επιστρέψει στην κρατική υπηρεσία^[44][45]. Από το 1941 ως το 1943 εργάστηκε πάνω στην πολιτική της φορολόγησης της περιόδου του πολέμου για την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, ως σύμβουλος ανώτατων αξιωματούχων του Θησαυροφυλακίου των ΗΠΑ (United States Department of the Treasury). Ως εκπρόσωπος τύπου του Θησαυροφυλακίου το 1942 υποστήριξε μια Κεϋνσιανική πολιτική φορολόγησης. Βοήθησε στη δημιουργία του συστήματος παρακράτησης φόρου από την μισθοδοσία, αφού η ομοσπονδιακή κυβέρνηση χρειαζόταν χρήματα άμεσα για την χρηματοδότηση του πολέμου^[46]. Αργότερα δήλωσε πως «δεν έχω καθόλου τύψεις για αυτό, αλλά πραγματικά εύχομαι να μην το είχαμε βρει αναγκαίο και να υπήρχε κάποιος τρόπος να καταργήσουμε την παρακράτηση τώρα^[47].

Στην αυτοβιογραφία του σχολιάζει ότι ήταν πλήρως κεϋνσιανός εκείνη την εποχή. Έως το 2006 όμως φαίνεται να άλλαξε γνώμη καθώς είπε: «Ξέρετε, είναι μυστήριο γιατί μερικοί νομίζουν ότι οι πολιτικές του Ρούζβελτ μάς έβγαλαν από την Κρίση. Το πρόβλημα ήταν ότι είχαμε αχρησιμοποίητες μηχανές και ανθρώπους. Πώς τους φέρνεις μαζί δημιουργώντας βιομηχανικά καρτέλ και διατηρώντας τις τιμές και τους μισθούς ψηλά;»

Ακαδημαϊκή καριέρα

Πρώϊμα χρόνια

Το 1940, ο Φρίντμαν αποδέχθηκε μία θέση στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin–Madison, αλλά αποχώρησε επειδή διαφώνησε με το σώμα των καθηγητών στο θέμα της ανάμιξης των ΗΠΑ στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Φρίντμαν πίστευε πως οι ΗΠΑ έπρεπε να αναμιχθούν στον πόλεμο^[48]. Το 1943, ο Friedman εντάχθηκε στο Τμήμα Πολεμικής Έρευνας του Πανεπιστημίου Κολούμπια (με επικεφαλής τους W. Allen Wallis και Harold Hotelling), όπου και πέρασε το υπόλοιπο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, εργαζόμενος σε θέματα μαθηματικής στατιστικής με εφαρμογή στο σχεδιασμό όπλων, τη στρατιωτική τακτική και σε μεταλλουργικά πειράματα^[48][49].

Έως τα τέλη του '40, ασχολήθηκε κυρίως με στατιστικά θέματα στην έρευνά του, όπως φαίνεται στη μελέτη του «Εισοδήματα από την αυτόνομη άσκηση επαγγέλματος» (Income from Independent Professional Practice), την οποία συνέγραψε μαζί με τον Σίμον Κούζνετς ως το 1940 και την υπέβαλε ως διδακτορική διατριβή το 1945. Το πανεπιστήμιο του απένειμε τον τίτλο του Διδάκτορα το 1946. Ο Φρίντμαν πέρασε το ακαδημαϊκό έτος 1945–1946 διδάσκοντας στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα (όπου εργαζόταν ο φίλος του, George Stigler). Στις 12 Φεβρουαρίου 1945, γεννήθηκε ο γιος του, Ντέιβιντ.

Πανεπιστήμιο του Σικάγου

Το 1946, ο Φρίντμαν αποδέχτηκε την πρόταση να διδάξει οικονομική θεωρία στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου (θέση η οποία άνοιξε λόγω της μετάβασης του πρώην καθηγητή του Jacob Viner στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον). Ο Φρίντμαν εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου για τα επόμενα 30 έτη. Εκεί συνεισέφερε στην δημιουργία μιάς επιστημονικής κοινότητας από την οποία προέκυψε ένας αριθμός κατόχων βραβείου Νόμπελ, η οποία έγινε γνωστή ως «Σχολή του Σικάγου» (Chicago School). Η Σχολή του Σικάγου χαρακτηριζόταν από την απόλυτη εμπιστοσύνη στην ικανότητα αυτορρύθμισης της αγοράς και τη δυσπιστία σε κάθε μορφής κρατικό παρεμβατισμό, είχε δε μεγάλη επιρροή στα οικονομικά και στο Δίκαιο Κατά των Περιορισμών του Ανταγωνισμού.

Την ίδια εποχή, ο Arthur F. Burns, ο οποίος τότε ήταν επικεφαλής του Εθνικού Γραφείου Οικονομικής Έρευνας, ζήτησε από τον Φρίντμαν να επιστρέψει σε αυτό. Αποδέχθηκε την προσφορά και ανέλαβε την ευθύνη της έρευνας του Γραφείου επί του ρόλου των χρημάτων στον κύκλο των επιχειρήσεων. Ως αποτέλεσμα ξεκίνησε το «Εργαστήριο Χρημάτων και Τραπεζικής» (το «Εργαστήριο του Σικάγου») το οποίο προώθησε την αναβίωση των νομισματικών μελετών. Κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1940, ο Φρίντμαν ξεκίνησε μια συνεργασία με την Άννα Σβαρτς, ιστορικό της οικονομίας στο Γραφείο, η οποία οδήγησε στην δημοσίευση το 1963 ενός βιβλίου το οποίο έγραψαν από κοινού, τη «Νομισματική Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, 1867–1960» (A Monetary History of the United States, 1867–1960).

Ο Φρίντμαν πέρασε το ακαδημαϊκό έτος 1954–1955 ως υπότροφος Fulbright στο Κολέγιο Gonville and Caius College του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ. Την εποχή εκείνη οι καθηγητές οικονομικών του Κέμπριτζ χωρίζονταν σε μία Κεϋνσιανή πλειοψηφία (η οποία περιελάμβανε και τους Joan Robinson και Richard Kahn) και μία αντί-Κεϋνσιανή μειοψηφία (με επικεφαλής τον Dennis Robertson). Ο Φρίντμαν είκαζε ότι έλαβε την υποτροφία επειδή καμία από τις δύο αυτές ομάδες δεν αποδεχόταν τις απόψεις του. Αργότερα, οι εβδομαδιαίες στήλες του στο περιοδικό Newsweek (1966–84) διαβάζονταν από πολλούς και επηρέαζαν όλο και περισσότερους πολιτικούς και επιχειρηματίες^[50]. Μεταξύ του 1968 και του 1978, αυτός και ο Paul Samuelson συμμετείχαν στη Σειρά Οικονομικών Κασσετών, μια σειρά που εκδιδόταν δύο φορές την εβδομάδα και στις οποίες ο οικονομολόγος συζητούσε τα επίκαιρα θέματα των ημερών για περίπου ένα ημίωρο^[51][52].

Ο Φρίντμαν ήταν οικονομικός σύμβουλος του ρεπουμπλικανού υποψηφίου για την προεδρία των ΗΠΑ Barry Goldwater το 1964.

Βραβείο Νόμπελ στις οικονομικές επιστήμες

Ο Φρίντμαν κέρδισε το 1976 το Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών, ως ο μοναδικός αποδέκτης τη χρονιά εκείνη, «για τα επιτεύγματά του στα πεδία της ανάλυσης της κατανάλωσης, τη νομισματική ιστορία και θεωρία και για το ότι απέδειξε την πολυπλοκότητα των πολιτικών σταθεροποίησης»^[19].

Αποστρατεία

Το 1977, σε ηλικία 65 ετών, ο Φρίντμαν αποσύρθηκε από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου μετά από 30 χρόνια διδασκαλίας. Αυτός και η σύζυγός του μετακόμισαν στο Σαν Φρανσίσκο, όπου έγινε Επισκέπτης Μελετητής στην Federal Reserve Bank. Από το 1977, ήταν συνδεδεμένος με το Ίδρυμα Hoover στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Κατά το ίδιο έτος, ο Φρίντμαν είχε προσεγγιστεί από το δίκτυο Free To Choose και του ζητήθηκε να δημιουργήσει ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα όπου θα παρουσιάζει την οικονομική και κοινωνική του φιλοσοφία.

Ο Φρίντμαν και η σύζυγός του εργάστηκαν για αυτό το έργο τα τρία επόμενα χρόνια, και κατά τη διάρκεια του 1980, η σειρά των δέκα επεισοδίων, με τίτλο «Free To Choose» μεταδόθηκε από την Υπηρεσία Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης (PBS). Το βιβλίο που συνόδευσε τη σειρά (που συγγράφτηκε από τον Μίλτον και τη σύζυγό του, Ρόουζ), επίσης με τίτλο «Free To Choose», ήταν την ίδια χρονιά μέσα στα ευπώλητα βιβλία πεζού λόγου και από το 1980 και έκτοτε έχει μεταφραστεί σε 14 ξένες γλώσσες.

Ο Φρίντμαν υπηρέτησε ως ανεπίσημος σύμβουλος του Ρόναλντ Ρέηγκαν κατά τη διάρκεια προεδρικής εκστρατείας του 1980, και στη συνέχεια υπηρέτησε στην Επιτροπή Συμβούλων Οικονομικής Πολιτικής του Προέδρου για όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης Ρέηγκαν. Το 1988 τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Επιστημών και ο πρόεδρος Ρέηγκαν τον τίμησε με το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας. Ο Μίλτον Φρίντμαν είναι τώρα γνωστός ως ένας από τους πιο σημαντικούς οικονομολόγους του 20ου αιώνα^[53][54]. Καθ 'όλη τη δεκαετία του 1980 και του 1990, ο Φρίντμαν συνέχισε να γράφει άρθρα και να εμφανίζεται στην τηλεόραση. Έκανε αρκετές επισκέψεις στην Ανατολική Ευρώπη και την Κίνα, όπου επίσης συμβούλευε τις κυβερνήσεις τους. Ήταν, επίσης, για πολλά χρόνια διαχειριστής του οργανισμού Philadelphia Society^[55][56][57].

Προσωπική ζωή

Σύμφωνα με ένα άρθρο του 2007 στο περιοδικό Commentary, «οι γονείς του ήταν μετριοπαθείς [Εβραίοι], αλλά ο Φρίντμαν, μετά από μια έκρηξη πίστης στην παιδική του ηλικία, απέρριψε τη θρησκεία συνολικά»^[58]. Αυτοχαρακτηριζόταν ως αγνωστικιστής^[59].

Ο Φρίντμαν έγραψε εκτενώς για τη ζωή και τις εμπειρίες του, κυρίως το 1998 στα απομνημονεύματα με τη σύζυγό του, Ρόουζ, με τον τίτλο Two Lucky People. Πέθανε από καρδιακή προσβολή σε ηλικία 94 ετών, στις 16 Νοεμβρίου 2006, στο Σαν Φρανσίσκο^[60]. Άφησε πίσω του τη γυναίκα του, η οποία πέθανε στις 18 Αυγούστου 2009 και τα δυο παιδιά του, τον Ντέιβιντ, αναρχοκαπιταλιστή οικονομολόγο, και την Ζανέτ. Ο γιος του Ντέιβιντ, Πάτρι, ήταν εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Seasteading μεταξύ των ετών 2008 και 2011^[61].

Ακαδημαϊκή συνεισφορά

Οικονομικά

Ο Φρίντμαν ήταν περισσότερο γνωστός για το ότι αναβίωσε το ενδιαφέρον για την προσφορά χρήματος ως καθοριστικό παράγοντα της ονομαστικής αξίας της παραγωγής, δηλαδή, την ποσοτική θεωρία του χρήματος. Μονεταρισμός είναι το σύνολο των απόψεων που σχετίζονται με τη σύγχρονη ποσοτική θεωρία. Η προέλευσή του μπορεί να ανιχνευθεί πίσω στον 16ο αιώνα και την σχολή της Σαλαμάνκα ή και ακόμη παλαιότερα. Ωστόσο, η συνεισφορά του Φρίντμαν είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για τη σύγχρονη διάδοσή του. Συνέγραψε, μαζί με την Άννα Σβαρτς, την «Νομισματική Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, 1867-1960» (1963), η οποία ήταν μια έρευνα του ρόλου της προσφοράς χρήματος και της οικονομικής δραστηριότητας στην ιστορία των ΗΠΑ. Ένα εντυπωσιακό συμπέρασμα της έρευνάς τους αφορούσε τον τρόπο με τον οποίο οι διακυμάνσεις στην προσφορά χρήματος συμβάλλουν στις οικονομικές διακυμάνσεις. Αρκετές μελέτες στατιστικών παλινδρομήσεων μαζί με τον Ντέιβιντ Μάισελμαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 πρότειναν την προτεραιότητα της προσφοράς χρήματος έναντι των επενδύσεων και των κρατικών δαπανών στον προσδιορισμό της κατανάλωσης και της παραγωγής. Αυτές αμφισβήτησαν την επικρατούσα, αλλά σε μεγάλο βαθμό ανεπαλήθευτη άποψη για τη σχετική τους σημασία. Η εμπειρική έρευνα του Φρίντμαν και κάποια θεωρία υποστήριξαν το συμπέρασμα ότι η βραχυπρόθεσμη επίδραση μιας αλλαγής στην προσφορά χρήματος ήταν κυρίως στην παραγωγή, αλλά ότι η μακροπρόθεσμη επίδραση ήταν κυρίως στο επίπεδο των τιμών.

Ο Φρίντμαν υπήρξε ο κύριος υπερασπιστής της μονεταριστικής οικονομικής σχολής. Υποστήριζε ότι υπάρχει μια στενή και σταθερή σχέση μεταξύ του πληθωρισμού των τιμών και της προσφοράς χρήματος, κυρίως ότι ο πληθωρισμός των τιμών θα πρέπει να ρυθμίζεται μέσω νομισματικού αποπληθωρισμού ενώ ο αποπληθωρισμός των τιμών μέσω νομισματικού πληθωρισμού. Είναι διάσημος για το χαριτολόγημα ότι ο αποπληθωρισμός των τιμών μπορεί να καταπολεμηθεί με το «πέταγμα χρημάτων από ένα ελικόπτερο»^[62].

Τα επιχειρήματα του Φρίντμαν είχαν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση δημοφιλών ισχυρισμών ότι ο πληθωρισμός των τιμών εκείνης της εποχής ήταν αποτέλεσμα αυξήσεων της τιμής του πετρελαίου, ή αυξήσεων σε μισθούς. Όπως έγραψε:

Ο πληθωρισμός είναι πάντα και παντού ένα νομισματικό φαινόμενο

— Μίλτον Φρίντμαν, 1963^[63]

Ο Φρίντμαν απέρριψε τη χρήση της δημοσιονομικής πολιτικής ως εργαλείο διαχείρισης της ζήτησης και υποστήριξε ότι ο ρόλος της κυβέρνησης στην καθοδήγηση της οικονομίας θα πρέπει να περιοριστεί δραστικά. Έγραψε εκτενώς για τη Μεγάλη Ύφεση, την οποία ονόμασε ως Μεγάλη Συστολή, υποστηρίζοντας ότι είχε προκληθεί από ένα φυσιολογικό οικονομικό σοκ του οποίου η διάρκεια και σοβαρότητα αυξήθηκαν σημαντικά από την επακόλουθη συρρίκνωση της προσφοράς χρήματος που προκλήθηκε από τις άστοχες πολιτικές των διευθυντών της Ομοσπονδιακής Τράπεζας.

Η ομοσπονδιακή τράπεζα ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για την μετατροπή μιας, συνηθισμένου τύπου ύφεσης, έστω και κάπως σοβαρής έντασης, σε γενικευμένη καταστροφή. Αντί να χρησιμοποιήσει τις δυνατότητές της ώστε να αντισταθμίσει την οικονομική δυσπραγία, επέλεξε να μειώσει την κυκλοφορία του χρήματος κατά ένα τρίτο από το 1929 ως το 1933... μακριά από το να είναι μια αποτυχία της ελεύθερης αγοράς, η ύφεση ήταν μια τραγική αποτυχία της κυβέρνησης

— Μίλτον Φρίντμαν, Two Lucky People, 233^[64]

Ο Φρίντμαν υποστήριξε τον τερματισμό της κρατικής παρέμβασης στις αγορές συναλλάγματος, δίνοντας έτσι το έναυσμα για την συγγραφή μιας γιγάντιας βιβλιογραφίας γύρω από το θέμα, καθώς και προώθησε την πρακτική της ελεύθερης διακύμανσης των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Ο στενός φίλος του, Τζωρτζ Στίγκλερ, εξηγεί: «Όπως συνηθίζεται στην επιστήμη, δεν πέτυχε ολοκληρωτική νίκη, και ένας λόγος ήταν ότι η έρευνα οδηγούνταν κατά μήκος διαφορετικών γραμμών από τη θεωρία των ορθολογικών προσδοκιών, μια νεότερη προσέγγιση που αναπτύχθηκε από τον Ρόμπερτ Λούκας, επίσης στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου.^[65]

Ο Φρίντμαν ήταν επίσης γνωστός για την δουλειά του στην λειτουργία της κατανάλωσης και την υπόθεση του μόνιμου εισοδήματος, την οποία ο ίδιος αναφέρει ως την καλύτερη επιστημονική του εργασία^[66]. Σε αυτή αμφισβητείται ότι οι ορθολογικοί καταναλωτές θα ξόδευαν ένα ποσό ανάλογο προς αυτό που αντιλαμβάνονται ως μόνιμο εισόδημά τους. Έκτακτα κέρδη κατά κύριο λόγο θα αποταμιεύονταν. Αντίστοιχα και οι φορολογικές ελαφρύνσεις, καθώς οι ορθολογικοί καταναλωτές θα προεξοφλούσαν μελλοντικές φορολογικές αυξήσεις για την ισοσκέλιση των δημοσίων εσόδων. Άλλες σημαντικές συνεισφορές περιλαμβάνουν την κριτική του στην καμπύλη Φίλιπς και στη θεωρία του φυσικού ποσοστού ανεργίας (1968). Αυτή η κριτική συνέδεσε το όνομα του, μαζί με αυτό του Έντμουντ Φελπς, με την επίγνωση ότι οι πληθωριστικές πολιτικές δεν μπορούν μόνιμα να μειώσουν την ανεργία. Μπορεί η ανεργία προσωρινά να υποχωρήσει αν ο πληθωρισμός δεν είναι δομικός, αλλά μακροπρόθεσμα το επίπεδο της απασχόλησης θα καθοριστεί από τις τριβές και τις ατέλειες της αγοράς εργασίας.

Το δοκίμιο του Φρίντμαν «Η Μεθοδολογία των Θετικών Οικονομικών» (The Methodology of Positive Economics, 1953) προσέφερε το επιστημολογικό πλαίσιο για τις δικές του κατοπινές έρευνες και σε κάποιο βαθμό και σε αυτές της Σχολής του Σικάγου. Σε αυτό υποστήριξε πως η οικονομική ως επιστήμη θα πρέπει να είναι απαλλαγμένη από αξιολογικές κρίσεις για να είναι αντικειμενική. Επιπλέον, μια χρήσιμη οικονομική θεωρία θα πρέπει να κρίνεται όχι από την περιγραφικό της ρεαλισμό αλλά από την απλότητα και την αποτελεσματικότητά της ως μηχανισμός πρόβλεψης. Αυτό σημαίνει ότι οι μελετητές οφείλουν να μετρούν την ακρίβεια των προβλέψεών της, αντί την «ορθότητα των συμπερασμάτων» της. Το επιχείρημά του αυτό ήταν μέρος ενός ατέρμονου διαλόγου ανάμεσα σε στατιστικολόγους όπως οι Τζερζι Νόιμαν, Λέοναρντ Σαβατζ και Ρόναλντ Φίσερ^[67].

Στατιστική

Μια από τις διασημότερες συνεισφορές του στην στατιστική είναι η διαδοχική δειγματοληψία. Ο Φρίντμαν έκανε στατιστική εργασία στο τμήμα Πολεμικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Ο ίδιος κι οι συνεργάτες του επινόησαν μια δειγματοληπτική τεχνική, η οποία έμελλε να καταστεί, σύμφωνα με το The New Palgrave Dictionary of Economics, «η τυπική ανάλυση της επιθεώρησης ποιοτικού ελέγχου». Το ίδιο λεξικό προσθέτει: «Όπως με πολλές από τις συνεισφορές του Φρίντμαν, εκ των υστέρων μοιάζει εξαιρετικά απλό και προφανές το να εφαρμόσεις βασικές οικονομικές ιδέες στον ποιοτικό έλεγχο, αυτό όμως είναι ένα δείγμα της ιδιοφυΐας του^[68]».

Πολιτικές θέσεις

Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Federal Reserve)

Ο Φρίντμαν πίστευε πως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έπρεπε να καταργηθεί^[69], αλλά αν η ροή του χρήματος έπρεπε να ελέγχεται κεντρικά (όπως συμβαίνει με το σύστημα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας) ο προτιμότερος τρόπος για να γίνεται αυτό θα ήταν μέσω ενός μηχανικού συστήματος το οποίο θα αύξανε την ποσότητα του χρήματος με σταθερή ροή. Εν τούτοις, αντί για την ανάμιξη της κυβέρνησης στα πάντα, ήταν ανοικτός σε ένα μη–κυβερνητικό πρότυπο βασιζόμενο πραγματικά στον χρυσό, όπου το χρήμα θα παράγεται από την ιδιωτική αγορά: «Ένα πρότυπο βασιζόμενο πραγματικά στον χρυσό είναι πλήρως συμβατό με τις (κλασικές) φιλελεύθερες αρχές και εγώ είμαι απολύτως υπέρ εκείνων των μέτρων που θα προάγουν την ανάπτυξή του». Παρ’ όλα αυτά πρόσθεσε την ακόλουθη προειδοποίηση, «Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι αυτή η επισήμανση δεν αποτελεί έκκληση για την επιστροφή σε ένα πρότυπο χρυσού... Θεωρώ ότι η επιστροφή στο πρότυπο χρυσού δεν είναι ούτε επιθυμητή, ούτε εφικτή – με μόνη εξαίρεση ότι μπορεί να καταστεί εφικτή μόνο αν οι καταστροφικές προβλέψεις περί υπερπληθωρισμού υπό το ισχύον σύστημα αποδειχθούν ορθές»^[70]. Είπε ότι ο λόγος για τον οποίο κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό οφείλεται στο ότι «δεν υπάρχει καμία κυβέρνηση στον κόσμο η οποία θα ήθελε να παραδώσει τον έλεγχο της εσωτερικής νομισματικής της πολιτικής». Παρ’ όλα αυτά, αυτό θα μπορούσε να γίνει αν «μπορούσε να δημιουργηθεί ένας κόσμος στον οποίο ο προϋπολογισμός της κυβέρνησης θα αντιστοιχούσε στο 10% του εθνικού εισοδήματος, στον οποίο η οικονομία laissez-faire θα κυριαρχούσε, στον οποίοι οι κυβερνήσεις δεν θα αναμιγνύονταν με τις οικονομικές δραστηριότητες και στον οποίο οι πολιτικές απασχόλησης θα είχαν πεταχτεί στον κάλαθο των αχρήστων...^[70]».

Θεωρείται ότι ο Φρίντμαν έβλεπε με συμπάθεια την ελεύθερη τραπεζική^[71].

Ήταν επικριτικός όσον αφορά στην επιρροή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας στο επάγγελμα του οικονομολόγου. Σε επιστολή του, το 1993, προς τον καθηγητή οικονομικών του Πανεπιστημίου του Τέξας και πρώην ερευνητή της Επιτροπής Οικονομικών Υπηρεσιών της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Robert Auerbach, ο Φρίντμαν έγραφε:

Δεν μπορώ να διαφωνήσω μαζί σας ως προς το ότι να διαθέτει κανείς περί τους 500 οικονομολόγους δεν είναι καθόλου υγιές. Όπως αναφέρετε, δεν συμβάλλει στην ανεξάρτητη και αντικειμενική έρευνα. Εσείς και εγώ γνωρίζουμε ότι το υλικό το οποίο εκδόθηκε έχει λογοκριθεί. Εξίσου σημαντικό είναι και το ότι η θέση των οικονομολόγων στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα επέδρασε στο είδος της έρευνας την οποία διεξάγουν, κατευθύνοντάς την προς μη αμφιλεγόμενες τεχνικές δημοσιεύσεις επί των μεθόδων, εν αντιθέσει με ουσιαστικές δημοσιεύσεις επί των πολιτικών και των αποτελεσμάτων^[72].

Σχολική επιλογή

Σε άρθρο του που δημοσίευσε το 1955 με τίτλο «Ο ρόλος του κράτους στην εκπαίδευση» ο Φρίντμαν πρότεινε ένα συμπληρωματικό σύστημα προς τα σχολεία που λειτουργούνται από το κράτος με σχολεία που λειτουργούνται από ιδιώτες, αλλά χρηματοδοτούνται από το κράτος διαμέσου ενός συστήματος σχολικών κουπονιών^[73]. Μεταρρυθμίσεις παρόμοιες με αυτές που είχαν προταθεί στο άρθρο εφαρμόσθηκαν, για παράδειγμα, στη Χιλή το 1981 και στη Σουηδία το 1992^[74]. Το 1996 ο Φρίντμαν, μαζί με τη σύζυγό του, συνέστησαν το Ίδρυμα για τη Σχολική Επιλογή, για να υποστηρίξουν τη σχολική επιλογή και τα κουπόνια.

Υποχρεωτική στράτευση

Ο Φρίντμαν ήταν βασικός υποστηρικτής ενός εθελοντικού στρατού, δηλώνοντας ότι η υποχρεωτική στράτευση δεν ήταν συμβατή με μια ελεύθερη κοινωνία^[75][76]. Στο έργο του «Καπιταλισμός και Ελευθερία» υποστήριξε ότι η υποχρεωτική στρατολόγηση είναι άνιση και αυθαίρετη και εμποδίζει τους νέους άνδρες να διαμορφώσουν τη ζωή τους όπως θέλουν^[77]. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας Νίξον ήταν επικεφαλής της επιτροπής που είχε αποστολή να ερευνήσει τη μετατροπή σε ένα σώμα ενόπλων δυνάμεων αποτελούμενο από εθελοντές/ επαγγελματίες. Αργότερα δήλωνε ότι ο ρόλος του στην κατάργηση της υποχρεωτικής θητείας στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν το επίτευγμα, για το οποίο ήταν πιο υπερήφανος^[27]. Ο Φρίντμαν πίστευε, ωστόσο, ότι ένα κράτος μπορούσε να υποχρεώσει τους πολίτες του σε στρατιωτική εκπαίδευση, ώστε να είναι έφεδροι για την περίπτωση πολέμου^[77].

Εξωτερική πολιτική

Ο βιογράφος Λάρυ Έμπενσταϊν παρατήρησε μια στροφή, προϊόντος του χρόνου, στις απόψεις του Φρίντμαν από την υποστήριξη μιας περισσότερο επεμβατικής προς μια πιο προσεκτική εξωτερική πολιτική^[78]. Υποστήριξε την ανάμειξη των ΗΠΑ στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και αρχικά υποστήριξε μια σκληρή γραμμή κατά του κομμουνισμού, αλλά η στάση του μετριάσθηκε, όσο περνούσε ο χρόνος^[78]. Αντιτάχθηκε στον Πόλεμο του Κόλπου και τον Πόλεμο του Ιράκ^[78]. Σε μια συνέντευξή του, την Άνοιξη του 2006, ο Φρίντμαν είπε ότι το κύρος των ΗΠΑ στον κόσμο είχε πληγεί από τον πόλεμο του Ιράκ, αλλά ότι θα μπορούσε να ανακτηθεί, εάν το Ιράκ κατέληγε να γίνει ένα ειρηνικό ανεξάρτητο κράτος^[79].

