Σε προγραμματισμένη μείωση της υδροδότησης ή και της διακοπής νερού σε κάποιες περιοχές της Αμαλιάδας, θα προχωρήσει η Υπηρεσία Υδάτινων Πόρων του Δήμου Ήλιδας τη Δευτέρα 13 Μαΐου 2024 και από ώρα 9:00 το πρωί έως 16:00 μετά το μεσημέρι.

Η ενέργεια αυτή κρίνεται επιβεβλημένη λόγω των εργασιών που θα εκτελούνται, για την υπογειοποίηση του αγωγού στο νέο δίκτυο υδροδότησης που θα συνδέει της Ν.Ε.Ο. με τον Άγιο Ιωάννη Αμαλιάδας.

«Η σημερινή Γιορτή της Μητέρας αποτελεί αφορμή για να εκφράσουμε τον σεβασμό, την τιμή και την ευγνωμοσύνη μας στο ιερό πρόσωπο της μάνας, στο πρόσωπο της αδιάκοπης προσφοράς και της ανιδιοτελούς αγάπης. Είναι μια ημέρα που συμβολίζει και επιβεβαιώνει την αξία και τη σημασία του ρόλου της μητέρας στην κοινωνία μας. Η μητρότητα είναι ταυτισμένη με την ίδια τη ζωή. Είναι συνυφασμένη, στο μυαλό και την ψυχή όλων μας με άνευ όρων διαρκή φροντίδα.

Είναι για εμένα ευλογία να γιορτάζω τη «Γιορτή της Μητέρας», όχι μόνο ως μητέρα ενός υπέροχου γιού, αλλά και ως κόρη, δίπλα σε μια υπέροχη μητέρα.

Χρόνια πολλά σε όλες τις μητέρες που παραμένουν στοργικά δίπλα μας, μα και σε όσες φύγανε, στις γυναίκες που αγωνίζονται να γίνουν μανούλες, σε εκείνες που αγκάλιασαν με στοργή «παιδιά της καρδιάς» που χρειάζονταν όσο τίποτα μια οικογένεια, στις μητέρες στις εμπόλεμες περιοχές, που αγωνίζονται για τη ζωή των παιδιών τους.

Η σημερινή μέρα είναι αφιερωμένη σε όλες αυτές τις γυναίκες, ως έναν ελάχιστο φόρο τιμής και αναγνώρισης της ανιδιοτελούς προσφοράς στην οικογένεια και εν συνόλω στην κοινωνία.

Ένα «ευχαριστώ» σε εκείνες που μας έφεραν στη ζωή και μας καθόρισαν. Στις μεγάλες ηρωίδες της ζωής!

Εύχομαι από καρδιάς να είναι πάντοτε όλες οι μητέρες υγιείς και δυνατές!»

υναίκα θύμα ενδοοικογενειακής βίας και τα ανήλικα παιδιά της μεταφέρθηκαν σε ασφαλή τοποθεσία

Από τους αστυνομικούς Υπηρεσιών των Διευθύνσεων Αστυνομίας Αχαΐας και Ηλείας συνελήφθησαν τέσσερα άτομα και σχηματίσθηκαν συνολικά πέντε νέες δικογραφίες για υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας στη Δυτική Ελλάδα.

Ειδικότερα

Α) Στην Πάτρα

1. Συνελήφθη, χθες το βράδυ ένας άνδρας, τον οποίο κατήγγειλε η σύζυγός του, για άσκηση σωματικής βίας σε βάρος της.

2. Συνελήφθη, χθες τα ξημερώματα ένας άνδρας, τον οποίο κατήγγειλε η ανήλικη (15χρονη) κόρη του, για άσκηση σωματικής βίας σε βάρος της, με τη χρήση ενός σιδερένιου εργαλείου – τύπου άλεν.

Β) Σε περιοχή του Ερυμάνθου

3. Συνελήφθη, χθες το βράδυ ένας άνδρας, τον οποίο κατήγγειλε η σύντροφός του, αναφέροντας ότι αποπειράθηκε να την εξαναγκάσει με απειλές να υποστεί ασελγείς πράξεις χωρίς την συγκατάθεσή της, ενώ σύμφωνα με την καταγγελία στο παρελθόν ο κατηγορούμενος απειλούσε την παθούσα και με πιστόλι, ακόμη και ενώπιον των ανήλικων τέκνων τους. Σε έρευνα που διενεργήθηκε στην οικία του κατηγορούμενου βρέθηκαν και κατασχέθηκαν

   1. δύο πιστόλια κρότου λάμψης,

   2. ένα περίστροφο κρότου λάμψης,

   3. μία θήκη περιστρόφου,

   4. μία φυσιγγιοθήκη με τριάντα θήκες φυσιγγίων και δύο φυσίγγια,

   5. έξι βολίδες άσφαιρες για αεροβόλο όπλο.

Η παθούσα και τα ανήλικα τέκνα της θα μεταφερθούν σε ασφαλή τοποθεσία και παραγγέλθηκε σε κοινωνική υπηρεσία η διενέργεια αυτοψίας για τις συνθήκες διαβίωσης της παθούσας και των τέκνων της.

Β) Στον Πύργο

4. Συνελήφθη, χθες το βράδυ ένας άνδρας, τον οποίο κατήγγειλε η πρώην σύζυγός του, για απόπειρα άσκησης σωματικής βίας σε βάρος της. Επίσης κατήγγειλε ότι ο κατηγορούμενος πριν ένα μήνα της είχε προκαλέσει σωματικές βλάβες.

Γ) Στην Αμαλιάδα

5. Σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος ενός άνδρα, τον οποίο κατήγγειλε ο πατέρας του, αναφέροντας ότι του άσκησε σωματική βία με τα άκρα του.

Ο πρόεδρος του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου πανεπιστημίου, Στέφανος Δημητρίου, μιλά στην «Εποχή» για τη βαθιά κρίση του πολιτικού συστήματος και του κράτους δικαίου, την κατάρρευση της αντιπολίτευσης και την κυριαρχία της κυβέρνησης, τα επίδικα της Νέας Αριστεράς αλλά και των ευρωεκλογών.

Προέλευση, περισσότερα στην https://www.epohi.gr/article/49468/stefanos-dhmhtrioy-h-politikh-dierhetai-vathia-krish-axiopistias

Δείτε live τις εξελίξεις στο in - Με κάθε τρόπο αποχωρούν άμαχοι από τη Ράφα μετά τις εντολές εκκένωσης - Πολλοί νεκροί μετά από νέους ισραηλινούς βομβαρδισμούς σε όλη τη Γάζα.

Προέλευση, πρτισσότερα στο https://www.in.gr/2024/05/11/world/polemos-sti-gaza-klimakonetai-eisvoli-sti-rafa-vriskei-skliri-antistasi-o-israilinos-stratos/

Από τους αστυνομικούς Υπηρεσιών των Διευθύνσεων Αστυνομίας Αχαΐας, Ακαρνανίας και Ηλείας συνελήφθησαν τρία άτομα και σχηματίσθηκαν συνολικά επτά δικογραφίες για υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας στη Δυτική Ελλάδα.

Ειδικότερα

Α) Στην Πάτρα

1. Συνελήφθη, χθες το βράδυ ένας άνδρας, τον οποίο κατήγγειλε η σύζυγός του, για ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη και απειλή.

2. Σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος μιας γυναίκας, την οποία κατήγγειλε ο εν διαστάσει συζυγός της, για εκβίαση και εξύβριση.

Β) Στο Αγρίνιο

3. Σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος ενός άνδρα, τον οποίο κατήγγειλε η συζυγός του, για πρόκληση σωματικών βλαβών και απειλές.

Γ) Στην Κατούνα

4. Σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος μιας γυναίκας, την οποία κατήγγειλε άνδρας, αναφέροντας ότι ως πρώην νύφη του, τον απείλησε και τον εξύβρισε.

Δ) Στο Ξηρόμερο

5. Σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος ενός άνδρας, τον οποίο κατήγγειλε ο αδερφός του, αναφέροντας ότι απείλησε τον ίδιο και την αδερφή τους.

Ε) Στον Πύργο

6. Σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος ενός άνδρα, τον οποίο κατήγγειλε ο αδερφός του, για ενδοοικογενειακή βία και εξύβριση.

ΣΤ) Σε περιοχή της Βουπρασίας

7. Συνελήφθησαν, χθες το βράδυ, ένας άνδρας και μια γυναίκα, διότι αλληλομηνύθηκαν, για ενδοοικογενειακή βία και εξύβριση.

Εξιχνιάσθηκαν μετά από μεθοδική και εμπεριστατωμένη έρευνα των αστυνομικών του Αστυνομικού Τμήματος Αιτωλικού, τρεις υποθέσεις κλοπών, που διαπράχθηκαν τους τελευταίους δύο μήνες, σε περιοχές του Μεσολογγίου και της Ναυπάκτου.

Για την υπόθεση αυτή συνελήφθη ένας ημεδαπός άνδρας, ενώ αναζητείται ένας συνεργός του, τα στοιχεία του οποίου έχουν ταυτοποιηθεί.

Από την έρευνα των αστυνομικών προέκυψε ότι οι δύο κατηγορούμενοι διέπραξαν τις παρακάτω κλοπές:

• Στις 17-03-2024, στο Νεοχώρι Αιτωλοακαρνανίας, εισήλθαν σε οικία ηλικιωμένου ημεδαπού και αφαίρεσαν το χρηματικό ποσό των 80 ευρώ από το παντελόνι του.

• Στις 30-04-2024, στην Επαρχιακή Οδό Πηγαδίων – Στρογγυλοβουνίου, αφαίρεσαν από ξεκλείδωτο σταθμευμένο όχημα, ένα πορτοφόλι, που περιείχε το χρηματικό ποσό των 600 ευρώ.

• Στις 08-05-2024 στη Μακύνεια, εισήλθαν σε οικία και αφαίρεσαν 700 ευρώ, 200 δολάρια ΗΠΑ, κοσμήματα, αεροπορικά εισιτήρια και προσωπικά έγγραφα.

Οι αστυνομικοί βρήκαν και κατάσχεσαν τα κοσμήματα από την τελευταία υπόθεση κλοπής, ενώ επιπλέον κατασχέθηκε το όχημα στο οποίο επέβαιναν οι κατηγορούμενοι ως μέσο διευκόλυνσης διάπραξης των εγκληματικών τους πράξεων.

Ο συλληφθείς οδηγήθηκε στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Μεσολογγίου.

Η φετινή επέτειος της Ημέρας της Ευρώπης βρίσκει την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς υπερβολή, σε υπαρξιακή κρίση, μπροστά σε πολλαπλές προκλήσεις. Οι βασικές αρχές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η Ευρώπη δοκιμάστηκαν την τελευταία δεκαετία από την οικονομική, μεταναστευτική, υγειονομική κρίση, καθώς και από ζητήματα ασφάλειας, αλλά και μεγάλης έκτασης γεωπολιτικές αναταράξεις, με πρώτη αυτήν του πολέμου της Ουκρανίας, που ακόμα δοκιμάζει ενεργειακά και οικονομικά την Ευρώπη.

Η μη πολιτική ολοκλήρωση της Ευρώπης με την υιοθέτηση κοινής ευρωπαϊκής ατζέντας για την εξωτερική πολιτική και άμυνα, της έχουν στερήσει τη δυνατότητα να διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο μπροστά σε έναν κόσμο που μετασχηματίζεται γεωστρατηγικά και όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να κρατά τη θέση της ως οικονομικής υπερδύναμης αλλά όχι γεωπολιτικής, παρά τα όσα λέγονται στις Βρυξέλλες.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει εσωτερικές προκλήσεις σε πολλά θέματα μεταξύ των κρατών-μελών και βέβαια με την αίσθηση ότι έχουν αποδυναμωθεί οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης-πολιτών, ενώ έχει ενισχυθεί το βαθύ σύστημα της γραφειοκρατίας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Μέσα στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα παρά το οικονομικό και γεωγραφικό μέγεθός της έχει και μπορεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ακόμα πιο ενεργό μέρος στη λήψη των αποφάσεων.

Ως μέλος της Ευρωζώνης, η Ελλάδα συμμετέχει και στην οικονομική διακυβέρνηση, έχοντας αφήσει πίσω τη δύσκολη περίοδο της οικονομικής κρίσης που τη δοκίμασε.

Επιπλέον, η γεωγραφική της θέση της προσδίδει σημαντικό ρόλο στη γεωπολιτική στρατηγική της Ευρώπης, εάν και όταν αυτή πάρει ουσιαστικό περιεχόμενο, ιδίως σε σχέση με την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και τις σχέσεις με τις όμορες χώρες.

Βεβαίως, αυτό προϋποθέτει την απομάκρυνση από τα στερεότυπα της εξωτερικής μας πολιτικής και την ουσιαστική συμβολή στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη γειτονιά μέσα από το σημαντικό ευρωατλαντικό της ρόλο.

Να σημειώσουμε εδώ ότι η ενίσχυση του εθνικισμού και του λαϊκισμού αποτελεί απειλή για το μέλλον της Ευρώπης και την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό το επικίνδυνο μείγμα που όλο και κερδίζει έδαφος σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, αν δεν αναχαιτιστεί, θα μας γυρίσει πίσω σε εποχές διαχωρισμού και αντιπαράθεσης ανάμεσα σε έθνη και λαούς της Ευρώπης. Αυτόν τον καιρό δοκιμάζονται στην πράξη οι αρχές της ευθύνης και της αλληλεγγύης, που αποτελούν τις βάσεις της ευρωπαϊκής ιδέας.

Εκεί που εκδηλώθηκε με μεγάλη ένταση η αμφισβήτηση των δύο αυτών αρχών, ήταν τόσον στην οικονομική όσο και στην προσφυγική κρίση που ήταν και η βασική αφορμή για το Brexit και βεβαίως την εγκαινίαση μιας αντιευρωπαϊκής πολιτικής ορισμένων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, με πρώτη την Ουγγαρία του κ. Ορμπάν και μέχρι πρόσφατα την Πολωνία.

Σε αυτό το πλαίσιο προκλήσεων και αμφισβήτησης των αξιών της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καλούνται οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις να επικαιροποιήσουν την ευρωπαϊκή ιδέα, την ευρωπαϊκή ταυτότητα και την ενότητα

των κρατών-μελών. Συνάμα δε, να προωθήσουν την κοινή κατανόηση και αλληλεγγύη ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες, συνδυάζοντας τον σεβασμό προς τις διαφορετικότητες και τα δικαιώματα των πολιτών αλλά και την αδιαμφισβήτητη εθνική ταυτότητα των κρατών-μελών. Αυτό το τελευταίο δείχνει και την κοινή ιστορική συνισταμένη των ευρωπαϊκών χωρών.

Δύσκολη η εξίσωση, γιατί οι περισσότερες από τις σημερινές γενεές πολιτών και πολιτικών ηγεσιών καταγράφουν έλλειμμα ιστορικής μνήμης, εμπειρίας και γνώσης και γι΄ αυτό υπάρχει πάντα και ο φόβος να επαναλάβουν την ιστορία με δραματικό τρόπο.

Η Ελλάδα και οι Έλληνες πολίτες έχουν συνειδητή σύνδεση με την ευρωπαϊκή ιδέα και όπως προανέφερα, η χώρα μας μπορεί με πρωτοβουλίες ευρωπαϊκής ενόρασης, όπως έχει πολλές φορές αναλάβει, να συμβάλλει στην πολιτική ολοκλήρωσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, με ακόμα πιο ενεργή συμμετοχή της σε αποφάσεις και πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και με την προβολή της ευρωπαϊκής ιδέας αλλά και με συνέργειες στην ευρύτερη περιοχή μας και ιδιαίτερα σε χώρες της Βορείου Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ιδιαίτερα δε για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου παρατηρείται, με ανησυχία, επαναβαλκανοποίηση των Βαλκανίων, με εστίες εθνικιστικής αντιπαράθεσης, δηλαδή επιστροφής στο παρελθόν. Και όλα αυτά, μέσα από μια οξύμωρη σχέση όπου χώρες των αποκαλούμενων Δυτικών Βαλκανίων επιδιώκουν την ενσωμάτωσή τους στην ευρωπαϊκή οικογένεια.

Σήμερα, εάν πράγματι υπάρχει η βούληση να προχωρήσει η Ευρώπη μπροστά σε αυτόν τον ευρείας κλίμακας παγκόσμιο γεωστρατηγικό και γεωοικονομικό μετασχηματισμό, οι σημερινές ηγεσίες της καλούνται να επανασυνδεθούν με το όραμα και την ιστορική εμπειρία της γενεάς μεγάλων ηγετών, που έθεσαν τα θεμέλια για το μεγαλύτερο επίτευγμα στην παγκόσμια ιστορία, που είναι, μετά από αιώνες πολέμων, η δημιουργία της ενωμένης Ευρώπης και ενός περιβάλλοντος ασφάλειας, ειρήνης, συνεννόησης και ευημερίας, που οι δικές μας γενεές απολαμβάνουν μέχρι σήμερα και που καλούμεθα να προστατεύσουμε και να διαφυλάξουμε.

«Η λήθη, και θα έλεγα ακόμα και η ιστορική πλάνη,

είναι ουσιαστικός παράγοντας της δημιουργίας

του Έθνους και, σ’ αυτή τη βάση, η πρόοδος των

ιστορικών σπουδών συνιστά κίνδυνο για την

εθνότητα»

Τι είναι έθνος, Έρνεστ Ρενάν 11/3/1882

Ο εθνικισμός είναι μια βασική παράμετρος της ρητορικής της ΝΔ κι αυτό δεν χρειάζεται πτυχίο πολιτικών επιστημών για να το αντιληφθεί κανείς. Τρανταχτό παράδειγμα, ο υποτιθέμενος υβριδικός πόλεμος στον Έβρο, ο οποίος, ακόμα και σήμερα, αφήνει νεκρούς πρόσφυγες και σκοτωμένες μετανάστριες είτε από τα παρακρατικά τάγματα, είτε από τις κυβερνητικές πρακτικές επαναπροώθησης που ποτέ δεν σταμάτησαν.