Φιλελευθερισμός και Ρεπουμπλικανικό Κόμμα

Ο Φρίντμαν συνεργάστηκε από το 1981 ως μέλος του Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής με τον πρόεδρο Ρήγκαν. Το 1988 του απονεμήθηκε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας (Presidential Medal of Freedom) και το Εθνικό Μετάλλιο της Επιστήμης (National Medal of Science). Ισχυρίστηκε ότι φιλοσοφικά ήταν φιλελεύθερος (ελευθεριακός) αλλά ήταν μέλος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος για λόγους «σκοπιμότητας» (Είμαι φιλελεύθερος με μικρό «φ» και Ρεπουμπλικάνος με κεφαλαίο «Ρ». Και είμαι Ρεπουμπλικάνος με κεφαλαίο «Ρ» για λόγους σκοπιμότητας, όχι για λόγους αρχής). Όμως, είπε, «νομίζω ότι ο όρος Κλασικός Φιλελεύθερος μπορεί να μου αποδοθεί εξίσου εύκολα. Δεν με ενδιαφέρει ιδιαίτερα πως με αποκαλούν. Με ενδιαφέρει πολύ περισσότερο να κάνω τους ανθρώπους να σκέφτονται τις ιδέες παρά το πρόσωπο»^[80].

Δημόσια αγαθά και μονοπώλια

Ο Φρίντμαν υποστήριζε την κρατική παροχή κάποιων δημοσίων αγαθών που οι ιδιωτικές εταιρίες δεν θεωρούνται ικανές να παρέχουν. Ωστόσο, θεωρούσε ότι πολλές από τις υπηρεσίες που παρείχε το κράτος μπορούσαν να παρέχονται πολύ καλύτερα από τον ιδιωτικό τομέα. Πάνω απ’όλα πίστευε ότι αν κάποια αγαθά παράγονται από το κράτος, αυτό δεν θα έπρεπε να συνεπάγεται νομικό μονοπώλιο, δεν θα έπρεπε δηλαδή ο ανταγωνισμός από τον ιδιωτικό τομέα να απαγορεύεται. Για παράδειγμα γράφει:

Δεν υπάρχει κανένας τρόπος με τον οποίο μπορείς να δικαιολογήσεις το δημόσιο μονοπώλιο στα ταχυδρομεία. Μπορεί να υποστηριχθεί ότι η μεταφορά γραμμάτων είναι ένα τεχνικό μονοπώλιο και ότι ένα κρατικό μονοπώλιο είναι το μη χείρον. Εντός αυτού του πλαισίου, κάποιος θα μπορούσε ίσως να δικαιολογήσει την ύπαρξη κρατικού ταχυδρομείου, αλλά όχι τον παρόντα νόμο που καθιστά παράνομη για οποιονδήποτε άλλο τη μεταφορά γραμμάτων. Αν η διανομή γραμμάτων είναι ένα τεχνικό μονοπώλιο, κανείς άλλος δεν θα πετύχει ανταγωνιζόμενος το κράτος. Αν δεν είναι, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση θα έπρεπε να αναμειγνύεται. Ο μόνος τρόπος να το μάθουμε είναι να αφήσουμε άλλους ανθρώπους να δοκιμάσουν ελεύθερα -Μίλτον Φρίνμαν & Ρόουζ Ντ., Καπιταλισμός και Ελευθερία (Capitalism and Freedom, University of Chicago Press 1092, 29)

Κοινωνική ασφάλιση, προγράμματα πρόνοιας και αρνητικός φόρος εισοδήματος

Μετά το 1960 ο Φρίντμαν επιτέθηκε από φιλελεύθερη σκοπιά στην Κοινωνική Ασφάλιση υποστηρίζοντας ότι είχε προκαλέσει την εξάρτηση των πολιτών από το κράτος^[81].

Ο Φρίντμαν πρότεινε την αντικατάσταση του υπάρχοντος Αμερικανικού προνοιακού συστήματος από έναν αρνητικό φόρο εισοδήματος, ένα προοδευτικό σύστημα φορολόγησης στο οποίο οι φτωχοί θα λαμβάνουν ένα βασικό εισόδημα διαβίωσης από το κράτος^[82]. Σύμφωνα με τους New York Times, οι απόψεις του Φρίντμαν ως προς αυτό το ζήτημα βασίζονταν στην πεποίθηση ότι αν και οι «δυνάμεις της αγοράς...επιτυγχάνουν εκπληκτικά πράγματα, δεν μπορούν να διασφαλίσουν ότι η διανομή του εισοδήματος θα επιτρέπει σε όλους του πολίτες να καλύψουν τις βασικές οικονομικές τους ανάγκες»^[82].

Πολιτική για τα ναρκωτικά

Ο Φρίντμαν υποστήριξε επίσης ελευθεριακές πολιτικές, όπως την νομιμοποίηση των ναρκωτικών και της πορνείας. Κατά τη διάρκεια του 2005, ο Φρίντμαν και περισσότεροι από 500 άλλοι οικονομολόγοι υποστήριξαν τις συζητήσεις σχετικά με τα οικονομικά οφέλη από τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας^[83].

Δικαιώματα ΛΟΑΤ

Ο Φρίντμαν ήταν επίσης υποστηρικτής των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων^[84][85]. Συγκεκριμένα υποστήριξε τον γάμο των ατόμων του ιδίου φύλου, λέγοντας για το θέμα, «δεν πιστεύω ότι θα πρέπει να υπάρχει οποιαδήποτε διάκριση εις βάρος των ομοφυλόφιλων»^[85].

Οικονομική ελευθερία

Ο Μάικλ Γουόκερ του Ινστιτούτου Φρέιζερ και ο Φρίντμαν φιλοξένησαν μια σειρά από συνέδρια από το 1986 έως το 1994. Ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένας σαφής ορισμός της οικονομικής ελευθερίας και μια μέθοδος για τη μέτρησή της. Τελικά, αυτό είχε ως αποτέλεσμα την πρώτη έκθεση για την παγκόσμια οικονομική ελευθερία, «Η παγκόσμια οικονομική ελευθερία» (Economic Freedom in the World[1]). Αυτή η ετήσια έκθεση παρουσιάζει από τότε στοιχεία για πολυάριθμές μελέτες αξιολόγησης και έχει επηρεάσει την πολιτική σε διάφορα κράτη.

Μαζί με 16 άλλους διακεκριμένους οικονομολόγους αντιτάχθηκε στον νόμο περί επέκτασης των πνευματικών δικαιωμάτων (Copyright Term Extension Act) και κατέθεσε υπόμνημα στην υπόθεση Eldred v. Ashcroft.

Ο Φρίντμαν υποστήριξε την ισχυρότερη νομική (συνταγματική) προστασία των οικονομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, προκειμένου να προωθηθεί περαιτέρω η βιομηχανική-εμπορική ανάπτυξη και ευημερία και να στηριχθεί η δημοκρατία, η ελευθερία και το κράτος δικαίου γενικότερα στην κοινωνία^[86].

Διακρίσεις, αναγνώριση και επιρροή

Ο Τζωρτζ Νας, ένας από τους σημαντικούς ιστορικούς του αμερικανικού συντηρητικού κινήματος, είπε ότι από «το τέλος της δεκαετίας του '60, θεωρούνταν ως ο πιο αξιόλογος και εμβληματικός συντηρητικός ακαδημαϊκός στην χώρα, και ένας από τους ελάχιστους που τύγχαναν διεθνούς αναγνώρισης^[87]». Ο Φρίντμαν επέτρεψε στη φιλελεύθερη δεξαμενή σκέψης Cato Institute τη χρήση του ονόματός του για το διετές Βραβείο Μίλτον Φρίντμαν για την Προώθηση της Ελευθερίας από το 2001. Τέτοια βραβεία έλαβαν ο εκλιπών Βρετανός οικονομολόγος Πήτερ Μπάουερ το 2002, ο Περουβιανός οικονομολόγος Χερνάντο ντε Σότο το 2004, ο τ. Πρωθυπουργός της Εσθονίας, Μαρτ Λάαρ, το 2006, και ένας νεαρός φοιτητής από τη Βενεζουέλα, ο Γιον Γκοϊκοϊτσέα, το 2008. Η γυναίκα του, Ρόουζ, αδερφή του Άαρον Ντιρέκτορ, με την οποία ίδρυσε το «Ίδρυμα Φρίντμαν για την Εκπαιδευτική Επιλογή», υπηρέτησε στην επιτροπή διεθνών υποψηφιοτήτων για το βραβείο Φρίντμαν^[88][89]. Επίσης, ο Φρίντμαν ήταν αποδέκτης και του βραβείου Νόμπελ Οικονομίας.

Μετά τον θάνατο του Φρίντμαν, ο πρόεδρος του Χάρβαρντ, Λόρενς Σάμερς, απόκαλεσε τον Φρίντμαν ως τον «Μεγάλο Απελευθερωτή» λέγοντας «...κάθε τίμιος δημοκρατικός θα παραδεχτεί ότι όλοι μας είμαστε Φριντμανικοί». Επίσης, είπε ότι η μεγάλη και λαοφιλής προσφορά του Φρίντμαν ήταν ότι «έπεισε τους ανθρώπους για την αναγκαιότητα της λειτουργίας των ελεύθερων αγορών^[90].

Το 2013 ο Στήβεν Μουρ, μέλος της συντακτικής ομάδας της Wall Street Journal, είπε: «Το να μνημονεύεις τον πιο σεβαστό προασπιστή των οικονομικών της ελεύθερης αγοράς από την εποχή του Άνταμ Σμιθ έχει αρχίσει να μοιάζει με το να μνημονεύεις τη Βίβλο». Και πρόσθεσε: «υπάρχουν περιπτώσεις όπου βγαίνουν πολλαπλές και αλληλοσυγκρουόμενες ερμηνείες^[91]».

Χονγκ Κονγκ

Ο Φρίντμαν είπε κάποτε: «Αν θες να δεις τον καπιταλισμό σε δράση, πήγαινε στο Χονγκ Κονγκ»^[92]. Το 1990 έγραψε ότι η οικονομία του Χονγκ Κονγκ ήταν κατά πάσα πιθανότητα το καλύτερο παράδειγμα της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς^[93].

Ένα μήνα πριν τον θάνατό του έγραψε στην Wall Street Journal το άρθρο «Χονγκ Κονγκ Λάθος - Τι θα έλεγε ο Κόπερθγουάιτ;», ασκώντας κριτική στον Ντόλαντ Τσανγκ, τον επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας του Χονγκ Κονγκ, για την εγκατάλειψη του δόγματος της «θετικής μη-παρεμβατικότητας^[94]». Ο Τσανγκ αργότερα δήλωσε ότι απλώς μετέτρεψε το σλόγκαν της θετικής μη-παρεμβατικότητας σε «μεγάλες αγορές, μικρό κράτος», όπου το μικρό κράτος ορίζεται ως μικρότερο του 20% του ΑΕΠ. Κατά τη διάρκεια μιας αντιλογίας μεταξύ του Τσανγκ και του αντιπάλου του, Άλαν Λιονγκ, πριν τις εκλογές του 2007, ο Λιονγκ αναφέρθηκε στην αντιπαράθεση και αστειευόμενος κατηγόρησε τον Τσανγκ ότι εκνεύρισε τον Φρίντμαν μέχρι θανάτου.

Χιλή

Το 1975, δύο χρόνια μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα που έφερε τον στρατιωτικό δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ στην εξουσία και κατέλυσε την κυβέρνηση του Σαλβαδόρ Αγιέντε, η οικονομία της Χιλής βίωσε μια πολύ έντονη κρίση. Ο Φρίντμαν και ο Άρνολντ Χάρμπεργκερ αποδέχθηκαν μια πρόσκληση από ένα ιδιωτικό χιλιανό ίδρυμα να επισκεφθούν τη Χιλή και να μιλήσουν για τις αρχές της οικονομικής ελευθερίας^[95]. Πέρασε επτά ημέρες στη Χιλή δίνοντας μια σειρά διαλέξεων στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Χιλής και στο (Εθνικό) Πανεπιστήμιο της Χιλής. Μία από τις διαλέξεις είχε τον τίτλο «Η εύθραυστη ελευθερία» και, σύμφωνα με τον Φρίντμαν, «είχε ως αντικείμενο ακριβώς την απειλή της ελευθερίας από ένα συγκεντρωτικό στρατιωτικό καθεστώς»^[96].

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του ο Φρίντμαν συναντήθηκε με τον Πινοσέτ, ο οποίος του ζήτησε «τη γνώμη του για την οικονομική κατάσταση στη Χιλή και πολιτικές επιλογές».

Στις 21 Απριλίου 1975, σε μία επιστολή προς τον Πινοσέτ που ο Φρίντμαν έγραψε, ανταποκρινόμενος στο αίτημά του, ο Φρίντμαν θεωρούσε ότι «τα βασικά οικονομικά προβλήματα της Χιλής είναι ξεκάθαρα … ο πληθωρισμός και η προώθηση μιας υγιούς κοινωνικής οικονομίας της αγοράς»^[97]. Δήλωσε ότι «Υπάρχει μόνο ένας τρόπος, για να μηδενισθεί ο πληθωρισμός: με τη δραστική μείωση του ρυθμού αύξησης της ποσότητας του χρήματος ...» και ότι «η μείωση των κρατικών δαπανών είναι κατά πολύ ο πιο επιθυμητός τρόπος για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, επειδή … ενδυναμώνει τον ιδιωτικό τομέα και με τον τρόπο αυτό θέτει τα θεμέλια για υγιή οικονομική ανάπτυξη»^[97]. Ως προς το πόσο γρήγορα πρέπει να μηδενισθεί ο πληθωρισμός, ο Φρίντμαν ένιωθε ότι «για τη Χιλή, όπου ο πληθωρισμός καλπάζει με 10-20% το μήνα … η σταδιακή μείωση δεν είναι εφικτή. Θα χρειαζόταν μια τόσο επώδυνη εγχείρηση, που θα διαρκούσε τόσο πολύ, που ο ασθενής δεν θα επιβίωνε». Επιλέγοντας «μια βραχεία περίοδο υψηλότερης ανεργίας ...» ήταν το λιγότερο κακό ... και ότι «η εμπειρία της Γερμανίας, … της Βραζιλίας …, της μετα-πολεμικής προσαρμογής στις ΗΠΑ … όλες συνηγορούν υπέρ μιας θεραπείας σοκ». Στην επιστολή του ο Φρίντμαν πρότεινε να εφαρμοσθεί η θεραπεία σοκ μαζί με «... ένα πακέτο που θα εξουδετέρωνε την έκπληξη και θα ανακούφιζε τις περιπτώσεις έντονης δυστυχίας» και «... για να είμαι πιο συγκεκριμένος, ας διαγράψω τα περιεχόμενα μιας πρότασης πακέτου … που μπορεί να είναι ενδεικτικό», παρ' όλο που οι γνώσεις του για τη Χιλή ήσαν «πολύ περιορισμένες, για να μπορεί να είναι ακριβής ή πλήρης». Διαμόρφωσε ένα κατάλογο οκτώ νομισματικών και δημοσιονομικών μέτρων, που αποτέλεσαν την «ενδεικτική πρόταση», που περιελάμβαναν «την απομάκρυνση όσο περισσότερων εμποδίων γινόταν, τα οποία εμπόδισαν την αγορά. Για παράδειγμα, να ανασταλεί … η ισχύς του παρόντος νόμου κατά των απολύσεων εργαζομένων». Κλείνοντας, υποστήριξε ότι «Ένα τέτοιο πρόγραμμα σοκ θα μπορούσε να εκμηδενίσει τον πληθωρισμό σε μήνες». Στην επιστολή του υποστήριζε ότι η μείωση των δαπανών για να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα θα οδηγούσε σε μικρότερη μεταβατική ανεργία από την αύξηση των φόρων.

Ο Σέρχιο ντε Κάστρο, χιλιανός απόφοιτος της Σχολής του Σικάγου, έγινε Υπουργός Οικονομικών της Χιλής το 1975. Κατά τη διάρκεια της εξαετούς θητείας του οι ξένες επενδύσεις αυξήθηκαν, τέθηκαν περιορισμοί στις απεργίες και τα εργατικά συνδικάτα και το ΑΕΠ αυξανόταν κάθε χρόνο.^[98] Ένα πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών δημιουργήθηκε ανάμεσα στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Χιλής και το Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Πολλοί άλλοι απόφοιτοι της Σχολής του Σικάγου τοποθετήθηκαν σε κυβερνητικές θέσεις τα χρόνια του Πινοσέτ και μετά – άλλοι δίδαξαν το οικονομικό της δόγμα σε χιλιανά πανεπιστήμια. Όλοι αυτοί έγιναν γνωστοί ως «τα Παιδιά του Σικάγου».^[99]

Ο Φρίντμαν δεν άσκησε κριτική στη δικτατορία του Πινοσέτ εκείνο τον καιρό, ούτε στις δολοφονίες, τις παράνομες φυλακίσεις, τα βασανιστήρια ή άλλες παραβιάσεις που ήσαν ήδη ευρέως γνωστές τότε.^[100] Το 1976 ο Φρίντμαν υπερασπίσθηκε την ανεπίσημη θέση συμβούλου που κατείχε λέγοντας: «Δεν θεωρώ ότι είναι κακό ένας οικονομολόγος να παρέχει τεχνικές οικονομικές συμβουλές στη χιλιανή κυβέρνηση, όπως και δεν θα θεωρούσα ότι είναι κακό για ένα γιατρό να παρέχει τεχνικές ιατρικές συμβουλές στη χιλιανή κυβέρνηση για να βοηθήσει να νικηθεί μια επιδημία».^[101]

Ο Φρίντμαν υπερασπίσθηκε τις δραστηριότητές του στη Χιλή με το επιχείρημα ότι, κατά τη γνώμη του, η υιοθέτηση πολιτικών της ελεύθερης οικονομίας δεν βελτίωσε απλώς την οικονομική κατάσταση στη Χιλή, αλλά επίσης συνέβαλε στη βελτίωση του καθεστώτος του Πινοσέτ, αλλά και στην τελική μετάβαση σε δημοκρατική διακυβέρνηση κατά τη δεκαετία του 1990. Η ιδέα αυτή περιλαμβάνεται στον «Καπιταλισμό και Ελευθερία», όπου διακήρυξε ότι η οικονομική ελευθερία δεν είναι μόνο επιθυμητή καθ' αυτήν, αλλά επίσης αναγκαία συνθήκη για την πολιτική ελευθερία. Στο ντοκυμανταίρ του 1980 «Ελεύθερος να επιλέξεις» (Free to Choose) είπε τα παρακάτω: «Η Χιλή δεν είναι ένα σύστημα πολιτικής ελευθερίας και δεν εγκρίνω το σύστημα. Όμως οι άνθρωποι εκεί είναι περισσότερο ελεύθεροι από τους ανθρώπους σε κομμουνιστικές κοινωνίες, επειδή το κράτος έχει μικρότερο ρόλο … Οι συνθήκες ζωής των ανθρώπων τα τελευταία χρόνια βελτιώνονται και δεν χειροτερεύουν. Θα ήταν ακόμη καλύτερο να ξεφορτωθούν τη χούντα και να μπορούν να έχουν ένα ελεύθερο δημοκρατικό καθεστώς^[102][103]. Το 1984 ο Φρίντμαν δήλωσε ότι «ποτέ δεν παρέλειψε να ασκήσει κριτική στο πολιτικό σύστημα της Χιλής»^[96]. Το 1991 είπε: «Δεν έχω τίποτε θετικό να πω για το πολιτικό καθεστώς που επέβαλε ο Πινοσέτ. Ήταν ένα απαίσιο πολιτικό καθεστώς. Το πραγματικό θαύμα στη Χιλή ήταν ότι πόσο καλά τα πήγε οικονομικά – το πραγματικό θαύμα στη Χιλή ήταν ότι μια στρατιωτική δικτατορία ήταν πρόθυμη να παραβεί τις αρχές της και να υποστηρίξει ένα σύστημα ελεύθερης αγοράς σχεδιασμένο από πεπεισμένους υποστηρικτές της ελεύθερης αγοράς. […] Στη Χιλή η τάση για πολιτική ελευθερία, που προκλήθηκε από την οικονομική ελευθερία και την οικονομική επιτυχία που αυτή προκάλεσε, τελικώς κατέληξε σε ένα δημοψήφισμα που εισήγαγε την πολιτική δημοκρατία. Τώρα, επιτέλους, η Χιλή έχει και τα τρία: πολιτική ελευθερία, ανθρώπινη ελευθερία και οικονομική ελευθερία. Η Χιλή θα εξακολουθήσει να είναι ένα ενδιαφέρον πείραμα για να παρατηρούμε να δούμε εάν θα μπορέσει να διατηρήσει και τα τρία ή εάν, τώρα που έχει πολιτική ελευθερία, η πολιτική αυτή ελευθερία θα χρησιμοποιηθεί για να καταστρέψει ή να μειώσει την οικονομική ελευθερία»^[104]. Τόνισε ότι οι διαλέξεις που έδωσε στη Χιλή είχαν το ίδιο περιεχόμενο με τις διαλέξεις που έδωσε αργότερα στην Κίνα και σε άλλα σοσιαλιστικά κράτη^[105].

Στο ντοκυμανταίρ του PBS του 2000 «Κατακτώντας Κορυφές» (Commanding Heights, βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο) ο Φρίντμαν συνέχισε να υποστηρίζει ότι «οι ελεύθερες αγορές επρόκειτο να υποσκάψουν τον πολιτικό συγκεντρωτισμό και τον πολιτικό έλεγχο [του Πινοσέτ]^[106][107]» και ότι η κριτική για το ρόλο του στη Χιλή παρέβλεψε το βασικό του ισχυρισμό, ότι πιο ελεύθερες αγορές οδηγούσαν σε πιο ελεύθερους λαούς και ότι η ανελεύθερη οικονομία της Χιλής ήταν αυτή που είχε προκαλέσει τη στρατιωτική διακυβέρνηση. Ο Φρίντμαν ισχυρίσθηκε ότι η οικονομική φιλελευθεροποίηση που υποστήριζε προκάλεσε το τέλος της στρατιωτικής διακυβέρνησης και έφερε την ελευθερία στη Χιλή^[108].

Ισλανδία

Ο Φρίντμαν επισκέφθηκε την Ισλανδία το φθινόπωρο του 1984, συναντήθηκε με σημαντικούς Ισλανδούς και έδωσε μια διάλεξη στο Πανεπιστήμιο της Ισλανδίας σχετικά με την «τυραννία του στάτους κβο». Συμμετείχε σε μια ζωντανή τηλεοπτική συζήτηση την 31η Αυγούστου του 1984 με σοσιαλιστές διανοούμενους, συμπεριλαμβανομένου του Όλαφουρ Ράγκναρ Γκρίμσον, ο οποίος αργότερα εκλέχτηκε πρόεδρος της Ισλανδίας^[109]. Όταν παραπονέθηκαν ότι επιβλήθηκε χρέωση για την διάλεξη του στο Πανεπιστήμιο και ότι, μέχρι τώρα, οι διαλέξεις από επισκέπτες καθηγητές ήταν δωρεάν, ο Φρίντμαν απάντησε ότι οι προηγούμενες διαλέξεις δεν ήταν δωρεάν, με τη λογική έννοια ότι οι διαλέξεις έχουν κάποιο σχετικό κόστος. Αυτό που έχει σημασία είναι το αν οι συμμετέχοντες ή μη συμμετέχοντες καλύπτουν αυτά τα έξοδα. Ο Φρίντμαν πίστευε ότι ήταν δικαιότερο μόνο όσοι παρακολούθησαν τη διάλεξη να πληρώσουν. Σε αυτή τη συζήτηση ο Φρίντμαν ανέφερε, επίσης, ότι ο ίδιος δεν είχε λάβει καθόλου χρήματα για την διάλεξη.

Εσθονία

Παρά το γεγονός ότι ο Φρίντμαν δεν επισκέφθηκε ποτέ την Εσθονία, το βιβλίο του «Ελεύθερος να επιλέξεις» άσκησε μεγάλη επιρροή στη συνέχεια για τον Μαρτ Λάαρ, τον 32χρονο πρωθυπουργό αυτής της χώρας, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι ήταν το μόνο βιβλίο για την οικονομία που είχε διαβάσει πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του. Οι μεταρρυθμίσεις του Λάαρ είναι αυτές που συχνά πιστώνονται την μετατροπή της Εσθονίας από μια εξαθλιωμένη Σοβιετική Δημοκρατία στον «Τίγρη της Βαλτικής». Ένα πρωταρχικό στοιχείο του προγράμματος του Μαρτ Λάαρ ήταν εισαγωγή του «επίπεδου φόρου» (flat tax). Ο Μαρτ Λάαρ κέρδισε το βραβείο «Milton Friedman» το 2006 για την Προώθηση της Ελευθερίας, το οποίο απονέμεται από το Ινστιτούτο Cato^[110].

Ηνωμένο Βασίλειο

Μετά το 1950, ο Φρίντμαν ήταν συχνά προσκεκλημένος να δώσει διαλέξεις στην Μεγάλη Βρετανία, και από τη δεκαετία του 1970 οι ιδέες του είχαν κερδίσει ιδιαίτερη προσοχή σε συντηρητικούς κύκλους. Για παράδειγμα, ήταν τακτικός ομιλητής στο Ινστιτούτο Οικονομικών Υποθέσεων (IEA), μια φιλελεύθερη δεξαμενή σκέψης. Η συντηρητική πολιτικός Μάργκαρετ Θάτσερ παρακολουθούσε στενά τα προγράμματα του IEA και τις ιδέες του και συναντήθηκε με τον Φρίντμαν εκεί το 1978. Επίσης επηρέασε έντονα τον Keith Joseph, ο οποίος έγινε ο ανώτερος σύμβουλος της Θάτσερ για οικονομικές υποθέσεις, καθώς και τους Alan Walters και Patrick Minford, δύο άλλους βασικούς συμβούλους. Σημαντικές εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένων των Daily Telegraph, The Times και The Financial Times διέδιδαν τις μονεταριστικές ιδέες του Φρίντμαν σε Βρετανούς υψηλής επιρροής. Οι ιδέες του Φρίντμαν επηρέασαν έντονα την Θάτσερ και τους συμμάχους της, όταν έγινε πρωθυπουργός το 1979^[111][112].

Κριτική

Ο οικονομέτρης Ντέηβιντ Χέντρυ άσκησε κριτική σε ένα μέρος του βιβλίου που έγραψαν το 1982 ο Φρίντμαν με την Άννα Σβαρτς με τίτλο «Νομισματικές τάσεις»^[113]. Όταν ρωτήθηκε σχετικώς σε μια συνέντευξη στην ισλανδική τηλεόραση το 1984, ο Φίντμαν είπε ότι η κριτική ίσχυε για ένα διαφορετικό πρόβλημα από αυτό που είχαν αντιμετωπίσει ο ίδιος με την Σβαρτς και δεν ήταν, για το λόγο αυτό, σχετική^[114] και επίσης επισήμανε ότι μέχρι τότε (το 1984) δεν υπήρχε ουσιαστική ομότιμη αξιολόγηση μεταξύ των οικονομετρών για το έργο του Χέντρυ^[115]. Το 2006 ο Χέντρυ δήλωσε ότι ο Φρίντμαν είχε διαπράξει «σοβαρά σφάλματα» εξαιτίας εσφαλμένης κατανόησης με αποτέλεσμα «ο λόγος που είχε αναφέρει για τη ζήτηση χρήματος στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαν υπερεκτιμηθεί κατά σχεδόν 100%» και είπε ότι, σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 1991 με τον Νηλ Έρικσσον^[116], είχε καταρρίψει «σχεδόν οποιοδήποτε εμπειρικό ισχυρισμό … είχε προβληθεί για τη ζήτηση χρήματος στο Ηνωμένο Βασίλειο» από τον Φρίντμαν και την Σβαρτς^[117]. Μια μελέτη του 2004 επικαιροποίησε και επιβεβαίωσε την ορθότητα των ευρημάτων των Χέντρυ – Έρικσσον μέχρι το 2000^[118].

Πωλ Κρούγκμαν

Μετά το θάνατο του Φρίντμαν το 2006, ο κεϋνσιανός και τιμημένος με Νόμπελ Πωλ Κρούγκμαν επαίνεσε τον Φρίντμαν ως ένα «μεγάλο οικονομολόγο και σπουδαίο άντρα» και παραδέχθηκε τις πολλές, ευρέως αποδεκτές, συνεισφορές του στα εμπειρικά οικονομικά. Παρόλα ταύτα, ο Κρούγκμαν άσκησε κριτική στον Φρίντμαν, γράφοντας ότι «πολύ εύκολα ολίσθαινε στο να υποστηρίζει τόσο ότι οι αγορές πάντοτε λειτουργούν και ότι μόνον οι αγορές λειτουργούν. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρει κανείς περιπτώσεις, στις οποίες ο Φρίντμαν παραδεχόταν την πιθανότητα οι αγορές να κάνουν σφάλμα, ή όπου η κρατική παρέμβαση θα μπορούσε να υπηρετήσει ένα χρήσιμο σκοπό»^[119].

Δόγμα του Σοκ

Στο βιβλίο της «Το Δόγμα του Σοκ» η συγγραφέας και κοινωνική ακτιβίστρια Ναόμι Κλάιν κριτίκαρε τον οικονομικό φιλελευθερισμό του Φρίντμαν, ταυτίζοντάς τον με τις αρχές που οδήγησαν την οικονομική ανασυγκρότηση που ακολούθησε τα στρατιωτικά πραξικοπήματα σε χώρες όπως η Χιλή, η Αργεντινή, άλλες Λατινοαμερικανικές χώρες και η Ινδονησία. Βασιζόμενοι στις εκτιμήσεις τους ως προς την έκταση, στην οποία αυτά που η ίδια αποκαλεί «νεοφιλελεύθερες πολιτικές» οδήγησαν σε διαφορές στο εισόδημα και ανισότητα, τόσο η Κλάιν, όσο και ο Νόαμ Τσόμσκυ έχουν υποστηρίξει ότι ο κύριος ρόλος αυτού που αποκαλούν «νεοφιλελευθερισμό» ήταν ένα ιδεολογικό προκάλυμμα για τη συγκέντρωση κεφαλαίου από τις πολυεθνικές εταιρείες^[120]. Η συγγραφέας αποδίδει στον Φρίντμαν αυτό που ονομάζει «θεωρία του δόγματος του σοκ» ή «θεραπείας σοκ» που βασίζεται στην ιδέα ότι μια οικονομική κρίση ή ένα γεγονός καταστροφής ή πολέμου είναι η ευκαιρία για μεγάλες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις σε ένα κράτος. Η επιτυχία της πολιτικής αυτής βασίζεται στο γεγονός ότι ο φόβος και οι ενοχές για τα αποτελέσματα της κρίσης ή της καταστροφής κάνει τους πολίτες ανεκτικούς και απαθείς σε επαναλαμβανόμενες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις ακριβώς επειδή πιστεύουν ότι κάτι χειρότερο έρχεται. Αρκετοί πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο συνέβη και στη Μεγάλη Βρετανία επί πρωθυπουργίας Μάργκαρετ Θάτσερ με αφορμή τον πόλεμο στα Φώκλαντ, ενώ έτσι εξηγούν και την οικονομική κρίση στην Ελλάδα μετά το 2009.

Δικτατορία Πινοσέτ

Δες και σχετικό κεφάλαιο: Χιλή

Η απήχηση της Σχολής του Σικάγου στη συντηρητική πολιτική παράταξη έφτασε στο απόγειό της επί προεδρίας Ρόναλντ Ρήγκαν και πρωθυπουργίας Μάργκαρετ Θάτσερ^[121]. Οι αντιλήψεις δε αυτής της Σχολής εφαρμόστηκαν σε κάποιο βαθμό στη Χιλή, μετά την ανατροπή της εκλεγμένης σοσιαλιστικής κυβέρνησης του Σαλβαδόρ Αγιέντε και την επιβολή της δικτατορίας του Α. Πινοσέτ το 1973. Γι'αυτό το λόγο, ορισμένοι φτάνουν στο σημείο να ταυτίζουν «Τα παιδιά από το Σικάγου», όπως ονομάζουν τη Σχολή, με το δικτατορικό καθεστώς. Για παράδειγμα, ο χιλιανός οικονομολόγος Ορλάντο Λετελιέ υποστήριξε ότι η δικτατορία του Πινοσέτ κατέληξε σε καταπίεση, εξαιτίας της λαϊκής αντίθεσης προς τις πολιτικές της Σχολής του Σικάγου στη Χιλή.^[122]

Μετά από μια ομιλία του το 1991 για τη νομιμοποίηση των ναρκωτικών, ο Φρίντμαν απήντησε σε ένα ερώτημα για την ανάμειξή του με το καθεστώς του Πινοσέτ, λέγοντας ότι δεν ήταν ποτέ σύμβουλος του Πινοσέτ (πράγμα που επίσης ανέφερε στη συνέντευξή του στην Ισλανδία το 1984^[96]), αλλά ότι μια ομάδα φοιτητών του στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου είχε αναμειχθεί στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις της Χιλής. Ο Φρίντμαν απέδωσε στις μεταρρυθμίσεις αυτές υψηλά επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης και την εγκατάσταση της δημοκρατίας που επήλθε, μετά από αυτές, στη Χιλή^[123][124].

Παραπομπές

• Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
• Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11903625k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
• (Αγγλικά) SNAC. w6rf67mc. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
• «Milton Friedman, economist, dies aged 94». 16  Νοεμβρίου 2006.
• archive.org/details/openmind_ep494.
• www.legacy.com/obituaries/sfgate/obituary.aspx?pid=173292483.
• www.theguardian.com/business/2006/nov/16/usnews.internationalnews.
• www.nbcnews.com/id/wbna15750712.
• (Αγγλικά) Find A Grave. 16673483. Ανακτήθηκε στις 11  Ιανουαρίου 2022.
• «Pinochet - Thatcher's ally». 22  Οκτωβρίου 1998.
• «Brooklyn College Firsts: Marshall and Rhodes». 12  Δεκεμβρίου 1991.
• Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11903625k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
• Roger Wesley Hoerl: «Statistical Thinking and Methods in Quality Improvement: A Look to the Future». Statistical Thinking and Methods in Quality Improvement: A Look to the Future. 7  Ιουνίου 2010. σελ. 119-129.
• «The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1976». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2021.
• www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam. Ανακτήθηκε στις 6  Απριλίου 2023.
• «Schmidt, Friedman, Cousteau, 8 Others Receive Honoraries at Commencement». Schmidt, Friedman, Cousteau, 8 Others Receive Honoraries at Commencement. 7  Ιουνίου 1979.
• (Αγγλικά) Scientific Legacy Database. Institute of Mathematical Statistics. imstat.org/scientific-legacy-database/. Ανακτήθηκε στις 16  Δεκεμβρίου 2022.
• «The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1976». NobelPrize.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2021.
• «Milton Friedman on nobelprize.org». Nobel Prize. 1976. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Davis, William L, Bob Figgins, David Hedengren, και Daniel B. Klein. "Economic Professors' Favorite Economic Thinkers, Journals, and Blogs", Econ Journal Watch 8(2): 126–146, Μάιος 2011.
• «Milton Friedman, a giant among economists». The Economist. 23 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• «Milton Friedman». Commanding Heights. PBS. 1 Οκτωβρίου 2000. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2011.
• «Milton Friedman—Economist as Public Intellectual». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2014.
• Mark Skousen (28 Φεβρουαρίου 2009). The Making of Modern Economics: The Lives and Ideas of the Great Thinkers. M.E. Sharpe. σελ. 407. ISBN 0-7656-2227-0.
• Μεταξύ των μακροοικονομολόγων, το «φυσικό» επίπεδο αντικαταστάθηκε σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό από το NAIRU του James Tobin, το επίπεδο της ανεργίας σε καθεστώς μη επιταχυνόμενου πληθωρισμού, το οποίο θεωρήθηκε ότι δημιουργεί λιγότερες συγχύσεις.
• Ο νομπελίστας οικονομολόγος Πωλ Κρούγκμαν δήλωσε ότι «το 1968 σε ένα από τα πιο σημαντικά κατορθώματα των μεταπολεμικών οικονομικών, ο Φρίντμαν όχι μόνο απέδειξε γιατί τα προφανή συγκοινωνούντα δοχεία που ενσωμάτωνε η καμπύλη Φίλλιπς ήταν λάθος, αλλά προέβλεψε και την ανάδυση του συνδυασμού πληθωρισμού και υψηλής ανεργίας, αυτού που ονομάστηκε στασιμοπληθωρισμός» Paul Krugman, Peddling Prosperity: Economic Sense and Nonsense in an Age of Diminished Expectations (1995) σελ. 43 online
• Doherty, Brian (1 Ιουνίου 1995). «Best of Both Worlds». Reason Magazine. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2009.
• Milton Friedman (1912–2006)
• Bullock, Penn (17 Νοεμβρίου 2009). «Bernanke's Philosopher». Reason Magazine. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2010.
• "Capitalism and Friedman" (editorial), The Wall Street Journal 17 Νοεμβρίου 2006
• Βάτσλαβ Κλάους (29 Ιανουαρίου 2007). «Remarks at Milton Friedman Memorial Service». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2008.
• Johan Norberg, Defaming Milton Friedman: Naomi Klein's disastrous yet popular polemic against the great free market economist, Reason Magazine, Washington, D.C., Οκτ. 2008
• Friedman 1999, σελ. 506
• Who's who in American Jewry. 1980.
• Alan O. Ebenstein, Milton Friedman: a biography (2007) σελ. 10.
• Eamonn Butler, Milton Friedman (2011) ch 1
• Alan O. Ebenstein, Milton Friedman: a biography (2007) pp. 5–12
• «Milton Friedman and his start in economics». Young America's Foundation. Αύγουστος 2006. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2012.
• Ebenstein, Milton Friedman: a biography (2007) σελ. 13–30
• Feeney, Mark (16 Νοεμβρίου 2006). «Nobel laureate economist Milton Friedman dies at 94». The Boston Globe. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Friedman 1999, σελ. 59
• «Right from the Start? What Milton Friedman can teach progressives» (PDF). J. Bradford DeLong. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Bernanke 2004, σελ. 7
• Friedman 1999, σελ. 42
• Friedman 1999, σελίδες 84–85
• Milton Friedman· Rose D. Friedman (1999). Two Lucky People: Memoirs. University of Chicago Press. σελίδες 122–23. ISBN 9780226264158.
• Doherty, Brian (Ιουνίου 1995). «Best of Both Worlds». Reason. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2010.
• «Milton Friedman Biography - Academy of Achievement». Achievement.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2014.
• Philip Mirowski (2002). Machine Dreams: Economics Becomes a Cyborg Science. Cambridge University Press. σελίδες 202–3. ISBN 9780521775267.
• CATO, "Letter from Washington," National Review, Σεπτέμβριος 19, 1980, τόμ. 32 τεύχος 19, σελ. 1119
• «Rose and Milton Friedman». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2014.
• Inventory of the Paul A. Samuelson Papers, 1933–2010 and undated | Finding Aids | Rubenstein Library
• «Milton Friedman: An enduring legacy». The Economist. 17 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Sullivan, Patricia (17 Νοεμβρίου 2006). «Economist Touted Laissez-Faire Policy». The Washington Post. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Milton Friedman – Biography | Cato Institute
• «Trustees». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2014.
• «Milton Friedman». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2014.
• Lanny Ebenstein, Milton Friedman Αρχειοθετήθηκε 2012-12-17 at Archive.is, Commentary, Μάιος 2007, σελ. 286.
• Asman, David (16 Νοεμβρίου 2006). «'Your World' Interview With Economist Milton Friedman». Fox News. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2011.
• Christie, Jim (16 Νοεμβρίου 2006). «Free market economist Milton Friedman dead at 94». Reuters. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Doherty, Brian (1 Ιουλίου 2009). «20,000 Nations Above the Sea; Is floating the last, best hope for liberty?». Reason Magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-09-17. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2009.
• Optimum Quantity of Money. Aldine Publishing Company. 1969. σελ. 4.
• Friedman, Milton. Inflation: Causes and Consequences. New York: Asia Publishing House.
• «Milton Friedman: END THE FED». Themoneymasters.com. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2014.
• Friedman, Milton (1969). Memoirs of an Unregulated Economist. Aldine Publishing Company. σελ. 4.
• «Charlie Rose Show». 26 Δεκεμβρίου 2005.
• David Teira, "Milton Friedman, the Statistical Methodologist," History of Political Economy (2007) 39#3 σελ. 511–527,
• «The Life and Times of Milton Friedman – Remembering the 20th century's most influential libertarian». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2014.
• «Η πρώτη μου προτίμηση θα ήταν να καταργήσω την Federal Reserve» στο YouTube
• Richard M. Ebeling.Monetary Central Planning and the State, Κεφάλαιο 27: Milton Friedman's Second Thoughts on the Costs of Paper Money Αρχειοθετήθηκε 2012-11-14 στο Wayback Machine.
• http://www.cato.org/sites/cato.org/files/serials/files/cato-journal/2008/5/cj28n2-12.pdf
• Ryan Grim (7 Σεπτεμβρίου 2009) Priceless: How The Federal Reserve Bought The Economics Profession, Huffington Post
• Leonard Ross και Richard Zeckhauser (Δεκέμβριος 1970). «Review: Education Vouchers». The Yale Law Journal 80 (2): 451–461. doi:10.2307/795126.
• Martin Carnoy (Αύγουστος 1998). «National Voucher Plans in Chile and Sweden: Did Privatization Reforms Make for Better Education?». Comparative Education Review 42 (3): 309–337. doi:10.1086/447510.
• Milton Friedman (1991). The War on Drugs. America's Drug Forum.
• Rostker, Bernard (2006). I Want You!: The Evolution of the All-Volunteer Force. Rand Corporation. σελ. 4. ISBN 978-0-8330-3895-1.
• Friedman, Milton (15 Νοεμβρίου 2002). Capitalism and Freedom. University Of Chicago Press. σελ. 36.
• Ebenstein, Lanny (2007). Milton Friedman: a biography. Νέα Υόρκη: St. Martin's Press. σελίδες 231–232. ISBN 978-0-230-60409-4.
• Ebenstein, Lanny (2007). Milton Friedman: a biography. New York: St. Martin's Press. σελ. 243. ISBN 978-0-230-60409-4.
• «Friedman and Freedom». Queen's Journal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2006. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008., Συνέντευξη με τον Peter Jaworski. The Journal, Queen's University, 15 Μαρτίου 2002 – Τεύχος 37, Τόμος 129
• Milton Friedman· Rose D. Friedman (1962). Capitalism and Freedom: Fortieth Anniversary Edition. U. of Chicago Press. σελίδες 182–87. ISBN 9780226264189.
• Frank, Robert H (2006-11-23). «The Other Milton Friedman: A Conservative With a Social Welfare Program». New York Times (The New York Times).
• «An open letter». Prohibition Costs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2012.
• «Milton Friedman». Liberal Democratic Party (Australia). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2013.
• Alan O. Ebenstein, Milton Friedman: A Biography (2007) σελ. 228
• «A New British Bill of Rights: The Case For, ISR Online Guide». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2014.
• Lanny Ebenstein (2007). Milton Friedman: A Biography. Palgrave Macmillan. σελ. 260.
• "Selection Committee Announced for the 2008 Milton Friedman Prize for Advancing Liberty," Cato Institute, 5 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε 4 Ιανουαρίου 2014.
• Milton Friedman Prize page στην ιστοσελίδα του Cato Institute. Ανακτήθηκε 5 Ιανουαρίου 2014.
• Summers, Larry (19 Νοεμβρίου 2006). «The Great Liberator». The New York Times.
• Stephen Moore, What Would Milton Friedman Say?" Wall Street Journal, 30 Μαΐου 2013, σελ. A13
• Ingdahl, Waldemar (22 Μαρτίου 2007). «Real Virtuality». The American. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Friedman, Milton· Friedman, Rose (1990). Free to Choose: A Personal Statement. Harvest Books. σελ. 34. ISBN 0-15-633460-7.
• Friedman, Milton (6 Οκτωβρίου 2006). «Dr. Milton Friedman». Opinion Journal. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Γράμμα του Arnold Harberger στον Stig Ramel όπως αναδημοσιεύτηκε στην Wall Street Journal στις 12/10/1976 και στο Two Lucky People: Memoirs By Milton Friedman, Rose D. Friedman. Παράρτημα A, σελ. 598–599. Προσβάσιμο στο books.google.com
• Milton Friedman (31 Αυγούστου 1984). Iceland Television Debate (Flash Video) (Television production). Ρέικιαβικ: Ισλανδική Κρατική Τηλεόραση. Συμβαίνει στα 009:48:00. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2010.
• Two Lucky People: Memoirs By Milton Friedman, Rose D. Friedman. Παράρτημα A, σελ. 591–593. Επιστολή του Φρίντμαν στον Πινοσέτ, 21 Απριλίου 1975.
• William Ray Mask II (Μάιος 2013). The Great Chilean Recovery: Assigning Responsibility For The Chilean Miracle(s) (Διδακτορική διατριβή). California State University, Fresno. hdl:10211.3/105425. Η παράμετρος |access-date= χρειάζεται |url= (βοήθεια)
• «Chile and the "Chicago Boys"». The Hoover Institution. Πανεπιστήμιο Στάνφορντ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2014.
• O'Shaughnessy, Hugh (11 Δεκεμβρίου 2006). «General Augusto Pinochet». The Independent. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Newsweek, 14 Ιουνίου 1976
• «Free to Choose Vol. 5». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Frances Fox Piven vs. Milton Friedman, Thomas Sowell, debate, 1980, YouTube.
• The Smith Center: Διάλεξη του Μίλτον Φρίντμαν Αρχειοθετήθηκε 2013-09-22 στο Wayback Machine., "Economic Freedom, Human Freedom, Political Freedom", του Μίλτον Φρίντμαν, εκφωνήθηκε την 1η Νοεμβρίου 1991.
• Friedman 1999, σελ. 600–601
• «Συνέντευξη με τον Jeffery Sachs για το «Θαύμα της Χιλής»». PBS. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• «Commanding Heights: Milton Friedman». PBS. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2008.
• «Milton Friedman interview». PBS. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Friedman, Milton; Grímsson, Ólafur Ragnar. Milton Friedman on Icelandic State Television in 1984.
• «Mart Laar». Cato Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• John F. Lyons (2013). America in the British Imagination: 1945 to the Present. Palgrave Macmillan. σελ. 102.
• Subroto Roy & John Clarke, eds., Margaret Thatcher's Revolution: How it Happened and What it Meant (Continuum 2005)
• David F. Hendry; Neil R. Ericsson (Οκτώβριος 1983). "Assertion without Empirical Basis: An Econometric Appraisal of 'Monetary Trends in ... the United Kingdom' των Μίλτον Φρίντμαν και Άννας Σβαρτς, " στο Monetary Trends in the United Kingdom, Bank of England Panel of Academic Consultants, Panel Paper No. 22, σελ. 45–101.

  Δες επίσης Federal Reserve International Finance Discussion Paper No. 270 (Δεκέμβριος 1985), το οποίο είναι αναθεωρημένη και συντομευμένη έκδοση των Hendry–Ericsson 1983.

• van Steven Moore, CMA (31 Αυγούστου 1984). «Milton Friedman - Iceland 2 of 8». YouTube. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2014.
• J. Daniel Hammond (2005). Theory and Measurement: Causality Issues in Milton Friedman's Monetary Economics. Cambridge U.P. σελίδες 193–99.
• David F. Hendry; Neil R. Ericsson (Ιούλιος 1989). «An Econometric Analysis of UK Money Demand in Monetary Trends in the United States and the United Kingdom των Μίλτον Φρίντμαν και Άννας Σβαρτς» (PDF). International Finance Discussion Papers: 355. Federal Reserve. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2013.
• Hendry, David F. (25 Απριλίου 2013). «Friedman's t-ratios were overstated by nearly 100%». ft.com. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2013.
• Escribano, Alvaro (2004). «Nonlinear error correction: The case of money demand in the United Kingdom (1878–2000)». Macroeconomic Dynamics 8 (1): 76–116. doi:10.1017/S1365100503030013.
  Escribano's approach had already been recognized by Friedman, Schwartz, Hendry et al. (σελ. 14 του pdf) as yielding significant improvements over previous money demand equations.
• The New York Review of Books, Who Was Milton Friedman?, 15 Φεβρουαρίου 2007
• Noam Chomsky (1999). Profit Over People: Neoliberalism and Global Order. Νέα Υόρκη: Seven Stories Press.
• Η απομυθοποίηση της απορρύθμισης στις αγορές Αρχειοθετήθηκε 2011-07-18 στο Wayback Machine., άρθρο από τον Economist, Καθημερινή, 25 Οκτωβρίου 2008.
• Orlando Letelier, "Economic Freedom's Awful Toll", The Nation, 28 Αυγούστου 1976.
• The Drug War as a Socialist Enterprise, Μίλτον Φρίντμαν, από το: Friedman & Szasz on Liberty and Drugs, με επιμέλεια και πρόλογο των Arnold S. Trebach και Kevin B. Zeese. Washington, D.C.: The Drug Policy Foundation, 1992.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Σύντομη βιογραφία του Μίλτον Φρίντμαν σε ελληνική ιστοσελίδα
• Τα κυριότερα μη-επιστημονικά του βιβλία
• Συνέντευξη του Μίλτον Φρίντμαν σε ελληνική ιστοσελίδα (Σεπτέμβριος 2006)

Άρθρα για τον Μίλτον Φρίντμαν

• Με τη Δύναμη των Αριθμών και τη Δύναμη των Ιδεών - Δημήτρης Σκάλκος
• Για μια ενοποιημένη θεωρία Ελευθερίας: Το κληροδότημα Friedman και ο επίκαιρος χαρακτήρας του στην αυγή του 21ο αιώνα. - Χάρης Πεϊτσίνης

Βιβλιογραφία

• "Professor Pigou's Method for Measuring Elasticities of Demand From Budgetary Data" The Quarterly Journal of Economics Vol. 50, No. 1 (Nov., 1935), pp. 151–163 JSTOR
• "Marginal Utility of Money and Elasticities of Demand," The Quarterly Journal of Economics Vol. 50, No. 3 (May, 1936), pp. 532–533 JSTOR
• "The Use of Ranks to Avoid the Assumption of Normality Implicit in the Analysis of Variance," Journal of the American Statistical Association Vol. 32, No. 200 (Dec., 1937), pp. 675–701 JSTOR
• "The Inflationary Gap: II. Discussion of the Inflationary Gap," American Economic Review Vol. 32, No. 2, Part 1 (Jun., 1942), pp. 314–320 JSTOR
• "The Spendings Tax as a Wartime Fiscal Measure," American Economic Review Vol. 33, No. 1, Part 1 (Mar., 1943), pp. 50–62 JSTOR
• Taxing to Prevent Inflation: Techniques for Estimating Revenue Requirements (Columbia U.P. 1943, 236pp) with Carl Shoup and Ruth P. Mack
• Income from Independent Professional Practice with Simon Kuznets (1945), Friedman's PhD thesis
• "Lange on Price Flexibility and Employment: A Methodological Criticism," American Economic Review Vol. 36, No. 4 (Sep., 1946), pp. 613–631 JSTOR
• "Utility Analysis of Choices Involving Risk" with Leonard Savage, 1948, Journal of Political Economy Vol. 56, No. 4 (Aug., 1948), pp. 279–304 JSTOR
• "A Monetary and Fiscal Framework for Economic Stability", 1948, American Economic Review, Vol. 38, No. 3 (Jun., 1948), pp. 245–264 JSTOR
• "A Fiscal and Monetary Framework for Economic Stability," Econometrica Vol. 17, Supplement: Report of the Washington Meeting (Jul., 1949), pp. 330–332 JSTOR
• "The Marshallian Demand Curve," The Journal of Political Economy Vol. 57, No. 6 (Dec., 1949), pp. 463–495 JSTOR
• "Wesley C. Mitchell as an Economic Theorist," The Journal of Political Economy Vol. 58, No. 6 (Dec., 1950), pp. 465–493 JSTOR
• "Some Comments on the Significance of Labor Unions for Economic Policy", 1951, in D. McC. Wright, editor, The Impact of the Union.
• "Commodity-Reserve Currency," Journal of Political Economy Vol. 59, No. 3 (Jun., 1951), pp. 203–232 JSTOR
• "Price, Income, and Monetary Changes in Three Wartime Periods," American Economic Review Vol. 42, No. 2, Papers and Proceedings of the Sixty-fourth Annual Meeting of the American Economic Association (May, 1952), pp. 612–625 JSTOR
• "The Expected-Utility Hypothesis and the Measurability of Utility", with Leonard Savage, 1952, Journal of Political Economy Vol. 60, No. 6 (Dec., 1952), pp. 463–474 JSTOR
• The Methodology of Positive Economics (1953)
• Essays in Positive Economics (1953)
• "Choice, Chance, and the Personal Distribution of Income," Journal of Political Economy Vol. 61, No. 4 (Aug., 1953), pp. 277–290 JSTOR
• "The Quantity Theory of Money: A restatement", 1956, in Friedman, editor, Studies in Quantity Theory.
• A Theory of the Consumption Function (1957)
• "A Statistical Illusion in Judging Keynesian Models" with Gary S. Becker, Journal of Political Economy Vol. 65, No. 1 (Feb., 1957), pp. 64–75 JSTOR
• "The Supply of Money and Changes in Prices and Output", 1958, in Relationship of Prices to Economic Stability and Growth.
• "The Demand for Money: Some Theoretical and Empirical Results," Journal of Political Economy Vol. 67, No. 4 (Aug., 1959), pp. 327–351 JSTOR
• A Program for Monetary Stability (Fordham University Press, 1960) 110 pp
• "Monetary Data and National Income Estimates," Economic Development and Cultural Change Vol. 9, No. 3, (Apr., 1961), pp. 267–286 JSTOR
• "The Lag in Effect of Monetary Policy," Journal of Political EconomyVol. 69, No. 5 (Oct., 1961), pp. 447–466 JSTOR
• Price Theory ISBN 0-202-06074-8 (1962), college textbook
• "The Interpolation of Time Series by Related Series," Journal of the American Statistical Association Vol. 57, No. 300 (Dec., 1962), pp. 729–757 JSTOR
• "Should There be an Independent Monetary Authority?", in L.B. Yeager, editor, In Search of a Monetary Constitution
• Inflation: Causes and consequences, 1963.
• "Money and Business Cycles," The Review of Economics and Statistics Vol. 45, No. 1, Part 2, Supplement (Feb., 1963), pp. 32–64 JSTOR
• A Monetary History of the United States, 1867-1960, with Anna J. Schwartz, 1963; part 3 reprinted as The Great Contraction
• "Money and Business Cycles" with A. J. Schwartz, 1963, Review of Economics & Statistics.
• "The Relative Stability of Monetary Velocity and the Investment Multiplier in the United States, 1898-1958", with D. Meiselman, 1963, in Stabilization Policies.
• "A Reply to Donald Hester", with D. Meiselman, 1964
• "Reply to Ando and Modigliani and to DePrano and Mayer," with David Meiselman. American Economic Review Vol. 55, No. 4 (Sep., 1965), pp. 753–785 JSTOR
• "Interest Rates and the Demand for Money," Journal of Law and Economics Vol. 9 (Oct., 1966), pp. 71–85 JSTOR
• The Balance of Payments: Free Versus Fixed Exchange Rates with Robert V. Roosa (1967)
• "The Monetary Theory and Policy of Henry Simons," Journal of Law and Economics Vol. 10 (Oct., 1967), pp. 1–13 JSTOR
• "What Price Guideposts?", in G.P. Schultz, R.Z. Aliber, editors, Guidelines
• "The Role of Monetary Policy." American Economic Review, Vol. 58, No. 1 (Mar., 1968), pp. 1–17 JSTOR presidential address to American Economics Association
• "Money: the Quantity Theory", 1968, IESS
• "The Definition of Money: Net Wealth and Neutrality as Criteria" with Anna J. Schwartz, Journal of Money, Credit and Banking Vol. 1, No. 1 (Feb., 1969), pp. 1–14 JSTOR
• 'Monetary vs. Fiscal Policy with Walter W. Heller (1969)
• "Comment on Tobin", 1970, Quarterly Journal of Economics
• "Monetary Statistics of the United States: Sources, methods. with Anna J. Schwartz, 1970.
• "A Theoretical Framework for Monetary Analysis," Journal of Political Economy Vol. 78, No. 2 (Mar., 1970), pp. 193-238 JSTOR
• The Counter-Revolution in Monetary Theory 1970.
• "A Monetary Theory of National Income", 1971, Journal of Political Economy
• "Government Revenue from Inflation," Journal of Political Economy Vol. 79, No. 4 (Jul., 1971), pp. 846-856 JSTOR
• "Have Monetary Policies Failed?" American Economic Review Vol. 62, No. 1/2 (1972), pp. 11-18 JSTOR
• "Comments on the Critics," Journal of Political Economy Vol. 80, No. 5 (Sep., 1972), pp. 906-950 JSTOR
• "Comments on the Critics", 1974, in Gordon, ed. Milton Friedman and his Critics.
• "Monetary Correction: A proposal for escalation clauses to reduce the cost of ending inflation", 1974
• The Optimum Quantity of Money: And Other Essays (1976)
• Milton Friedman in Australia, 1975 (1975)
• Milton Friedman's Monetary Framework: A Debate with His Critics (1975)
• "Comments on Tobin and Buiter", 1976, in J. Stein, editor, Monetarism.
• "Inflation and Unemployment: Nobel lecture", 1977, Journal of Political Economy. Vol. 85, pp. 451-72. JSTOR
• "Interrelations between the United States and the United Kingdom, 1873-1975.", with A.J. Schwartz, 1982, J Int Money and Finance
• Monetary Trends in the United States and the United Kingdom: Their relations to income, prices and interest rates, 1876-1975. with Anna J. Schwartz, 1982
• "Monetary Policy: Theory and Practice," Journal of Money, Credit and Banking Vol. 14, No. 1 (Feb., 1982), pp. 98-118 JSTOR
• "Monetary Policy: Tactics versus strategy", 1984, in Moore, editor, To Promote Prosperity.
• “Lessons from the 1979-1982 Monetary Policy Experiment, ” Papers and Proceedings, American Economic Association. pp. 397-401. (1984).
• "Has Government Any Role in Money?" with Anna J. Schwartz, 1986, JME
• "Quantity Theory of Money", in J. Eatwell, M. Milgate, P. Newman, eds., The New Palgrave (1998)
• "Money and the Stock Market," Journal of Political Economy Vol. 96, No. 2 (Apr., 1988), pp. 221-245 JSTOR
• "Bimetallism Revisited," Journal of Economic Perspectives Vol. 4, No. 4 (Autumn, 1990), pp. 85-104 JSTOR
• "The Crime of 1873," Journal of Political Economy Vol. 98, No. 6 (Dec., 1990), pp. 1159-1194 JSTOR
• "Franklin D. Roosevelt, Silver, and China," Journal of Political Economy Vol. 100, No. 1 (Feb., 1992), pp. 62–83 JSTOR

Πηγή: Wikipedia

Με τον όρο αποταμίευση, που αποτελεί καθαρά οικονομικό όρο χαρακτηρίζεται γενικά πάσης φύσεως συσσωρεύσεις αγαθών για μελλοντική χρήση. Η αποταμίευση απορρέει από την παραδοχή του ανθρώπου ότι κάθε ποσό που ξοδεύεται στο τώρα, αφαιρείται από τον μελλοντικό του εαυτό.