Προέλευση, περισσότερα στο https://www.epohi.gr/article/49252/ethnikh-elladas-kalhnyhta

Ο μορφασμός μιας λεχώνας, μιας κοπέλας 49 ετών που είχε διακαή πόθο να φέρει στον κόσμο δύο ελπίδες ο οποίος εκφράστηκε στο ανέβασμα ενός σιδερένιου σκαλοπατιού με έκανε να αναθεωρήσω άρδην πολλά μέσα μου.

Αντί να με κάμψει με σήκωσε, αντί να την βοηθήσω να ανέβει το σκαλοπάτι με βοήθησε, και ας λέει η ίδια όχι, αντί να συνθλίψει μέσα μου τον κόσμο τον ανόρθωσε, αντί να με κάνει ηττοπαθή και φοβικό με έκανε αποφασιστικό, αντί να με πικράνει με χαροποίησε όταν έτεινα τα χέρια μου να την βοηθήσω, αντί να σιχαθώ τον κόσμο με έκανε να σιχαθώ ΚΑΠΟΙΟΥΣ, αντί να μου βουλώσει το στόμα με έκανε να λέω περισσότερα, αντί να μου δώσει πίκρες μου έδωσε ένα λουλούδι.

Και μην ρωτάτε ποια είναι αυτή η κοπέλα. Είναι ένας δήμιος  του τότε, είναι η μάνα που γέννησε δύο συνηθισμένα παιδιά που τα αγαπάει και τα φροντίζει πάρα πολύς κόσμος.

Ένας κόσμος γεμάτος λουλούδια στην καρδιά, το ζωντανό κομμάτι του σύμπαντος, που αντί να είναι μια μειοψηφία θριαμβεύει καθημερινά και πατάει τα σκοτάδια που προσπαθούν να επιβάλλουν κάποιοι υπερφίαλοι.

Σε αυτό το κομμάτι ανήκουμε εμείς!

Τώρα για κάποιους που επιμένουν αλλιώς έχουν χρόνο.

Ας το ξανασκεφτούν! Δεν τους εμποδίζει κανείς!

Θα επανέλθω αν χρειαστεί και μου το επιτρέψουν οι δυνάμεις μου. 

Μία συζήτηση του Πέτρου Λινάρδου Ρυλμόν με τον ομότιμο καθηγητή Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ.

Προέλευση, περισσότερα στην https://www.epohi.gr/article/49166/mihalhs-spoyrdalakhs-einai-h-anasygkrothsh-toy-koinonikoy-kratoys-o-sosialismos-toy-21oy-aiona

Η Βίβιαν Σπυροπούλου είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο πανεπιστήμιο του Τορίνο και έχει εντρυφήσει στη Συγκριτική Πολιτική Ανάλυση, με τη διατριβή της να εστιάζει στα κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ευρώπη γενικότερα, και τον ΣΥΡΙΖΑ ειδικότερα. Τις μέρες αυτές που διεξάγεται το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, και ενώ ο χώρος της Αριστεράς έχει ανάγκη ανασύνταξης και αναδιοργάνωσης, συζητούμε για τις προοπτικές των αριστερών κομμάτων και της ευκαιρία που έχει αδράξει η ΝΔ από την παντελή απουσία αντιπολίτευσης.

Πηγή, περισσότερα στην https://www.epohi.gr/article/49006/vivian-spyropoyloy-o-syriza-vrisketai-se-mia-tomh-menei-na-doyme-an-einai-metexelixh-h-metallaxh

Δυστυχώς στερούμαι μιας βαθύτερης κλασσικής παιδείας που θα μου επέτρεπε να εκφράσω με άψογο φιλολογικό και καλολογικό τρόπο κάποιες σκέψεις σχετικά με όσα μου συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό. Η προσωπική μου περιπέτεια ,στη νεώτερη φάση της ξεκινά από το μακρινό 1996, όταν η επιθυμία της επαγγελματικής και κοινωνικής αποκατάστασης ήρθε να συναντήσει την πραγματικότητα της πόλης που με γέννησε και με μεγάλωσε. Μιας πραγματικότητας με Σημαντικότατες Παθογένειες!

Τότε διαπίστωσα ότι τα πράγματα δεν ήταν εύκολα. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ βέβαια ότι η προβολή του παρελθόντος θα έφτανε στα 2024 και ποιος ξέρει για πόσα χρόνια ακόμη, ζωή να έχω.

Κοινή διαπίστωση μεταξύ των πραγματικών μου φίλων είναι ότι κάθε φάση της ζωής μου γεμίζει με προβλήματα , δύσκολα και δισεπίλυτα.

Προβλήματα με προεκτάσεις κοινωνικές, οικονομικές,ηθικές, συναισθηματικές, ζωτικές!

Και πάντα και πανταχού παρούσες οι σταθερές: To προσωπικό οικονομικό ζήτημα και το συναίσθημα..

Δύο σταθερές που αν διαταραχθούν με τον Έναν ή τον Άλλον τρόπο παράγουν αποτελέσματα.

Και τι αποτελέσματα...! Θεός φυλάξει!

Και το κράτος δικαίου; Οι προσωπικές ελευθερίες; To αμερόληπτο; H σημασία του κοινωνικού συμβολαίου; H δημοκρατία; H γειτονιά; H σημασία της ανθρώπινης ζωής που στη ζωή μου τίμησα κατά τρόπο απόλυτο και υπερβατικό θα έλεγα και για τους εχθρούς μου και για τους φίλους μου;

Και όμως! Όλα αυτά στον Πύργο μας καλύφθηκαν από μια ΑΝΑΓΚΗ.

Μια ΑΝΑΓΚΗ, σχεδόν μυστική, υφέρπουσα, πανταχού παρούσα, θετικά ή αρνητικά οριζόμενη, μια ΑΝΑΓΚΗ που από άλλους θεωρείται ΑΞΙΑ ΚΑΙ ΜΠΟΥΣΟΥΛΑΣ και από άλλους ως ΑΠΑΞΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΥΠΙΔΙ.

Στην θυελλώδη και πολυκύμαντη ζωή μου έκανα πολλά πράγματα με επιτυχία, σε αντίθεση με την θέληση της οικογένειάς μου, σε αντίθεση με την γνώμη διαφόρων παραγόντων στην ΗΛΕΊΑ, ΣΕ ΑΝΤΊΘΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ οικονομική πραγματικότητα που αντιμετώπιζα και αντιμετωπίζω, σε αντίθεση με την καταστροφή του επαγγελματικού μου σταδίου, σε αντίθεση με τη λογική, σε αντίθεση με την προσπάθεια των ορκισμένων εχθρών μου να κάνουν την ψυχή μου να αισθανθεί μίσος και απαξία για την ανθρώπινη ζωή.

Και το αποτέλεσμα ήταν και είναι ΜΕΓΑΛΕΙΩΔΕΣ και μάλιστα υπό τους ήχους ενός Σκαλκώτα, ενός Σαμάρα ή τους στίχους ενός Σολωμού, ενός Παλαμά, ενός Σικελιανού, ενός Φώσκολου.

Από τα λίγα που πρόλαβα να καταλάβω.

Άξιζε που το έζησα αυτό και αξίζει που το ζω.

Και ας με ζηλεύουν! Και ας ταλαιπωρούμαι αφάνταστα με την υπόθεση των δύο μικρών μου σπυριών που είναι στο Ίδρυμα.

Το πρόβλημα δεν το έχω εγώ. Το έχουν αυτοί που επιλέγουν τρόπους επίλυσης των ζητημάτων  που δεν είναι συμβατοί με την ανθρώπινη ύπαρξη!

Συγκινησιακά φορτισμένος από το γεγονός ότι μια σημαντική απόφαση για τα παιδιά μου και για μένα ήρθε σε μια στιγμή ΜΕΓΑΛΗΣ ΔΙΚΗΣ ΜΟΥ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ.

Παρακλητικός προς τους συμπολίτες μου να με βοηθήσουν και να διδάξουν στους ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΚΕΙΝΟΥΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΞΙΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΠΑΞΙΑ!

Το απόλυτο τέλος και τα υποτιθέμενα αδιέξοδα είναι ανύπαρκτα και δίχως κανένα αντίκρυσμα, είναι δε παράγοντας δυστυχίας και στοιχείο που μπορεί να οδηγήσει στον ψυχικό θάνατο αυτούς που πιστεύουν σε αυτά! Καλό είναι να απαλλαγούν!

Καλημέρα σε όλους τους γείτονες και συμπολίτες!

Και θα τα λέμε συχνότερα!

Πύργος, 13.02.2024

                                                       Δ.Ι. Τραμπαδώρος

Κάπου στο διαδίκτυο βρήκα αυτή τη φωτογραφία. Δεν θυμάμαι που τη βρήκα. Ας με συγχωρέσει ο κάτοχός της που τη χρησιμοποιώ. Προσπάθησα να βρω κάποια άλλη, αλλά δεν μπόρεσα.
Οι λόγοι που τη χρησιμοποιώ είναι ότι μου ξύπνησε μνήμες από τη δεκαετία του ΄80, αλλά και γιατί μου δημιούργησε έντονη συγκινησιακή φόρτιση! Είναι ένα λεωφορείο Mercedes, αλλά είναι το 302 ή το 303; Έχει σημασία αυτό, γιατί το μεν πρώτο αγκομαχούσε στον Μπράλο, το δε δεύτερο τον έβγαζε παλικαρίσια! Στη Θεσσαλονίκη για σπουδές. Μέσα της δεκαετίας του 1980. Στην αρχή από τον Πύργο στη Πάτρα και μετά με το πατρινό λεωφορείο για Θεσσαλονίκη. Πάντα με το νυχτερινό. Μετά μπήκε απευθείας γραμμή από Πύργο για Θεσσαλονίκη και τα πράγματα διευκολύνθηκαν. Στην αρχή, επίσης, οι αντοχές μου εξαντλούνταν μέχρι τη Λάρισα, μετά το συνήθισα. Τι να πρωτοθυμηθώ! Τον Στράτο Διονυσίου, τον Χρ. Νικολόπουλο, τον Άκη Πάνου, τη Χαρούλα Αλεξίου, τη Γλυκερία, τον Γιώργο Σαρρή (για να πω τα κυρίαρχα ακούσματα) και, επίσης, τον Στ. Καζαντζίδη, τον Τσιτσάνη, τον Απόστολο Καλδάρα κ.ο.κ. Αλλά και τις στάσεις στα εστιατόρια και καφέ της εθνικής οδού, το γεγονός ότι όταν φτάναμε στη Ναύπακτο ένοιωθα ότι έφτασα στο σπίτι μου, την επιβίβαση και αποβίβαση στα φέρρυ Ρίου-Αντιρρίου, τα φιόρδ των ακτών της Ρούμελης, τις 21 ώρες ταξίδι από Πάτρα για Θεσσαλονίκη τον χιονισμένο Μάρτη του 1987, τις περιποιημένες κυρίες και τους περιποιημένους κυρίους που έβαζαν τα καλά τους για να ταξιδεύσουν, τις αφίξεις στις πεντέμισι τα ξημερώματα στη Θεσσαλονίκη, το αστικό λεωφορείο από το Βαρδάρη στο Ντεπώ, όπου ήταν το σπίτι μου; Στη Θεσσαλονίκη που με μεγάλωσε με τον Παπάζογλου, τον Ρασούλη, τη Διαγώνιο, τον Ν. Γαβριήλ Πεντζίκη, τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, τα βιβλιοπωλεία του Ραγιά, του Μπαρμουνάκη και του Παρατηρητή, του Μόλχο, μετά του Ιανού, αλλά και το Όλυμπος Νάουσα, τη Στοά Μοδιάνο, το Μικρό Καφέ, τη Ζώγια, τα Κουμπαράκια, την Κρήνη, την Καλαμαριά, την παραλιακή. Και οι φίλοι που μe καθόρισαν: o ο Μιχάλης, ο Γιάννης, ο Νίκος, ο Κώστας, ο Ηλίας, ο Πωλ, ο Αλέκος, ο Χάρης, η Κατερίνα, η Μαρία, η Έλενα. Και μετά η Αθήνα, η Αθήνα της Ομόνοιας (αφού εκεί διέμενα) που με έμαθε τις μειονότητες, τον Γιώργο Παπασιδέρη, αλλά και ότι υπάρχει περίσσια ανθρωπιά εκεί που δεν το περιμένεις! Και η Κέρκυρα, οι σπουδές και τα μεταπτυχιακά στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο με τους εξαιρετικούς δασκάλους, η Κέρκυρα που με τη θαλπωρή της και τον πολιτισμό της πάντα με έκανε να νοιώθω ότι εκεί είναι το σπίτι μου, η Κέρκυρα που μου έδωσε τόσα πολλά! Και τα ταξίδια πάντα με το νυχτερινό!
Μια πρώτη αποτίμηση σε ένα συνεχές πηγαινέλα, ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μου!
Μια συνεχής αναχώρηση από τον Πύργο και μια επιστροφή σ΄αυτόν!

Σάκης Τραμπαδώρος

Οικοδομούμε έναν κόσμο που αρνείται να ανεχθεί τη βία κατά των γυναικών

Της Διονυσίας-Θεοδώρας Αυγερινοπούλου

Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών παραμένει μια από τις πιο διαδεδομένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο. Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, υπολογίζεται ότι μία στις τρείς γυναίκες παγκοσμίως έχει υποστεί σωματική ήκαι σεξουαλική βία τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.

Σήμερα, παρατηρείται μια πρωτόγνωρη αύξηση στα καταγεγραμμένα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Οι καταγγελίες γυναικών που κατέγραψε η Ελληνική Αστυνομία, από 4.264 το 2020, αυξήθηκαν σε 7.375 το 2021, σε 10.131 το 2022 και 8.865 το πρώτο 10μηνο του 2023, δηλαδή 33 περιστατικά την ημέρα. Πριν τελειώσει το 2023, 9 γυναίκες έχουν δολοφονηθεί από τον νυν ή πρώην σύντροφο τους ή κάποιο άντρα. Σε έρευνα της έκθεσης GSNI, το 26% των γυναικών άνω των 15 ετών έχουν υποστεί βία από τον σύντροφό τους. Και δεν θα πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι αυξάνονται και οι αριθμοί που καταγράφουν βιασμούςκαι άλλες μορφές σεξουαλικής κακοποίησης, σεξουαλική παρενόχληση, traffickingακόμα και διαδικτυακή βία, καθώς και το γεγονός ότι οι διακρίσεις και ο σεξισμός αποτελούν καθημερινότητα για τις γυναίκες στην κοινωνική και εργασιακή τους ζωή, αναπαράγουν τις σχέσεις εξουσίας και συνιστούνπαραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνάμε την τρομακτική αγριότητα κατά των γυναικών στις εμπόλεμες ζώνες.

Η Διεθνής Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, που καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ, δεν είναι ημέρα γιορτής, αλλά ημέρα αγώνα, με σκοπό την ενδυνάμωση των γυναικών και την αντίστασή μας στη βία σε όλες τις μορφές της, στον ιδιωτικό και το δημόσιο χώρο, καθώς και για  την ευαισθητοποίηση όλης της κοινωνίας για το φαινόμενο αυτό.

Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2011, τέθηκε σε ισχύ το 2014, υπογράφηκε από την ΕΕ το 2017 και τέθηκε σε ισχύ την 1^η Οκτωβρίου, αποτελεί το πρώτο διεθνώς νομικά δεσμευτικό κείμενο του είδους του καιστη χώρα μας είναι νόμος εδώ και 5 χρόνια. (Ν.4531/2018). Αποτελεί ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για την προστασία των γυναικών από κάθε μορφή βίας που αποσκοπεί στην πρόληψη, τη δίωξη και την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, καθώς και στην εφαρμογή ολοκληρωμένων και συντονισμένων πολιτικών. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελληνική Αστυνομία δημιούργησε 73 επιτελικές Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, καθώς και 18 Γραφεία Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας.

Η έκκληση για τη στήριξη της νομοθεσίας και των ολοκληρωμένων πολιτικών που ενισχύουν την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών σε όλους τους τομείς, που απευθύνει ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, περιέχει και το κομβική σημασίας μήνυμα, το να οικοδομήσουμε έναν κόσμο που να αρνείται να ανεχθεί τη βία κατά των γυναικών οπουδήποτε, σε οποιαδήποτε μορφή, μια για πάντα. Και σε αυτή την κατεύθυνση, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει κάνει πολύ σημαντικά βήματα τα οποία επιβεβαιώνει και η Ομάδα εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Καταπολέμηση της Βίας εναντίον των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας (GREVIO) στη βασική της έκθεση αξιολόγησης για την Ελλάδα. Στην πρώτη αυτή έκθεση αξιολόγησης για τη χώρα μας, αναγνωρίζονται τα βήματα προόδου που έχει κάνει η Ελλάδα.

Το ελληνικό #MeΤoo ενεργοποίησε όλα τα Υπουργεία και η Κυβέρνηση κινήθηκε ταχύτατα για τις απαραίτητες θεσμικές αλλαγές, την ενίσχυση της καταστολής, αλλά και τη φροντίδα των θυμάτων.

Υπήρξαν πολύ σημαντικές αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίαςκαι σημαντικά βήματα από την Ελληνική Αστυνομία στο πεδίο της εξιχνίασης και της δίωξης αυτών των εγκλημάτων. Η βαριά σωματική βλάβη περιλαμβάνει πλέον και τη μόνιμη παραμόρφωση και αναπηρία οδηγώντας σε ποινές κάθειρξης μέχρι 15 χρόνια. Αυστηρότερη έχει γίνει ακόμα η τιμωρία της εμπορίας ανθρώπων που μπορεί να φτάσει μέχρι και ισόβια. Το ίδιο και οι προϋποθέσεις για την υπό όρους απόλυση δραστών τέτοιων εγκλημάτων. Είναι υποθέσεις, που εκδικάζονται, πλέον, κατά προτεραιότητα. Σήμερα έχει επιτέλους ποινικοποιηθεί η εκδικητική πορνογραφία. Η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας στους χώρους εργασίας διώκεται πλέον αυτεπαγγέλτως και οι κακοποιημένες γυναίκες εξετάζονται πλέον υποχρεωτικά παρουσία ψυχολόγου. Ενώ και οι δικαστές που αναλαμβάνουν πλέον τα σχετικά περιστατικά έχουν εξειδικευτεί μέσα από σεμινάρια της Εθνικής Σχολής Δικαστών.