Γενικά

Παρότι ο παραπάνω ορισμός φέρεται απλούστατος, φερόμενος ετυμολογικά εκ του ρήματος αποταμιεύω, όπου η λέξη απαντάται από βασιλείας του Όθωνα, το 1833, στους "Ελληνικούς Κώδικες", στην πραγματικότητα οι οικονομολόγοι δεν έχουν καταφέρει να δώσουν έναν ακριβή και πλήρη ορισμό που να καλύπτει όλες τις σύγχρονες μορφές εκδήλωσής της. Παλαιότερα δε, οι οικονομολόγοι, δεν έτρεφαν και τόση ευνοϊκή διάθεση απέναντι στην αποταμίευση, θεωρώντας την, ούτε λίγο ούτε πολύ, ως στείρα δραστηριότητα ακόμα και κατακριτέα απόκρυψη αγαθών που έχαναν την παραγωγική χρησιμοποίησή τους ιδιαίτερα σε περιόδους κλίματος εμπιστοσύνης, ή νομισματικής ισορροπίας. Υπό αυτή την άποψη η αποταμίευση καταδικαζόταν ως τροχοπέδη της ευρύτερης οικονομικής ανάπτυξης.
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις αυτής της αντίληψης ήταν το έργο "Ο μύθος των μελισσών", (1714),του Μπερνάρ ντε Μαντεβίλ που αποτελεί ένα εγκώμιο των πολυτελών δαπανών, καθώς ακόμα και το περίφημο απόφθεγμα του Μοντεσκιέ :"Αν οι πλούσιοι δεν ξοδέψουν πολύ, οι φτωχοί θα πεθάνουν από την πείνα".

Η έννοια της αποταμίευσης ήταν γνωστή από την αρχαιότητα περισσότερο με την έννοια της Πρόνοιας. Αρχαίοι λαοί, όπως ιδιαίτερα οι αρχαίοι Αιγύπτιοι διατηρούσαν τεράστιες αποθήκες φύλαξης αγαθών για δύσκολες περιόδους. Ομοίως και στην αρχαία Αθήνα υπήρχαν αποθήκες φύλαξης σίτου και άλλων αγαθών, όπως στο Πομπείο, κατά αναφορά του Δημοσθένη, καθώς και στον Πειραιά. Ο Ησίοδος είναι ο αρχαιότερος που εξήρε ιδιαίτερα το πνεύμα της αποταμίευσης και τη σημασία του τονίζοντας "Ει γαρ κεν σμικρόν κατά σμικρόν καταθείο, και θαμά τούτ΄ έρδοις, μέγα και το γένοιτο" (= αν καταθέτεις λίγα - λίγα και αυτό κάνεις ακατάπαυστα, θα πετύχεις μέγα έργο). Χαρακτηριστική και η σύγχρονη ελληνική παροιμία "Φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι".

Δραστηριότητες αποταμίευσης + Γεωργιος πεστας

Με την έννοια της αποταμίευσης στη σύγχρονη εποχή προσδιορίζονται τέσσερις συναφείς περιπτώσεις δραστηριοτήτων, οι οποίες και είναι

α) Η οποιαδήποτε συσσώρευση χρήματος, ή υλικών αγαθών για μέλλουσα χρήση. Σ΄ αυτή την περίπτωση αποφεύγεται η κατανάλωση για δημιουργία ενεργητικού.

β) Η οποιαδήποτε ροή χρήματος ή διαθεσίμων, με τη διαδικασία της συσσώρευσης σε κάποια χρονική περίοδο. Ουσιαστικά πρόκειται για τα εξαγόμενα της προηγούμενης περίπτωσης, που καλούνται ευρύτερα αποταμιεύματα.

γ) Η οποιαδήποτε διαδικασία εξοικονόμησης ή διαφύλαξης διαθεσίμων, που αφορά περιπτωσιακή "αναβολή κατανάλωσης", και

δ) Οι οποιοιδήποτε οικονομικοί πόροι που διατηρούνται δια της εξοικονόμησης.

Αντικείμενο και των τεσσάρων παραπάνω περιπτώσεων χρήσης του όρου μπορεί ν΄ αφορούν χρήμα ή υλικά αγαθά. Γενικά όμως οι οικονομολόγοι αποδίδουν μεγαλύτερη σημασία στην α) περίπτωση, από το γεγονός ότι τα διάφορα στατιστικά και δημοσιονομικά χαρακτηριστικά της σύγχρονης βιομηχανικής κοινωνίας καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη την εκτίμηση της αποταμίευσης σε τρόπους μη νομισματικούς. Εξ ου και η δεσπόζουσα έννοια της αποταμίευσης του χρήματος. Το δε γεγονός ότι η αποταμίευση χρήματος και η αποταμίευση υλικών αγαθών μπορούν να εναλλαχθούν ως αμοιβαία υποκατάστατα, που αναπτύσσεται τις τελευταίες δεκαετίες, προσελκύει περισσότερο το ενδιαφέρον των οικονομολόγων.

Ορισμοί χρήσης

Είναι γεγονός ότι στις οικονομικές αναλύσεις "κανείς δεν αμφισβητεί ότι η αποταμίευση κατά την β) περίπτωση, ως ροή χρήματος ή διαθεσίμων αποτελεί το εισόδημα που πλεονάζει σε σχέση με τις δαπάνες στη κατανάλωση". Αυτό δόθηκε και ως ορισμός εν προκειμένω από τον Μ. Keynes ^[1]. Τον ορισμό αυτό έλαβαν ως βάση οι δημόσιες υπηρεσίες για την εκτίμηση της αποταμίευσης των καταναλωτών. Επί του τελευταίου όμως, ο οικονομολόγος D. Robertson αντιπρότεινε εναλλακτική διατύπωση λαμβάνοντας υπόψη τη μελέτη της ανάλογης συμπεριφοράς των καταναλωτών με τρέχοντα ορισμό ότι "Η αποταμίευση ισούται με το πραγματοποιηθέν εισόδημα κατά την τελευταία περίοδο μείον τις δαπάνες της τρέχουσας κατανάλωσης".
Παρά ταύτα και οι δύο παραπάνω ορισμοί παρουσιάζουν αμφίβολη εμπειρική αξία. Αυτό διότι ο μεν ορισμός του Κέυνες οδηγεί σε υποτίμηση της πραγματικής αποταμίευσης, σύμφωνα με διάφορες στατιστικές, ενώ ο ορισμός του Ρόμπερτσον είναι μεν εύχρηστος και ακριβής μόνο όταν οι περίοδοι πληρωμών είναι συχνές και καθορισμένες.

Ο δε ορισμός κατά την περίπτωση γ) "διαδικασία εξοικονόμησης" πηγάζει από την α) περίπτωση δεδομένου ότι η συσσώρευση διαφυλάσσει τα αγαθά για μελλοντική χρήση. Αυτό όμως ισχύει ιδιαίτερα στα μέσα παραγωγής, όταν η αναβολή χρήσης αποσκοπεί σε μελλοντικούς παραγωγικούς σκοπούς. Ο δε ορισμός κατά τη περίπτωση δ) αφορά περισσότερο στον τεχνολογικό τομέα για καλλίτερη κατανομή των πόρων (διαθεσίμων) αλλά και με αποδοτικότερες μεθόδους. Πρόκειται για το πρόβλημα της "μεγιστοποίησης" που προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Αποταμίευση μπορεί να εφαρμόσει οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, επιχείρηση και γενικότερα μια χώρα όπου και διακρίνεται αντίστοιχα, όπως π.χ. προσωπική, επιχειρηματική, δημοσιονομική, μέχρι και αποταμιευτική πολιτική μιας χώρας.

Βασικές χρήσεις αποταμίευσης

1. Τραπεζικές καταθέσεις
2. Απόκτηση ακίνητης περιουσίας (καλλιεργήσιμων γαιών, δασών, κτιρίων κ.λπ.)
3. Απόκτηση πολύτιμων μετάλλων, (κυρίως χρυσού) και πολύτιμων λίθων.
4. Απόκτηση συλλογών και αντικειμένων τέχνης (χρημάτων, πινάκων ζωγραφικής, σπανίων βιβλίων, νομισμάτων, γραμματοσήμων κ.λπ.).
5. Απόκτηση ξένων νομισμάτων (συνάλλαγμα).
6. Απόκτηση μετοχών από Χρηματιστήρια αξιών.
7. Εγγραφή σε εκδόσεις ομολογιών.
8. Εγγραφή και απόκτηση εντόκων γραμματίων.
9. Δανειοδότηση ιδιωτικών επιχειρήσεων.
10. Αυτοχρηματοδότηση επιχειρήσεων (που αφορά μόνο επιχειρήσεις)

Παραπομπές

Πηγές

• UNESCO "Λεξικό Κοινωνικών Όρων" (Ελληνική Έκδοση) 3 τόμοι, Εκδ. Ελληνική Παιδεία Αθήναι 1972, τομ.1ος, σελ.65.
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος L

• arousse Britannica" τομ.10ος, σελ.246.

Δείτε επίσης

• Τόκος
• Επιτόκιο
• Καταθετικός λογαριασμός

Πηγή: Wikipedia

Πηγή φωτογραφίας: https://choliastos.gr 

Έρευνα της ΕΕ αποκαλύπτει πως 1 στα 5 αντικείμενα ευρείας κατανάλωσης είναι επικίνδυνο, καθώς περιλαμβάνει στοιχεία και ενώσεις υψηλότερα από τα επιτρεπόμενα όρια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/12/15/in-science/perivallon-b-science/sos-gia-ximika-se-dimofili-proionta/

Λίγο πριν χτυπήσει το κουδούνι για τους πολύ μικρούς μαθητές, του προνηπίου και του νηπίου, χρήσιμες συμβουλές για το πώς θα διαχειριστείτε τη νέα καθημερινότητα.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/05/plus/ta-nea-tis-agoras/proti-mera-sto-nipiagogeio-ta-sosta-vimata-gia-tin-prosarmogi-xoris-agxos-kai-dyskolies/?utm_source=ingr&utm_medium=hp_thematiko_widget

Κάθε μετάβαση στη ζωή του ανθρώπου, έτσι και η μετάβαση από την οικογένεια στην ευρύτερη σχολική κοινότητα, είναι ένα «πέρασμα» από μια δεδομένη κατάσταση σε μια νέα, άγνωστη συνθήκη που σηματοδοτεί μια αλλαγή τόσο στη ζωή του παιδιού όσο και στο ρόλο του γονιού.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/06/plus/ta-nea-tis-agoras/proti-mera-sto-sxoleio-xrisimes-symvoules-gia-ta-paidia-kai-tous-goneis/?utm_source=ingr&utm_medium=hp_thematiko_widget

Πώς η εργασία έπαψε πλέον να θεωρείται υπέρτατη αξία • Πανδημικοί αναστοχασμοί εργαζομένων και αναθεωρήσεις της προτεσταντικής ηθικής.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/09/06/economy/oikonomikes-eidiseis/siopiri-paraitisi-sto-relanti-oi-ergazomenoi-kai-fainomeno-tou-burnout/

Το πρότυπο της συνταξιοδότησης μετασχηματίζεται εδώ και χρόνια

Ικανοποίηση στους εργαζομένους που κάνουν λόγο για τις χαρές της μείωσης των ημερών απασχόλησης - Τι δείχνουν τα πιλοτικά προγράμματα.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.tanea.gr/print/2022/08/23/economy/i-pempti-einai-lfi-nea-paraskeyi/

Με δύο σπουδαίες κυρίες…

Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνει με επιτυχία αυτό το καλοκαίρι το τμήμα Πολιτισμού της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας , πέρα από το ίδιο το καλλιτεχνικό κομμάτι, στέκονται αφορμή για να βρεθούν ξανά παλιοί φίλοι αλλά και για να γεννηθούν νέες φιλίες. Έτσι, ο Αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού και Τουρισμού Νίκος Κοροβέσης στο πλαίσιο αυτών των εκδηλώσεων, είχε την ευκαιρία να ανταμώσει ξανά στην συναυλία της Ευανθίας Ρεμπούτσικα στον Πύργο με την Αγάπη Πολίτη Βαρδινογιάννη με την οποία τους συνδέουν χρόνια φιλίας και να παρακολουθήσουν μαζί αυτήν την υπέροχη μουσική βραδιά. Παράλληλα, με αφορμή το αφιέρωμα για τα 100 χρόνια από την γέννηση του Γρηγόρη Μπιθικώτση, συναντήθηκε ξανά μετά για δεύτερη φορά μετά την επίσημη παρουσίαση του προγράμματος, με την κόρη του σπουδαίου ερμηνευτή της Ρωμιοσύνης , την Άννα Μπιθικώτση που είχε μαζί με τον αδελφό της Γρηγόρη την επιμέλεια της παράστασης που διοργάνωσε η Περιφέρεια στο Φλόκα. Και αυτή ήταν η αρχή μιας νέας φιλίας. Και με τις δυο αυτές ξεχωριστές κυρίες, στο μέλλον θα υπάρξουν και άλλες ακόμα συνεργασίες. Γιατί όπως λένε, οι παρέες γράφουν ιστορία.

Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ οραματίζεται ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους με παρουσία στο metaverse και εκεί να ξοδεύουν ο καθένας εκατοντάδες… πραγματικά δολάρια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.ot.gr/2022/06/24/texnologia/meteverse-mia-entelos-nea-agora-pou-tha-arithmei-1-dis-anthropous/

     Ὁ Ἐπίσκοπος Ὠλένης

  Α Θ Α Ν Α Σ Ι Ο Σ

                                                   Κυριακή   26   Ἰουνίου   2022 

 Στήλη Ἅλατος ...    

       Σήμερα B΄ Κυριακή τοῦ Ματθαίου, ἀγαπητοί μου ἀναγνῶστες, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει τούς ἐν Ἁγίῳ Ὄρει ἀσκὴσαντας Ὁσίους καί Πατέρας, οἱ ὁποῖοι διά  τῶν πνευματικῶν ἀγώνων πέτυχαν τήν σωτηρία τους, πού αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς ἐπί γῆς ζωῆς μας.

   Τό ἐρώτημα πού τίθεται εἶναι: Τί εἶναι ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου;

   Δέν εἶναι τίποτα ἄλλο παρά ἡ ζωή μέ τόν Χριστό, ἡ ὁποία πρέπει νά ἀρχίσει ἀπό ἐδῶ, ἀπό αὐτή τήν ζωή τήν  πρό τοῦ βιολογικοῦ θανάτου. Ἡ σωτηρία εἶναι μιά ἀδιάκοπη διαβίωση μέ τόν Σωτῆρα. Ὁ Σωτήρας εἶναι ὁ Χριστός. Διότι ὁ Χριστός εἶναι ὁ «ἀεί Ὤν» καί ὁ ὄντως Ὤν. Αὐτός πού ὑπάρχει πάντοτε ἀληθινά καί θά ὑπάρχει εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἄν θέλεις καί  σύ ἀναγνώστα μου νά σωθεῖς, δηλαδή νά ὑπάρχεις εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων καί νά μήν χαθεῖς, θά πρέπει νά ἑνωθεῖς μέ Αὐτόν πού ὑπάρχει πάντα. Ὁ Τριαδικός Θεός ὑπῆρχε, ὑπάρχει καί θά ὑπάρχει.

   Ὅποιος λοιπόν θέλει νά σωθεῖ, θά πρέπει νά ἑνωθεῖ μέ  τόν ὄντως Ὄντα καί τόν ἀεί Ὄντα Θεόν. Αὐτή εἶναι ἡ σω-τηρία, ἡ ἀδιάκοπη ζωή μέ τόν Χριστό. Γι’ αὐτό ἡ σωτηρία δέν εἶναι τίποτα ἄλλο ἀπό τήν χριστοποίησή μας. Δηλαδή τό νά γίνουμε χριστοί, μικροί χριστοί μέ τόν Χριστό- Σωτῆρα, ἡ θέωσή μας μαζί Του, ὄχι αὐτονομημένα.

    Προσπάθησαν νά γίνουν θεοί οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά χωρίς τόν Χριστό. Ἀπό τήν πρώτη στιγμή αὐτή εἶναι ἡ προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου.Aὐτή ὑπῆρξε καί ἡ αἰτία τῆς πτώσης τῶν πρωτοπλάστων μέ τή συμβουλή τοῦ διαβόλου˙ Προσπάθησαν νά γίνουν θεοί χωρίς τόν Θεό. Καί μέχρι σήμερα μέσῳ τῆς τεχνολογίας,τοῦ πολιτισμοῦ, τῆς μάταιης δόξας, τοῦ χρήματος κ.λ.π. προσπαθεῖ ὁ ἄνθρωπος νά γίνει θεός καί νά πάρει τή δόξα τοῦ Θεοῦ.

    Ἡ θέωση, λοιπόν, μέ τόν Χριστό εἶναι αὐτό πού σώζει καί ὄχι ἡ αὐτονομημένη θέωση πού δέν εἶναι παρά ἕνα ψέμα, γιατί δέν μπορεῖς νά γίνεις θεός χωρίς τόν Θεό. Ὁ ἁγιασμός μας κατορθοῦται μαζί Του. Ἡ μεταμόρφωσή μας ἐπιτυγχάνεται μαζί Του. Μή ζητᾶς ἀνάπαυση ἐκτός τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Σήμερα οἱ ἄνθρωποι προσπαθοῦν νά βροῦν ἀνάπαυση, ἀλλά μακριά ἀπ’ τήν Ἐκκλησία.

    Ξεχνοῦμε ὅμως τί μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ Χριστός: «Μάθετε ἀπ’ἐμοῦ, ὅτι πρᾶός εἰμί καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ καί εὑρήσετε ἀναπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν» (Ματθ. ΙΑ΄,29). Θέλεις νά βρεῖς ἀνάπαυση στήν ψυχή σου; Θά τήν βρεῖς στόν Χριστό. Τήν πνευματική ἀνάπαυση τήν βιώνουμε ἀπό τόν Χριστόν, ὄχι ἁπλῶς νά ἀκοῦμε ἤ νά διαβάζουμε γιά τόν Χριστό. Ἀλλά νά ζήσουμε μαζί μέ τόν Χριστό τότε ἐμπειρικά θά τήν μάθουμε. Γιατί τό ρῆμα μανθάνω στήν Ἁγία Γραφή σημαίνει βιώνω, ζῶ. Ἄν λοιπόν μάθουμε, δηλαδή ζήσουμε μαζί μέ τόν Χριστό, τότε θά ἔρθει ἡ ἀνάπαυση. Ἀνάπαυση χωρίς Χριστό, δέν εἶναι ἀνάπαυση. Ἡ θέωσή μας, λοιπόν, πραγματοποιεῖται μαζί Του, ἡ ἀνάπαυσή μας κατορθοῦται μαζί Του, ὁ ἁγιασμός μας ἐπίσης μαζί Του, ὡς καί ἡ ἐντριάδωσή μας μαζί Του. Αὐτό σημαίνει τό νά μποῦμε μέσα στήν Ἁγία Τριάδα. Νά γίνουμε δηλαδή καί ἐμεῖς θεοί κατά χάριν, ὅπως εἶναι ἡ Ἁγία Τριάδα Θεός κατά φύση.

    Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός  τῆς ζωῆς μας, διότι πλασθήκαμε ἀπό τόν Τριαδικόν Θεόν  κατ’εἰκόνα καί καθ’ὁμοίωσιν.

    Καλούμεθα νά πορευθοῦμε ἀπό τό κατ’εἰκόνα εἰς τό καθ’ ὁμοίωσιν. Ἡ πορεία αὐτή πραγματοποιεῖται μέ τήν χάριν καί τόν φωτισμόν τοῦ Θεοῦ, μέ τήν προϋπόθεση ὅτι θά παραμείνουμε κοντά Του καί θά ἐφαρμόσουμε τόν νόμον Του καί τίς ἐντολές Του.

   Τότε θά  ἐπιτευχθεῖ ἡ θέωσή μας, θά γίνουμε θεοί κατά χάριν καί θά ἀπολαύσουμε τήν αἰώνια καί μακαρία ζωή τοῦ παραδείσου.ΑΜΗΝ.

Ὁ Ἐπίσκοπος Ὠλένης

  Α Θ Α Ν Α Σ Ι Ο Σ

                                                   Κυριακή  24 Ἀπριλίου   2022 

 Στήλη Ἅλατος ...    

          Χριστός   Ἀνέστη.     

       Σήμερα  Κυριακή τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ,ἀγαπητοί μου ἀναγνῶστες, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία προβάλλει ἐνώπιόν μας τό χαρμόσυνο  γεγονός τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, γιά νά μᾶς διδάξει ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἡ αἰώνια ζωή καί μακαριότης. Εἶναι Αὐτός πού ἔφερε τήν λύτρωση σέ ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος καί γέμισε τίς καρδιές μας ἀπό χαρά καί ἀνεκλάλητη ἀγαλλίαση.

     Μετά τήν τριήμερη Ταφή Του ὁ Χριστός , ὡς Θεός ἀληθινός, ἀναστήθηκε ἐκ νεκρῶν καί ὅλος ὁ κόσμος φωτίζεται ἀπό τό φῶς τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου. «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καί γῆ καί τά καταχθόνια».Ὁ Ἱερός Χρυσόσστομος πανηγυρίζει τήν ἡμέρα τοῦ Πάσχα, λέγοντάς μας : «Σήμερα ὁ Κύριός μας, ἀφοῦ ἔστησε τό τρόπαιο τῆς νίκης κατά τοῦ θανάτου, ... μᾶς χάρισε  μέ τήν Ἀνάστασή Του τόν δρόμον γιά τήν σωτηρία»(P.G. 52,767).

    Mέ τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου διά τῆς ἐφαρμογῆς τῶν θείων Του ἐντολῶν, δέν πηγαίνουμε πλέον μετά θάνατον στόν σκοτεινόν Ἅδη, ἀλλά οἱ ψυχές μας πηγαίνουν στίς οὐράνιες καί φωτεινές κατοικίες καί ἀπολαμβάνουν τήν μερική κρίση. Ἐκεῖ ἀναμένουν νά λάβουν  καί τήν πληρότητα τῆς αἰωνίου ζωῆς καί μακαριότητος, μετά τήν ἐκ νεκρῶν ἀνάσταση τῶν σωμάτων.

    Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος μέ τόν θάνατόν Του νέκρωσε  τόν θάνα-τον. Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ψάλλει: «Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν θα-νάτῳ θάνατον πατήσας...». Γι’αὐτό τήν ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ ἑορτάζουμε τήν ἀπαρχή τῆς αἰωνίου ζωῆς. Στόν ἀναστά-σιμον κανόνα ψάλλουμε: «Θανάτου ἑορτἀζομεν νέκρωσιν, Ἅδου τήν καθαίρεσιν, ἄλλης βιοτῆς τῆς αἰωνίου ἀπαρχῆς, καί σκιρτῶντες ὑμνοῦμεν τόν αἴτιον»

      Ἄς εὐχαριστήσουμε λοιπόν τόν Κύριο, πού μᾶς διαπέρασε ἀπό τό πέλαγος τῆς νηστείας καί μᾶς ὁδήγησε στόν λιμένα τῆς ἀναστά-σεώς Του. Ἄς τόν εὐχαριστήσουμε, ὅσοι περάσαμε τό δρόμο τῆς νηστείας μέ θερμή πρόθεση καί ἀγῶνες ἀρετῆς, καί ὅσοι ἀσθένησαν στό μεταξύ ἐξ ἀδιαφορίας ψυχικά, διά τήν ΔΩΡΕΑΝ Του, ἐπειδή ὁ Ἴδιος εἶναι πού δίνει τά στεφάνια τῆς δόξης καί τούς ἄξιους μισθούς τῶν ἔργων τους, σ᾿ ἐκείνους πού ἀγωνίζονται μέ τιμιότητα καί εἰλικρίνεια. Διότι βλέπει πολύ περισσότερο τίς διαθέσεις τῶν ψυχῶν μας καί τίς προαιρέσεις, παρά τούς κόπους τοῦ σώματος, μέ τούς ὁποίους γυμνάζομε τούς ἑαυτούς μας στήν ἀρετή.

      Ὁ Χριστός καί Θεός μας ἐπί τοῦ σταυροῦ κάρφωσε (Κολ. Β΄, 14) σ᾿ αὐτόν τήν ἁμαρτία τοῦ κόσμου  καί γεύτηκε τό θάνατο, κατῆλθε στά κατώτατα μέρη τοῦ ἅδη. Ὅταν ἀνῆλθε ἀπό τόν ἅδη εἰσῆλθε στό ἄχραντό Του σῶμα, ἀπό τό ὁποῖο ὅταν κατῆλθε ἐκεῖ δέν χωρίσθηκε καθόλου, καί ἀμέσως ἀναστήθηκε ἀπό τούς νεκρούς καί μετά ἀπ᾿ αὐτό ἀνῆλθε στούς οὐρανούς μέ δόξα πολλή καί δύναμη. Ἔτσι καί ἐμεῖς, ὅταν ἐξερχόμαστε ἀπό τόν κόσμο καί εἰσερχόμαστε μέ τήν ἐξομοίωση  τῶν παθημάτων τοῦ Κυρίου στό μνῆμα τῆς μετάνοιας καί ταπεινώσεως, ὁ Θεάνθρωπος Κύριος, κατερχόμενος ἀπό τούς οὐρανούς, εἰσέρχεται σάν σέ τάφο μέσα στό σῶμα μας καί, ἑνού-μενος μέ τίς δικές μας ψυχές, τίς ἀνασταίνει, ἀφοῦ αὐτές ἦταν ὁμολογουμένως νεκρές ἐκ τῆς ἁμαρτίας, καί δίνει τή δυνατότητα, σ᾿ αὐτόν πού ἀναστήθηκε μαζί Του, νά βλέπει τή δόξα τῆς μυστικῆς του ἀναστάσεως.

    Ἡ Ἀνάσταση λοιπόν τοῦ Χριστοῦ προμηνύει καί τήν δική μας ἀνά-σταση, πού βρισκόμαστε κάτω πεσμένοι. Ἀνάσταση καί δόξα τοῦ Χριστοῦ εἶναι, ὅπως ἔχει λεχθεῖ, ἡ δική μας δόξα, πού γίνεται μέσα μας μέ τήν ἀνάστασή Του, καί δείχνεται καί ὁρᾶται ἀπό ἐμᾶς. Ἀνά-σταση λοιπόν τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ ἕνωση μέ τόν ζῶντα Ἀληθινόν Θεόν. Διότι, ὅπως τό νεκρό σῶμα δέν μπορεῖ νά ζεῖ, ἐάν δέν δεχθεῖ μέσα του τή ζωντανή ψυχή καί ἑνωθεῖ μέ αὐτήν χωρίς νά συγχέεται, ἔτσι καί ἡ ψυχή μόνη της δέν μπορεῖ νά ζεῖ, ἐάν δέν ἑνωθεῖ μυστικῶς καί ἀσυγχύτως μέ τόν Θεό, πού εἶναι ἡ πραγματικά αἰώνια ζωή (Α´ Ἰωάν. Ε’, 20).

    Ἔτσι καί ἐμεῖς ἑνούμενοι μέ τόν Ἀναστάντα Κύριον ἐπιτυγχάνου-με τήν ἀνάσταση τῆς ψυχῆς μας, κερδίζουμε τήν αἰώνιον ζωήν καί γινόμεθα μέτοχοι τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

      Χριστός  Ἀνέστη.  Ἀληθῶς Ἀνάστη ὁ Κύριος.  ΑΜΗΝ.

Πηγή: https://www.vimaorthodoxias.gr

  Ὁ Ἐπίσκοπος Ὠλένης

  Α Θ Α Ν Α Σ Ι Ο Σ

                                                   Κυριακή  17 Ἀπριλίου   2022 

 Στήλη Ἅλατος ...    

      Σήμερα  Κυριακή τῶν Βαῒων, ἀγαπητοί μου ἀναγνῶστες, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς ὑπενθυμίζει τήν θριαμβευτική εἴσοδον τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου στά Ἱεροσόλυμα, πού πραγματοποιήθηκε μετά τήν ἀνάσταση τοῦ Δικαίου Λαζάρου καί πρίν ἀπό τό Πάθος Του.

     Συγακαταβαίνει ὁ Θεός καί γίνεται ἄνθρωπος διά φιλανθρωπίαν, προκειμένου νά θεραπεύσει τόν τραυματισθέντα ἄνθρωπον καί νά τοῦ ἀνοίξει διάπλατα τίς πύλες τοῦ Οὐρανοῦ.

 Συγκαταβαίνει καί περιτέμνεται τήν σάρκα ὡς ὀκταήμερο βρέφος.

Βαστάζεται ὁ Θεός στήν ἀγκαλιά τοῦ Δικαίου Συμεών, Αὐτός πού βαστάζει τόν σύμπαντα κόσμο.

Βαπτίζεται ὑπό δούλου ὁ Δεσπότης τῶν ἀπάντων «ἵνα ἡμᾶς ἐλευθερώση ἐκ τῆς δουλείας τοῦ ἐχθροῦ»(ἀπόστιχα ὄρθρου Μ. Πέμπτης).

    Ἔρχεται σήμερα μέ μορφή δούλου, ὡς ἀμνός ἄμωμος, πού προσφέρεται γιά θυσία, προκειμένου μέ τόν ταπεινόν αὐτόν τρόπον νά κατεβάσει τούς δυνατούς ἀπό τούς θρόνους τους καί νά ἀνυψώσει τούς ταπεινούς. Γι’αὐτό γεμᾶτος θαυμασμό ὁ Ἅγιος Ἐπιφάνιος, ’Επίσκοπος Κύπρου, ἀναφωνεῖ: «ὁ ὑπ’ἀγγέλων ἀσιγήτως ἀνυμνούμενος καί δοξολογούμενος, στήν γῆ γονατίζει ὡς ἄνθρωπος στόν Πατέρα καί προσεύχεται, ἐνῶ στόν οὐρανόν δέχεται προσευχές καί γονυκλισίες ἀπό κάθε ὁρατή καί ἀόρατη κτίση... Στή γῆ κοπιάζει, ἀλλ’Αὐτός εἶναι ἡ ἀνάπαυση τῶν κοπιώντων καί τῶν πεφορτισμένων. Εἰσέρχεται χωρίς νά φέρνει σκήπτρα καί σάλπιγ-γες, οὔτε ξίφη καί ὅπλα  καί δόρατα, ἀλλά ἐνδυόμενος τήν ἄκρα ταπείνωση...καί ἄκρα πραότητα καί ἄμετρη ἀκακία»( P.G. 43, 502-504).

     Εἰσέρχεται στά Ἱεροσόλυμα «ἐπί πώλου ὄνου», γιά νά γκρεμίσει μέ αὐτόν τόν τρόπο τήν κοσμική ἀντίληψη γιά τόν Μεσσία καί τή Βασιλεία Του, ἀπαξιώνοντας τήν ματαιοδοξία καί τίς ἐπιδείξεις  τῶν μεγάλων τοῦ κόσμου. Ἐμφανίζεται ταπεινά, χωρίς νά ἐντυπωσιάσει, προκειμένου νά ἀποκαλύψει τήν λαμπρότητα τῆς Βασιλείας Του στό ἐσωτερικό τοῦ κάθε ἀνθρώπου.

    Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος , ἀναφερόμενος στήν συμπεριφορά τῶν Ἰουδαίων, τονίζει : «ἄνωθεν ἐδέξαντο τήν ἀποκάλυψιν, γιά τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ,  «δέν φοροῦσε στέμμα κοσμικοῦ βασιλέως, οὔτε βασιλικό μανδύα, οὔτε τόν συνόδευε πλῆθος στρατιωτῶν, ἄλογα, ἅρματα καί ἀσπίδες... Εἶχε καθίσει πάνω σέ ἕνα ξένο μικρό πουλάρι γαϊδάρου, φέροντας μαζί του μόνο τούς δώδεκα μαθητές»(P.G. 61,715).

    Kατά τήν ὑποδοχήν τοῦ Χριστοῦ ὁ λαός δέν ἀρκέστηκε ἁλπῶς νά Τόν ὑμνεῖ, ἀλλά κρατοῦσε στά χέρια του καί τά βαῒα τῶν φοινίκων. Ἡ σκηνή αὐτή μᾶς θυμίζει ἐκδηλώσεις ὑποδοχῆς ἑνός λαϊκοῦ ἡγέτη πού νίκησε τούς ἐχθρούς του. Αὐτόν τόν κορμό τοῦ φοίνικα  τόν παραλληλίζει  ὁ Ἅγιος  Ἰωάννης  ὁ Χρυσόστομος  μέ τό ξύλο  τοῦ Σταυροῦ , πάνω στόν ὁποῖο  θά ἅπλωνε τό πανάχραντο σῶμα Του  γιά τήν σωτηρία ὅλου τοῦ κόσμου καί θά ἀποτελοῦσε  τό τρόπαιο τῆς νίκης κατά τοῦ διαβόλου( P.G. 61, 716).

   Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας συσχετίζουν τό ξύλο τῶν φοινίκων μέ τήν παρουσία τῶν ἀρετῶν, πού θά πρέπει νά ἀποκτήσει ὁ κάθε Χριστιανός κατά τήν περίοδο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ὥστε νά εἶναι ἕτοιμος γιά νά ὑποδεχθεῖ  τόν Ἀναστάντα Χριστόν.  Γι’αὐτό ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας θά μᾶς ὑπενθυ- μίσει: «Νά κρατήσουμε βάγια, ὄχι μόνον στό χέρι ἀλλά καί μέ τήν ψυχή˙ νά βγάλουμε ἀπό πάνω μας ὅλη τή νέκρωση τοῦ παλαιοῦ καί δερματίνου χιτώνα, ἀποβάλλοντας κάθε ἀλαζονεία καί ἔπαρση»  (P.G. 77, 1069).

     Γι αὐτό τόν λόγο ἀποτελεῖ ἐπιτακτική ἀνάγκη νά Τόν ἀκολου-θήσουμε σέ ὅλες τίς φάσεις αὐτῆς τῆς πορείας. Τά γεγονότα τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος ἀποτελοῦν τίς βαθμίδες μίας κλίμακας, πού ξεκινᾶ ἀπό τήν καθημερινότητά μας καί καταλήγει στήν ἄφατη χαρά τῆς Ἀναστάσεως.Ἡ συμμετοχή μας στίς ἱερές ἀκολουθίες θά ἑτοιμάσει μυστικά τήν ὑποδοχή τοῦ Ἀναστημένου Χριστοῦ, καθιστώντας Τον κέντρον καί κυβερνήτη τῆς ζωῆς μας. Μόνον τότε θά ἔχουμε καταστήσει τό σημερινό γεγονός τῆς ὑποδοχῆς τοῦ Μεσσία ὑπόθεση προσωπικῆς λυτρώσεως. Μόνον τότε θά ἔχουμε καταστήσει τά βάγια σύμβολα καί δικῆς μας νίκης  ἀπέναντι σέ ἕναν κόσμο φόβου, ἀπόγνωσης καί θανάτου καί θά γεμίσουμε καί ἐμεῖς φῶς, δύναμη, χαρά καί αἰώνια ζωή .ΑΜΗΝ.

Πηγή εικόνας: https://el.wikipedia.org

  Ὁ Ἐπίσκοπος Ὠλένης

  Α Θ Α Ν Α Σ Ι Ο Σ

                                                   Κυριακή  27 Mαρτίου   2022 

 Στήλη Ἅλατος ...    

         Σήμερα Γ’΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ἀγαπητοί μου ἀναγνῶστες, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία προβάλλει ἐνώπιόν μας τὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ γιὰ νὰ τὸν προσκυνήσουμε καὶ νὰ συνεχίσουμε ἔτσι  τὸν πνευματικὸ μας ἀγώνα, ποὺ θὰ μᾶς φέρει στὴ Μ. Ἑβδομάδα καὶ στὸ Πάσχα. Εἶναι πολύ φυσικό νά αἰσθανόμαστε κάποια κούραση ἀπό τήν νηστεία, ἀπό τήν προσευχή, ἀπό τήν ἐγκράτεια.Ἄλλοι ἐπίσης αἰσθανόμαστε πίκρα ἀπό τίς πτώσεις μας, ἴσως καί ἀηδία γιά τόν ἀδύναμο ἑαυτόν μας. Γι’αὐτό ἀπό τώρα, μέσα ἀπό τό κατανυκτικό Τριώδιο, ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἀνοίγει ἕνα παράθυρο γιά νά μπεῖ τό Φῶς τῆς Ἀναστάσεως μέσα μας.

    Προβάλλει τόν τίμιον Σταυρόν, τό ζωντανό φῶς τοῦ ἀναστημένου Ἐσταυρωμένου. Ἔτσι βλέπει τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου ὁ πιστός  καί δέν θυμᾶται τήν θυσία καί τόν πόνο, ἀλλά χαίρεται γιά τήν Ἀνάσταση πού θά ἀκολουθήσει. Βλέπει τό μέσο τοῦ θανάτου, τόν Σταυρόν καί πανηγυρίζει γιά τόν ἄδειο τάφο τοῦ Χριστοῦ.

     Ὁ Ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας μας σήμερα σ΄ἕνα τροπάριο μᾶς ὑπενθυμίζει, ὅτι: «Ἡμέρα προσκυνήσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὅλοι ἐλᾶτε μπροστά του, βγάζει φῶς ὁ Σταυρός, φῶς τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Ἄς τόν ἀσπασθοῦμε καί ἡ ψυχή μας  ἄς πετάξει ἀπό χαρά.Ἄς προσκυνήσουμε τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου πού εἶναι τό καύχημά μας».

      Μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία ἐλεύθερα καί ἀβίαστα νά ἀκολουθήσουμε τόν Χριστόν. Νὰ ἐπιλέξουμε τὸ δρόμο τοῦ σταυροῦ, ἀφοῦ ἀναλογισθοῦμε πρῶτα τὶς δυσκολίες καὶ ἀναλάβουμε ἀποφασιστικὰ τὶς εὐθύνες μας. Ἡ ἀπάρνηση τοῦ ἑαυτοῦ μας καὶ ἡ ἄρση τοῦ Σταυροῦ ἐπὶ τῶν ὤμων εἶναι οἱ βασικὲς προϋποθέσεις γιὰ νὰ ἀκολουθήσουμε ἀληθινά  τὸν Χριστό.

     Ἀρνοῦμαι τὸν ἑαυτόν μου, σημαίνει ἐγκαταλείπω τὶς νόμιμες καὶ δίκαιες ἀπαιτήσεις, τὶς φυσιολογικὲς καὶ δικαιολογημένες ἐπιθυμίες ποὺ ἔχει τὸ ἐγώ μου μέσα στὴ ζωή.Ἀρνοῦμαι τὴν ἀσφάλεια μιᾶς καλοβολεμένης ζωῆς, γιὰ νὰ ἀπεκδυθῶ τὴν κατὰ τὰ κριτήρια τοῦ κόσμου ἀβεβαιότητα καὶ ἀνασφάλεια, ποὺ αἰσθάνονται ὅσοι δέν ἀκολουθοῦν τὸν Χριστὸ στὸ δρόμο τοῦ πάθους.

       Ὁ ἄνθρωπος, ὅπως τὸν γνωρίζουμε ὅλοι μας, ζητᾶ τὴν τακτοποίηση καὶ τὴν ἀσφάλεια, τὴν ἀποφυγὴ τῆς σκέψης τοῦ θανάτου, τὴν παράταση τῆς ζωῆς του μὲ κάθε τρόπο. Μὲ μία παράξενη ὅμως ἐπιχειρηματολογία γιὰ τὴν ἀνθρώπινη λογικὴ ὁ Χριστὸς διδάσκει ὅτι ἡ ζωὴ κερδίζεται μόνον ὅταν χαθεῖ. Ἡ θυσία τῆς ζωῆς ὁδηγεῖ στὴν κατ’ ἐξοχὴ ζωή. Ὁ Χριστὸς  ὅμως ἐδῶ χρησιμοποιεῖ στὶς φράσεις του αὐτὲς τὴ λέξη «ψυχὴ» μὲ τὴν διπλὴ ἔννοια τῆς ζωῆς, δηλαδή τῆς βιολογικῆς ζωῆς ἀλλά  καὶ τῆς αἰώνιας ζωῆς ποὺ εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ.

      Ναί, ὅλα αὐτὰ  ποὺ φαίνονται ἀδύνατα γιὰ τὸν φυσιολογικὸ ἄνθρωπο, γίνονται πραγματικότητες μέσα στὴν περιοχὴ τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἀναγεννᾶ καὶ μεταβάλλει τὸν ἄνθρωπο σὲ νέο δημιούργημα, σὲ «καινὴ κτίση».

     Ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου δέν εἶναι κόσμημα στό στῆθος μας, οὔτε κέντημα στά βελούδινα καλύμματα τῶν Ναῶν. Ὁ Σταυρός εἶναι τό ματωμένο ξύλο τοῦ πόνου, τό φονικό ξύλο τῆς ντροπῆς καί τοῦ αἴσχους, ἐπάνω στό ὁποῖο δέν ντράπηκε νά πεθάνει ὁ Υἱός  τοῦ Θεοῦ , ὅταν ἔγινε Υἱός τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ Θεός μας , ἐπειδή ἀκριβῶς εἶχε δύναμη νά πεθάνει ἐπάνω στόν Σταυρό. Καί αὐτός πού «ἁμαρτία δέν ἔπραξε, οὔτε εὐρέθη δόλος στό στόμα Του», σταυρώθηκε γυμνός ἐμπρός  στούς ἀνθρώπους, κρεμάσθηκε ἀνάμεσα στόν Οὐρανό καί στήν γῆ, ἐπειδή ἦταν ὁ ἴδιος ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί κάρφωσε  τήν ἀγκαλιά Του ἀνοιχτή ἐπάνω στό Σταυρό. Ἀπό τότε ὁ Σταυρός, τό ὄργανο τῆς καταδίκης, ἔγινε καί παραμένει πράγμα τιμιώτατο καί ποθητό. Εἶναι  αἰτία δόξας καί τιμῆς.

      Γι’αὐτό ὁ Σταυρός εἶναι τό καμάρι  τῶν πιστῶν, εἶναι ἡ ὀμορφιά τοῦ πόνου, εἶναι τό εὐλογημένο ξύλο, εἶναι ἡ πόρτα τοῦ Παραδείσου, εἶναι τό στήριγμα τῶν πιστῶν, εἶναι τό φρούριο τῆς Ἐκκλησίας , εἶναι τό ἀκαταμάχητο ὅπλο, εἶναι ὁ ἀντίπαλος τῶν δαιμόνων, εἶναι ὁ  ἰατρός καί  τό φάρμακο τῶν ἀσθενῶν, εἶναι ἡ δόξα τῶν μαρτύρων, εἶναι τό στολίδι τῶν ὁσίων, εἶναι τό λιμάνι τῆς σωτηρίας, εἶναι ἡ δύναμη τῶν δικαίων, εἶναι ἡ ἀνάσταση τῶν πεθαμένων, εἶναι ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ἡ δόξα τῶν ἀγγέλων, εἶναι ἡ σκάλα πού ὁδηγῆ στή σωτηρία, εἶναι τό ζωηφόρο φυτό , εἶναι τό ὅπλο τῆς εἰρήνης.

     Αὐτόν τόν Τίμιον Σταυρόν ἄς προσκυνήσουμε  μέ εύλάβεια καί πίστη καί ἐμεῖς  σήμερα καί ἄς τόν βάλουμε μέσα στήν ψυχή μας.Τότε ὁ Τίμιος Σταυρός θά γίνει  ἡ κλίμακα πού θά  ὁδηγήσει καί ἐμᾶς στόν οὐρανό καί θά γίνουμε μέτοχοι τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.ΑΜΗΝ.

Πηγή εικόνας: https://proseuxi.gr

Ὁ Ἐπίσκοπος Ὠλένης

  Α Θ Α Ν Α Σ Ι Ο Σ

                                                   Κυριακή  20 Mαρτίου   2022 

 Στήλη Ἅλατος ...    

   Σήμερα B΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ἀγαπητοί μου ἀναγνῶστες, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει τήν μνήμη τοῦ μεγάλου πατρός καί θεολόγου τοῦ 14ου αἰῶνος, τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης.

    Τήν προηγούμενη Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας οἱ Πατέρες τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας ἐκήρυξαν ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἀληθινά ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά θεωθεῖ ὁ ἄνθρωπος.Ἡ σημερινή Κυριακή μέ τήν προβολή τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ὡς θεολόγου καί μαχητοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐπιθυμεῖ ἀκριβῶς νά δείξει ὅτι εἶναι δυνατόν ὁ Λόγος νά γίνει σάρξ, ἵνα ἡ σάρξ γένηται Λόγος,  ὅτι ὁ Θεός ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά γίνει ὁ ἄνθρωπος Θεός.

  Οἱ δύο μεγάλες Οἰκουμενικές Σύνοδοι, πού ἔγιναν στήν Κωνσταντινούπολη τό 1341 καί τό 1351, κατοχύρωσαν αὐτήν τήν μεγάλη ἀλήθεια. Ὅμως θείῳ Πνεύματι ἔγιναν αὐτές οἱ δύο Σύνοδοι, γιά νά ἐμφανισθῆ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς στό προσκήνιο τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ ὁποῖος προκάλεσε τίς Συνόδους, καί οἱ ὁποῖες ὑπεστήριξαν τίς διδασκαλίες τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἀντίθετα πρός τίς διδασκαλίες τοῦ ἐκ Καλαβρίας τῆς Κάτω Ἰταλίας προερχομένου Βαρλαάμ, πού ἀμφισβητοῦσε τήν δυνατότητα θέωσης τοῦ ἀνθρώπου.

   Τό κύριο πρόβλημα πού ἀπησχόλησε τότε τήν Ἁγία μας Ἐκκλησία, ἦταν τό ἑξῆς: Ποῖος εἶναι ὁ βασικός χαρακτήρας τῆς Χριστιανικῆς ὑπάρξεως. Ὅλοι οἱ ἀρχαῖοι Πατέρες ἤδη εἶχαν δώσει τή γραμμή πλεύσεως, τό πῶς δηλαδή δύναται νά φθάσει ὁ ἄνθρωπος στήν ὁλοκλήρωσή του. Ἀλλ’ ἐπειδή  προεκλήθη θέμα κατά τόν 14ο αἰώνα, ἐξ ἀφορμής τοῦ ἐκ Καλαβρίας τῆς Δύσεως Βαρλαάμ, πού ἐξεπροσώπευε τή Δύση καί ἐπίστευε ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά φθάσει σέ μεγάλα πνευματικά ἐπίπεδα, τό πρόβλημα αὐτό ἀντιμετώπισε ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί τό ἐπεκύρωσαν οἱ δύο τοπικές μεγάλες Σύνοδοι εἰς τήν Κωνσταντινούπολιν τό 1341 καί τό 1351.

    Αἱ Σύνοδοι αὐτές ἀπεφάσισαν ὅτι οἱ δυνατότητες τοῦ ἀν-θρώπου μέ τήν χάρι καί τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ εἶναι μεγάλες, ὥστε νά θεωθεῖ καί νά ἐπιτευχθῆ ἡ  προσωπική κοινωνία τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό καί νά θεωθῆ κατά χάριν ὁ ἄνθρωπος. Ἐτέθη ὅμως τό ἑξῆς ἐρώτημα: Εἶναι δυνατόν ὁ ἄνθρωπος νά θεωθεῖ; Ἐφόσον ὁ Θεός εἶναι ἀκατάληπτος καί «φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον»(Α’ Τιμ.στ΄16), πῶς εἶναι δυνατόν ὁ ἄνθρωπος νά φθάσει μέσα στήν περιοχή τοῦ Θεοῦ καί νά θεωθεῖ;

   Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἐστηρίχθη σε δύο στερεά θεμέλια: Στή  βιβλική Ἱστορία καί στούς  Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ὡς ἑρμηνεῖς τῆς βιβλικῆς Ἱστορίας. Μένει στά γεγονότα τῆς βιβλικῆς Ἱστορίας. Μένει στήν  Ἐνανθρώπηση, στή Μεταμόρφωσή Του, στήν Σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, στήν Ἀνάστασή Του, στήν Ἀνάληψή Του. Παίρνει τό γεγονός τῆς Μεταμορφώσεως καί θεολογεῖ μέ μία θεολογία πατερική.Ὅπως δηλαδή οἱ Πατέρες κατενόησαν καί προσωπικά ἔζησαν τή βιβλική Ἱστορία. Αὐτά εἶναι τά δύο θεμέλια τῆς Ὀρθοδοξίας.Ὅποιος μιλάει ἐπάνω σ’ αὐτά τά δύο θεμέλια καί στηρίζεται σ’αὐτά, ποτέ δέν πέφτει ἔξω.

    Ἡ Δύση διά τοῦ Βαλραάμ, ὅπως εἴπαμε καί ἀνωτέρω, ἐκ-προσωπεῖ τήν λογική κατανόηση, τήν φιλοσοφική τοποθέτηση. Καί εἰδικότερα: Πῶς μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά φθάσει μέσα στό μυστήριο τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἀκατάληπτου, ἀκατανόητου καί ἀπρόσιτου καί νά θεωθεῖ; Ἡ Δύση δέν μπόρεσε νά κατανοήσει πώς ὁ ἄνθρωπος δύναται νά φθάσει στό μυστήριο τοῦ Θεοῦ καί νά ἑνωθεῖ μαζί Του.

    Ὁ Ἅγιος  Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἐκήρυξε, ὅτι ὑπάρχει μία διάκρισις τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἐνεργειῶν Του. Ὁ Θεός ὡς οὐσία πράγματι εἶναι ἀκατανόητος, ἀπερίγραπτος καί ἀπρόσιτος. Ποτέ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ δέν ἔρχεται σέ ἐπαφή μέ τή Δημιουργία.Ὁ Θεός μόνον τόν Υἱό γεννᾶ ὡς οὐσία.Τόν κόσμον τόν δημιουργεῖ μέ τίς ἐνέργειές Του. Αὐτή ἦτο ἡ μεγάλη προσφορά τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ στήν Ὀρθοδοξία.

     Αὐτήν τήν ἀλήθεια καλούμεθα νά βιώσουμε ὡς ὀρθόδοξοι Χριστιανοί.Τότε θά ἐπιτευχθεῖ ἡ κοινωνία μας μέ τόν Θεόν καί ἡ θέωσίς μας, πού εἶναι ὁ σκοπός τῆς ὑπάρξεώς μας. ΑΜΗΝ.

Πηγή εικόνας: https://el.wikipedia.org

Toυ Σπύρου Σιδηροκαστρίτη

Δυστυχώς, έχουμε αρχίσει ήδη να ζούμε τις επιπτώσεις της: οι ακραίες θερμοκρασίες του καλοκαιριού, η ανομβρία μαζί με τη μη πρόνοια για την πρόληψη όσο και η αποτελεσματική κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών μας αποκαλύπτουν πτυχές της περιβαλλοντικής κρίσης που από εδώ και πέρα θα αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας. Αν και υπήρχαν φωνές αρκετές δεκαετίες πριν που έθεταν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο που η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τον πλανήτη, ερωτήματα σχετικά με την αλόγιστη κατασπατάληση των φυσικών πόρων, για τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στο περιβάλλον τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε τοπικό επίπεδο ουδέποτε λήφθηκαν υπόψη. Εκτός λοιπόν από τα έργα άμεσης προτεραιότητας που πρέπει να γίνουν με έμφαση στην αντιπλημμυρική προστασία λόγω των πυρκαγιών πρέπει να υπάρξει παρέμβαση για την ανάσχεση των επιπτώσεων από τη διάβρωση των ακτών και τη χρηστή διαχείριση των υδάτινων πόρων.

Η κλιματική κρίση είναι εδώ και αν δεν δράσουμε άμεσα ο νομός μας με το τόσο πλούσιο υδρογραφικό δίκτυο με πηγές, ποτάμια και λίμνες συνώνυμο των έφορων και καταπράσινων εκτάσεων να απειλείται άμεσα από ερημοποίηση. Δεν χρειάζεται να πάμε πολύ μακριά για να φανταστούμε το μέλλον, αρκεί μια βόλτα μέχρι την Σπιάντζα εκεί όπου η θάλασσα έχει καταπιεί τη στεριά και λίγο πριν στην πρώην λίμνη Μουριά που από μια όαση έγινε κρανίου τόπος.

Τι απέδωσε η καταστροφή της λίμνης Μουριάς που να δικαιολογεί αυτή την αδιαφορία; Τίποτα! Φωτίζοντας λοιπόν το πεδίο των οικονομικών επιπτώσεων από την αποξήρανση χωρίς να παραβλέπουμε τις επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον από την καταστροφή αυτού του οικοσυστήματος η αποτίμηση είναι αρνητική. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις που δημιουργήθηκαν είναι ελάχιστες και συμβάλλουν ελάχιστα στην τοπική οικονομία. Αν υπήρχε η λίμνη εκτός από την αλιεία (στην περιοχή υπήρχε διβάρι με εξαγωγική δραστηριότητα) θα είχε αναπτυχθεί γύρω της μια δυναμική οικονομική δραστηριότητα βασισμένη στον αγροτουρισμό και δραστηριότητες αθλητικές- αναψυχής καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Ως φυσικός ταμιευτήρας νερού στις παρυφές της πόλης του Πύργου θα βελτίωνε το μικροκλίμα της ευρύτερης περιοχής και θα είχαμε αισθητά καλύτερες θερμοκρασίες ειδικότερα τους καλοκαιρινούς μήνες.