Προχωρήσαμε στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021-2025, για την πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, στην ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων και στην ενσωμάτωση της διάστασης φύλου σε τομεακές πολιτικές. Ιδρύθηκαν οι πρώτες υπηρεσίες αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας της ΕΛ.ΑΣ με επιμόρφωση για την έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία ενώ σημαντικό όπλο αποτελεί και η δωρεάν εφαρμογή του panicbutton, του κουμπιού πανικού.

Έχουμε σήμερα 44 Συμβουλευτικά Κέντρα και 19 δομές στήριξης, τη γραμμή 15900, όλο το 24ωρο, αλλά και τα στοχευμένα προγράμματα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Μεταφέραμε τη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (ΓΓΔΟΠΙΦ) στο Υπουργείο Εργασίας, γιατί η επίτευξη της ισότητας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την εργασία ενώ, το 2021, δημιουργήσαμε χαρτοφυλάκιο σε επίπεδο Υφυπουργού με αρμοδιότητα την ισότητα, τη δημογραφική πολιτική και την οικογένεια στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ενώ κυρώσαμε τη Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την εξάλειψη της βίας και παρενόχλησης στην εργασία. Στις δράσεις του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας περιλαμβάνεται η νομική στήριξη στις κακοποιημένες γυναίκες, το Εργαλείο Εκτίμησης Κινδύνου, η Μελέτη Θυτών.

Το σημαντικότερο όμως όλων, όπως επεσήμανε και ο Πρωθυπουργός, είναι ότι πλέον δεν ζούμε στην άγνοια, τα θύματα μιλούν, η Πολιτεία κινητοποιήθηκε, η κοινωνία ενεργοποιήθηκε. Σε αυτή την κατάκτηση καλούμαστε να είμαστε όλοι μαζί, να λειτουργήσουμε συλλογικά, ενεργοποιώντας τα εργαλεία που παρέχει η πολιτεία, να καλλιεργήσουμε ουσιαστικά αυτή τη νέα νοοτροπία αλληλοσεβασμού και ισότητας, να κάνουμε πράξη την ενθάρρυνση των θυμάτων και των κοινωνιών να σπάσουν την σιωπή, με στόχο να διασφαλίσουμε όλοι μαζί την αποτελεσματική προστασία και την στήριξη που χρειάζονται Για να πάψουν οι γυναίκες να είναι ευάλωτες, για να σπάσουν τα δεσμά που τις καθηλώνουν σε συνθήκες καταπίεσης, εξευτελισμού και κινδύνου. Βοηθώντας τες να πάψουν να φοβούνται, να ντρέπονται, να αισθάνονται ένοχες για την κακοποίησή τους, παραμένοντας έτσι παγιδευμένες σ’ έναν φαύλο κύκλο βίας. Και για να πάψει η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών να παραμένει μια από τις πιο κοινές και διαδεδομένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο. Για να ζούμε όλες και όλοι σε μια δίκαιη και ισότιμη κοινωνία. 

Πομπός στέλνει στο κινητό συνεχείς μετρήσεις της γλυκόζης στη διάρκεια της ημέρας για την πρόληψη επεισοδίων υπογλυκαιμίας.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/06/plus/ta-nea-tis-agoras/neo-systima-metrisis-glykozis-xoris-trypimata-enekrine-o-eopyy/

Η συχνότητα της σεξουαλικά μεταδιδόμενης ασθένειας αυξάνεται σε αρκετές δυτικές χώρες. Στην Ελλάδα τα κρούσματα δεν είναι σπάνια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/06/03/b-science/episthmes/syfili-ksexasmeni-astheneia-pou-itan-panta-edo/

Ο Άλμπερτ Μπουρλά φάνηκε αισιόδοξος για την θεραπεία του καρκίνου, λέγοντας ότι θα δούμε αρκετές βελτιώσεις τα επόμενα χρόνια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/05/23/health/mpourla-vriskomaste-konta-ston-stoxo-gia-ti-therapeia-tou-karkinou/

Όλα ξεκίνησαν πριν από δύο εβδομάδες, όταν μία επιδημική έξαρση κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/05/22/b-science/eylogia-ton-pithikon-ola-osa-gnorizoume-giati-o-ios-prokalei-anisyxia-stis-ygeionomikes-arxes/

Οι ειδικοί τονίζουν ότι μεγάλη σημασία έχει η έγκαιρη διάγνωση ενώ καλούν τους γονείς να δώσουν σημασία στο πρώτο σημάδι της ηπατίτιδας που είναι ο ίκτερος.

Πηγή, περισσότερα στα https://www.tanea.gr/2022/04/23/health/ipatitida-se-paidia-ayto-einai-to-proto-simadi-kai-fainetai-sta-matia/

Αρκετό έδαφος έναντι των ανταγωνιστών του δείχνει να έχει χάσει το χάπι που έχουν παρασκευάσει η Merck και ο εταίρος της Ridgeback Biotherapeutics για την αντιμετώπιση της COVID-19.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/02/02/b-science/sars-cov2/xapi-tis-pfizer-kontra-sto-xapi-tis-merck/

«Αυτή δεν θα είναι η τελευταία παραλλαγή και η επόμενη θα έχει τα δικά της χαρακτηριστικά» εκτιμά ο δρ Μέντλεϊ.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/02/01/b-science/sars-cov2/koronaios-einai-omikron-teleytaia-parallagi-ti-deixnoun-ta-epistimonika-montela/

Την «Όμικρον» έχει βάλει «σημάδι» ένα νέο εμβόλιο που ετοιμάζεται από τις Pfizer και BioNTech.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/01/25/b-science/sars-cov2/omikron-oi-pfizer-kai-biontech-arxizoun-tin-kliniki-dokimi-emvoliou-kata-tis-parallagis/

Έχει περάσει σχεδόν μία δεκαετία από το 2015 όταν το Global Water Intelligence - κλαδικό περιοδικό των ιδιωτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ύδρευση - δημοσίευσε κεντρικό άρθρο με τίτλο “Ξορκίζοντας τη λέξη που αρχίζει από Ε’’. Η απεχθής λέξη δεν ήταν άλλη από την επαναδημοτικοποίηση ή αλλιώς την επαναφορά σε δημόσιο έλεγχο ιδιωτικοποιημένων πόρων και υπηρεσιών σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο. Συμβαίνει το μάντρα των ιδιωτικοποιήσεων να είναι ιδεολογία και όχι οικονομική πολιτική. Τα θεμέλια που έθεσαν οι περίοδοι διακυβέρνησης του Ρήγκαν και της Θάτσερ απέδωσαν καρπούς σε παγκόσμιο επίπεδο τις επόμενες δεκαετίες μέσω οικονομικών θεσμών όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορείου και η Παγκόσμια Τράπεζα. Προκειμένου να προχωρήσουν σε χορήγηση δανείων πιέζουν για ιδιωτικοποίηση των δημόσιων πόρων και υπηρεσιών με όρους εξευτελιστικούς. Ωστόσο, πλέον οι αριθμοί δείχνουν μία αντιστροφή της τάσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέσα στα τελευταία είκοσι χρόνια είχαμε 1.400 περιπτώσεις επαναφοράς σε δημόσιο έλεγχο σε περισσότερες από 2.400 πόλεις σε 58 χώρες*. Η τεκμηρίωση σχετικά με την αύξηση των τιμών, τη χειρότερη ποιότητα των υπηρεσιών και των συνθηκών εργασίας υπό καθεστώς ιδιωτικοποίησης, διαρκώς αυξάνει και εμβαθύνει με στοιχεία που δεν μπορούν πλέον να αγνοούνται.

Πηγή, περισσότερα στην https://www.epohi.gr/article/48995/dhmosia-kai-koina-agatha-to-dhmosio-os-oros-anagkaios-alla-ohi-eparkhs

Ο Μίλτον Φρίντμαν (Milton Friedman, 31 Ιουλίου 1912 – 16 Νοεμβρίου 2006), ήταν επιφανής νομπελίστας^[18] Αμερικανός οικονομολόγος, στατιστικός και συγγραφέας που δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου για περισσότερο από τρεις δεκαετίες. Τιμήθηκε το 1976 με το Βραβείο Νόμπελ για τις Οικονομικές Επιστήμες και είναι γνωστός για την έρευνά του στην ανάλυση της συμπεριφοράς και τη νομισματική ιστορία και θεωρία, και για την πολυπλοκότητα της σταθεροποιητικής πολιτικής^[19]. Ως ηγέτης της Οικονομικής Σχολής του Σικάγου και των μονεταριστών και υπέρμαχος του φιλελευθερισμού, επηρέασε πάρα πολύ τις ερευνητικές κατευθύνσεις του επαγγέλματος των οικονομολόγων. Στους ακαδημαϊκούς κύκλους ήταν γνωστός για την συνεισφορά του στην μακροοικονομία, οικονομική ιστορία και στατιστική. Στους ευρύτερους κύκλους ήταν γνωστός ως μεγάλος υπέρμαχος της οικονομικής και κοινωνικής ελευθερίας. Μια έρευνα μεταξύ των οικονομολόγων κατέταξε τον Φρίντμαν ως τον δεύτερο πιο δημοφιλή οικονομολόγο του εικοστού αιώνα, πίσω από τον Τζων Μέυναρντ Κέυνς^[20], και ο Εκόνομιστ τον περιέγραψε ως τον οικονομολόγο με τη μεγαλύτερη επιρροή στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα – ενδεχομένως σε όλο τον 20ό αιώνα^[21].

Οι αντιρρήσεις του Φρίντμαν κατά αυτού που αργότερα απεκάλεσε «αφελή Κεϋνσιανισμό» (σε αντίθεση με τον Νέο-Κεϋνσιανισμό)^[22] ξεκίνησαν με την επανερμηνεία του, τη δεκαετία του 1950, της λειτουργίας της κατανάλωσης που τον ανέδειξε σε βασικό αντίπαλο των κεϋνσιανών κυβερνητικών πολιτικών^[23]. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 περιέγραψε τη δική του προσέγγιση (μαζί με αυτήν των περισσότερων συστημικών οικονομολόγων) ως ποιούμενη χρήση της «κεϋνσιανής γλώσσας και μηχανισμού», αλλά απέρριπτε τα «αρχικά» της συμπεράσματα^[24].

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 προώθησε μια εναλλακτική μακροοικονομική πολιτική που έγινε γνωστή ως «μονεταρισμός». Προέβαλε τη θεωρία ότι υπήρχε ένα «φυσικό» επίπεδο ανεργίας και υποστήριξε ότι τα κράτη δεν θα μπορούσαν να αυξήσουν την εργασία πάνω από αυτό το όριο, π.χ. με την αύξηση της συνολικής ζήτησης, παρά μόνο για όσο χρονικό διάστημα θα υπήρχε επιτάχυνση του πληθωρισμού^[25]. Αργότερα μάλιστα υποστήριξε ότι η αγορά θα προσαρμοστεί ακόμα και στην επιτάχυνση και θα απαιτείται θετική 3η, ίσως και 4η, παράγωγος προκειμένου να διατηρηθεί το επίπεδο της απασχόλησης. Ουσιαστικά υποστήριξε ότι η καμπύλη Φίλλιπς είναι μακροπρόθεσμα σταθερή και κατακόρυφη και προέβλεψε το φαινόμενο που έμελλε να γίνει γνωστό ως στασιμοπληθωρισμός^[26] . Παρ’ όλο που ήταν αντίθετος στην ύπαρξη του συστήματος της Ομοσπονδιακής (Κεντρικής) Τράπεζας, ο Φρίντμαν υποστήριξε ότι, δεδομένης της ύπαρξής της, μια σταθερή, μικρή επέκταση της προσφοράς χρήματος θα ήταν η μόνη σοφή πολιτική^[27].

Ο Φρίντμαν ήταν οικονομικός σύμβουλος του ρεπουμπλικανού Προέδρου των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέηγκαν. Η πολιτική του φιλοσοφία τόνιζε τα πλεονεκτήματα ενός οικονομικού συστήματος ελεύθερης αγοράς με ελάχιστη παρέμβαση. Κάποτε δήλωσε ότι ο ρόλος του στην κατάργηση της υποχρεωτικής θητείας στις ΗΠΑ ήταν το επίτευγμά του, για το οποίο ήταν περισσότερο υπερήφανος και η υποστήριξή του για τη σχολική επιλογή τον οδήγησε να συστήσει το Ίδρυμα Φρίντμαν για τη Σχολική Επιλογή. Στο βιβλίο του που εκδόθηκε το 1962, «Καπιταλισμός και Ελευθερία», ο Φρίντμαν υποστήριξε πολιτικές όπως ένας εθελοντικός στρατός, ισοτιμίες συναλλάγματος που καθορίζονται ελεύθερα, κατάργηση των ιατρικών αδειών, αρνητικό φόρο εισοδήματος και σχολικά κουπόνια^[28]. Οι ιδέες του για τη νομισματική πολιτική, τη φορολογία, τις ιδιωτικοποιήσεις και την απορρύθμιση επηρέασαν κυβερνητικές πολιτικές, ιδίως κατά τη δεκαετία του 1980. Η νομισματική του θεωρία επηρέασε την αντίδραση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας στην παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007-2008^[29]. Στον τομέα της στατιστικής, ο Φρίντμαν ανέπτυξε τη μέθοδο ανάλυσης της δειγματοληψίας στις ακολουθίες.

Στα έργα του Μίλτον Φρίντμαν περιλαμβάνονται πολλές μονογραφίες, βιβλία, επιστημονικά άρθρα, μελέτες, στήλες σε περιοδικά, τηλεοπτικά προγράμματα, βίντεο και διαλέξεις και καλύπτουν μία ευρεία γκάμα από θέματα σχετικά με τη μακροοικονομική, τη μικροοικονομική, την οικονομική ιστορία και ζητήματα δημόσιας πολιτικής. Τα βιβλία και τα δοκίμιά του έχουν διαβασθεί πολύ και είχαν διεθνή επιρροή, μεταξύ άλλων και σε πρώην κομμουνιστικά κράτη^{[30][31][32][33]}.

Βιογραφία

Ο Φρίντμαν γεννήθηκε στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Γονείς του ήταν ο Ιένο Σαούλ Φρίντμαν και η Σάρα Έτελ (το γένος Λάνταου)^[34], Εβραίοι μετανάστες από το Μπέρεγκσας της Ρουθηνίας στο Βασίλειο της Ουγγαρίας (το σημερινό Μπερέχοβε της Ουκρανίας). Και οι δύο γονείς του εργάζονταν ως έμποροι ρούχων και υφασμάτων. Λίγο καιρό μετά τη γέννηση του Μίλτον, η οικογένεια μετακόμισε στο Ρόουεϊ του Νιού Τζέρσεϊ. Ως έφηβος, ο Φρίντμαν τραυματίστηκε σε τροχαίο ατύχημα, γεγονός που του άφησε και σημάδι στο άνω χείλος^[35]. Υπήρξε προικισμένος μαθητής, και ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο δημόσιο σχολείο του Ρόουεϊ το 1928, λίγο πριν συμπληρώσει την ηλικία των 16 ετών^[36][37].

Ο Φρίντμαν αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο Ράτγκερς το 1932, όπου εξειδικεύτηκε στα Μαθηματικά και τα Οικονομικά, σκοπεύοντας αρχικά να ακολουθήσει καριέρα αναλογιστή. Κατά τη φοίτησή του στο Ράτγκερς, ο Φρίντμαν επηρεάστηκε από δύο καθηγητές οικονομικών, τους Άρθουρ Φ. Μπερνς και Χόμερ Τζόουνς. Αυτοί τον έπεισαν ότι η σύγχρονη οικονομική επιστήμη θα μπορούσε να βοηθήσει στον τερματισμό της «Μεγάλης Ύφεσης».

Στον Φρίντμαν προσφέρθηκαν δύο υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές μετά την αποφοίτησή του από το Ράτγκερς – μία στα μαθηματικά από το πανεπιστήμιο Μπράουν, και μία στα οικονομικά από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου^[38]. Διάλεξε τη δεύτερη, ολοκληρώνοντας το Μάστερ του το 1933. Επηρεάστηκε έντονα από τους Τζέηκομπ Βάινερ, Φρανκ Νάιτ και Χένρυ Σίμονς. Επιπλέον, στο Σικάγο γνώρισε και τη μέλλουσα σύζυγό του, την οικονομολόγο Ρόουζ Ντιρέκτορ. Το ακαδημαϊκό έτος 1933-1934 σπούδασε στατιστική με μεταπτυχιακή υποτροφία στο πανεπιστήμιο Κολούμπια, κοντά στον περίφημο στατιστικολόγο και οικονομολόγο Χάρολντ Χόουτελινγκ. Επέστρεψε στο Σικάγο το επόμενο ακαδημαϊκό έτος (1934-1935), όπου και εργάστηκε ως βοηθός ερευνητής υπό τον Χένρυ Σουλτς, ο οποίος τότε εργαζόταν πάνω στη Θεωρία και Μέτρηση της Ζήτησης. Τη χρονιά εκείνη, ο Φρίντμαν απέκτησε φιλικές σχέσεις με τους Τζωρτζ Στίγκλερ και Γ. Άλεν Γουάλις. Όπως αποδείχτηκε αργότερα, οι φιλίες αυτές θα κρατούσαν για το υπόλοιπο της ζωής των τριών ανδρών^[39].

Δημόσια Υπηρεσία

Στην αρχή της καριέρας του, ο Φρίντμαν δεν μπορούσε να βρει ακαδημαϊκή εργασία, οπότε το 1935 ακολούθησε τον φίλο του Γ. Άλεν Γουάλις στην Ουάσινγκτον, όπου το New Deal του Φραγκλίνου Ρούζβελτ ήταν «σωτήριο» για πολλούς νέους οικονομολόγους^[40]. Σε αυτό το στάδιο, ο Φρίντμαν είπε πως αυτός και η γυναίκα του «θεωρούσαν πως τα προγράμματα δημιουργίας θέσεων εργασίας, όπως το Works Proggress Administration (WPA), το Civilian Conservation Corps (CCC) και το Public Works Administration (PWA), ως σωστή αντίδραση για την κρίσιμη κατάσταση», αλλά «μέτρα όπως η ρύθμιση των τιμών και μισθών από την National Recovery Administration και την Agricultural Adjustment Act όχι»^[41]. Προοικονομώντας τις μετέπειτα ιδέες του, πίστευε πως οι έλεγχοι των τιμών διατάρασσαν έναν πολύ σημαντικό μηχανισμό ρύθμισης που βοηθούσε στην σωστή κατανομή των πόρων. Όντως, ο Φρίντμαν αργότερα δήλωσε πως όλη η κρατική παρέμβαση σχετικά με το New Deal ήταν «λάθος θεραπεία για λάθος ασθένεια», διότι απλά θα έπρεπε η προσφορά χρήματος να αυξηθεί αντί να μειωθεί^[42].

Στην έκδοση του βιβλίου «Νομισματική Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, 1867–1960» (A Monetary History of the United States, 1867–1960) ο Φρίντμαν και η Άννα Σβαρτς εκφράζουν την άποψη πως η Μεγάλη Ύφεση δημιουργήθηκε από την νομισματική συρρίκνωση, η οποία ήταν αποτέλεσμα της ελλιπούς πολιτικής που ακολούθησε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα και των συνεχών κρίσεων του τραπεζικού συστήματος^[43].

Κατά το 1935, άρχισε να εργάζεται για την Επιτροπή Εθνικών Πόρων (National Resources Committee), η οποία διεξήγαγε τότε μια έρευνα σχετικά με την μεγάλη καταναλωτική δαπάνη. Ιδέες από αυτήν την έρευνα προσαρτήθηκαν στην θεωρία του «Θεωρία της Καταναλωτικής λειτουργίας» (Theory of the Consumption Function). Ο Φρίντμαν ξεκίνησε να εργάζεται στο Εθνικό Κέντρο Οικονομικής Έρευνας (National Bureau of Economic Research) κατά την διάρκεια του φθινοπώρου του 1937 και βοήθησε τον Σάιμον Κούζνετς στο έργο του για το επαγγελματικό εισόδημα. Αυτή η δουλειά κατέληξε στην κοινή τους μελέτη «Εισόδημα από την Ελεύθερη Επαγγελματική Απασχόληση» (Incomes from Independent Professional Practice), η οποία εισήγαγε την ιδέα του μόνιμου και μεταβαλλόμενου εισοδήματος, ενός σημαντικού στοιχείου της «Υπόθεσης του Μόνιμου Εισοδήματος» που ο Φρίντμαν ανέλυσε σε βάθος την δεκαετία του '50. Το βιβλίο υποθέτει πως η πολιτική της επαγγελματικής αδειοδότησης περιορίζει τεχνητά την προσφορά υπηρεσιών και αυξάνει τις τιμές.

Κατά την διάρκεια του 1940, ο Φρίντμαν διορίσθηκε ως βοηθός καθηγητή διδάσκοντας οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν-Μάντισον, αλλά αντιμετώπισε αντισημιτικά περιστατικά στο Τμήμα Οικονομικών και αποφάσισε να επιστρέψει στην κρατική υπηρεσία^[44][45]. Από το 1941 ως το 1943 εργάστηκε πάνω στην πολιτική της φορολόγησης της περιόδου του πολέμου για την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, ως σύμβουλος ανώτατων αξιωματούχων του Θησαυροφυλακίου των ΗΠΑ (United States Department of the Treasury). Ως εκπρόσωπος τύπου του Θησαυροφυλακίου το 1942 υποστήριξε μια Κεϋνσιανική πολιτική φορολόγησης. Βοήθησε στη δημιουργία του συστήματος παρακράτησης φόρου από την μισθοδοσία, αφού η ομοσπονδιακή κυβέρνηση χρειαζόταν χρήματα άμεσα για την χρηματοδότηση του πολέμου^[46]. Αργότερα δήλωσε πως «δεν έχω καθόλου τύψεις για αυτό, αλλά πραγματικά εύχομαι να μην το είχαμε βρει αναγκαίο και να υπήρχε κάποιος τρόπος να καταργήσουμε την παρακράτηση τώρα^[47].

Στην αυτοβιογραφία του σχολιάζει ότι ήταν πλήρως κεϋνσιανός εκείνη την εποχή. Έως το 2006 όμως φαίνεται να άλλαξε γνώμη καθώς είπε: «Ξέρετε, είναι μυστήριο γιατί μερικοί νομίζουν ότι οι πολιτικές του Ρούζβελτ μάς έβγαλαν από την Κρίση. Το πρόβλημα ήταν ότι είχαμε αχρησιμοποίητες μηχανές και ανθρώπους. Πώς τους φέρνεις μαζί δημιουργώντας βιομηχανικά καρτέλ και διατηρώντας τις τιμές και τους μισθούς ψηλά;»

Ακαδημαϊκή καριέρα

Πρώϊμα χρόνια

Το 1940, ο Φρίντμαν αποδέχθηκε μία θέση στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin–Madison, αλλά αποχώρησε επειδή διαφώνησε με το σώμα των καθηγητών στο θέμα της ανάμιξης των ΗΠΑ στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Φρίντμαν πίστευε πως οι ΗΠΑ έπρεπε να αναμιχθούν στον πόλεμο^[48]. Το 1943, ο Friedman εντάχθηκε στο Τμήμα Πολεμικής Έρευνας του Πανεπιστημίου Κολούμπια (με επικεφαλής τους W. Allen Wallis και Harold Hotelling), όπου και πέρασε το υπόλοιπο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, εργαζόμενος σε θέματα μαθηματικής στατιστικής με εφαρμογή στο σχεδιασμό όπλων, τη στρατιωτική τακτική και σε μεταλλουργικά πειράματα^[48][49].

Έως τα τέλη του '40, ασχολήθηκε κυρίως με στατιστικά θέματα στην έρευνά του, όπως φαίνεται στη μελέτη του «Εισοδήματα από την αυτόνομη άσκηση επαγγέλματος» (Income from Independent Professional Practice), την οποία συνέγραψε μαζί με τον Σίμον Κούζνετς ως το 1940 και την υπέβαλε ως διδακτορική διατριβή το 1945. Το πανεπιστήμιο του απένειμε τον τίτλο του Διδάκτορα το 1946. Ο Φρίντμαν πέρασε το ακαδημαϊκό έτος 1945–1946 διδάσκοντας στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα (όπου εργαζόταν ο φίλος του, George Stigler). Στις 12 Φεβρουαρίου 1945, γεννήθηκε ο γιος του, Ντέιβιντ.

Πανεπιστήμιο του Σικάγου

Το 1946, ο Φρίντμαν αποδέχτηκε την πρόταση να διδάξει οικονομική θεωρία στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου (θέση η οποία άνοιξε λόγω της μετάβασης του πρώην καθηγητή του Jacob Viner στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον). Ο Φρίντμαν εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου για τα επόμενα 30 έτη. Εκεί συνεισέφερε στην δημιουργία μιάς επιστημονικής κοινότητας από την οποία προέκυψε ένας αριθμός κατόχων βραβείου Νόμπελ, η οποία έγινε γνωστή ως «Σχολή του Σικάγου» (Chicago School). Η Σχολή του Σικάγου χαρακτηριζόταν από την απόλυτη εμπιστοσύνη στην ικανότητα αυτορρύθμισης της αγοράς και τη δυσπιστία σε κάθε μορφής κρατικό παρεμβατισμό, είχε δε μεγάλη επιρροή στα οικονομικά και στο Δίκαιο Κατά των Περιορισμών του Ανταγωνισμού.

Την ίδια εποχή, ο Arthur F. Burns, ο οποίος τότε ήταν επικεφαλής του Εθνικού Γραφείου Οικονομικής Έρευνας, ζήτησε από τον Φρίντμαν να επιστρέψει σε αυτό. Αποδέχθηκε την προσφορά και ανέλαβε την ευθύνη της έρευνας του Γραφείου επί του ρόλου των χρημάτων στον κύκλο των επιχειρήσεων. Ως αποτέλεσμα ξεκίνησε το «Εργαστήριο Χρημάτων και Τραπεζικής» (το «Εργαστήριο του Σικάγου») το οποίο προώθησε την αναβίωση των νομισματικών μελετών. Κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1940, ο Φρίντμαν ξεκίνησε μια συνεργασία με την Άννα Σβαρτς, ιστορικό της οικονομίας στο Γραφείο, η οποία οδήγησε στην δημοσίευση το 1963 ενός βιβλίου το οποίο έγραψαν από κοινού, τη «Νομισματική Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, 1867–1960» (A Monetary History of the United States, 1867–1960).

Ο Φρίντμαν πέρασε το ακαδημαϊκό έτος 1954–1955 ως υπότροφος Fulbright στο Κολέγιο Gonville and Caius College του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ. Την εποχή εκείνη οι καθηγητές οικονομικών του Κέμπριτζ χωρίζονταν σε μία Κεϋνσιανή πλειοψηφία (η οποία περιελάμβανε και τους Joan Robinson και Richard Kahn) και μία αντί-Κεϋνσιανή μειοψηφία (με επικεφαλής τον Dennis Robertson). Ο Φρίντμαν είκαζε ότι έλαβε την υποτροφία επειδή καμία από τις δύο αυτές ομάδες δεν αποδεχόταν τις απόψεις του. Αργότερα, οι εβδομαδιαίες στήλες του στο περιοδικό Newsweek (1966–84) διαβάζονταν από πολλούς και επηρέαζαν όλο και περισσότερους πολιτικούς και επιχειρηματίες^[50]. Μεταξύ του 1968 και του 1978, αυτός και ο Paul Samuelson συμμετείχαν στη Σειρά Οικονομικών Κασσετών, μια σειρά που εκδιδόταν δύο φορές την εβδομάδα και στις οποίες ο οικονομολόγος συζητούσε τα επίκαιρα θέματα των ημερών για περίπου ένα ημίωρο^[51][52].

Ο Φρίντμαν ήταν οικονομικός σύμβουλος του ρεπουμπλικανού υποψηφίου για την προεδρία των ΗΠΑ Barry Goldwater το 1964.

Βραβείο Νόμπελ στις οικονομικές επιστήμες

Ο Φρίντμαν κέρδισε το 1976 το Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών, ως ο μοναδικός αποδέκτης τη χρονιά εκείνη, «για τα επιτεύγματά του στα πεδία της ανάλυσης της κατανάλωσης, τη νομισματική ιστορία και θεωρία και για το ότι απέδειξε την πολυπλοκότητα των πολιτικών σταθεροποίησης»^[19].

Αποστρατεία

Το 1977, σε ηλικία 65 ετών, ο Φρίντμαν αποσύρθηκε από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου μετά από 30 χρόνια διδασκαλίας. Αυτός και η σύζυγός του μετακόμισαν στο Σαν Φρανσίσκο, όπου έγινε Επισκέπτης Μελετητής στην Federal Reserve Bank. Από το 1977, ήταν συνδεδεμένος με το Ίδρυμα Hoover στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Κατά το ίδιο έτος, ο Φρίντμαν είχε προσεγγιστεί από το δίκτυο Free To Choose και του ζητήθηκε να δημιουργήσει ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα όπου θα παρουσιάζει την οικονομική και κοινωνική του φιλοσοφία.

Ο Φρίντμαν και η σύζυγός του εργάστηκαν για αυτό το έργο τα τρία επόμενα χρόνια, και κατά τη διάρκεια του 1980, η σειρά των δέκα επεισοδίων, με τίτλο «Free To Choose» μεταδόθηκε από την Υπηρεσία Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης (PBS). Το βιβλίο που συνόδευσε τη σειρά (που συγγράφτηκε από τον Μίλτον και τη σύζυγό του, Ρόουζ), επίσης με τίτλο «Free To Choose», ήταν την ίδια χρονιά μέσα στα ευπώλητα βιβλία πεζού λόγου και από το 1980 και έκτοτε έχει μεταφραστεί σε 14 ξένες γλώσσες.

Ο Φρίντμαν υπηρέτησε ως ανεπίσημος σύμβουλος του Ρόναλντ Ρέηγκαν κατά τη διάρκεια προεδρικής εκστρατείας του 1980, και στη συνέχεια υπηρέτησε στην Επιτροπή Συμβούλων Οικονομικής Πολιτικής του Προέδρου για όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης Ρέηγκαν. Το 1988 τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Επιστημών και ο πρόεδρος Ρέηγκαν τον τίμησε με το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας. Ο Μίλτον Φρίντμαν είναι τώρα γνωστός ως ένας από τους πιο σημαντικούς οικονομολόγους του 20ου αιώνα^[53][54]. Καθ 'όλη τη δεκαετία του 1980 και του 1990, ο Φρίντμαν συνέχισε να γράφει άρθρα και να εμφανίζεται στην τηλεόραση. Έκανε αρκετές επισκέψεις στην Ανατολική Ευρώπη και την Κίνα, όπου επίσης συμβούλευε τις κυβερνήσεις τους. Ήταν, επίσης, για πολλά χρόνια διαχειριστής του οργανισμού Philadelphia Society^[55][56][57].

Προσωπική ζωή

Σύμφωνα με ένα άρθρο του 2007 στο περιοδικό Commentary, «οι γονείς του ήταν μετριοπαθείς [Εβραίοι], αλλά ο Φρίντμαν, μετά από μια έκρηξη πίστης στην παιδική του ηλικία, απέρριψε τη θρησκεία συνολικά»^[58]. Αυτοχαρακτηριζόταν ως αγνωστικιστής^[59].

Ο Φρίντμαν έγραψε εκτενώς για τη ζωή και τις εμπειρίες του, κυρίως το 1998 στα απομνημονεύματα με τη σύζυγό του, Ρόουζ, με τον τίτλο Two Lucky People. Πέθανε από καρδιακή προσβολή σε ηλικία 94 ετών, στις 16 Νοεμβρίου 2006, στο Σαν Φρανσίσκο^[60]. Άφησε πίσω του τη γυναίκα του, η οποία πέθανε στις 18 Αυγούστου 2009 και τα δυο παιδιά του, τον Ντέιβιντ, αναρχοκαπιταλιστή οικονομολόγο, και την Ζανέτ. Ο γιος του Ντέιβιντ, Πάτρι, ήταν εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Seasteading μεταξύ των ετών 2008 και 2011^[61].

Ακαδημαϊκή συνεισφορά

Οικονομικά

Ο Φρίντμαν ήταν περισσότερο γνωστός για το ότι αναβίωσε το ενδιαφέρον για την προσφορά χρήματος ως καθοριστικό παράγοντα της ονομαστικής αξίας της παραγωγής, δηλαδή, την ποσοτική θεωρία του χρήματος. Μονεταρισμός είναι το σύνολο των απόψεων που σχετίζονται με τη σύγχρονη ποσοτική θεωρία. Η προέλευσή του μπορεί να ανιχνευθεί πίσω στον 16ο αιώνα και την σχολή της Σαλαμάνκα ή και ακόμη παλαιότερα. Ωστόσο, η συνεισφορά του Φρίντμαν είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για τη σύγχρονη διάδοσή του. Συνέγραψε, μαζί με την Άννα Σβαρτς, την «Νομισματική Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, 1867-1960» (1963), η οποία ήταν μια έρευνα του ρόλου της προσφοράς χρήματος και της οικονομικής δραστηριότητας στην ιστορία των ΗΠΑ. Ένα εντυπωσιακό συμπέρασμα της έρευνάς τους αφορούσε τον τρόπο με τον οποίο οι διακυμάνσεις στην προσφορά χρήματος συμβάλλουν στις οικονομικές διακυμάνσεις. Αρκετές μελέτες στατιστικών παλινδρομήσεων μαζί με τον Ντέιβιντ Μάισελμαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 πρότειναν την προτεραιότητα της προσφοράς χρήματος έναντι των επενδύσεων και των κρατικών δαπανών στον προσδιορισμό της κατανάλωσης και της παραγωγής. Αυτές αμφισβήτησαν την επικρατούσα, αλλά σε μεγάλο βαθμό ανεπαλήθευτη άποψη για τη σχετική τους σημασία. Η εμπειρική έρευνα του Φρίντμαν και κάποια θεωρία υποστήριξαν το συμπέρασμα ότι η βραχυπρόθεσμη επίδραση μιας αλλαγής στην προσφορά χρήματος ήταν κυρίως στην παραγωγή, αλλά ότι η μακροπρόθεσμη επίδραση ήταν κυρίως στο επίπεδο των τιμών.

Ο Φρίντμαν υπήρξε ο κύριος υπερασπιστής της μονεταριστικής οικονομικής σχολής. Υποστήριζε ότι υπάρχει μια στενή και σταθερή σχέση μεταξύ του πληθωρισμού των τιμών και της προσφοράς χρήματος, κυρίως ότι ο πληθωρισμός των τιμών θα πρέπει να ρυθμίζεται μέσω νομισματικού αποπληθωρισμού ενώ ο αποπληθωρισμός των τιμών μέσω νομισματικού πληθωρισμού. Είναι διάσημος για το χαριτολόγημα ότι ο αποπληθωρισμός των τιμών μπορεί να καταπολεμηθεί με το «πέταγμα χρημάτων από ένα ελικόπτερο»^[62].