Στο νομό μας, πληρώνουμε την αδιαφορία τόσο της κεντρικής πολιτείας όσο και των επιλογών των εκπροσώπων μας στην τοπική αυτοδιοίκηση που αναλώθηκαν στη διεκδίκηση- περάτωση έργων «βιτρίνας» και όχι υποδομής με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούμε για χρόνια στην υπανάπτυξη. Είναι αναγκαίο λοιπόν να αλλάξουμε πορεία και να διεκδικήσουμε έργα ουσίας με σεβασμό στο περιβάλλον, έργα που δεν θα «γράφουν στον φακό» αλλά θα βελτιώσουν τη ζωή μας.

Σπύρος Σιδηροκαστρίτης

Σε εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η 3η Ιουλίου σηματοδοτεί για την Ελλάδα την απαγόρευση μια σειράς πλαστικών προϊόντων.

Ετσι, τίθεται σε ισχύ η απαγόρευση χρήσης των ακόλουθων 10 προϊόντων στην επικράτεια και σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης:

Πηγή, περισσότερα στον https://www.ot.gr/2021/07/02/green/telos-epoxis-poia-plastika-mias-xrisis-den-tha-ksanavroume-sto-rafi/ 

Τέσσερα χρόνια μετά την καταδίκη της χώρας μας για την άναρχη κατάσταση που επικρατούσε στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, ακόμα πασχίζουμε να εφαρμόσουμε το φιλόδοξο σχέδιο προστασίας που θεσπίστηκε το 2018. 

Πηγή, περισσότερα στην https://www.kathimerini.gr/1086845/article/epikairothta/perivallon/agwnas-dromoy-gia-ton-kyparissiako-kolpo

Κύριε Αντιπεριφερειάρχη, σε συνέχεια της συζήτησης που είχαμε σχετικά με πρωτοβουλίες που μπορεί να αναλάβει η Π.Ε. Ηλείας για την περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής μας σας παραθέτουμε  αιτήματα του Συλλόγου  που σχετίζονται με την αποκατάσταση της λίμνης Μουριάς και του ποταμού Αλφειού.

Συγκεκριμένα, αιτούμαστε να προχωρήσετε σε εκπόνηση περιβαλλοντικής- οικονομοτεχνικής μελέτης για τη λίμνη Μουριάς. Στην συνάντησή μας είχατε εκφραστεί θετικά σε αυτή την προοπτική και είχατε  αναφέρει ότι αυτή η προσπάθεια θα μπορούσε να γίνει από κοινού με τον Δήμο Πύργου. Η νέα δημοτική αρχή έχει εντάξει στο τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου για το έτος 2020 ένα σημαντικό ποσό για την εκπόνηση σχετικής μελέτης.

Για τον ποταμό Αλφειό, όπως γνωρίζεται κατά το παρελθόν ο Σύλλογος είχε πρωτοστατήσει και δημιουργήσει ένα περιβαλλοντικό πάρκο αναψυχής δίπλα στη γέφυρα του ποταμού. Με τα χρόνια ο χώρος εγκαταλείφτηκε και σε συνδυασμό με την εναπόθεση των δεματοποιημένων απορριμμάτων στο Ποτόκι ο χώρος απαξιώθηκε. Αιτούμαστε από εσάς να συμβάλλετε  στην αναδημιουργία του πάρκου, στην ανάδειξη της περιοχής με τον ηλεκτροφωτισμό της οδικής γέφυρας του Αλφειού και στη διαμόρφωση της κοίτης του Αλφειού  με μηχανήματα της Π.Ε. Ηλείας στο σημείο που γίνονταν οι καλοκαιρινές πολιτιστικές εκδηλώσεις του Συλλόγου. Την προμήθεια 8 τσιμεντένιων τραπεζοπάγκων και την εγκατάσταση ενός πυλώνα φωτισμού ύψους 8-10 μέτρων για να φωτιστεί ο χώρος των πολιτιστικών εκδηλώσεων.

            Παρακαλούμε, κ. Αντιπεριφερειάρχη, να βοηθήσετε στην αναβίωση του πάρκου του Αλφειού. Ευελπιστούμε στην περιβαλλοντική σας ευαισθησία και την αγάπη σας για τον Αλφειό και τον τόπο μας.

       Ο Πρόεδρος                                                                          Ο Γραμματέας

Δάββος Θεόδωρος                                                                  Χριστόπουλος Θεόδωρος

Φωτογραφία: Για τις προστατευόμενες περιοχές θα υπάρχει ένας κεντρικός φορέας με 24 μονάδες διαχείρισης και κατά τόπους επιτροπές. Μια βελτίωση που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο που κατατέθηκε είναι πως στους πόρους εντάσσονται έσοδα από ΑΠΕ, από μισθώσεις αιγιαλών και πρόστιμα.

Με επιμέρους βελτιώσεις και... 63 άρθρα περισσότερα από αυτά που είχαν δοθεί στη διαβούλευση κατατέθηκε χθες στη Βουλή το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος περί εκσυγχρονισμού της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Πηγή, περισσότερα στην https://www.kathimerini.gr/1075369/article/epikairothta/ellada/employtismeno-to-perivallontiko-nomosxedio

Ο Δήμος Πύργου και η διεύθυνση Καθαριότητας, Πρασίνου και Ανακύκλωσης κατά το τριήμερο 8,9 & 10 Φεβρουάριου, θα βρίσκεται σε κεντρικά σημεία της πόλης - με εθελοντική ομάδα  - και θα πραγματοποιήσει διανομή έντυπου υλικού σχετικό  με την ανακύκλωση.

 Συγκεκριμένα θα βρείτε περίπτερα ανακύκλωσης στη Πλατεία Σάκη Καράγιωργα και στο χώρο τέλεσης του πανηγυριού του Αγίου Χαράλαμπου, στο αθλητικό κέντρο Αγίας Βαρβάρας.   

--

• Πέτρος Λινάρδος-Ρυλμόν

Η μετάβαση σε μια οικονομία που μειώνει ταχύτατα ώς την εξαφάνισή της την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων απαιτεί έναν λεπτομερή σχεδιασμό που να προβλέπει συγχρόνως την ανάπτυξη νέων παραγωγικών δραστηριοτήτων, την αλλαγή του χάρτη επαγγελμάτων και ειδικοτήτων, την υποστήριξη από δημόσιους φορείς αυτών των αλλαγών. Είναι πολύ ανησυχητικό και επικίνδυνο το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ούτε καν σκέψεις προς αυτή την κατεύθυνση από την πλευρά του πολιτικού κόσμου ή των επιστημονικών ιδρυμάτων.

Περισσότερα στο https://commonality.gr/petros-linardos-rylmon-poio-schedio-gia-ti-metalignitiki-epochi/

Ακόμα, ενώ στα πρώτα 15 χρόνια ισχύος της ECT το 89% των προσφυγών υποβάλλονταν από επενδυτές της Δύσης εναντίον χωρών της Κεντρικής, Ανατολικής Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας, την τελευταία πενταετία οι αγωγές των εταιρειών χτυπούν αυξανόμενα και χώρες της Δυτικής Ευρώπης όπως η Ιταλία, η Γερμανία και η Ισπανία. Την πλειονότητα των υποθέσεων κερδίζουν οι επενδυτές. Ως τα τέλη του 2019 περίπου το 60% προσφυγών εναντίον κρατών είχαν επιδικαστεί από τα διαιτητικά δικαστήρια προς όφελος των επενδυτών.

Τα χρήματα που διακυβεύονται για τα κράτη και τους φορολογουμένους τους είναι τεράστια. Σε 16 αγωγές που έχουν ασκηθεί εναντίον κρατών, οι επενδυτές -στην πλειονότητά τους επιχειρηματικοί κολοσσοί ή μεγιστάνες του πλούτου- διεκδικούσαν αποζημίωση -για κάθε μία από αυτές- μεγαλύτερη του ενός δισ. δολαρίων. Τα νομικά έξοδα είναι και αυτά υπέρογκα αγγίζοντας κατά μέσο όρο τα 11 εκατ. δολάρια, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί είναι πολύ υψηλότερα. Το μεγαλύτερο μέρος τους καταλήγει στις τσέπες των δικηγορικών γραφείων και των δικαστών.

Στα 20 χρόνια ισχύος της ECT οι κυβερνήσεις έχουν διαταχθεί από τα διαιτητικά δικαστήρια ή συμφωνήσει μετά από συμβιβασμό να πληρώσουν στις επιχειρήσεις αποζημιώσεις μεγαλύτερες των 51,2 δισ. δολαρίων, ενώ το σύνολο των απαιτήσεων που εκκρεμούν εις βάρος τους αγγίζει τα 35 δισ. δολάρια.

ΜΗΝΥΣΕΙΣ

Οι εταιρείες διεκδικούν αποζημιώσεις όχι μόνο για υπαρκτές απώλειες, αλλά και για υποθετικά κέρδη στο μέλλον. Η πετρελαϊκή εταιρεία Rockhopper, για παράδειγμα, διεκδίκησε από την Ιταλία όχι μόνο τα 40-50 εκατ.δολάρια που επένδυσε για εξερεύνηση πετρελαϊκού κοιτάσματος στην Αδριατική, αλλά και 200-300 εκατ. δολάρια που υποθετικά θα μπορούσε να έχει κερδίσει από την εκμετάλλευση του κοιτάσματος αν η Ιταλία δεν προχωρούσε στην απαγόρευση όλων των νέων υπεράκτιων εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Οι μηνυτές της ECT προέρχονται κυρίως από τη Δυτική Ευρώπη. To 60% των περίπου 150 εταιρειών και των φυσικών προσώπων που εμπλέκονται σε διεκδικήσεις αποζημιώσεων βάσει της ECT δηλώνουν έδρα τις Ολλανδία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Βρετανία και Κύπρο.

Χάρη στον υπερβολικά ευρύ ορισμό «επενδυτή» και «επένδυσης» της ECT, πολλές από τις εταιρείες που ενάγουν κράτη στο πλαίσιο της ECT είναι απλά εταιρείες-ταχυδρομική θυρίδα, χωρίς καν υπαλλήλους, οι οποίες χρησιμοποιούνται από τις μεγάλες επιχειρήσεις για τη μεταφορά των κερδών τους και τη φοροαποφυγή.

Είκοσι τέσσερις από τους 25 υποτιθέμενους «Ολλανδούς» επενδυτές που είχαν προσφύγει ώς τα τέλη του 2019 σε διαιτητικά δικαστήρια εναντίον κρατών επικαλούμενοι την ECT διαπιστώθηκε ότι ήταν εταιρείες-ταχυδρομική θυρίδα. Μεταξύ αυτών και η Khan Netherlands (που χρησιμοποιήθηκε από την καναδική εταιρεία εξόρυξης Khan Resources για να μηνύσει τη Μογγολία -παρότι ο Καναδάς δεν συμμετέχει στην ECT) αλλά και οι Isolux Infrastructure Netherlands και Charanne που ανήκουν στους Luis Delso και José Gomis, δύο από τους πλουσιότερους Ισπανούς επιχειρηματίες, και αξιοποιήθηκαν για να μηνύσουν την Ισπανία.

Η ECT -όπως και οι υπόλοιπες συμφωνίες εμπορίου που περιέχουν ρήτρα ISDS- αξιοποιείται αυξανόμενα όμως και από τις εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα με σκοπό την κερδοσκοπία και την εξαγωγή κέρδους από δημόσιο χρήμα. Το 88% των προσφυγών εναντίον της Ισπανίας για τις περικοπές της Μαδρίτης στη στήριξη σχημάτων ανανεώσιμης ενέργειας δεν ήταν -όπως θα αναμενόταν- από εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά από επενδυτικά funds και άλλες εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα που είχαν μάλιστα δεσμούς με βιομηχανίες… άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Κάποια εξ αυτών των funds «επένδυσαν» σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μόνο όταν η Ισπανία βυθίστηκε στην οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας και η τότε κυβέρνηση Ραχόι μείωσε στο πλαίσιο των πολιτικών λιτότητας την επιδότηση κάποιων σχημάτων ανανεώσιμων πηγών που ήδη υπήρχαν. Μυρίστηκαν, δηλαδή, χρήμα και μπούκαραν. Αργότερα απαίτησαν δικαστικά αποζημιώσεις, υποστηρίζοντας ότι η αλλαγή στάσης της ισπανικής κυβέρνησης επηρέασε αρνητικά τις προοπτικές της μελλοντικής κερδοφορίας τους.

ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΠΟΥ ΒΓΑΖΟΥΝ… ΜΑΤΙ

• Vattenfall VS Γερμανία

Η σουηδική Vattenfall μετά την πρώτη επιτυχημένη προσφυγή κατά της Γερμανίας για εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα που μόλυνε ασύστολα, υπέβαλε εκ νέου αγωγή το 2012 σε διεθνές διαιτητικό δικαστήριο διεκδικώντας αποζημιώσεις 4,3 δισ. ευρώ συν τόκους για απώλεια κερδών.

Η προσφυγή κατατέθηκε μετά την απόφαση του γερμανικού κοινοβουλίου να επιταχύνει τη κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας ύστερα από το ατύχημα της Φουκουσίμα το 2011. Μεταξύ άλλων οι Γερμανοί βουλευτές αποφάσισαν την άμεση και οριστική διακοπή λειτουργίας των παλαιότερων αντιδραστήρων της Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένων και δύο μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της Vattenfall σε Krümmel και Brunsbüttel.

Η υπόθεση, που βρίσκεται σε εξέλιξη, αναδεικνύει τη δυνατότητα διεκδικήσεων από μια επιχείρηση εξαιτίας της νόμιμης απόφασης ενός κράτους να αλλάξει την ενεργειακή του πολιτική -και μάλιστα για περιβαλλοντικούς λόγους. Δείχνει ακόμα ότι η ECT μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική ισορροπία μιας ολόκληρης χώρας μεταφέροντας στα χέρια λίγων μετόχων χρήματα που ανήκουν σε εκατομμύρια φορολογουμένους πολίτες.

Η απαίτηση των 4,3 δισ. ευρώ ισοδυναμεί με το 25% του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού της Γερμανίας για την υγεία, ενώ ώς τον Απρίλιο του 2018 η γερμανική κυβέρνηση είχε ξοδέψει περισσότερα από 15 εκατ. ευρώ για νομικά και διοικητικά έξοδα. Η Vattenfall δαπάνησε 26 εκατ. ευρώ για νομική κάλυψη και αμοιβές δικηγόρων, οι οποίοι επίσης διεκδικούν αποζημίωση από τη Γερμανία.

Παρά τα δισεκατομμύρια δημόσιου χρήματος που διακυβεύονται, η υπόθεση εκδικάζεται επί της ουσίας στο σκοτάδι. Οχτώ χρόνια από την υποβολή της αγωγής δεν έχει δημοσιοποιηθεί ούτε ένα ενιαίο δημόσιο έγγραφο, ενώ η περιορισμένη πρόσβαση μιας μικρής ομάδας βουλευτών στις θέσεις του γερμανικού κράτους διατηρείται μυστική.

• Yukos VS Ρωσία

Το 2014 οι δικηγόροι του διαιτητικού δικαστηρίου που επιδίκασε 3 προσφυγές κατά της Ρωσίας στο πλαίσιο της ECT (γνωστές και ως περιπτώσεις Yukos) διέταξαν τη Μόσχα να καταβάλει αποζημιώσεις 50 δισ. δολαρίων σε 6 πρώην μετόχους του πετρελαϊκού κολοσσού Yukos.

Το δικαστήριο έκρινε ότι τα μέτρα της ρωσικής κυβέρνησης που οδήγησαν στο κλείσιμο της Yukos το 2006-07 ισοδυναμούσαν με έμμεση παράνομη απαλλοτρίωσή της. Η απόφαση ακυρώθηκε το 2016 από ολλανδικό δικαστήριο που αποφάνθηκε ότι το διεθνές διαιτητικό δικαστήριο δεν είχε δικαιοδοσία. Στην παρούσα φάση η υπόθεση βρίσκεται σε διαδικασία έφεσης, ενώ ένα δεύτερο κύμα απαιτήσεων είναι σε εξέλιξη από την προηγούμενη διοίκηση της εταιρείας.

Η υπόθεση είναι αξιοσημείωτη λόγω της κολοσσιαίας απαίτησης των 50 δισ. δολαρίων. Το ποσό ισοδυναμεί με το ΑΕΠ της Σλοβενίας και αποτελεί τη μεγαλύτερη αποζημίωση που επιδικάστηκε στην ιστορία της επενδυτικής διαιτησίας. Τα συνολικά δικαστικά έξοδα, φτάνουν τα 124 εκατ. δολάρια -εκ των οποίων η Ρωσία υποχρεώθηκε να πληρώσει τα 103 εκατ.-, βγάζουν επίσης μάτι.

Οι δικηγόροι της Yukos (από τη Shearman and Sterling που τα μίντια ονομάζουν «δικηγόρους των 1.065 δολαρίων την ώρα») χρέωσαν 81 εκατ. δολάρια για τη νομική τους εκπροσώπηση και συνδρομή. Από την πλευρά τους οι τρεις δικηγόροι του διαιτητικού δικαστηρίου έβαλαν στις τσέπες τους πάνω από 5,3 εκατ. ευρώ, ενώ ο βοηθός τους έφυγε με… 1 εκατ. ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ρωσία υπέγραψε την ECT το 1994, αλλά η Ρωσική Δούμα δεν την επικύρωσε ποτέ. Παρ’ όλα αυτά το διαιτητικό δικαστήριο αποδέχτηκε την αξίωση των μετοχών, κάτι όμως που απέρριψε αργότερα το ολλανδικό δικαστήριο.

• Rockhopper VS Ιταλία

Το Μάιο του 2017 η βρετανική πετρελαϊκή εταιρεία προσέφυγε κατά της Ιταλίας για την άρνησή της να χορηγήσει άδεια εξόρυξης πετρελαίου στην Αδριατική Θάλασσα. Η άρνηση ήρθε μετά από απόφαση απαγόρευσης νέων εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου κοντά στις ακτές της χώρας από το ιταλικό κοινοβούλιο λόγω περιβαλλοντικών ανησυχιών και του υψηλού κινδύνου σεισμού.

Η Rockhopper διεκδικεί από πετρελαιοπηγές που δεν… υπάρχουν αποζημίωση 40-50 εκατ. δολαρίων για τα έξοδα ερευνών και υπερτετραπλάσιο ποσό για διαφυγόντα μελλοντικά κέρδη. Η, παρανοϊκή για πολλούς, απαίτησή της έγινε δεκτή από το διαιτητικό δικαστήριο 17 μήνες μετά την… έξοδο της Ιταλίας από την ECT. Και αυτό κατέστη δυνατό επειδή η συνθήκη προστατεύει τους επενδυτές για ακόμα… 20 χρόνια μετά την αποχώρηση μιας χώρας από αυτήν. Δώκε μου και μένα μπάρμπα!

ΠΑΝΙΣΧΥΡΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Πέρα από σημαντική πηγή κερδοσκοπίας σε βάρος των κρατών, η ECT αποτελεί όμως και ένα πανίσχυρο εργαλείο στα χέρια των μεγάλων εταιρειών πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα στην εκστρατεία που έχουν ξεκινήσει για να εμποδίσουν τη μετάβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας.

Ως τα τέλη του 2012 το 70% των υποθέσεων παραβίασης όρων της ECT αφορούσε το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο ή τον άνθρακα και των 97% των επενδυτών που προσέφυγαν δικαστικά για αποφάσεις κρατών ήταν εταιρείες ορυκτών καυσίμων. Οι εταιρείες αξιοποίησαν τη συνθήκη -όπως και άλλες συμφωνίες επενδύσεων- προκειμένου να αμφισβητήσουν δικαστικά κυβερνητικές αποφάσεις απαγόρευσης πετρελαϊκών εξορύξεων, απόρριψης αγωγών μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου, φορολόγησης ορυκτών καυσίμων, αναστολής και κατάργησης των ρυπογόνων μορφών ενέργειας.

Οι εταιρείες αξιοποιούν ακόμα την ECT προκειμένου να εκφοβίσουν τις κυβερνήσεις και να τις αποτρέψουν από την ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αλλά και για την προστασία υφιστάμενων και την προώθηση νέων πρότζεκτ ορυκτών καυσίμων, το κλείδωμα των κρατικών επιδοτήσεων προς αυτές, την εκτροπή των κεφαλαίων που απαιτούνται για τη μετάβαση σε καθαρότερη ενέργεια, την υπονόμευση των προσιτών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, το μπλοκάρισμα επανακρατικοποίησεων. Το πιο πιθανο είναι ότι στο τέλος δεν θα τα καταφέρουν. Εως τότε όμως, χάρη στη ρήτρα ISDS και συμφωνίες όπως η ECT, θα έχουν «μασήσει» τρισεκατομμύρια από τους φορολογούμενους πολιτες αυτού του πλανήτη.

ΟΙ ΑΔΕΚΑΣΤΟΙ «ΔΙΚΑΣΤΕΣ»

Ως τα τέλη του 2017 το 44% των προσφυγών ECT είχε εκδικαστεί από μόλις 25 δικηγόρους. Τα 2/3 αυτών είχαν προσφέρει τις υπηρεσίες τους ως νομικοί σύμβουλοι επιχειρήσεων στις διενέξεις με κράτη στο πλαίσιο άλλων συμφωνιών επενδύσεων.

Η διπλή ενασχόλησή τους τροφοδοτεί τεράστια ερωτήματα για την αντικειμενικότητά τους ως δικαστές. Αυτή η μικρή ομάδα δικηγόρων έχει αποφανθεί ακραία φιλικές προς τις επιχειρήσεις ερμηνείες της ECT, ανοίγοντας τον δρόμο για ακόμα πιο υψηλές απαιτήσεις από τα κράτη στο μέλλον. Οι πλέον «δουλευταράδες» και φίλιοι στις επιχειρήσεις δικαστές είναι:

1. GARY BORN (ΗΠΑ). Εχει εκδικάσει συνολικά 9 υποθέσεις ECT και σε όλες επιλέχθηκε ως μέλος του τριμελούς διαιτητικού δικαστηρίου από τους επενδυτές. Η καριέρα του ως υπερ-δικαστή υποθέσεων ECT εκτοξεύτηκε μετά τις υποθέσεις Ισπανίας και Τσεχίας. Οι επενδυτές εκτιμώντας τις φίλιες προς τα επιχειρηματικά συμφέροντα ετυμηγορίες του τον επέλεξαν σε 18 από τις συνολικά 20 υποθέσεις ISDS που κλήθηκε να επιδικάσει. Σε αγωγή της Phillip Morris κατά της αντικαπνιστικής νομοθεσίας στην Ουρουγουάη ήταν ο μοναδικός δικαστής που τάχθηκε υπέρ της καπνοβιομηχανίας.

2. YVES FORTIER (Καναδάς). Εχει επιδικάσει συνολικά 7 υποθέσεις ECT, στις 3 από τις οποίες επιλέχθηκε ως δικαστής από τους επενδυτές ενώ στις 4 ορίστηκε από κοινού πρόεδρος του δικαστηρίου. Και τις 7 υποθέσεις κέρδισαν οι επενδυτές. Μεταξύ αυτών και την αγωγή 6 μεγαλομετόχων της Yukos εναντίον της Ρωσίας, από την οποία πληρώθηκε για τις υπηρεσίες του ως δικαστή με το ποσό των 1,7 εκατ. ευρώ! Ο Fortier συμμετείχε για πολλά χρόνια στα διοικητικά συμβούλια επιχειρηματικών κολοσσών, όπως οι εξορυκτικές Alcan και Rio Tinto.

3. CHARLES PONCET (Ελβετία). Εχει επιδικάσει 6 υποθέσεις ECT και σε όλες επιλέχθηκε από τους επενδυτές. Αποτελεί τυπικό παράδειγμα δικηγόρου εξειδικευμένου σε θέματα επιχειρήσεων, που στη συνέχεια έγινε δικαστής διαιτητικού δικαστηρίου. Οι υποθέσεις ECT αποτελούν το 60% των περιπτώσεων διαιτησίας στις οποίες συμμετείχε, ενώ έχει εργαστεί και ως νομικός σύμβουλος ενεργειακών κολοσσών όπως η Repsol. Ως μέλος του τριμελούς δικαστηρίου που εκδίκασε την υπόθεση Yukos -από την οποία και είχε επιλεγεί- εισέπραξε αμοιβή 1,5 εκατ. ευρώ! Είναι μέλος της εταιρείας χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών London Capital Group.

4. STANIMIR ALEXANDROV (Βουλγαρία). Χαρακτηριστικό παράδειγμα «περιστρεφόμενης πόρτας» ο Βούλγαρος, έχει εκδικάσει 5 υποθέσεις. Στις 4 επιλέχτηκε από τους επενδυτές, ενώ στη μία ήταν πρόεδρος του διαιτητικού δικαστηρίου. Νωρίτερα διετέλεσε υφυπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας και εκπρόσωπος αυτής στην υπογραφή των επενδυτικών συμφωνιών της δεκαετίας του 1990. Εν συνεχεία έπιασε δουλειά στο δικηγορικό γραφείο Sidley Austin ενάγοντας χώρες και εκπροσωπώντας μεγάλες επιχειρήσεις, όπως οι Vivendi, Bechtel, Veolia, Phillp Moris σε υποθέσεις ISDS.

ΝΟΜΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Οι εταιρείες παροχής νομικών υπηρεσιών αποτελούν την κινητήρια δύναμη της μεγάλης ανόδου των προσφυγών ECT τα τελευταία χρόνια. Διαφημίζουν τις δυνατότητες που παρέχει η ECT για τη διεκδίκηση τεράστιων αποζημιώσεων μέσω δικαστικού αγώνα και ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις-πελάτες τους να μηνύουν χώρες. Ως τα τέλη του 2017 μόλις πέντε νομικές εταιρείες-ελίτ εμπλέκονταν περίπου στις μισές προσφυγές επενδυτών εναντίον κρατών για παραβίαση όρων της ECT.

ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΟΛΩΝ ΟΙ:

1. Allen & Overy (Βρετανία). Εχεί εμπλακεί σε 16 υποθέσεις εκπροσωπώντας κυρίως επενδυτές. Ηταν αυτή που προχώρησε στην πρώτη διαιτησία βάσει της συμφωνίας ECT το 2001, εκπροσωπώντας τον αμερικανικό ενεργειακό κολοσσό AES εναντίον της Ουγγαρίας. Σήμερα αποτελεί βασικό μηνυτή της Ισπανίας, εκπροσωπώντας 10 συνολικά από τις 16 αγωγές που έχουν υποβληθεί εναντίον της χώρας της Ιβηρικής.
2. King & Spaiding (ΗΠΑ). Εχει εμπλακεί σε 16 υποθέσεις εκπροσωπώντας μόνο επενδυτές. Αποτελεί τον βασικό νομικό εκπρόσωπο των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών μεταξύ άλλων και στις απαιτήσεις αυτών εναντίον Ισπανίας και Ιταλίας.
3. Arnold Porter Kaye Scholer (HΠΑ). Εχει εμπλακεί σε 10 υποθέσεις ECT. Εκπροσώπησε σε αυτές μόνο κράτη, αλλά ευρύτερα σε υποθέσεις ΙSDS έχει εκπροσωπήσει και επιχειρήσεις. Αρκετοί από τους δικηγόρους της περιλαμβάνονται στη λίστα διαιτητών της ICSID της Παγκόσμιας Τράπεζας και μπορούν να επιλεχτούν ως πρόεδροι των διαιτητικών δικαστηρίων, όταν τα αντιμαχόμενα μέρη δεν συμφωνούν.
4. Freshfields Bruckhaus Deringer (Βρετανία). Το δικηγορικό γραφείο με τις περισσότερες υποθέσεις ISDS (45) έχει εμπλακεί σε 10 διενέξεις ECT. Eκπροσωπεί επενδυτές, μεταξύ άλλων και την EVN στην αγωγή της κατά της βουλγαρικής κυβέρνησης για τη μείωση των τιμών ενέργειας.
5. Weil Gotshal & Magnes (ΗΠΑ). Εχει εμπλακεί σε 9 υποθέσεις ECT εκπροσωπώντας κυρίως κράτη. Ωστόσο ευρύτερα σε υποθέσεις ISDS δουλεύει και για τις δύο πλευρές. Υπερασπίζεται έτσι την Τσεχία σε 6 προσφυγές ΕCT εναντίον της, ενώ από την άλλη πλευρά διετέλεσε νομικός σύμβουλος της ενεργειακής εταιρείας CEZ, η οποία προσέφυγε κατά της αλβανικής κυβέρνησης -μετά από αποτυχημένη απόπειρα ιδιωτικοποίησης του τομέα της ενέργειας στη γειτονική χώρα. Οδήγησε μάλιστα τα Τίρανα σε συμβιβασμό κερδίζοντας για λογαριασμό της CEZ αποζημιώσεις 100 εκατ. ευρώ.