Τα επιχειρήματα του Φρίντμαν είχαν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση δημοφιλών ισχυρισμών ότι ο πληθωρισμός των τιμών εκείνης της εποχής ήταν αποτέλεσμα αυξήσεων της τιμής του πετρελαίου, ή αυξήσεων σε μισθούς. Όπως έγραψε:

Ο πληθωρισμός είναι πάντα και παντού ένα νομισματικό φαινόμενο

— Μίλτον Φρίντμαν, 1963^[63]

Ο Φρίντμαν απέρριψε τη χρήση της δημοσιονομικής πολιτικής ως εργαλείο διαχείρισης της ζήτησης και υποστήριξε ότι ο ρόλος της κυβέρνησης στην καθοδήγηση της οικονομίας θα πρέπει να περιοριστεί δραστικά. Έγραψε εκτενώς για τη Μεγάλη Ύφεση, την οποία ονόμασε ως Μεγάλη Συστολή, υποστηρίζοντας ότι είχε προκληθεί από ένα φυσιολογικό οικονομικό σοκ του οποίου η διάρκεια και σοβαρότητα αυξήθηκαν σημαντικά από την επακόλουθη συρρίκνωση της προσφοράς χρήματος που προκλήθηκε από τις άστοχες πολιτικές των διευθυντών της Ομοσπονδιακής Τράπεζας.

Η ομοσπονδιακή τράπεζα ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για την μετατροπή μιας, συνηθισμένου τύπου ύφεσης, έστω και κάπως σοβαρής έντασης, σε γενικευμένη καταστροφή. Αντί να χρησιμοποιήσει τις δυνατότητές της ώστε να αντισταθμίσει την οικονομική δυσπραγία, επέλεξε να μειώσει την κυκλοφορία του χρήματος κατά ένα τρίτο από το 1929 ως το 1933... μακριά από το να είναι μια αποτυχία της ελεύθερης αγοράς, η ύφεση ήταν μια τραγική αποτυχία της κυβέρνησης

— Μίλτον Φρίντμαν, Two Lucky People, 233^[64]

Ο Φρίντμαν υποστήριξε τον τερματισμό της κρατικής παρέμβασης στις αγορές συναλλάγματος, δίνοντας έτσι το έναυσμα για την συγγραφή μιας γιγάντιας βιβλιογραφίας γύρω από το θέμα, καθώς και προώθησε την πρακτική της ελεύθερης διακύμανσης των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Ο στενός φίλος του, Τζωρτζ Στίγκλερ, εξηγεί: «Όπως συνηθίζεται στην επιστήμη, δεν πέτυχε ολοκληρωτική νίκη, και ένας λόγος ήταν ότι η έρευνα οδηγούνταν κατά μήκος διαφορετικών γραμμών από τη θεωρία των ορθολογικών προσδοκιών, μια νεότερη προσέγγιση που αναπτύχθηκε από τον Ρόμπερτ Λούκας, επίσης στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου.^[65]

Ο Φρίντμαν ήταν επίσης γνωστός για την δουλειά του στην λειτουργία της κατανάλωσης και την υπόθεση του μόνιμου εισοδήματος, την οποία ο ίδιος αναφέρει ως την καλύτερη επιστημονική του εργασία^[66]. Σε αυτή αμφισβητείται ότι οι ορθολογικοί καταναλωτές θα ξόδευαν ένα ποσό ανάλογο προς αυτό που αντιλαμβάνονται ως μόνιμο εισόδημά τους. Έκτακτα κέρδη κατά κύριο λόγο θα αποταμιεύονταν. Αντίστοιχα και οι φορολογικές ελαφρύνσεις, καθώς οι ορθολογικοί καταναλωτές θα προεξοφλούσαν μελλοντικές φορολογικές αυξήσεις για την ισοσκέλιση των δημοσίων εσόδων. Άλλες σημαντικές συνεισφορές περιλαμβάνουν την κριτική του στην καμπύλη Φίλιπς και στη θεωρία του φυσικού ποσοστού ανεργίας (1968). Αυτή η κριτική συνέδεσε το όνομα του, μαζί με αυτό του Έντμουντ Φελπς, με την επίγνωση ότι οι πληθωριστικές πολιτικές δεν μπορούν μόνιμα να μειώσουν την ανεργία. Μπορεί η ανεργία προσωρινά να υποχωρήσει αν ο πληθωρισμός δεν είναι δομικός, αλλά μακροπρόθεσμα το επίπεδο της απασχόλησης θα καθοριστεί από τις τριβές και τις ατέλειες της αγοράς εργασίας.

Το δοκίμιο του Φρίντμαν «Η Μεθοδολογία των Θετικών Οικονομικών» (The Methodology of Positive Economics, 1953) προσέφερε το επιστημολογικό πλαίσιο για τις δικές του κατοπινές έρευνες και σε κάποιο βαθμό και σε αυτές της Σχολής του Σικάγου. Σε αυτό υποστήριξε πως η οικονομική ως επιστήμη θα πρέπει να είναι απαλλαγμένη από αξιολογικές κρίσεις για να είναι αντικειμενική. Επιπλέον, μια χρήσιμη οικονομική θεωρία θα πρέπει να κρίνεται όχι από την περιγραφικό της ρεαλισμό αλλά από την απλότητα και την αποτελεσματικότητά της ως μηχανισμός πρόβλεψης. Αυτό σημαίνει ότι οι μελετητές οφείλουν να μετρούν την ακρίβεια των προβλέψεών της, αντί την «ορθότητα των συμπερασμάτων» της. Το επιχείρημά του αυτό ήταν μέρος ενός ατέρμονου διαλόγου ανάμεσα σε στατιστικολόγους όπως οι Τζερζι Νόιμαν, Λέοναρντ Σαβατζ και Ρόναλντ Φίσερ^[67].

Στατιστική

Μια από τις διασημότερες συνεισφορές του στην στατιστική είναι η διαδοχική δειγματοληψία. Ο Φρίντμαν έκανε στατιστική εργασία στο τμήμα Πολεμικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Ο ίδιος κι οι συνεργάτες του επινόησαν μια δειγματοληπτική τεχνική, η οποία έμελλε να καταστεί, σύμφωνα με το The New Palgrave Dictionary of Economics, «η τυπική ανάλυση της επιθεώρησης ποιοτικού ελέγχου». Το ίδιο λεξικό προσθέτει: «Όπως με πολλές από τις συνεισφορές του Φρίντμαν, εκ των υστέρων μοιάζει εξαιρετικά απλό και προφανές το να εφαρμόσεις βασικές οικονομικές ιδέες στον ποιοτικό έλεγχο, αυτό όμως είναι ένα δείγμα της ιδιοφυΐας του^[68]».

Πολιτικές θέσεις

Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Federal Reserve)

Ο Φρίντμαν πίστευε πως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έπρεπε να καταργηθεί^[69], αλλά αν η ροή του χρήματος έπρεπε να ελέγχεται κεντρικά (όπως συμβαίνει με το σύστημα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας) ο προτιμότερος τρόπος για να γίνεται αυτό θα ήταν μέσω ενός μηχανικού συστήματος το οποίο θα αύξανε την ποσότητα του χρήματος με σταθερή ροή. Εν τούτοις, αντί για την ανάμιξη της κυβέρνησης στα πάντα, ήταν ανοικτός σε ένα μη–κυβερνητικό πρότυπο βασιζόμενο πραγματικά στον χρυσό, όπου το χρήμα θα παράγεται από την ιδιωτική αγορά: «Ένα πρότυπο βασιζόμενο πραγματικά στον χρυσό είναι πλήρως συμβατό με τις (κλασικές) φιλελεύθερες αρχές και εγώ είμαι απολύτως υπέρ εκείνων των μέτρων που θα προάγουν την ανάπτυξή του». Παρ’ όλα αυτά πρόσθεσε την ακόλουθη προειδοποίηση, «Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι αυτή η επισήμανση δεν αποτελεί έκκληση για την επιστροφή σε ένα πρότυπο χρυσού... Θεωρώ ότι η επιστροφή στο πρότυπο χρυσού δεν είναι ούτε επιθυμητή, ούτε εφικτή – με μόνη εξαίρεση ότι μπορεί να καταστεί εφικτή μόνο αν οι καταστροφικές προβλέψεις περί υπερπληθωρισμού υπό το ισχύον σύστημα αποδειχθούν ορθές»^[70]. Είπε ότι ο λόγος για τον οποίο κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό οφείλεται στο ότι «δεν υπάρχει καμία κυβέρνηση στον κόσμο η οποία θα ήθελε να παραδώσει τον έλεγχο της εσωτερικής νομισματικής της πολιτικής». Παρ’ όλα αυτά, αυτό θα μπορούσε να γίνει αν «μπορούσε να δημιουργηθεί ένας κόσμος στον οποίο ο προϋπολογισμός της κυβέρνησης θα αντιστοιχούσε στο 10% του εθνικού εισοδήματος, στον οποίο η οικονομία laissez-faire θα κυριαρχούσε, στον οποίοι οι κυβερνήσεις δεν θα αναμιγνύονταν με τις οικονομικές δραστηριότητες και στον οποίο οι πολιτικές απασχόλησης θα είχαν πεταχτεί στον κάλαθο των αχρήστων...^[70]».

Θεωρείται ότι ο Φρίντμαν έβλεπε με συμπάθεια την ελεύθερη τραπεζική^[71].

Ήταν επικριτικός όσον αφορά στην επιρροή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας στο επάγγελμα του οικονομολόγου. Σε επιστολή του, το 1993, προς τον καθηγητή οικονομικών του Πανεπιστημίου του Τέξας και πρώην ερευνητή της Επιτροπής Οικονομικών Υπηρεσιών της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Robert Auerbach, ο Φρίντμαν έγραφε:

Δεν μπορώ να διαφωνήσω μαζί σας ως προς το ότι να διαθέτει κανείς περί τους 500 οικονομολόγους δεν είναι καθόλου υγιές. Όπως αναφέρετε, δεν συμβάλλει στην ανεξάρτητη και αντικειμενική έρευνα. Εσείς και εγώ γνωρίζουμε ότι το υλικό το οποίο εκδόθηκε έχει λογοκριθεί. Εξίσου σημαντικό είναι και το ότι η θέση των οικονομολόγων στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα επέδρασε στο είδος της έρευνας την οποία διεξάγουν, κατευθύνοντάς την προς μη αμφιλεγόμενες τεχνικές δημοσιεύσεις επί των μεθόδων, εν αντιθέσει με ουσιαστικές δημοσιεύσεις επί των πολιτικών και των αποτελεσμάτων^[72].

Σχολική επιλογή

Σε άρθρο του που δημοσίευσε το 1955 με τίτλο «Ο ρόλος του κράτους στην εκπαίδευση» ο Φρίντμαν πρότεινε ένα συμπληρωματικό σύστημα προς τα σχολεία που λειτουργούνται από το κράτος με σχολεία που λειτουργούνται από ιδιώτες, αλλά χρηματοδοτούνται από το κράτος διαμέσου ενός συστήματος σχολικών κουπονιών^[73]. Μεταρρυθμίσεις παρόμοιες με αυτές που είχαν προταθεί στο άρθρο εφαρμόσθηκαν, για παράδειγμα, στη Χιλή το 1981 και στη Σουηδία το 1992^[74]. Το 1996 ο Φρίντμαν, μαζί με τη σύζυγό του, συνέστησαν το Ίδρυμα για τη Σχολική Επιλογή, για να υποστηρίξουν τη σχολική επιλογή και τα κουπόνια.

Υποχρεωτική στράτευση

Ο Φρίντμαν ήταν βασικός υποστηρικτής ενός εθελοντικού στρατού, δηλώνοντας ότι η υποχρεωτική στράτευση δεν ήταν συμβατή με μια ελεύθερη κοινωνία^[75][76]. Στο έργο του «Καπιταλισμός και Ελευθερία» υποστήριξε ότι η υποχρεωτική στρατολόγηση είναι άνιση και αυθαίρετη και εμποδίζει τους νέους άνδρες να διαμορφώσουν τη ζωή τους όπως θέλουν^[77]. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας Νίξον ήταν επικεφαλής της επιτροπής που είχε αποστολή να ερευνήσει τη μετατροπή σε ένα σώμα ενόπλων δυνάμεων αποτελούμενο από εθελοντές/ επαγγελματίες. Αργότερα δήλωνε ότι ο ρόλος του στην κατάργηση της υποχρεωτικής θητείας στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν το επίτευγμα, για το οποίο ήταν πιο υπερήφανος^[27]. Ο Φρίντμαν πίστευε, ωστόσο, ότι ένα κράτος μπορούσε να υποχρεώσει τους πολίτες του σε στρατιωτική εκπαίδευση, ώστε να είναι έφεδροι για την περίπτωση πολέμου^[77].

Εξωτερική πολιτική

Ο βιογράφος Λάρυ Έμπενσταϊν παρατήρησε μια στροφή, προϊόντος του χρόνου, στις απόψεις του Φρίντμαν από την υποστήριξη μιας περισσότερο επεμβατικής προς μια πιο προσεκτική εξωτερική πολιτική^[78]. Υποστήριξε την ανάμειξη των ΗΠΑ στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και αρχικά υποστήριξε μια σκληρή γραμμή κατά του κομμουνισμού, αλλά η στάση του μετριάσθηκε, όσο περνούσε ο χρόνος^[78]. Αντιτάχθηκε στον Πόλεμο του Κόλπου και τον Πόλεμο του Ιράκ^[78]. Σε μια συνέντευξή του, την Άνοιξη του 2006, ο Φρίντμαν είπε ότι το κύρος των ΗΠΑ στον κόσμο είχε πληγεί από τον πόλεμο του Ιράκ, αλλά ότι θα μπορούσε να ανακτηθεί, εάν το Ιράκ κατέληγε να γίνει ένα ειρηνικό ανεξάρτητο κράτος^[79].

Φιλελευθερισμός και Ρεπουμπλικανικό Κόμμα

Ο Φρίντμαν συνεργάστηκε από το 1981 ως μέλος του Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής με τον πρόεδρο Ρήγκαν. Το 1988 του απονεμήθηκε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας (Presidential Medal of Freedom) και το Εθνικό Μετάλλιο της Επιστήμης (National Medal of Science). Ισχυρίστηκε ότι φιλοσοφικά ήταν φιλελεύθερος (ελευθεριακός) αλλά ήταν μέλος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος για λόγους «σκοπιμότητας» (Είμαι φιλελεύθερος με μικρό «φ» και Ρεπουμπλικάνος με κεφαλαίο «Ρ». Και είμαι Ρεπουμπλικάνος με κεφαλαίο «Ρ» για λόγους σκοπιμότητας, όχι για λόγους αρχής). Όμως, είπε, «νομίζω ότι ο όρος Κλασικός Φιλελεύθερος μπορεί να μου αποδοθεί εξίσου εύκολα. Δεν με ενδιαφέρει ιδιαίτερα πως με αποκαλούν. Με ενδιαφέρει πολύ περισσότερο να κάνω τους ανθρώπους να σκέφτονται τις ιδέες παρά το πρόσωπο»^[80].

Δημόσια αγαθά και μονοπώλια

Ο Φρίντμαν υποστήριζε την κρατική παροχή κάποιων δημοσίων αγαθών που οι ιδιωτικές εταιρίες δεν θεωρούνται ικανές να παρέχουν. Ωστόσο, θεωρούσε ότι πολλές από τις υπηρεσίες που παρείχε το κράτος μπορούσαν να παρέχονται πολύ καλύτερα από τον ιδιωτικό τομέα. Πάνω απ’όλα πίστευε ότι αν κάποια αγαθά παράγονται από το κράτος, αυτό δεν θα έπρεπε να συνεπάγεται νομικό μονοπώλιο, δεν θα έπρεπε δηλαδή ο ανταγωνισμός από τον ιδιωτικό τομέα να απαγορεύεται. Για παράδειγμα γράφει:

Δεν υπάρχει κανένας τρόπος με τον οποίο μπορείς να δικαιολογήσεις το δημόσιο μονοπώλιο στα ταχυδρομεία. Μπορεί να υποστηριχθεί ότι η μεταφορά γραμμάτων είναι ένα τεχνικό μονοπώλιο και ότι ένα κρατικό μονοπώλιο είναι το μη χείρον. Εντός αυτού του πλαισίου, κάποιος θα μπορούσε ίσως να δικαιολογήσει την ύπαρξη κρατικού ταχυδρομείου, αλλά όχι τον παρόντα νόμο που καθιστά παράνομη για οποιονδήποτε άλλο τη μεταφορά γραμμάτων. Αν η διανομή γραμμάτων είναι ένα τεχνικό μονοπώλιο, κανείς άλλος δεν θα πετύχει ανταγωνιζόμενος το κράτος. Αν δεν είναι, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση θα έπρεπε να αναμειγνύεται. Ο μόνος τρόπος να το μάθουμε είναι να αφήσουμε άλλους ανθρώπους να δοκιμάσουν ελεύθερα -Μίλτον Φρίνμαν & Ρόουζ Ντ., Καπιταλισμός και Ελευθερία (Capitalism and Freedom, University of Chicago Press 1092, 29)

Κοινωνική ασφάλιση, προγράμματα πρόνοιας και αρνητικός φόρος εισοδήματος

Μετά το 1960 ο Φρίντμαν επιτέθηκε από φιλελεύθερη σκοπιά στην Κοινωνική Ασφάλιση υποστηρίζοντας ότι είχε προκαλέσει την εξάρτηση των πολιτών από το κράτος^[81].

Ο Φρίντμαν πρότεινε την αντικατάσταση του υπάρχοντος Αμερικανικού προνοιακού συστήματος από έναν αρνητικό φόρο εισοδήματος, ένα προοδευτικό σύστημα φορολόγησης στο οποίο οι φτωχοί θα λαμβάνουν ένα βασικό εισόδημα διαβίωσης από το κράτος^[82]. Σύμφωνα με τους New York Times, οι απόψεις του Φρίντμαν ως προς αυτό το ζήτημα βασίζονταν στην πεποίθηση ότι αν και οι «δυνάμεις της αγοράς...επιτυγχάνουν εκπληκτικά πράγματα, δεν μπορούν να διασφαλίσουν ότι η διανομή του εισοδήματος θα επιτρέπει σε όλους του πολίτες να καλύψουν τις βασικές οικονομικές τους ανάγκες»^[82].

Πολιτική για τα ναρκωτικά

Ο Φρίντμαν υποστήριξε επίσης ελευθεριακές πολιτικές, όπως την νομιμοποίηση των ναρκωτικών και της πορνείας. Κατά τη διάρκεια του 2005, ο Φρίντμαν και περισσότεροι από 500 άλλοι οικονομολόγοι υποστήριξαν τις συζητήσεις σχετικά με τα οικονομικά οφέλη από τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας^[83].