Tην περασμένη Δευτέρα 30/12/19 επισκεφθήκαμε την βουλευτή Ηλείας κα Διονυσία Αυγερινοπούλου στο γραφείο της στον Πύργο, κατόπιν δικής της πρόσκλησης, για την οποία την ευχαριστούμε θερμά. Τα θέματα που της θέσαμε ήταν κατά σειρά:

• Η σχεδιαζόμενη εξόρυξη πετρελαίου στο Κατάκολο για την οποία μας δήλωσε ότι και η ίδια τη θεωρεί κάτι το ξεπερασμένο από τις εξελίξεις και την τροπή που έχει πάρει το θέμα της πλανητικής κλιματικής κρίσης.
• Ο επαναπλημμυρισμός της λίμνης Αέναον (Μουριάς) είναι και για αυτήν επιτακτική ανάγκη γι'αυτό και πρέπει να καμφθούν οι αμφιβολίες και οι δισταγμοί που επέδειξε ο Περιφερειάρχης κος Φαρμάκης, με τον οποίο νωρίτερα την ίδια μέρα είχε συζητήσει το θέμα. Από την πλευρά μας της είπαμε ότι οι ήδη υπάρχουσες μελέτες από το γεωλογικό τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών που είχε εφαρμόσει πιλοτικό σχέδιο επί δημαρχίας Παρασκευόπουλου αλλά και άλλες μελέτες που είναι κατατεθειμένες στο Δήμο Πύργου και γενικά η αγαστή συνεργασία μεταξύ Περιφέρειας και Δήμου Πύργου είναι το κλειδί για να καμφθούν οι φοβίες και να δούμε την πρώην λίμνη να ξαναζωντανεύει και το περιβάλλον να ξαναγεννιέται, φυσικά όσο το επιτρέπουν οι παρούσες συνθήκες.
• Τρίτο θέμα αναφέραμε το πανέμορφο δέλτα του ποταμού Αλφειού που χρειάζεται να εισαχθεί σε καθεστώς προστασίας και φροντίδας (π.χ. Περιφερειακό Πάρκο) κάτι που έχει ως προαπαιτούμενο την οριοθέτηση της κοίτης του ποταμού από το ύψος του φράγματος (περιοχή Φλόκα) έως τις εκβολές του (δέλτα). Συμφώνησε με τη θέση μας ότι το μέρος θα προστατευθεί όταν ξεφύγει από την εγκατάλειψη και την αδιαφορία στην οποία έχει υποπέσει και ότι ο καλύτερος τρόπος γι'αυτό είναι ένας ποδηλατόδρομος που να οδηγεί τους Πυργιώτες στο ειδυλλιακό αυτό μέρος, ώστε οι ίδιοι να το γνωρίσουν, να το αγαπήσουν και να το προστατεύσουν.
• Τέλος, αναφερθήκαμε στον Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού Κόλπου. Σύμφωνα με τον νόμο 4519/2018 που ψηφίστηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση εν όψει και της απειλής παραπομπής της χώρας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για μη επαρκή προστασία των περιοχών Natura 2000, ο Φορέας αυτός έχει διευρύνει την εμβέλειά του και διαχειρίζεται πλέον έντεκα περιοχές Natura, μεταξύ αυτών την προστατευόμενη περιοχή του Κυπαρισσιακού Κόλπου, την ορεινή περιοχή της Κάπελης και την περιοχή της Ολυμπίας. Είναι φανερό ότι πρόκειται πλέον για έναν νέο Φορέα με πολλαπλάσιο έργο διαχείρισης και προστασίας, γι'αυτό και στη Διαβούλευση που προηγήθηκε της ψήφισης του νόμου (8/2/18) καταθέσαμε πρόταση για υλοποίηση αυτού που και ο ίδιος ο νόμος προβλέπει, δηλαδή την ίδρυση υποσταθμών του Φορέα και συγκεκριμένα τεσσάρων. Η πρότασή μας αφορούσε ακόμα τον ορισμό της έδρας του Φορέα την περιοχή του Καϊάφα αντί του Λάππα Αχαΐας καθώς εκτός του ότι βρίσκεται σε κεντρική θέση των προστατευόμενων υπό τον Φορέα περιοχών, είναι περιοχή ιδιαίτερης περιβαλλοντικής, σπηλαιολογικής και αρχαιολογικής αξίας. Καθώς η τελευταία πρότασή μας δεν έγινε αποδεκτή προτείνουμε πρωτίστως την ίδρυση υποσταθμού στην περιοχή του Καϊάφα όπου συν τοις άλλοις μπορούν να αξιοποιηθούν για τη στέγαση του παλαιά κτίσματα που έχουν καταδικαστεί στην εγκατάλειψη.

Αναμένουμε και τις ενέργειες της κας Αυγερινοπούλου η οποία ανταποκρίθηκε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις προτάσεις μας ώστε να έρθουν σύντομα καλά νέα και απτά αποτελέσματα.

Η «Περιβαλλοντική Δράση Ηλείας καλεί φορείς , συλλόγους και πολίτες να μετάσχουν στο επικείμενο Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Ελλάδας που θα γίνει στον Πύργο αύριο Δευτέρα, 9 Δεκεμβρίου, στις 1.00το μεσημέρι, όπου ως 3^ο θέμα θα συζητηθεί, προς λήψη απόφασης,  η έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το σχεδιαζόμενο έργο τωνεξορύξεων υδρογονανθράκων στο Κατάκολο. Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του σωματείου «Περιβαλλοντική Δράση Ηλείας» αφού ερεύνησαν, πάντα βασιζόμενα σε ειδικούς επιστήμονες, το πολύπλοκο σχεδιαζόμενο έργο, κατέθεσαν έγγραφο στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.Επισημαίνεται ότι η σχεδιαζόμενη γεώτρησηαποτελεί και την απαρχή δεκάδων γεωτρήσεων που σχεδιάζονται να λάβουν χώρα στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Ελλάδα, κατακλύζοντας το Ιόνιο έως και την Κρήτη.

Στο έγγραφο επισημαίνεταιότι:

• Απαιτείται πλήρης, σαφής και τεκμηριωμένη ενημέρωση των φορέων και της τοπικής κοινωνίας από ανεξάρτητες αρχές και επιστήμονες και όχι ελλιπώς και μονομερώς από την ίδια την εταιρία, όπως έχει μέχρι τώρα συμβεί. Η συγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), που βρίσκεται ακόμα σε άτυπη Διαβούλευση για το κοίτασμα του Κατακόλου, το λεγόμενο «οικόπεδο 10», αφορά μόνο τηδιαδικασία της γεώτρησης που θα απολήγει αρκετά κοντά στο κοίτασμα Υ/Α και συμπεριλαμβάνειταιδιαιτέρως επικίνδυνα απόβλητα αυτήςλόγω των πρόσθετων τοξικών χημικών ουσιών (τοξικήλάσπη),όμως τα δεδομένα ασφαλείας αυτών είναι στην Αγγλική γλώσσα !
• Το ακόμα πιο ρυπογόνο και μεγαλύτερο κομμάτι,αυτό της άντλησης – αποθήκευσης - μεταφοράς - πρωτογενούς καθαρισμού του αργού πετρελαίου, δεν παρουσιάζονται σε αυτή τη Μελέτη, ώστε να συνεκτιμηθούν οι τυχόν περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κάθε περίπτωσης. Κατά τη διεθνή πρακτική η ΜΠΕ και η εκτίμησή της γίνεται ολοκληρωμένα και όχι κατά στάδια, όπως είχε μάλιστα δηλώσει ότι θα πράξει αρχικά η εταιρεία «Energean Oil & Gas S.A.». Το γεγονός αυτό είναι πολύ ύποπτο και μας οδηγεί να σκεφτούμε ότι θέλει να εκβιάσει για τη δεύτερη φάση που θα περιγράφεται η κυρίως εξορυκτική και επικίνδυνη ρυπογόνος δραστηριότητα, δημιουργώντας τετελεσμένα.

• Αμφισβητούμε ότι οι εξορύξεις υδρογονανθράκων θα έχουν θετικό οικονομικό αποτύπωμα στην περιοχή. Τα προβλεπόμενα έσοδα και οικονομικά οφέλη είναι ασήμαντα ακόμα και με κάποιες άμεσες ή έμμεσες θέσεις εργασίες που θα προκύψουν. Οι εξορύξεις Υ/Α αποτελούν βαριά βιομηχανική δραστηριότητα που υποβαθμίζει την περιοχή και επηρεάζει αρνητικά τον τουρισμό, τις αξίες των ακινήτων και την αλιεία.Ακόμα περισσότερο για το ότι το Κατάκολο αποτελεί την τουριστική είσοδο στην Αρχαία Ολυμπία και οι εκτενείς παράκτιες εγκαταστάσεις που θα κατασκευαστούν και θα απέχουν μόλις 600μ. από το λιμάνι του Κατακόλου, θα μειώνουν και θα δυσφημίζουν τη γραφικότητα του Κατακόλου. Επιπλέον της οπτικής, θα υπάρχει και ηχητική επιβάρυνση. Είναι μάλιστα απορίας άξιο ότι,ενώ η Κρουαζιέρα δεν συμπεριλήφθηκε στην Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), αυτή εγκρίθηκε !

• Ο κίνδυνος ατυχημάτων είναι υπαρκτός και αυξάνεται λόγω της σεισμογένειας της περιοχής με ανυπολόγιστες και τραγικές συνέπειες στο περιβάλλον, την υγεία, τον τουρισμό, την αλιεία και την τοπική κοινωνία.Μάλιστα τα ατυχήµατα– βάσει διεθνών στατιστικών και εµπειρίας  – είναι ο κανόνας της βιοµηχανίας πετρελαίου, ανεξαρτήτως ηπείρου και υποτιθέµενης περιβαλλοντικής µέριµνας. Στην περιοχή Μπασιλικάτα της Νότιας Ιταλίας, για παράδειγμα, το 2006 έγινε διαρροή 400 τόνων πετρελαίου επειδή τρύπησε μία δεξαμενή.
• Άλλωστε, οι «μικροδιαρροές» όπως λέγονται (πετρελαιοκηλίδες ρουτίνας) είναι σύνηθες και αναπόφευκτο φαινόμενο των εξορύξεων υδρογονανθράκων ακόμα και στη Νορβηγία, όπου οι προδιαγραφές ασφαλείας είναι οι υψηλότερες και οι μελέτες κατατίθενται ολοκληρωμένες και όχι αποσπασματικά όπως εδώ. Είναι θέμαλοιπόν χρόνου  η ρύπανση αέρα, θάλασσας και ακτών, με σοβαρό αντίκτυπο στην υγεία των κατοίκων, απλά και μόνο από τα πολλά αναπόφευκτα μικροατυχήματα και διαρροές πετρελαιοειδών,  είτε από τις πλατφόρμες άντλησης είτε από τα πλοία μεταφοράς. Η εταιρία διατυμπανίζει τη μηδενική ρύπανση στην περιοχή της Καβάλας αλλά η άποψη αυτή καταρρίπτεται από τη διδακτορική έρευνα της κ. Άννας Γρηγοριάδου,που εκπονήθηκε στο Πολυτεχνείο του Aachen το 2008, η οποία αποδεικνύει την πετρελαϊκή μόλυνση στην περιοχή.Οι κάτοικοι της Καβάλας και της Νέας Καρβάληςδιαμαρτύρονται και ενοχοποιούν τις δύο μεγάλες βιομηχανίες – τη Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων και τηνEnergian -για τα υψηλά ποσοστά καρκίνων στην περιοχή.Δεδομένα αύξησης των κρουσμάτων καρκίνου έχουν καταγραφεί,  βάσει ερευνών, σε όλες τις χώρες που έγιναν αντλήσεις  υδρογονανθράκωνκοντά σε κατοικημένες περιοχές (Capezzone et al. 2014 Μπασιλικάτα Ιταλίας, McKenzie et al., ΗΠΑ 2019 κ.ά.).

• Τέλος,η Μεσόγειος θερμαίνεταικατά 20% περισσότερο σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη και το κλίμα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας θα πληγεί ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Το σχεδιαζόμενο έργο των εξορύξεωναντιτίθεται  στην Συμφωνία του Παρισιού που έχουμε υπογράψει ως χώρα,  με στόχο τη μείωση 55-60% των εκπομπών CO2 ως το 2030 και μηδενικό ισοζύγιο ως το 2040-2050, καθώς το φαινόμενο του θερμοκηπίου προκαλείται κατά 65% από την καύση των ορυκτών καυσίμων(πηγή: IPCC ΑR5).Η πλειοψηφία των ειδικών επιστημόνωνέχει προειδοποιήσει - ήδη από το 2015 - ότι για να μην ξεπεράσουμε τους +2°C – πόσο μάλλον τον +1,5°C - θα πρέπει το 50% και το 30% των γνωστών κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου αντίστοιχα να παραμείνουν στο έδαφος και σίγουρα όχι να ψάξουμε για καινούργια !

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Πετρέλαια, ασφαλές περιβάλλον και κλίμα, αλλά και οικονομική ευημερία δεν πάνε μαζί.

To σωματείο ζητά την αναίρεση του σχεδιαζόμενου έργου των εξορύξεων υδρογονανθράκων στο Κατάκολο για την  προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και τη διαφύλαξη της αρχής της αειφορίας, σύμφωνα και με το άρθρο 24 του Συντάγματος.

Φωτογραφία: Καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα και το σώμα των παιδιών ακόμη αναπτύσσονται, είναι πιο ευάλωτα στις ασθένειες και στους περιβαλλοντικούς ρύπους.

Πηγή: https://www.kathimerini.gr/1051886/article/epikairothta/perivallon/h-klimatikh-allagh-apeilei-thn-paidikh-ygeia (Έντυπη)

Αναδημοσίευση από την https://www.kathimerini.gr/1051784/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/eyrwpaikh-trapeza-ependysewn-telos-sth-xrhmatodothsh-oryktwn-kaysimwn-apo-to-2022 (Online)

Η «Περιβαλλοντική Δράση Ηλείας» αισθάνεται την υποχρέωση να ενημερώσει τους πολίτες σχετικά με τις εκλυόμενες ρυπογόνες ουσίες που θα επιβαρυνθεί ο τόπος μας στην περίπτωση πραγματοποίησης του σχεδιαζόμενου έργου των εξορύξεων υδρογονανθράκων, αρχής γενομένης από το Κατάκολο.   

Κατά  τη φάση της  γεώτρησης, την οποία περιγράφει η ΜΠΕ που έχει κατατεθεί, της διάτρησης δηλαδή του πηγαδιού, που έχει το πολύ μισό μέτρο διάμετρο, εκτός από την ηχητική επιβάρυνση, μια και μοναδική ρυπογόνος εστία υπάρχει. Είναι η ''λάσπη'' η οποία δεν είναι καθόλου αθώα. Δεν είναι φυσικό προϊόν. Μαύρο λιπαρό πήκτωμα από τα λιπαντικά της κεφαλής του γεωτρύπανου με φορτίο βαρέων μετάλλων και πολυμερών, καμένων από την τριβή με τα πετρώματα. Στην Αφρική, στην Νιγηρία και στον Ισημερινό, οι πολυεθνικές το νόθευαν με χώμα για περιορισμό της δυσοσμίας τα καλοκαίρια και  διόρθωση της εμφάνισής του. Δεν εξατμίζεται, δεν μεταβολίζεται από μικρόβια και σε χίλια χρόνια θα το ξαναβρούμε άθικτο. Η τοξική αυτή λάσπη θα μεταφέρεται, σύμφωνα με τη ΜΠΕ, σε λατομείο της περιοχής, χωρίς  να αναφέρεται συγκεκριμένη περιοχή. Ποιο λατομείο δέχεται απόβλητα τέτοιου είδους ?

Η δεύτερη φάση η οποία δεν περιγράφεται στην παρούσα ΜΠΕ, είναι η άντληση.  Εκεί επισυμβαίνει χρόνια ρύπανση των θαλασσίων υδάτων, αν χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της υδραυλικής ρηγμάτωσης: το θαλασσινό νερό που πιέζεται στο πηγάδι ''εμπλουτίζεται'' με χημικά διαβρωτικά των πετρωμάτων, οξέα, σιλικόνες και επιφανειοδραστικά  χημικά. Μεγάλο μέρος του νερού αυτού θα εκφεύγει στην θάλασσα μετά από λίγο διάστημα, μέσω ρωγμών ή πορώδους υπεδάφους (reflow water). Προφανείς είναι οι συνέπειες στo θαλάσσιο περιβάλλον, στην αλιεία, στις ιχθυοκαλλειέργειες και τα δερματικά νοσήματα.

Στην άντληση αργού πετρελαίου, με όποια μέθοδο και αν χρησιμοποιηθεί, συναντλούνται και εξάγονται πλήθος αερίων ρύπων. Σύμφωνα με μελέτη του 2017 από την Α. Εlena Faber και άλλων επιστημόνων, αυτά τα αέρια είναι περίπου 1.300 διαφορετικά χημικά είδη. Κυριαρχούν τα αποδεδειγμένα επικίνδυνα και καρκινογόνα Υδρόθειο, Βενζόλιο, Τολουόλιο, Τετραχλωράνθρακας, Οξείδια του θείου, Οξείδια του αζώτου, Τριχλωρομεθάνιο, Τριχλωροαιθάνιο, Τετραχλωράνθρακας κ.ά. Είναι γνωστή η μεταλλαξιογόνος δράση όλων αυτών των ρύπων, ιδιαίτερα στον πνεύμονα, στον προστάτη και τους μαστούς. Η διεθνώς παραδεδεγμένη μέθοδος των δεξαμενών συμπύκνωσης  (Condensation tanks) κατακρατεί μόνο το 30% των ρύπων αυτών και το υπόλοιπο 70% αποβάλλεται στην ατμόσφαιρα.

Κατά πάσα πιθανότητα, λόγω των πολλών αερίων ρύπων και της διεθνώς αδύνατης εξουδετέρωσής τους, εξηγείται το γεγονός ότι απέφυγαν να παρουσιάσουν πλήρη ΜΠΕ που να  περιλαμβάνεται και η δεύτερη φάση της απόληψης - άντλησης. Την αναμένουμε να εκδοθεί συμπληρωματικά, προφανώς βεβιασμένα και αντιεπιστημονικά, υπό τις τυμπανοκρουσίες της  επιτυχίας της ευρέσεως του ''θησαυρού''.

Δεδομένα αύξησης των κρουσμάτων καρκίνου έχουν παρατηρηθεί σε όλες τις χώρες που έγιναν αντλήσεις  υδρογονανθράκων κοντά σε κατοικημένες περιοχές. Στην περιοχή Μπασιλικάτα της Νότιας Ιταλίας, σύμφωνα με μελέτη των Capezzone, Morabito, Belliti και συνεργατών (Μάρτιος 2014), καταγράφηκε αύξηση 16% ανά έτος  των καρκίνων του θυρεοειδή, για τα έτη  2001 ως  2004,  όντας δυσανάλογη με τον Ιταλικό μέσο όρο.

 Τον Ιανουάριο του 2018 οι Gialasso, Capocaccia και συνεργάτες παρουσίασαν στοιχεία από το 1970 ως το 2002, που δείχνουν συνεχή αύξηση ανά έτος στους καρκίνους προστάτη, μαστού, παχέως εντέρου και μελανώματος στους άνδρες, πάλι στην περιοχή Μπασιλικάτα, όντας δυσανάλογη με τον Ιταλικό μέσο όρο.

  Δεν θα έπρεπε να ενημερωθούν πρωτίστως οι πολίτες για όλες τις εκφάνσεις του σχεδιαζόμενου έργου των εξορύξεων υδρογονανθράκων, αφού θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις ζωές μας σε όλα τα επίπεδα,  πέρα από την σκόπιμη και σχεδόν μονομερή ενημέρωση εκ μέρους των εταιριών ? 

                                                                                                                                       Διονύσιος Λαγογιάννης, Χημικός

                                                                                                                                             εκ μέρους του Δ.Σ.  ΠΕ.Δ.Η.

Ενώ οι επιστήμονες εδώ και πολλά χρόνια κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις συνέπειες της ανεξέλεγκτης και άμετρης στάσης του ανθρώπου απέναντι στο φυσικό περιβάλλον, οι οποίες γυρνούν ως μπούμερανγκ προς τον ίδιον, εν τούτοις οι εκάστοτε πολιτικές αποφάσεις δεν υποστηρίζουν το αυτονόητο, δηλαδή την υιοθέτηση πολιτικών για την προστασία του περιβάλλοντος και περιορισμό των καταστρεπτικών ως προς αυτό δράσεων.

Η Ειδική Έκθεση για τον 1,5°C της Διακυβερνητικής Επιτροπής (IPCC) του ΟΗΕ, που εκδόθηκε ακριβώς πριν έναν χρόνο, αναφέρει ότι έχουμε ελάχιστα χρόνια για να σταματήσουμε την καταστροφική κλιματική αλλαγή και να συγκρατήσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας στον +1,5°C. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να καταφέρουμε μείωση 55-60% των εκπομπών CO2 ως το 2030 και μηδενικό ισοζύγιο ως το 2040-2050.[1]

Όπως είναι γνωστό, η Ελλάδα, προκειμένου να κάνει πράξη τους παραπάνω στόχους,  υπέγραψε μαζί με τα περισσότερα κράτη του κόσμου την συμφωνία των Παρισιού (2016),  που αποτελεί την πρώτη οικουμενική, νομικά δεσμευτική παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα και η οποία παρέχει μια τελευταία ευκαιρία να αφήσουμε στις μελλοντικές γενιές έναν πλανήτη πιο υγιή. Αντ’ αυτού, η Ελλάδα ψήφισε μετέπειτα συμβάσεις για την παραχώρηση του 1/3 της Ελληνικής Επικράτειας για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, παρ΄ ότι η επιστήμη έχει προειδοποιήσει - ήδη από το 2015 - ότι για να μην ξεπεράσουμε τους 2^οC – πόσο μάλλον τον 1,5°C - θα πρέπει το 50% και το 30% των γνωστών κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου αντίστοιχα να παραμείνουν στο έδαφος. Σίγουρα όχι να ψάξουμε για καινούργια !

Τα Κοινοβούλια της Βρετανίας, της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Ιρλανδίας έχουν πάρει αποφάσεις και έχουν κηρύξει τις χώρες τους σε κατάσταση έκτατης ανάγκης, λόγω της κλιματικής κρίσης. Όλο και περισσότερες χώρες ή Πολιτείες, όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Νέα Ζηλανδία, η Δανία, Πορτογαλία, η Καλιφόρνια, η Κόστα Ρίκα κ.ά,. θέτουν moratorium σε νέες εξορύξεις υδρογονανθράκων για περιβαλλοντικούς και κλιματικούς λόγους. Κήρυξαν την εξορυκτική τεχνολογία ξεπερασμένη και η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε ότι δεν θα χρηματοδοτεί εξορύξεις Υ/Α και το ίδιο ετοιμάζεται να κάνει και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Το επόμενο βήμα είναι ο φόρος άνθρακα που θα τις καταστήσει ασύμφορες. Όλα δείχνουν ότι ως χώρα κινδυνεύουμε να βρεθούμε πάλι ουραγοί κυνηγώντας το παλιό, αυτό που κάποτε έφερε πλούτο για μερικούς και καταστροφή για όλους, τις εξορύξεις υδρογονανθράκων.

Ο πρωθυπουργός της χώρας μας, στην Διάσκεψη Κορυφής που οργανώθηκε από τον ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη (Σεπ 2019), αγόρευσε ακόμα για τον κίνδυνο που διατρέχει η πολιτιστική κληρονομιά και κυρίως τα αρχαία μνημεία από την κλιματική κρίση, αλλά εντός των τειχών δεν επέδειξε κανένα σθένος. Πετρέλαια και ασφαλές περιβάλλον και κλίμα δεν πάνε μαζί. Γνωρίζουμε ακόμα, ότι η Μεσόγειος θερμαίνεται κατά 20% περισσότερο σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και της μείωσης των βροχοπτώσεων. Η χώρα μας κινδυνεύει με καταστροφικές συνέπειες από την υπερθέρμανση που θα ξεπεράσουν τα 700 δις €, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, αλλά και με ερημοποίηση του ενός-τρίτου της επικράτειας.

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου προκαλείται κατά 65% από την καύση των ορυκτών καυσίμων και ακολουθούν η αποψίλωση των δασών και η εξάντληση της γης και των ωκεανών (πηγή: IPCC ΑR5). Οι εκπομπές από την καύση των ορυκτών καυσίμων το 2018 ξεπέρασαν τα 37 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα.

Τα παραπάνω κατέθεσε η «Περιβαλλοντική Δράση Ηλείας» στο Δημοτικό Συμβούλιο Αρχαίας Ολυμπίας την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου - όσον αφορά το πεδίο του κλίματος - σχετικά με τις εξορύξεις υδρογονανθράκων, προτρέποντας επίσης το Δήμο να υπογράψει μαζί με 9.828 Δήμους - έως τώρα - ανά τον κόσμο (222 εξ αυτών από την Ελλάδα), το Σύμφωνο Δημάρχων για την Ενέργεια και το Κλίμα (The Global Covenant of Mayors for  Climate & Energy), για την υλοποίηση  των στόχων της Ε.Ε. και την προσδοκώμενη μείωση των εκπομπών του CO2, κάνοντας ταυτόχρονα πράξη και το μήνυμα για τις συνέπειες της  Κλιματικής Αλλαγής, όπως το έστειλε ο Δήμος Αρχ. Ολυμπίας προς όλο τον κόσμο από την εκδήλωση που οργάνωσε για την ειρήνη και την κλιματική αλλαγή, με ομιλητή τον κ. Πάνο Τριγάζη, μέλος του Συμβουλίου του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης, η οποία πραγματοποιήθηκε την Παγκόσμια Ημέρα Δράσης για την Κλιματική Αλλαγή στην Αρχαία Ολυμπία. 

[1] Προκειμένου να αποφύγουμε τη χρήση τεχνολογιών αφαίρεσης άνθρακα που δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμα από την ανθρωπότητα και είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα ανακαλυφθούν ποτέ.

• Δώρα Κοτσακά

Εν όψη της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη για το κλίμα, διοργανώθηκε στη Bangkok στις αρχές του προηγούμενου μήνα η αντίστοιχη περιφερειακή σύνοδος Asia Pacific Climate Week των κρατών της νοτιοανατολικής Ασίας. Σε αυτή την περιοχή του πλανήτη οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι πολύ πιο έντονες και επικίνδυνες εξαιτίας της γεωγραφικής της ιδιαιτερότητας. Την ίδια στιγμή, το κινέζικο επενδυτικό σχέδιο Belt & Road Initiative (BRI) έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των εξορύξεων ορυκτών καυσίμων στην περιοχή επιδεινώνοντας το πρόβλημα το οποίο δεν γνωρίζει σύνορα.

Σε αυτά τα πλαίσια, το Asia Europe People’s Forum (AEPF), ένα διεθνές δίκτυο ακαδημαϊκών, ερευνητών, ΜΚΟ, ακτιβιστών, κινημάτων και οργανώσεων, διοργάνωσε διεθνή συνάντηση υπό τον τίτλο Study and Strategy Seminar on China’s Belt & Road Initiative (BRI). Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο μέρος του BRI που σχετίζεται με τις επενδύσεις και τις χρηματοδοτήσεις ενεργειακών projects και τις συνέπειες για το περιβάλλον, τις τοπικές κοινότητες και τα δικαιώματα. Ως εναρκτήριο έτος του επενδυτικού σχεδίου BRI έχει καταγραφεί το 2013 όπου και έγινε η πρώτη σχετική αναφορά από τον Πρόεδρο Σι Τζιν Πινγκ σε επίσημη ομιλία του στο Καζακστάν. Σύμφωνα με τον ίδιο κεντρικός στόχος του σχεδίου είναι η εξάλειψη της φτώχειας στην Κίνα. Αρχικά ο σχεδιασμός αφορούσε μόνο χώρες της Ασίας. Επρόκειτο για έναν τρόπο διαχείρισης του πλεονάσματος που είχε επιτευχθεί σε κεφάλαιο και εργασία μετά από δεκαετίες όπου η Κίνα λειτούργησε ως το κατασκευαστήριο του κόσμου.

Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου ΜΚΟ και κινήματα από διαφορετικές χώρες της περιοχής παρουσίασαν αναλυτικά τις αρνητικές για τις κοινότητές τους επιπτώσεις των κινέζικων επενδύσεων και των συνεργαζόμενων εγχώριων επιχειρηματικών συμφερόντων. Συχνά αναφέρονταν σε σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα και σε περιπτώσεις αρπαγής γης ή αλλαγής του ιδιοκτησιακού της καθεστώτος με απουσία επαρκών αποζημιώσεων. Κριτική και ανησυχία περιέβαλλε και τα εργασιακά θέματα. Συχνά επανερχόταν ο προβληματισμός σχετικά με την πρακτική της Κίνας να μεταφέρει μαζικά Κινέζους εργάτες στις χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας προκειμένου να εργαστούν στα έργα που χρηματοδοτούν. Με αυτόν τον τρόπο οι ντόπιοι εργαζόμενοι δεν μπορούν να ωφεληθούν, ενώ  ταυτόχρονα αλλάζει με βίαιο τρόπο η σύνθεση των τοπικών πληθυσμών. Το περιβαλλοντικό κόστος και το κοινωνικό ρίσκο στην ουσία το χρεώνονται οι δανειζόμενες χώρες, καθώς είναι οι δικές τους κοινότητες που αντιδρούν.

Ωστόσο, είναι λάθος να θεωρούμε ότι η επενδυτική δραστηριότητα της Κίνας στον ενεργειακό τομέα προκαλεί συνολικά δυσαρέσκεια. Η περίπτωση του Πακιστάν είναι ενδεικτική. Ακτιβιστές και περιβαλλοντικές οργανώσεις από τη χώρα συμφωνούν ότι τουλάχιστον οι μισές εκ των υποσχέσεων της Κίνας στο Πακιστάν έχουν εκπληρωθεί. Πλέον το Πακιστάν έχει εγγυημένη ηλεκτροδότηση για το σύνολο του 24ώρου και τις 7 μέρες της εβδομάδας, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά και μόνο απαρατήρητο δεν περνάει από τον πληθυσμό. Την ίδια στιγμή, η ηλεκτροδότηση στηρίζεται αποκλειστικά στον άνθρακα και τα εργατικά ατυχήματα είναι συχνά.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να συμπεριλάβουμε στην εικόνα ότι συνιστά συχνή επιλογή της Κίνας να μην μπαίνει μόνη της σε μία επένδυση και να μη φέρει την αποκλειστική ευθύνη. Το σχήμα που επιλέγεται έχει να κάνει με συνεργασία με μία τοπική εργολήπτρια εταιρεία. Ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα ολοκληρωθεί ένα project σε ζητήματα που έχουν να κάνουν πχ με τη διαχείριση της έντασης με τις τοπικές κοινότητες που αντιδρούν, οι επιλογές βαραίνουν τόσο τις τοπικές κυβερνήσεις, όσο και τις εγχώριες εταιρείες. Η κινέζικη επενδυτική πλευρά δεν έχει κανένα λόγο να ακολουθήσει διαφορετική πρακτική από αυτή που συνηθίζουν οι μεγάλοι επενδυτές ανεξάρτητα από την προέλευσή τους: δεν είναι δική τους ευθύνη, δεν τους ενδιαφέρει να γνωρίζουν παρά μόνο μέχρι εκεί που τους υποχρεώνει ο νόμος και θέλουν τη δουλειά τους τελειωμένη. Οι βασικές παράμετροι είναι η διαπραγματευτική θέση και η ικανότητα χάραξης στρατηγικής των εμπλεκόμενων μερών.

Το ποσοστό των επενδύσεων στα πλαίσια του BRI που κατευθύνεται στον τομέα της ενέργειας μειώνεται σταθερά από το 2016. Μαζί με τον υπερμεγέθη χρηματοοικονομικό τομέα, το γεγονός της στήριξης του κινέζικου αναπτυξιακού μοντέλου σε εξορύξεις ορυκτών καυσίμων συνιστούν τις  βασικές του αδυναμίες για το μέλλον. Πρόκειται για αναχρονιστική επιλογή με πεπερασμένη και φθίνουσα απόδοση και κατανοούν ότι είναι στρατηγικό λάθος να βρεθούν οι τελευταίοι που θα απομείνουν με μεγάλο απόθεμα ενός πόρου του οποίου η χρήση βρίσκεται υπό αμφισβήτηση. Σήμερα το 73% των επενδύσεων στον τομέα της ενέργειας αφορά στα ορυκτά καύσιμα. Οι επενδυτικές επιλογές της Κίνας καταδεικνύουν ότι για το μέλλον προσανατολίζονται στο φυσικό αέριο, το οποίο επικοινωνιακά παρουσιάζουν ως ‘καθαρή ενέργεια’. Η ανησυχία σχετικά με τις περιβαλλοντικές συνέπειες των εξορύξεων άνθρακα και λιγνίτη είναι αυξανόμενη και εντός της Κίνας. Η κυβέρνηση ανταποκρίνεται συμπεριλαμβάνοντας και περιβαλλοντικούς στόχους στις τελευταίες της εξαγγελίες, ενώ η συζήτηση σχετικά με τη δημιουργία ρυθμιστικού συστήματος για το περιβάλλον είναι ζωηρή. Στην πράξη, ωστόσο, διαπιστώνεται μόνο μία υποστήριξη των επενδύσεων προς την ηλιακή ενέργεια.

Η Κίνα αντιμετωπίζεται ως η κυρίαρχη οικονομική και πολιτική δύναμη στη νοτιοανατολική Ασία και αυτό συνοδεύεται από μία αίσθηση ανησυχίας ως προς το πόσο προσεκτικές πρέπει να είναι οι κυβερνήσεις των άλλων χωρών της περιοχής όταν διαπραγματεύονται συμβόλαια μαζί της. Ιδιαίτερη ανησυχία υπάρχει σχετικά με τα δάνεια που χορηγούν οι κινεζικές τράπεζες στις άλλες χώρες προκειμένου να χρηματοδοτηθούν τα σχετικά projects και τον κίνδυνο ‘παγίδας χρέους’ (debt trap). Η διαπίστωση ότι οι χρηματοδοτήσεις και η πολιτική δεν είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους μεταβλητές, επανερχόταν συχνά στην ανάλυση.

Στην Κίνα υπάρχουν τρεις κατηγορίες τραπεζών που μπορούν να χορηγήσουν δάνεια και να υποστηρίξουν επενδύσεις: Πέραν των Ιδιωτικών Εμπορικών Τραπεζών υπάρχουν οι Κρατικές Εμπορικές Τράπεζες των οποίων οι δραστηριότητες κρίνονται στη βάση της κερδοφορίας τους. Ωστόσο, τον σημαντικότερο ρόλο τον έχουν οι δύο κολοσσιαίες Θεσμικές Τράπεζες της χώρας   (Exim & ADBC) οι οποίες ιδρύθηκαν και χρηματοδοτούνται από το κράτος και τελούν υπό την εποπτεία του Κρατικού Συμβουλίου. Η μεγάλη διαφορά είναι ότι εξαιτίας του θεσμικού -και όχι κερδοσκοπικού- τους ρόλου δεν έχουν την υποχρέωση τα επενδυτικά τους projects να είναι κερδοφόρα. Αρμοδιότητά τους είναι η εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης και ο ρόλος τους είναι καίριος ως προς την εξέλιξη του Belt & Road Initiative. Χρηματοδοτούν και λειτουργούν συμβουλευτικά για τις κινέζικες εταιρείες και στόχος τους είναι να υποστηρίζουν τις κινέζικες εξαγωγές, την ανάπτυξη του κλάδου του εμπορίου και τις σχετικές υποδομές.

Παράλληλα, το Κουμμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) περιλαμβάνει μία κομματική δομή η οποία εποπτεύει την επενδυτική πολιτική τόσο της κυβέρνησης, όσο και των τραπεζών. Το κομματικό, το διοικητικό και το τραπεζικό επίπεδο διαπλέκονται με πλήθος τρόπων. Για παράδειγμα, όταν το υπό έγκριση ποσό είναι μικρό η τράπεζα μπορεί να αποφασίσει μόνη της, όταν είναι μεσαίου μεγέθους αποφασίζει με την έγκριση του αρμόδιου υπουργού και όταν είναι μεγάλο περνάει σε κυβερνητικό επίπεδο με τη συμμετοχή των αρμόδιων υπουργείων.

Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες από τις κινέζικες ΜΚΟ, η κομματική δομή είναι το επίπεδο με το οποίο έρχονται περισσότερο σε επαφή και αλληλεπιδρούν. Σε κάθε περίπτωση, για την κοινωνία πολιτών η πληροφορία σχετικά με τα επενδυτικά πλάνα και τη BRI ειδικότερα, δεν είναι προσβάσιμη ούτε εντός της χώρας. Ό,τι γίνεται γνωστό στη δημόσια σφαίρα προέρχεται από πληροφορίες που συλλέγουν από projects σε χώρες του εξωτερικού. Σύμφωνα με Κινέζο συμμετέχοντα επικοινωνιολόγο, ‘Η επικοινωνιακή διαχείριση αυτών των θεμάτων από τα ΜΜΕ στο Πεκίνο στόχο έχει τους ξένους ενδιαφερόμενους που ζουν στην Κίνα και όχι τους Κινέζους πολίτες’.

Το έτος 2015 υπήρξε σταθμός για την κοινωνία πολιτών στην Κίνα. Ενώ τα προηγούμενα χρόνια σημειώνονταν διαρκής ενδυνάμωσή της, με το νόμο του 2015 ουσιαστικά ανακόπηκε. Σε ελάχιστες ΜΚΟ ανανεώθηκε η άδεια λειτουργίας, με αποτέλεσμα ακόμα και οργανώσεις εγνωσμένου κύρους όπως πχ η Greenpeace να μην δραστηριοποιούνται πλέον στη χώρα. Σε μία προσπάθεια ανάταξης η κοινωνία πολιτών προσπαθεί να αξιοποιήσει τον πέμπτο πυλώνα του BRI (People-to-people Bonds) που επεκτείνει τη συνδεσιμότητα και στα πρόσωπα ‘μέσω των ανταλλαγών και του διαλόγου ανάμεσα σε διαφορετικές κουλτούρες, με στόχο την αναβάθμιση των περιφερειακών συνεργασιών’. Σήμερα, σε μεγάλο βαθμό οι εναπομείνασες ΜΚΟ πραγματοποιούν μελέτες π.χ. risk assesment σχετικά με τη μετάβαση σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας ή τη διαμεσολάβηση με κοινότητες που εκφράζουν δυσαρέσκεια εξαιτίας των συνεπειών των κινέζικων επενδύσεων, έργο εμμέσως πολύ χρήσιμο για τον επενδυτικό σχεδιασμό των τραπεζών.

Έχει ενδιαφέρον ότι στη διάρκεια των εργασιών του σεμιναρίου υπήρχε ισχυρό debate μεταξύ  Ασιατών συναδέλφων ως προς το αν η Κίνα -μεταξύ άλλων χωρών όπως το Βιετνάμ, η Κούβα ή το Νεπάλ- βρίσκονται σε φάση μετάβασης από τον κρατικό καπιταλισμό στον σοσιαλισμό. Ακτιβιστές από χώρες όπου οι κινέζικες επενδύσεις συνδέονται με σοβαρά προβλήματα τόσο σε επίπεδο δικαιωμάτων, όσο και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, άνθρωποι που αγωνίζονται συχνά με μεγάλο προσωπικό κόστος, υποστηρίζουν ότι ο Σι Τζι Πινγκ χρησιμοποιεί τον καπιταλισμό με στόχο να καταστήσει την Κίνα σοσιαλιστική το 2040. Επικαλούνται τα μεταρρυθμιστικά μοντέλα και τον λενινισμό, όπου ο κρατικός καπιταλισμός συνιστά το σκαλοπάτι πριν το σοσιαλισμό. Τα μεταρρυθμιστικά μοντέλα σε καμία περίπτωση δεν συζητούνται ενταγμένα στο ίδιο πλαίσιο με το ευρωπαϊκό, καθώς στη νοτιοανατολική Ασία δεν υπήρξε η εμπειρία της σοσιαλδημοκρατίας. Αντίθετα υπήρξε πλήθος αντιαποικιακών κινημάτων που εμπνέονταν από πολιτικές παραδόσεις όπως ο μαοισμός ή ο λενινισμός.

Η απουσία δεδομένων και η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η ΕΕ κατά τη φάση εξέλιξης του Belt & Road Initiative (BRI) παρακολουθεί με σχετική αμηχανία και ταυτόχρονα αναζητά τα εργαλεία, προκειμένου να αντιληφθεί τη στρατηγική του σχεδίου στο σύνολό του. Η αδιαφάνεια και απουσία δεδομένων σχετικά με τις εν λόγω επενδύσεις δεν βοηθάει τον δυτικό κόσμο να κατανοήσει και να παρακολουθήσει. Σύμφωνα με τους Κινέζους ερευνητές που συμμετείχαν στις εργασίες του σεμιναρίου υπάρχει κατάλογος με Do’s & Dont’s προς τους υπαλλήλους της δημόσιας διοίκησης σχετικά με την επικοινωνιακή διαχείριση του Belt Road Initiative (BRI), ενώ παράλληλα στην Κίνα απαγορεύεται η αποτύπωσή του σε χάρτες. Προκύπτουν ερωτήματα που αν δεν απαντηθούν οποιαδήποτε στρατηγική σχετικά με τις κινέζικες επενδύσεις είτε στον τομέα της ενέργειας, είτε συνολικότερα παραμένει ελλιπής. Για παράδειγμα δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία ως προς το ποιοι άλλοι τομείς πέραν του ενεργειακού, ανταγωνίζονται για επενδυτικά κεφάλαια και με ποιες κινήσεις προωθούν τα ζητήματά τους στην επενδυτική ατζέντα.

Η αδιαφάνεια και η απουσία στοιχείων έχει ως αποτέλεσμα να αναφερόμαστε στην Κίνα γενικά χωρίς να γνωρίζουμε ποιες είναι οι κινητήριες δυνάμεις πίσω από συγκεκριμένες κινήσεις και στρατηγικές. Η Κίνα δεν είναι ένα ενιαίο πράγμα. Όταν πρόκειται για τον δυτικό κόσμο, προκειμένου να κατανοήσουμε το πεδίο, θεωρούμε αυτονόητο ότι πρέπει να αναλύσουμε τους  συστημικούς ανταγωνισμούς. Στην Κίνα αυτή την παράμετρο τείνουμε να την παρακάμπτουμε, σε μεγάλο βαθμό υιοθετώντας την εικόνα που η ίδια η Κίνα καλλιεργεί. Η τάση ενισχύεται δε και από τη δυσκολία πρόσβασης σε στοιχεία που έχουν να κάνουν με την οικονομική και πολιτική δραστηριότητα στη χώρα και ιδιαίτερα με τη Belt & Road Initiative (BRI). Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι συστημικοί ανταγωνισμοί απουσιάζουν. Υπάρχουν και διαγκωνίζονται όπως σε όλα τα συστήματα, απλά δεν μπορούν να γίνουν κατανοητοί, ιδιαίτερα αν επιχειρήσουμε να τους κατανοήσουμε στη βάση των δυτικών μας προεγγραφών.

Οι διαφορετικές στρατηγικές εντός της ΕΕ απέναντι στις κινέζικες επενδύσεις είναι όσες και οι χώρες μέλη της και αντανακλούν τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας και του ειδικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζουν οι κινέζικες προτάσεις. Την ίδια στιγμή, αυτό που πέραν της πολυφωνίας διαφοροποιεί σε πολύ μεγάλο βαθμό την ευρωπαϊκή από την κινέζικη δυνατότητα χάραξης στρατηγικής είναι η δυνατότητα μακροσχεδιασμού. Στις δυτικές δημοκρατίες τα πλάνα έχουν ορίζοντα τετραετίας και ταυτίζονται με τον εκλογικό κύκλο. Ακόμα και όταν υπάρχουν σχεδιασμοί δεκαετίας ή εικοσαετίας κανείς δεν γνωρίζει ποιες πολιτικές δυνάμεις θα έχουν την ευθύνη υλοποίησης με τέτοιους χρονικούς ορίζοντες. Στον δυτικό κόσμο η εξαγγέλλουσα ή υπογράφουσα κυβέρνηση δεν είναι και ο αποκλειστικός υπεύθυνος να εγγυηθεί την υλοποίηση ενός πρότζεκτ σε όλη του τη διάρκεια. Κάτι που στην Κίνα συνιστά τον θεμέλιο λίθο των εξαγγελιών του Σι Τζιν Πινγκ για λεπτομερή πλάνα και στοχοθεσίες με ορίζοντα 20, 50 και 100 ετών, τα οποία δεν αναμένεται να ανατραπούν από αντίπαλες πολιτικές δυνάμεις με διαφορετική ανάλυση, πολιτικές και οικονομικές συμμαχίες ή αντιπολιτευτική στρατηγική.

Σε αυτά τα πλαίσια, η ΕΕ από τον Απρίλη του ‘19 ξεκίνησε να επεξεργάζεται την κοινή της θέση ως ‘στρατηγικού παίκτη’ για την Κίνα. Στόχος είναι η υπογραφή της EU – China Comprehensive Investment Agreement έως το 2020 που θα λειτουργήσει ως ‘οδικός χάρτης για το μέλλον’. Κάτι τέτοιο φαίνεται επείγον εξαιτίας των περιφερειακών οσμώσεων που έχει δημιουργήσει η Κίνα στην περιοχή με επίκεντρο τις επενδύσεις της σε υποδομές. Όπως για παράδειγμα, την Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών (Βαλτική, Αδριατική, Μαύρη Θάλασσα, Three Seas Initiative) ή την πρωτοβουλία 17+1 (17+1 Initiative) η οποία υπάρχει από το 2012 και εστιάζει σε υποδομές, μεταφορές, logistics, την εξυπηρέτηση των κινέζικων εταιρειών και τη χορήγηση  δανείων. Τον περασμένο Μάιο στην Κροατία στη Σύνοδο Κορυφής Κεντρικής & Ανατολικής Ευρώπης και Κίνας, η χώρα μας προστέθηκε στις 16 χώρες της ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων που εντάσσονται στην πρωτοβουλία. Μαζί με την Ελλάδα τα κράτη – μέλη της ΕΕ που παίρνουν μέρος στην πρωτοβουλία ανήλθαν στα 12.

Η κινέζικη επενδυτική δραστηριότητα στα πλαίσια της Belt & Road Initiative (BRI) στη  νοτιοανατολική Ασία, ξεκίνησε προτού επεκταθεί το σχέδιο στην ευρωπαϊκή περιοχή. Για αυτό το λόγο οι επενδυτικές επιλογές και τα αποτελέσματά τους βρίσκονται σε ωριμότερο στάδιο κάτι που, τηρουμένων των αναλογιών, ίσως θα ήταν χρήσιμο και για την εξαγωγή συμπερασμάτων στα καθ’ ημάς. Κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων παρουσιάστηκαν αναλυτικά ποικίλες περιπτώσεις από διαφορετικές χώρες, όπου οι επιπτώσεις των κινέζικων επενδύσεων για τις κοινότητες υπήρξαν από βλαβερές έως ωφέλιμες. Με μια δεύτερη ανάγνωση αναδεικνύεται η σημασία του θεσμικού πλαισίου εντός του οποίου λαμβάνει χώρα η επένδυση. Όταν η χώρα έχει εμπεδωμένο ένα νομικό πλαίσιο που υποστηρίζει π.χ. την περιβαλλοντική μέριμνα και τα εργασιακά δικαιώματα στη συνέχεια είναι θέμα διαπραγματευτικής ισχύος το σε ποια κατηγορία θα ενταχθούν οι συνέπειες της επένδυσης, δηλαδή από τι όρους θα συνοδευτούν. Επιπλέον, είναι σημαντικό ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του κινέζικου ΑΕΠ σταδιακά επιβραδύνεται και στο μέλλον δεν προβλέπεται να υπάρχει η δυνατότητα επέκτασης των ήδη τεράστιου μεγέθους έργων υποδομών. Αυτό που θα αποτελέσει ζητούμενο, θα είναι η χρηματοδότηση της συντήρησης των έργων που θα έχουν ήδη ολοκληρωθεί και σε αυτή την περίπτωση το πιθανότερο είναι μία μαζική μεταφορά ελέγχου των υποδομών σε ιδιώτες μέσω Public Private Partneships (PPP).

Η Δώρα Κοτσακά είναι Δρ. Πολιτικής Κοινωνιολογίας, Ερευνήτρια Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών

Πηγή: TVXS

Αναδημοσίευση από το https://commonality.gr

Στο  πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Δράσης (20/9) για τις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής, η "Πρωτοβουλία Ηλείας ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων" πραγματοποίησε στη μαρίνα Κατακόλου ενημερωτική εκδήλωση – προβολή ντοκιμαντέρ σχετικά με τις εξορύξεις Υ/Α .
Όπως είναι γνωστό, στις 20 Σεπτεμβρίου ολοκληρώνεται και ο τυπικός χρόνος της Δημόσιας Διαβούλευσης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της Α΄ Φάσης του σχεδιαζόμενου έργου υποθαλάσσιας εξόρυξης στο Κατάκολο (οικόπεδο 10).

Τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν την κύρια αιτία πρόκλησης της κλιματικής κρίσης που εξελίσσεται και επηρεάζει σχεδόν κάθε γωνιά του πλανήτη.

Την καταψήφιση των συμβάσεων παραχώρησης δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε Κρήτη και Ιόνιο, που κατατέθηκαν στη Βουλή, ως εθνικά επιζήμιων, έχουν ζητήσει με επιστολή τους https://www.wwf.gr/images/pdfs/WWF_Greenpeace_epistoli_pros_voyleytes_gia_symbaseis_ydrogonathrakon.pdf  προς τα κόμματα και τους βουλευτές οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, WWF Ελλάς και Greenpeace. 

Η κύρωση των συμβάσεων συμπίπτει χρονικά με τη Διάσκεψη του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα και τις μαθητικές κινητοποιήσεις παγκοσμίως κατά της κλιματικής κρίσης.

Την Παρασκευή 20/9/2019 εκατομμύρια άνθρωποι από το Σίδνεϊ έως το Δελχί και από το Λονδίνο μέχρι τη Νέα Υόρκη διαδήλωσαν για την κλιματική αλλαγή. Σε όλο τον κόσμο πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 5.000 κινητοποιήσεις, με αυτή στη Νέα Υόρκη να προδιαγράφεται η σημαντικότερη, με 1,1 εκατομμύριο μαθητές από 1.800 δημόσια σχολεία, οι οποίοι είχαν  πάρει άδεια από τις αρχές να μην παρακολουθήσουν  τα μαθήματά τους.

Η Ελλάδα συντονίστηκε με την παγκόσμια κινητοποίηση και συμμετείχε με τη σειρά της καλώντας σε αντίστοιχες πορείες στην Αθήνα και σε άλλες  περιοχές.

 Στην Αθήνα πραγματοποιήθηκαν με εντυπωσιακή συμμετοχή και παλμό δύο διαδηλώσεις – διαμαρτυρίες από μαθητές - η δράση των μαθητών εντάσσεται στο πλαίσιο του παγκόσμιου μαθητικού κινήματος, Fridays For Future, που διαμαρτύρεται για την ανεπαρκή αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης - και την Πρωτοβουλία Ενάντια στην Περιβαλλοντική Καταστροφή και την Κλιματική Αλλαγή.

Ενημερωτική εκδήλωση στο Κατάκολο

Η ενημερωτική εκδήλωση που διοργάνωσε  «Πρωτοβουλία Ηλείας ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων» περιλάμβανε συζήτηση και  οπτικό υλικό από την δράση των μελών του Blue Panda, του νέου καραβιού του WWF, που πραγματοποιήθηκε  το διάστημα 20 - 30 Ιουλίου 2019 σε συνεργασία με τοπικές ομάδες και κατοίκους της Ζακύνθου, της Ιθάκης και της Κεφαλονιάς ενάντια στις απειλές που αντιμετωπίζει σήμερα η θαλάσσια ζωή, όπως είναι οι εξορύξεις πετρελαίου και η πλαστική ρύπανση

Έγινε προβολή του εξαιρετικού ντοκιμαντέρ "Μπαζιλικάτα", περιοχή της νότιας Ιταλίας, όπου έχει πραγματοποιηθεί παρεμφερής με τη σχεδιαζόμενη στο Κατάκολο εξόρυξη Υ/Α και οι κάτοικοι έχουν βιώσει τις συνέπειες αυτής.
 Στη συνέχεια προβλήθηκε το πολυβραβευμένο  ντοκιμαντέρ " Το αίμα του Κουάν Κουάν" του "Εξάντα" από τα παρθένα δάση του Αμαζονίου, όπου συντελείται ένα ανείπωτο έγκλημα διαρκείας λόγω ρίψης τοξικών πετρελαϊκών αποβλήτων και διαρροές αργού πετρελαίου.

Καταστροφή από τα πετρέλαια στην Ηλεία(;) αλά Μπαζιλικάτα στην Ιταλία

Ένα ταξίδι στις κοιλάδες πετρελαίου

Η επαρχία Μπαζιλικάτα στη Νότια Ιταλία είναι μια περιοχή με σπάνια φυσική ομορφιά και πλούσια ιστορία. Εκεί βρίσκεται και η Ματέρα  μια μικρή πόλη που χαρακτηρίζεται ως  η «Καππαδοκία της Ιταλίας» και κλείνει στους τοίχους και στις σπηλιές της, τα περίφημα Sassi di Matera,  ολόκληρη την ιστορία της ανθρώπινης ύπαρξης πάνω στον πλανήτη αφού τα παλαιότερα ευρήματα φθάνουν στην Παλαιολιθική Εποχή.

Από το 1993 οι Βράχοι της Ματέρας συμπεριλαμβάνονται και στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ως εξαιρετικό δείγμα τρωγλοδυτικής εγκατάστασης στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, απόλυτα προσαρμοσμένης στο έδαφος και το οικοσύστημα, στην οποία ανακαλύφθηκαν ίχνη αντιπροσωπευτικά σημαντικών σταδίων της ανθρώπινης ιστορίας και εξέλιξης.

Η επαρχία της Μπαζιλικάτα  είναι η πιο ορεινή περιοχή της νότιας Ιταλίας, και η οικονομία της περιφέρειας βασίζεται στην καλλιέργεια σιτηρών, πατατών, ελιών και αμπελιών, ενώ υπάρχουν και πολλές βιομηχανίες, παρόλα αυτά οι κάτοικοί της  έχουν κουραστεί από το ότι η περιοχή τους κατάντησε «ο σκουπιδοτενεκές της Ιταλίας».

Η εξόρυξη πετρελαίου στην Μπαζιλικάτα στάθηκε κυριολεκτικά «μάνα εξ’ουρανού». Αλλά όχι για όλους…

Το πετρέλαιο που εξορύσσεται στην Μπαζιλικάτα καλύπτει το 6% των εθνικών αναγκών αλλά η Ιταλία και όλη η Μπαζιλικάτα δεν έχουν κανένα, μα κανένα, όφελος ενώ χιλιάδες πολίτες τρελαίνονται με την ιδέα ότι, κάθε ημέρα, καταληστεύονται οι φυσικοί τους πόροι και αρρωσταίνουν εισπνέοντας τις αναθυμιάσεις της υπόγειας κόλασης.