Δικαιώματα ΛΟΑΤ

Ο Φρίντμαν ήταν επίσης υποστηρικτής των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων^[84][85]. Συγκεκριμένα υποστήριξε τον γάμο των ατόμων του ιδίου φύλου, λέγοντας για το θέμα, «δεν πιστεύω ότι θα πρέπει να υπάρχει οποιαδήποτε διάκριση εις βάρος των ομοφυλόφιλων»^[85].

Οικονομική ελευθερία

Ο Μάικλ Γουόκερ του Ινστιτούτου Φρέιζερ και ο Φρίντμαν φιλοξένησαν μια σειρά από συνέδρια από το 1986 έως το 1994. Ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένας σαφής ορισμός της οικονομικής ελευθερίας και μια μέθοδος για τη μέτρησή της. Τελικά, αυτό είχε ως αποτέλεσμα την πρώτη έκθεση για την παγκόσμια οικονομική ελευθερία, «Η παγκόσμια οικονομική ελευθερία» (Economic Freedom in the World[1]). Αυτή η ετήσια έκθεση παρουσιάζει από τότε στοιχεία για πολυάριθμές μελέτες αξιολόγησης και έχει επηρεάσει την πολιτική σε διάφορα κράτη.

Μαζί με 16 άλλους διακεκριμένους οικονομολόγους αντιτάχθηκε στον νόμο περί επέκτασης των πνευματικών δικαιωμάτων (Copyright Term Extension Act) και κατέθεσε υπόμνημα στην υπόθεση Eldred v. Ashcroft.

Ο Φρίντμαν υποστήριξε την ισχυρότερη νομική (συνταγματική) προστασία των οικονομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, προκειμένου να προωθηθεί περαιτέρω η βιομηχανική-εμπορική ανάπτυξη και ευημερία και να στηριχθεί η δημοκρατία, η ελευθερία και το κράτος δικαίου γενικότερα στην κοινωνία^[86].

Διακρίσεις, αναγνώριση και επιρροή

Ο Τζωρτζ Νας, ένας από τους σημαντικούς ιστορικούς του αμερικανικού συντηρητικού κινήματος, είπε ότι από «το τέλος της δεκαετίας του '60, θεωρούνταν ως ο πιο αξιόλογος και εμβληματικός συντηρητικός ακαδημαϊκός στην χώρα, και ένας από τους ελάχιστους που τύγχαναν διεθνούς αναγνώρισης^[87]». Ο Φρίντμαν επέτρεψε στη φιλελεύθερη δεξαμενή σκέψης Cato Institute τη χρήση του ονόματός του για το διετές Βραβείο Μίλτον Φρίντμαν για την Προώθηση της Ελευθερίας από το 2001. Τέτοια βραβεία έλαβαν ο εκλιπών Βρετανός οικονομολόγος Πήτερ Μπάουερ το 2002, ο Περουβιανός οικονομολόγος Χερνάντο ντε Σότο το 2004, ο τ. Πρωθυπουργός της Εσθονίας, Μαρτ Λάαρ, το 2006, και ένας νεαρός φοιτητής από τη Βενεζουέλα, ο Γιον Γκοϊκοϊτσέα, το 2008. Η γυναίκα του, Ρόουζ, αδερφή του Άαρον Ντιρέκτορ, με την οποία ίδρυσε το «Ίδρυμα Φρίντμαν για την Εκπαιδευτική Επιλογή», υπηρέτησε στην επιτροπή διεθνών υποψηφιοτήτων για το βραβείο Φρίντμαν^[88][89]. Επίσης, ο Φρίντμαν ήταν αποδέκτης και του βραβείου Νόμπελ Οικονομίας.

Μετά τον θάνατο του Φρίντμαν, ο πρόεδρος του Χάρβαρντ, Λόρενς Σάμερς, απόκαλεσε τον Φρίντμαν ως τον «Μεγάλο Απελευθερωτή» λέγοντας «...κάθε τίμιος δημοκρατικός θα παραδεχτεί ότι όλοι μας είμαστε Φριντμανικοί». Επίσης, είπε ότι η μεγάλη και λαοφιλής προσφορά του Φρίντμαν ήταν ότι «έπεισε τους ανθρώπους για την αναγκαιότητα της λειτουργίας των ελεύθερων αγορών^[90].

Το 2013 ο Στήβεν Μουρ, μέλος της συντακτικής ομάδας της Wall Street Journal, είπε: «Το να μνημονεύεις τον πιο σεβαστό προασπιστή των οικονομικών της ελεύθερης αγοράς από την εποχή του Άνταμ Σμιθ έχει αρχίσει να μοιάζει με το να μνημονεύεις τη Βίβλο». Και πρόσθεσε: «υπάρχουν περιπτώσεις όπου βγαίνουν πολλαπλές και αλληλοσυγκρουόμενες ερμηνείες^[91]».

Χονγκ Κονγκ

Ο Φρίντμαν είπε κάποτε: «Αν θες να δεις τον καπιταλισμό σε δράση, πήγαινε στο Χονγκ Κονγκ»^[92]. Το 1990 έγραψε ότι η οικονομία του Χονγκ Κονγκ ήταν κατά πάσα πιθανότητα το καλύτερο παράδειγμα της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς^[93].

Ένα μήνα πριν τον θάνατό του έγραψε στην Wall Street Journal το άρθρο «Χονγκ Κονγκ Λάθος - Τι θα έλεγε ο Κόπερθγουάιτ;», ασκώντας κριτική στον Ντόλαντ Τσανγκ, τον επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας του Χονγκ Κονγκ, για την εγκατάλειψη του δόγματος της «θετικής μη-παρεμβατικότητας^[94]». Ο Τσανγκ αργότερα δήλωσε ότι απλώς μετέτρεψε το σλόγκαν της θετικής μη-παρεμβατικότητας σε «μεγάλες αγορές, μικρό κράτος», όπου το μικρό κράτος ορίζεται ως μικρότερο του 20% του ΑΕΠ. Κατά τη διάρκεια μιας αντιλογίας μεταξύ του Τσανγκ και του αντιπάλου του, Άλαν Λιονγκ, πριν τις εκλογές του 2007, ο Λιονγκ αναφέρθηκε στην αντιπαράθεση και αστειευόμενος κατηγόρησε τον Τσανγκ ότι εκνεύρισε τον Φρίντμαν μέχρι θανάτου.

Χιλή

Το 1975, δύο χρόνια μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα που έφερε τον στρατιωτικό δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ στην εξουσία και κατέλυσε την κυβέρνηση του Σαλβαδόρ Αγιέντε, η οικονομία της Χιλής βίωσε μια πολύ έντονη κρίση. Ο Φρίντμαν και ο Άρνολντ Χάρμπεργκερ αποδέχθηκαν μια πρόσκληση από ένα ιδιωτικό χιλιανό ίδρυμα να επισκεφθούν τη Χιλή και να μιλήσουν για τις αρχές της οικονομικής ελευθερίας^[95]. Πέρασε επτά ημέρες στη Χιλή δίνοντας μια σειρά διαλέξεων στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Χιλής και στο (Εθνικό) Πανεπιστήμιο της Χιλής. Μία από τις διαλέξεις είχε τον τίτλο «Η εύθραυστη ελευθερία» και, σύμφωνα με τον Φρίντμαν, «είχε ως αντικείμενο ακριβώς την απειλή της ελευθερίας από ένα συγκεντρωτικό στρατιωτικό καθεστώς»^[96].

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του ο Φρίντμαν συναντήθηκε με τον Πινοσέτ, ο οποίος του ζήτησε «τη γνώμη του για την οικονομική κατάσταση στη Χιλή και πολιτικές επιλογές».

Στις 21 Απριλίου 1975, σε μία επιστολή προς τον Πινοσέτ που ο Φρίντμαν έγραψε, ανταποκρινόμενος στο αίτημά του, ο Φρίντμαν θεωρούσε ότι «τα βασικά οικονομικά προβλήματα της Χιλής είναι ξεκάθαρα … ο πληθωρισμός και η προώθηση μιας υγιούς κοινωνικής οικονομίας της αγοράς»^[97]. Δήλωσε ότι «Υπάρχει μόνο ένας τρόπος, για να μηδενισθεί ο πληθωρισμός: με τη δραστική μείωση του ρυθμού αύξησης της ποσότητας του χρήματος ...» και ότι «η μείωση των κρατικών δαπανών είναι κατά πολύ ο πιο επιθυμητός τρόπος για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, επειδή … ενδυναμώνει τον ιδιωτικό τομέα και με τον τρόπο αυτό θέτει τα θεμέλια για υγιή οικονομική ανάπτυξη»^[97]. Ως προς το πόσο γρήγορα πρέπει να μηδενισθεί ο πληθωρισμός, ο Φρίντμαν ένιωθε ότι «για τη Χιλή, όπου ο πληθωρισμός καλπάζει με 10-20% το μήνα … η σταδιακή μείωση δεν είναι εφικτή. Θα χρειαζόταν μια τόσο επώδυνη εγχείρηση, που θα διαρκούσε τόσο πολύ, που ο ασθενής δεν θα επιβίωνε». Επιλέγοντας «μια βραχεία περίοδο υψηλότερης ανεργίας ...» ήταν το λιγότερο κακό ... και ότι «η εμπειρία της Γερμανίας, … της Βραζιλίας …, της μετα-πολεμικής προσαρμογής στις ΗΠΑ … όλες συνηγορούν υπέρ μιας θεραπείας σοκ». Στην επιστολή του ο Φρίντμαν πρότεινε να εφαρμοσθεί η θεραπεία σοκ μαζί με «... ένα πακέτο που θα εξουδετέρωνε την έκπληξη και θα ανακούφιζε τις περιπτώσεις έντονης δυστυχίας» και «... για να είμαι πιο συγκεκριμένος, ας διαγράψω τα περιεχόμενα μιας πρότασης πακέτου … που μπορεί να είναι ενδεικτικό», παρ' όλο που οι γνώσεις του για τη Χιλή ήσαν «πολύ περιορισμένες, για να μπορεί να είναι ακριβής ή πλήρης». Διαμόρφωσε ένα κατάλογο οκτώ νομισματικών και δημοσιονομικών μέτρων, που αποτέλεσαν την «ενδεικτική πρόταση», που περιελάμβαναν «την απομάκρυνση όσο περισσότερων εμποδίων γινόταν, τα οποία εμπόδισαν την αγορά. Για παράδειγμα, να ανασταλεί … η ισχύς του παρόντος νόμου κατά των απολύσεων εργαζομένων». Κλείνοντας, υποστήριξε ότι «Ένα τέτοιο πρόγραμμα σοκ θα μπορούσε να εκμηδενίσει τον πληθωρισμό σε μήνες». Στην επιστολή του υποστήριζε ότι η μείωση των δαπανών για να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα θα οδηγούσε σε μικρότερη μεταβατική ανεργία από την αύξηση των φόρων.

Ο Σέρχιο ντε Κάστρο, χιλιανός απόφοιτος της Σχολής του Σικάγου, έγινε Υπουργός Οικονομικών της Χιλής το 1975. Κατά τη διάρκεια της εξαετούς θητείας του οι ξένες επενδύσεις αυξήθηκαν, τέθηκαν περιορισμοί στις απεργίες και τα εργατικά συνδικάτα και το ΑΕΠ αυξανόταν κάθε χρόνο.^[98] Ένα πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών δημιουργήθηκε ανάμεσα στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Χιλής και το Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Πολλοί άλλοι απόφοιτοι της Σχολής του Σικάγου τοποθετήθηκαν σε κυβερνητικές θέσεις τα χρόνια του Πινοσέτ και μετά – άλλοι δίδαξαν το οικονομικό της δόγμα σε χιλιανά πανεπιστήμια. Όλοι αυτοί έγιναν γνωστοί ως «τα Παιδιά του Σικάγου».^[99]

Ο Φρίντμαν δεν άσκησε κριτική στη δικτατορία του Πινοσέτ εκείνο τον καιρό, ούτε στις δολοφονίες, τις παράνομες φυλακίσεις, τα βασανιστήρια ή άλλες παραβιάσεις που ήσαν ήδη ευρέως γνωστές τότε.^[100] Το 1976 ο Φρίντμαν υπερασπίσθηκε την ανεπίσημη θέση συμβούλου που κατείχε λέγοντας: «Δεν θεωρώ ότι είναι κακό ένας οικονομολόγος να παρέχει τεχνικές οικονομικές συμβουλές στη χιλιανή κυβέρνηση, όπως και δεν θα θεωρούσα ότι είναι κακό για ένα γιατρό να παρέχει τεχνικές ιατρικές συμβουλές στη χιλιανή κυβέρνηση για να βοηθήσει να νικηθεί μια επιδημία».^[101]

Ο Φρίντμαν υπερασπίσθηκε τις δραστηριότητές του στη Χιλή με το επιχείρημα ότι, κατά τη γνώμη του, η υιοθέτηση πολιτικών της ελεύθερης οικονομίας δεν βελτίωσε απλώς την οικονομική κατάσταση στη Χιλή, αλλά επίσης συνέβαλε στη βελτίωση του καθεστώτος του Πινοσέτ, αλλά και στην τελική μετάβαση σε δημοκρατική διακυβέρνηση κατά τη δεκαετία του 1990. Η ιδέα αυτή περιλαμβάνεται στον «Καπιταλισμό και Ελευθερία», όπου διακήρυξε ότι η οικονομική ελευθερία δεν είναι μόνο επιθυμητή καθ' αυτήν, αλλά επίσης αναγκαία συνθήκη για την πολιτική ελευθερία. Στο ντοκυμανταίρ του 1980 «Ελεύθερος να επιλέξεις» (Free to Choose) είπε τα παρακάτω: «Η Χιλή δεν είναι ένα σύστημα πολιτικής ελευθερίας και δεν εγκρίνω το σύστημα. Όμως οι άνθρωποι εκεί είναι περισσότερο ελεύθεροι από τους ανθρώπους σε κομμουνιστικές κοινωνίες, επειδή το κράτος έχει μικρότερο ρόλο … Οι συνθήκες ζωής των ανθρώπων τα τελευταία χρόνια βελτιώνονται και δεν χειροτερεύουν. Θα ήταν ακόμη καλύτερο να ξεφορτωθούν τη χούντα και να μπορούν να έχουν ένα ελεύθερο δημοκρατικό καθεστώς^[102][103]. Το 1984 ο Φρίντμαν δήλωσε ότι «ποτέ δεν παρέλειψε να ασκήσει κριτική στο πολιτικό σύστημα της Χιλής»^[96]. Το 1991 είπε: «Δεν έχω τίποτε θετικό να πω για το πολιτικό καθεστώς που επέβαλε ο Πινοσέτ. Ήταν ένα απαίσιο πολιτικό καθεστώς. Το πραγματικό θαύμα στη Χιλή ήταν ότι πόσο καλά τα πήγε οικονομικά – το πραγματικό θαύμα στη Χιλή ήταν ότι μια στρατιωτική δικτατορία ήταν πρόθυμη να παραβεί τις αρχές της και να υποστηρίξει ένα σύστημα ελεύθερης αγοράς σχεδιασμένο από πεπεισμένους υποστηρικτές της ελεύθερης αγοράς. […] Στη Χιλή η τάση για πολιτική ελευθερία, που προκλήθηκε από την οικονομική ελευθερία και την οικονομική επιτυχία που αυτή προκάλεσε, τελικώς κατέληξε σε ένα δημοψήφισμα που εισήγαγε την πολιτική δημοκρατία. Τώρα, επιτέλους, η Χιλή έχει και τα τρία: πολιτική ελευθερία, ανθρώπινη ελευθερία και οικονομική ελευθερία. Η Χιλή θα εξακολουθήσει να είναι ένα ενδιαφέρον πείραμα για να παρατηρούμε να δούμε εάν θα μπορέσει να διατηρήσει και τα τρία ή εάν, τώρα που έχει πολιτική ελευθερία, η πολιτική αυτή ελευθερία θα χρησιμοποιηθεί για να καταστρέψει ή να μειώσει την οικονομική ελευθερία»^[104]. Τόνισε ότι οι διαλέξεις που έδωσε στη Χιλή είχαν το ίδιο περιεχόμενο με τις διαλέξεις που έδωσε αργότερα στην Κίνα και σε άλλα σοσιαλιστικά κράτη^[105].

Στο ντοκυμανταίρ του PBS του 2000 «Κατακτώντας Κορυφές» (Commanding Heights, βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο) ο Φρίντμαν συνέχισε να υποστηρίζει ότι «οι ελεύθερες αγορές επρόκειτο να υποσκάψουν τον πολιτικό συγκεντρωτισμό και τον πολιτικό έλεγχο [του Πινοσέτ]^[106][107]» και ότι η κριτική για το ρόλο του στη Χιλή παρέβλεψε το βασικό του ισχυρισμό, ότι πιο ελεύθερες αγορές οδηγούσαν σε πιο ελεύθερους λαούς και ότι η ανελεύθερη οικονομία της Χιλής ήταν αυτή που είχε προκαλέσει τη στρατιωτική διακυβέρνηση. Ο Φρίντμαν ισχυρίσθηκε ότι η οικονομική φιλελευθεροποίηση που υποστήριζε προκάλεσε το τέλος της στρατιωτικής διακυβέρνησης και έφερε την ελευθερία στη Χιλή^[108].

Ισλανδία

Ο Φρίντμαν επισκέφθηκε την Ισλανδία το φθινόπωρο του 1984, συναντήθηκε με σημαντικούς Ισλανδούς και έδωσε μια διάλεξη στο Πανεπιστήμιο της Ισλανδίας σχετικά με την «τυραννία του στάτους κβο». Συμμετείχε σε μια ζωντανή τηλεοπτική συζήτηση την 31η Αυγούστου του 1984 με σοσιαλιστές διανοούμενους, συμπεριλαμβανομένου του Όλαφουρ Ράγκναρ Γκρίμσον, ο οποίος αργότερα εκλέχτηκε πρόεδρος της Ισλανδίας^[109]. Όταν παραπονέθηκαν ότι επιβλήθηκε χρέωση για την διάλεξη του στο Πανεπιστήμιο και ότι, μέχρι τώρα, οι διαλέξεις από επισκέπτες καθηγητές ήταν δωρεάν, ο Φρίντμαν απάντησε ότι οι προηγούμενες διαλέξεις δεν ήταν δωρεάν, με τη λογική έννοια ότι οι διαλέξεις έχουν κάποιο σχετικό κόστος. Αυτό που έχει σημασία είναι το αν οι συμμετέχοντες ή μη συμμετέχοντες καλύπτουν αυτά τα έξοδα. Ο Φρίντμαν πίστευε ότι ήταν δικαιότερο μόνο όσοι παρακολούθησαν τη διάλεξη να πληρώσουν. Σε αυτή τη συζήτηση ο Φρίντμαν ανέφερε, επίσης, ότι ο ίδιος δεν είχε λάβει καθόλου χρήματα για την διάλεξη.

Εσθονία

Παρά το γεγονός ότι ο Φρίντμαν δεν επισκέφθηκε ποτέ την Εσθονία, το βιβλίο του «Ελεύθερος να επιλέξεις» άσκησε μεγάλη επιρροή στη συνέχεια για τον Μαρτ Λάαρ, τον 32χρονο πρωθυπουργό αυτής της χώρας, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι ήταν το μόνο βιβλίο για την οικονομία που είχε διαβάσει πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του. Οι μεταρρυθμίσεις του Λάαρ είναι αυτές που συχνά πιστώνονται την μετατροπή της Εσθονίας από μια εξαθλιωμένη Σοβιετική Δημοκρατία στον «Τίγρη της Βαλτικής». Ένα πρωταρχικό στοιχείο του προγράμματος του Μαρτ Λάαρ ήταν εισαγωγή του «επίπεδου φόρου» (flat tax). Ο Μαρτ Λάαρ κέρδισε το βραβείο «Milton Friedman» το 2006 για την Προώθηση της Ελευθερίας, το οποίο απονέμεται από το Ινστιτούτο Cato^[110].

Ηνωμένο Βασίλειο

Μετά το 1950, ο Φρίντμαν ήταν συχνά προσκεκλημένος να δώσει διαλέξεις στην Μεγάλη Βρετανία, και από τη δεκαετία του 1970 οι ιδέες του είχαν κερδίσει ιδιαίτερη προσοχή σε συντηρητικούς κύκλους. Για παράδειγμα, ήταν τακτικός ομιλητής στο Ινστιτούτο Οικονομικών Υποθέσεων (IEA), μια φιλελεύθερη δεξαμενή σκέψης. Η συντηρητική πολιτικός Μάργκαρετ Θάτσερ παρακολουθούσε στενά τα προγράμματα του IEA και τις ιδέες του και συναντήθηκε με τον Φρίντμαν εκεί το 1978. Επίσης επηρέασε έντονα τον Keith Joseph, ο οποίος έγινε ο ανώτερος σύμβουλος της Θάτσερ για οικονομικές υποθέσεις, καθώς και τους Alan Walters και Patrick Minford, δύο άλλους βασικούς συμβούλους. Σημαντικές εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένων των Daily Telegraph, The Times και The Financial Times διέδιδαν τις μονεταριστικές ιδέες του Φρίντμαν σε Βρετανούς υψηλής επιρροής. Οι ιδέες του Φρίντμαν επηρέασαν έντονα την Θάτσερ και τους συμμάχους της, όταν έγινε πρωθυπουργός το 1979^[111][112].

Κριτική

Ο οικονομέτρης Ντέηβιντ Χέντρυ άσκησε κριτική σε ένα μέρος του βιβλίου που έγραψαν το 1982 ο Φρίντμαν με την Άννα Σβαρτς με τίτλο «Νομισματικές τάσεις»^[113]. Όταν ρωτήθηκε σχετικώς σε μια συνέντευξη στην ισλανδική τηλεόραση το 1984, ο Φίντμαν είπε ότι η κριτική ίσχυε για ένα διαφορετικό πρόβλημα από αυτό που είχαν αντιμετωπίσει ο ίδιος με την Σβαρτς και δεν ήταν, για το λόγο αυτό, σχετική^[114] και επίσης επισήμανε ότι μέχρι τότε (το 1984) δεν υπήρχε ουσιαστική ομότιμη αξιολόγηση μεταξύ των οικονομετρών για το έργο του Χέντρυ^[115]. Το 2006 ο Χέντρυ δήλωσε ότι ο Φρίντμαν είχε διαπράξει «σοβαρά σφάλματα» εξαιτίας εσφαλμένης κατανόησης με αποτέλεσμα «ο λόγος που είχε αναφέρει για τη ζήτηση χρήματος στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαν υπερεκτιμηθεί κατά σχεδόν 100%» και είπε ότι, σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 1991 με τον Νηλ Έρικσσον^[116], είχε καταρρίψει «σχεδόν οποιοδήποτε εμπειρικό ισχυρισμό … είχε προβληθεί για τη ζήτηση χρήματος στο Ηνωμένο Βασίλειο» από τον Φρίντμαν και την Σβαρτς^[117]. Μια μελέτη του 2004 επικαιροποίησε και επιβεβαίωσε την ορθότητα των ευρημάτων των Χέντρυ – Έρικσσον μέχρι το 2000^[118].

Πωλ Κρούγκμαν

Μετά το θάνατο του Φρίντμαν το 2006, ο κεϋνσιανός και τιμημένος με Νόμπελ Πωλ Κρούγκμαν επαίνεσε τον Φρίντμαν ως ένα «μεγάλο οικονομολόγο και σπουδαίο άντρα» και παραδέχθηκε τις πολλές, ευρέως αποδεκτές, συνεισφορές του στα εμπειρικά οικονομικά. Παρόλα ταύτα, ο Κρούγκμαν άσκησε κριτική στον Φρίντμαν, γράφοντας ότι «πολύ εύκολα ολίσθαινε στο να υποστηρίζει τόσο ότι οι αγορές πάντοτε λειτουργούν και ότι μόνον οι αγορές λειτουργούν. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρει κανείς περιπτώσεις, στις οποίες ο Φρίντμαν παραδεχόταν την πιθανότητα οι αγορές να κάνουν σφάλμα, ή όπου η κρατική παρέμβαση θα μπορούσε να υπηρετήσει ένα χρήσιμο σκοπό»^[119].

Δόγμα του Σοκ

Στο βιβλίο της «Το Δόγμα του Σοκ» η συγγραφέας και κοινωνική ακτιβίστρια Ναόμι Κλάιν κριτίκαρε τον οικονομικό φιλελευθερισμό του Φρίντμαν, ταυτίζοντάς τον με τις αρχές που οδήγησαν την οικονομική ανασυγκρότηση που ακολούθησε τα στρατιωτικά πραξικοπήματα σε χώρες όπως η Χιλή, η Αργεντινή, άλλες Λατινοαμερικανικές χώρες και η Ινδονησία. Βασιζόμενοι στις εκτιμήσεις τους ως προς την έκταση, στην οποία αυτά που η ίδια αποκαλεί «νεοφιλελεύθερες πολιτικές» οδήγησαν σε διαφορές στο εισόδημα και ανισότητα, τόσο η Κλάιν, όσο και ο Νόαμ Τσόμσκυ έχουν υποστηρίξει ότι ο κύριος ρόλος αυτού που αποκαλούν «νεοφιλελευθερισμό» ήταν ένα ιδεολογικό προκάλυμμα για τη συγκέντρωση κεφαλαίου από τις πολυεθνικές εταιρείες^[120]. Η συγγραφέας αποδίδει στον Φρίντμαν αυτό που ονομάζει «θεωρία του δόγματος του σοκ» ή «θεραπείας σοκ» που βασίζεται στην ιδέα ότι μια οικονομική κρίση ή ένα γεγονός καταστροφής ή πολέμου είναι η ευκαιρία για μεγάλες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις σε ένα κράτος. Η επιτυχία της πολιτικής αυτής βασίζεται στο γεγονός ότι ο φόβος και οι ενοχές για τα αποτελέσματα της κρίσης ή της καταστροφής κάνει τους πολίτες ανεκτικούς και απαθείς σε επαναλαμβανόμενες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις ακριβώς επειδή πιστεύουν ότι κάτι χειρότερο έρχεται. Αρκετοί πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο συνέβη και στη Μεγάλη Βρετανία επί πρωθυπουργίας Μάργκαρετ Θάτσερ με αφορμή τον πόλεμο στα Φώκλαντ, ενώ έτσι εξηγούν και την οικονομική κρίση στην Ελλάδα μετά το 2009.

Δικτατορία Πινοσέτ

Δες και σχετικό κεφάλαιο: Χιλή

Η απήχηση της Σχολής του Σικάγου στη συντηρητική πολιτική παράταξη έφτασε στο απόγειό της επί προεδρίας Ρόναλντ Ρήγκαν και πρωθυπουργίας Μάργκαρετ Θάτσερ^[121]. Οι αντιλήψεις δε αυτής της Σχολής εφαρμόστηκαν σε κάποιο βαθμό στη Χιλή, μετά την ανατροπή της εκλεγμένης σοσιαλιστικής κυβέρνησης του Σαλβαδόρ Αγιέντε και την επιβολή της δικτατορίας του Α. Πινοσέτ το 1973. Γι'αυτό το λόγο, ορισμένοι φτάνουν στο σημείο να ταυτίζουν «Τα παιδιά από το Σικάγου», όπως ονομάζουν τη Σχολή, με το δικτατορικό καθεστώς. Για παράδειγμα, ο χιλιανός οικονομολόγος Ορλάντο Λετελιέ υποστήριξε ότι η δικτατορία του Πινοσέτ κατέληξε σε καταπίεση, εξαιτίας της λαϊκής αντίθεσης προς τις πολιτικές της Σχολής του Σικάγου στη Χιλή.^[122]

Μετά από μια ομιλία του το 1991 για τη νομιμοποίηση των ναρκωτικών, ο Φρίντμαν απήντησε σε ένα ερώτημα για την ανάμειξή του με το καθεστώς του Πινοσέτ, λέγοντας ότι δεν ήταν ποτέ σύμβουλος του Πινοσέτ (πράγμα που επίσης ανέφερε στη συνέντευξή του στην Ισλανδία το 1984^[96]), αλλά ότι μια ομάδα φοιτητών του στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου είχε αναμειχθεί στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις της Χιλής. Ο Φρίντμαν απέδωσε στις μεταρρυθμίσεις αυτές υψηλά επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης και την εγκατάσταση της δημοκρατίας που επήλθε, μετά από αυτές, στη Χιλή^[123][124].

Παραπομπές

• Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
• Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11903625k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
• (Αγγλικά) SNAC. w6rf67mc. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
• «Milton Friedman, economist, dies aged 94». 16  Νοεμβρίου 2006.
• archive.org/details/openmind_ep494.
• www.legacy.com/obituaries/sfgate/obituary.aspx?pid=173292483.
• www.theguardian.com/business/2006/nov/16/usnews.internationalnews.
• www.nbcnews.com/id/wbna15750712.
• (Αγγλικά) Find A Grave. 16673483. Ανακτήθηκε στις 11  Ιανουαρίου 2022.
• «Pinochet - Thatcher's ally». 22  Οκτωβρίου 1998.
• «Brooklyn College Firsts: Marshall and Rhodes». 12  Δεκεμβρίου 1991.
• Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11903625k. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
• Roger Wesley Hoerl: «Statistical Thinking and Methods in Quality Improvement: A Look to the Future». Statistical Thinking and Methods in Quality Improvement: A Look to the Future. 7  Ιουνίου 2010. σελ. 119-129.
• «The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1976». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2021.
• www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam. Ανακτήθηκε στις 6  Απριλίου 2023.
• «Schmidt, Friedman, Cousteau, 8 Others Receive Honoraries at Commencement». Schmidt, Friedman, Cousteau, 8 Others Receive Honoraries at Commencement. 7  Ιουνίου 1979.
• (Αγγλικά) Scientific Legacy Database. Institute of Mathematical Statistics. imstat.org/scientific-legacy-database/. Ανακτήθηκε στις 16  Δεκεμβρίου 2022.
• «The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1976». NobelPrize.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2021.
• «Milton Friedman on nobelprize.org». Nobel Prize. 1976. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Davis, William L, Bob Figgins, David Hedengren, και Daniel B. Klein. "Economic Professors' Favorite Economic Thinkers, Journals, and Blogs", Econ Journal Watch 8(2): 126–146, Μάιος 2011.
• «Milton Friedman, a giant among economists». The Economist. 23 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• «Milton Friedman». Commanding Heights. PBS. 1 Οκτωβρίου 2000. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2011.
• «Milton Friedman—Economist as Public Intellectual». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2014.
• Mark Skousen (28 Φεβρουαρίου 2009). The Making of Modern Economics: The Lives and Ideas of the Great Thinkers. M.E. Sharpe. σελ. 407. ISBN 0-7656-2227-0.
• Μεταξύ των μακροοικονομολόγων, το «φυσικό» επίπεδο αντικαταστάθηκε σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό από το NAIRU του James Tobin, το επίπεδο της ανεργίας σε καθεστώς μη επιταχυνόμενου πληθωρισμού, το οποίο θεωρήθηκε ότι δημιουργεί λιγότερες συγχύσεις.
• Ο νομπελίστας οικονομολόγος Πωλ Κρούγκμαν δήλωσε ότι «το 1968 σε ένα από τα πιο σημαντικά κατορθώματα των μεταπολεμικών οικονομικών, ο Φρίντμαν όχι μόνο απέδειξε γιατί τα προφανή συγκοινωνούντα δοχεία που ενσωμάτωνε η καμπύλη Φίλλιπς ήταν λάθος, αλλά προέβλεψε και την ανάδυση του συνδυασμού πληθωρισμού και υψηλής ανεργίας, αυτού που ονομάστηκε στασιμοπληθωρισμός» Paul Krugman, Peddling Prosperity: Economic Sense and Nonsense in an Age of Diminished Expectations (1995) σελ. 43 online
• Doherty, Brian (1 Ιουνίου 1995). «Best of Both Worlds». Reason Magazine. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2009.
• Milton Friedman (1912–2006)
• Bullock, Penn (17 Νοεμβρίου 2009). «Bernanke's Philosopher». Reason Magazine. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2010.
• "Capitalism and Friedman" (editorial), The Wall Street Journal 17 Νοεμβρίου 2006
• Βάτσλαβ Κλάους (29 Ιανουαρίου 2007). «Remarks at Milton Friedman Memorial Service». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2008.
• Johan Norberg, Defaming Milton Friedman: Naomi Klein's disastrous yet popular polemic against the great free market economist, Reason Magazine, Washington, D.C., Οκτ. 2008
• Friedman 1999, σελ. 506
• Who's who in American Jewry. 1980.
• Alan O. Ebenstein, Milton Friedman: a biography (2007) σελ. 10.
• Eamonn Butler, Milton Friedman (2011) ch 1
• Alan O. Ebenstein, Milton Friedman: a biography (2007) pp. 5–12
• «Milton Friedman and his start in economics». Young America's Foundation. Αύγουστος 2006. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2012.
• Ebenstein, Milton Friedman: a biography (2007) σελ. 13–30
• Feeney, Mark (16 Νοεμβρίου 2006). «Nobel laureate economist Milton Friedman dies at 94». The Boston Globe. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Friedman 1999, σελ. 59
• «Right from the Start? What Milton Friedman can teach progressives» (PDF). J. Bradford DeLong. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Bernanke 2004, σελ. 7
• Friedman 1999, σελ. 42
• Friedman 1999, σελίδες 84–85
• Milton Friedman· Rose D. Friedman (1999). Two Lucky People: Memoirs. University of Chicago Press. σελίδες 122–23. ISBN 9780226264158.
• Doherty, Brian (Ιουνίου 1995). «Best of Both Worlds». Reason. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2010.
• «Milton Friedman Biography - Academy of Achievement». Achievement.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2014.
• Philip Mirowski (2002). Machine Dreams: Economics Becomes a Cyborg Science. Cambridge University Press. σελίδες 202–3. ISBN 9780521775267.
• CATO, "Letter from Washington," National Review, Σεπτέμβριος 19, 1980, τόμ. 32 τεύχος 19, σελ. 1119
• «Rose and Milton Friedman». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2014.
• Inventory of the Paul A. Samuelson Papers, 1933–2010 and undated | Finding Aids | Rubenstein Library
• «Milton Friedman: An enduring legacy». The Economist. 17 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Sullivan, Patricia (17 Νοεμβρίου 2006). «Economist Touted Laissez-Faire Policy». The Washington Post. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Milton Friedman – Biography | Cato Institute
• «Trustees». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2014.
• «Milton Friedman». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2014.
• Lanny Ebenstein, Milton Friedman Αρχειοθετήθηκε 2012-12-17 at Archive.is, Commentary, Μάιος 2007, σελ. 286.
• Asman, David (16 Νοεμβρίου 2006). «'Your World' Interview With Economist Milton Friedman». Fox News. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2011.
• Christie, Jim (16 Νοεμβρίου 2006). «Free market economist Milton Friedman dead at 94». Reuters. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Doherty, Brian (1 Ιουλίου 2009). «20,000 Nations Above the Sea; Is floating the last, best hope for liberty?». Reason Magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-09-17. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2009.
• Optimum Quantity of Money. Aldine Publishing Company. 1969. σελ. 4.
• Friedman, Milton. Inflation: Causes and Consequences. New York: Asia Publishing House.
• «Milton Friedman: END THE FED». Themoneymasters.com. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2014.
• Friedman, Milton (1969). Memoirs of an Unregulated Economist. Aldine Publishing Company. σελ. 4.
• «Charlie Rose Show». 26 Δεκεμβρίου 2005.
• David Teira, "Milton Friedman, the Statistical Methodologist," History of Political Economy (2007) 39#3 σελ. 511–527,
• «The Life and Times of Milton Friedman – Remembering the 20th century's most influential libertarian». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2014.
• «Η πρώτη μου προτίμηση θα ήταν να καταργήσω την Federal Reserve» στο YouTube
• Richard M. Ebeling.Monetary Central Planning and the State, Κεφάλαιο 27: Milton Friedman's Second Thoughts on the Costs of Paper Money Αρχειοθετήθηκε 2012-11-14 στο Wayback Machine.
• http://www.cato.org/sites/cato.org/files/serials/files/cato-journal/2008/5/cj28n2-12.pdf
• Ryan Grim (7 Σεπτεμβρίου 2009) Priceless: How The Federal Reserve Bought The Economics Profession, Huffington Post
• Leonard Ross και Richard Zeckhauser (Δεκέμβριος 1970). «Review: Education Vouchers». The Yale Law Journal 80 (2): 451–461. doi:10.2307/795126.
• Martin Carnoy (Αύγουστος 1998). «National Voucher Plans in Chile and Sweden: Did Privatization Reforms Make for Better Education?». Comparative Education Review 42 (3): 309–337. doi:10.1086/447510.
• Milton Friedman (1991). The War on Drugs. America's Drug Forum.
• Rostker, Bernard (2006). I Want You!: The Evolution of the All-Volunteer Force. Rand Corporation. σελ. 4. ISBN 978-0-8330-3895-1.
• Friedman, Milton (15 Νοεμβρίου 2002). Capitalism and Freedom. University Of Chicago Press. σελ. 36.
• Ebenstein, Lanny (2007). Milton Friedman: a biography. Νέα Υόρκη: St. Martin's Press. σελίδες 231–232. ISBN 978-0-230-60409-4.
• Ebenstein, Lanny (2007). Milton Friedman: a biography. New York: St. Martin's Press. σελ. 243. ISBN 978-0-230-60409-4.
• «Friedman and Freedom». Queen's Journal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2006. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008., Συνέντευξη με τον Peter Jaworski. The Journal, Queen's University, 15 Μαρτίου 2002 – Τεύχος 37, Τόμος 129
• Milton Friedman· Rose D. Friedman (1962). Capitalism and Freedom: Fortieth Anniversary Edition. U. of Chicago Press. σελίδες 182–87. ISBN 9780226264189.
• Frank, Robert H (2006-11-23). «The Other Milton Friedman: A Conservative With a Social Welfare Program». New York Times (The New York Times).
• «An open letter». Prohibition Costs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2012.
• «Milton Friedman». Liberal Democratic Party (Australia). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2013.
• Alan O. Ebenstein, Milton Friedman: A Biography (2007) σελ. 228
• «A New British Bill of Rights: The Case For, ISR Online Guide». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2014.
• Lanny Ebenstein (2007). Milton Friedman: A Biography. Palgrave Macmillan. σελ. 260.
• "Selection Committee Announced for the 2008 Milton Friedman Prize for Advancing Liberty," Cato Institute, 5 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε 4 Ιανουαρίου 2014.
• Milton Friedman Prize page στην ιστοσελίδα του Cato Institute. Ανακτήθηκε 5 Ιανουαρίου 2014.
• Summers, Larry (19 Νοεμβρίου 2006). «The Great Liberator». The New York Times.
• Stephen Moore, What Would Milton Friedman Say?" Wall Street Journal, 30 Μαΐου 2013, σελ. A13
• Ingdahl, Waldemar (22 Μαρτίου 2007). «Real Virtuality». The American. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Friedman, Milton· Friedman, Rose (1990). Free to Choose: A Personal Statement. Harvest Books. σελ. 34. ISBN 0-15-633460-7.
• Friedman, Milton (6 Οκτωβρίου 2006). «Dr. Milton Friedman». Opinion Journal. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Γράμμα του Arnold Harberger στον Stig Ramel όπως αναδημοσιεύτηκε στην Wall Street Journal στις 12/10/1976 και στο Two Lucky People: Memoirs By Milton Friedman, Rose D. Friedman. Παράρτημα A, σελ. 598–599. Προσβάσιμο στο books.google.com
• Milton Friedman (31 Αυγούστου 1984). Iceland Television Debate (Flash Video) (Television production). Ρέικιαβικ: Ισλανδική Κρατική Τηλεόραση. Συμβαίνει στα 009:48:00. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2010.
• Two Lucky People: Memoirs By Milton Friedman, Rose D. Friedman. Παράρτημα A, σελ. 591–593. Επιστολή του Φρίντμαν στον Πινοσέτ, 21 Απριλίου 1975.
• William Ray Mask II (Μάιος 2013). The Great Chilean Recovery: Assigning Responsibility For The Chilean Miracle(s) (Διδακτορική διατριβή). California State University, Fresno. hdl:10211.3/105425. Η παράμετρος |access-date= χρειάζεται |url= (βοήθεια)
• «Chile and the "Chicago Boys"». The Hoover Institution. Πανεπιστήμιο Στάνφορντ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2014.
• O'Shaughnessy, Hugh (11 Δεκεμβρίου 2006). «General Augusto Pinochet». The Independent. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Newsweek, 14 Ιουνίου 1976
• «Free to Choose Vol. 5». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Frances Fox Piven vs. Milton Friedman, Thomas Sowell, debate, 1980, YouTube.
• The Smith Center: Διάλεξη του Μίλτον Φρίντμαν Αρχειοθετήθηκε 2013-09-22 στο Wayback Machine., "Economic Freedom, Human Freedom, Political Freedom", του Μίλτον Φρίντμαν, εκφωνήθηκε την 1η Νοεμβρίου 1991.
• Friedman 1999, σελ. 600–601
• «Συνέντευξη με τον Jeffery Sachs για το «Θαύμα της Χιλής»». PBS. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• «Commanding Heights: Milton Friedman». PBS. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2008.
• «Milton Friedman interview». PBS. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• Friedman, Milton; Grímsson, Ólafur Ragnar. Milton Friedman on Icelandic State Television in 1984.
• «Mart Laar». Cato Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2008.
• John F. Lyons (2013). America in the British Imagination: 1945 to the Present. Palgrave Macmillan. σελ. 102.
• Subroto Roy & John Clarke, eds., Margaret Thatcher's Revolution: How it Happened and What it Meant (Continuum 2005)
• David F. Hendry; Neil R. Ericsson (Οκτώβριος 1983). "Assertion without Empirical Basis: An Econometric Appraisal of 'Monetary Trends in ... the United Kingdom' των Μίλτον Φρίντμαν και Άννας Σβαρτς, " στο Monetary Trends in the United Kingdom, Bank of England Panel of Academic Consultants, Panel Paper No. 22, σελ. 45–101.

  Δες επίσης Federal Reserve International Finance Discussion Paper No. 270 (Δεκέμβριος 1985), το οποίο είναι αναθεωρημένη και συντομευμένη έκδοση των Hendry–Ericsson 1983.

• van Steven Moore, CMA (31 Αυγούστου 1984). «Milton Friedman - Iceland 2 of 8». YouTube. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2014.
• J. Daniel Hammond (2005). Theory and Measurement: Causality Issues in Milton Friedman's Monetary Economics. Cambridge U.P. σελίδες 193–99.
• David F. Hendry; Neil R. Ericsson (Ιούλιος 1989). «An Econometric Analysis of UK Money Demand in Monetary Trends in the United States and the United Kingdom των Μίλτον Φρίντμαν και Άννας Σβαρτς» (PDF). International Finance Discussion Papers: 355. Federal Reserve. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2013.
• Hendry, David F. (25 Απριλίου 2013). «Friedman's t-ratios were overstated by nearly 100%». ft.com. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2013.
• Escribano, Alvaro (2004). «Nonlinear error correction: The case of money demand in the United Kingdom (1878–2000)». Macroeconomic Dynamics 8 (1): 76–116. doi:10.1017/S1365100503030013.
  Escribano's approach had already been recognized by Friedman, Schwartz, Hendry et al. (σελ. 14 του pdf) as yielding significant improvements over previous money demand equations.
• The New York Review of Books, Who Was Milton Friedman?, 15 Φεβρουαρίου 2007
• Noam Chomsky (1999). Profit Over People: Neoliberalism and Global Order. Νέα Υόρκη: Seven Stories Press.
• Η απομυθοποίηση της απορρύθμισης στις αγορές Αρχειοθετήθηκε 2011-07-18 στο Wayback Machine., άρθρο από τον Economist, Καθημερινή, 25 Οκτωβρίου 2008.
• Orlando Letelier, "Economic Freedom's Awful Toll", The Nation, 28 Αυγούστου 1976.
• The Drug War as a Socialist Enterprise, Μίλτον Φρίντμαν, από το: Friedman & Szasz on Liberty and Drugs, με επιμέλεια και πρόλογο των Arnold S. Trebach και Kevin B. Zeese. Washington, D.C.: The Drug Policy Foundation, 1992.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Σύντομη βιογραφία του Μίλτον Φρίντμαν σε ελληνική ιστοσελίδα
• Τα κυριότερα μη-επιστημονικά του βιβλία
• Συνέντευξη του Μίλτον Φρίντμαν σε ελληνική ιστοσελίδα (Σεπτέμβριος 2006)

Άρθρα για τον Μίλτον Φρίντμαν

• Με τη Δύναμη των Αριθμών και τη Δύναμη των Ιδεών - Δημήτρης Σκάλκος
• Για μια ενοποιημένη θεωρία Ελευθερίας: Το κληροδότημα Friedman και ο επίκαιρος χαρακτήρας του στην αυγή του 21ο αιώνα. - Χάρης Πεϊτσίνης

Βιβλιογραφία

• "Professor Pigou's Method for Measuring Elasticities of Demand From Budgetary Data" The Quarterly Journal of Economics Vol. 50, No. 1 (Nov., 1935), pp. 151–163 JSTOR
• "Marginal Utility of Money and Elasticities of Demand," The Quarterly Journal of Economics Vol. 50, No. 3 (May, 1936), pp. 532–533 JSTOR
• "The Use of Ranks to Avoid the Assumption of Normality Implicit in the Analysis of Variance," Journal of the American Statistical Association Vol. 32, No. 200 (Dec., 1937), pp. 675–701 JSTOR
• "The Inflationary Gap: II. Discussion of the Inflationary Gap," American Economic Review Vol. 32, No. 2, Part 1 (Jun., 1942), pp. 314–320 JSTOR
• "The Spendings Tax as a Wartime Fiscal Measure," American Economic Review Vol. 33, No. 1, Part 1 (Mar., 1943), pp. 50–62 JSTOR
• Taxing to Prevent Inflation: Techniques for Estimating Revenue Requirements (Columbia U.P. 1943, 236pp) with Carl Shoup and Ruth P. Mack
• Income from Independent Professional Practice with Simon Kuznets (1945), Friedman's PhD thesis
• "Lange on Price Flexibility and Employment: A Methodological Criticism," American Economic Review Vol. 36, No. 4 (Sep., 1946), pp. 613–631 JSTOR
• "Utility Analysis of Choices Involving Risk" with Leonard Savage, 1948, Journal of Political Economy Vol. 56, No. 4 (Aug., 1948), pp. 279–304 JSTOR
• "A Monetary and Fiscal Framework for Economic Stability", 1948, American Economic Review, Vol. 38, No. 3 (Jun., 1948), pp. 245–264 JSTOR
• "A Fiscal and Monetary Framework for Economic Stability," Econometrica Vol. 17, Supplement: Report of the Washington Meeting (Jul., 1949), pp. 330–332 JSTOR
• "The Marshallian Demand Curve," The Journal of Political Economy Vol. 57, No. 6 (Dec., 1949), pp. 463–495 JSTOR
• "Wesley C. Mitchell as an Economic Theorist," The Journal of Political Economy Vol. 58, No. 6 (Dec., 1950), pp. 465–493 JSTOR
• "Some Comments on the Significance of Labor Unions for Economic Policy", 1951, in D. McC. Wright, editor, The Impact of the Union.
• "Commodity-Reserve Currency," Journal of Political Economy Vol. 59, No. 3 (Jun., 1951), pp. 203–232 JSTOR
• "Price, Income, and Monetary Changes in Three Wartime Periods," American Economic Review Vol. 42, No. 2, Papers and Proceedings of the Sixty-fourth Annual Meeting of the American Economic Association (May, 1952), pp. 612–625 JSTOR
• "The Expected-Utility Hypothesis and the Measurability of Utility", with Leonard Savage, 1952, Journal of Political Economy Vol. 60, No. 6 (Dec., 1952), pp. 463–474 JSTOR
• The Methodology of Positive Economics (1953)
• Essays in Positive Economics (1953)
• "Choice, Chance, and the Personal Distribution of Income," Journal of Political Economy Vol. 61, No. 4 (Aug., 1953), pp. 277–290 JSTOR
• "The Quantity Theory of Money: A restatement", 1956, in Friedman, editor, Studies in Quantity Theory.
• A Theory of the Consumption Function (1957)
• "A Statistical Illusion in Judging Keynesian Models" with Gary S. Becker, Journal of Political Economy Vol. 65, No. 1 (Feb., 1957), pp. 64–75 JSTOR
• "The Supply of Money and Changes in Prices and Output", 1958, in Relationship of Prices to Economic Stability and Growth.
• "The Demand for Money: Some Theoretical and Empirical Results," Journal of Political Economy Vol. 67, No. 4 (Aug., 1959), pp. 327–351 JSTOR
• A Program for Monetary Stability (Fordham University Press, 1960) 110 pp
• "Monetary Data and National Income Estimates," Economic Development and Cultural Change Vol. 9, No. 3, (Apr., 1961), pp. 267–286 JSTOR
• "The Lag in Effect of Monetary Policy," Journal of Political EconomyVol. 69, No. 5 (Oct., 1961), pp. 447–466 JSTOR
• Price Theory ISBN 0-202-06074-8 (1962), college textbook
• "The Interpolation of Time Series by Related Series," Journal of the American Statistical Association Vol. 57, No. 300 (Dec., 1962), pp. 729–757 JSTOR
• "Should There be an Independent Monetary Authority?", in L.B. Yeager, editor, In Search of a Monetary Constitution
• Inflation: Causes and consequences, 1963.
• "Money and Business Cycles," The Review of Economics and Statistics Vol. 45, No. 1, Part 2, Supplement (Feb., 1963), pp. 32–64 JSTOR
• A Monetary History of the United States, 1867-1960, with Anna J. Schwartz, 1963; part 3 reprinted as The Great Contraction
• "Money and Business Cycles" with A. J. Schwartz, 1963, Review of Economics & Statistics.
• "The Relative Stability of Monetary Velocity and the Investment Multiplier in the United States, 1898-1958", with D. Meiselman, 1963, in Stabilization Policies.
• "A Reply to Donald Hester", with D. Meiselman, 1964
• "Reply to Ando and Modigliani and to DePrano and Mayer," with David Meiselman. American Economic Review Vol. 55, No. 4 (Sep., 1965), pp. 753–785 JSTOR
• "Interest Rates and the Demand for Money," Journal of Law and Economics Vol. 9 (Oct., 1966), pp. 71–85 JSTOR
• The Balance of Payments: Free Versus Fixed Exchange Rates with Robert V. Roosa (1967)
• "The Monetary Theory and Policy of Henry Simons," Journal of Law and Economics Vol. 10 (Oct., 1967), pp. 1–13 JSTOR
• "What Price Guideposts?", in G.P. Schultz, R.Z. Aliber, editors, Guidelines
• "The Role of Monetary Policy." American Economic Review, Vol. 58, No. 1 (Mar., 1968), pp. 1–17 JSTOR presidential address to American Economics Association
• "Money: the Quantity Theory", 1968, IESS
• "The Definition of Money: Net Wealth and Neutrality as Criteria" with Anna J. Schwartz, Journal of Money, Credit and Banking Vol. 1, No. 1 (Feb., 1969), pp. 1–14 JSTOR
• 'Monetary vs. Fiscal Policy with Walter W. Heller (1969)
• "Comment on Tobin", 1970, Quarterly Journal of Economics
• "Monetary Statistics of the United States: Sources, methods. with Anna J. Schwartz, 1970.
• "A Theoretical Framework for Monetary Analysis," Journal of Political Economy Vol. 78, No. 2 (Mar., 1970), pp. 193-238 JSTOR
• The Counter-Revolution in Monetary Theory 1970.
• "A Monetary Theory of National Income", 1971, Journal of Political Economy
• "Government Revenue from Inflation," Journal of Political Economy Vol. 79, No. 4 (Jul., 1971), pp. 846-856 JSTOR
• "Have Monetary Policies Failed?" American Economic Review Vol. 62, No. 1/2 (1972), pp. 11-18 JSTOR
• "Comments on the Critics," Journal of Political Economy Vol. 80, No. 5 (Sep., 1972), pp. 906-950 JSTOR
• "Comments on the Critics", 1974, in Gordon, ed. Milton Friedman and his Critics.
• "Monetary Correction: A proposal for escalation clauses to reduce the cost of ending inflation", 1974
• The Optimum Quantity of Money: And Other Essays (1976)
• Milton Friedman in Australia, 1975 (1975)
• Milton Friedman's Monetary Framework: A Debate with His Critics (1975)
• "Comments on Tobin and Buiter", 1976, in J. Stein, editor, Monetarism.
• "Inflation and Unemployment: Nobel lecture", 1977, Journal of Political Economy. Vol. 85, pp. 451-72. JSTOR
• "Interrelations between the United States and the United Kingdom, 1873-1975.", with A.J. Schwartz, 1982, J Int Money and Finance
• Monetary Trends in the United States and the United Kingdom: Their relations to income, prices and interest rates, 1876-1975. with Anna J. Schwartz, 1982
• "Monetary Policy: Theory and Practice," Journal of Money, Credit and Banking Vol. 14, No. 1 (Feb., 1982), pp. 98-118 JSTOR
• "Monetary Policy: Tactics versus strategy", 1984, in Moore, editor, To Promote Prosperity.
• “Lessons from the 1979-1982 Monetary Policy Experiment, ” Papers and Proceedings, American Economic Association. pp. 397-401. (1984).
• "Has Government Any Role in Money?" with Anna J. Schwartz, 1986, JME
• "Quantity Theory of Money", in J. Eatwell, M. Milgate, P. Newman, eds., The New Palgrave (1998)
• "Money and the Stock Market," Journal of Political Economy Vol. 96, No. 2 (Apr., 1988), pp. 221-245 JSTOR
• "Bimetallism Revisited," Journal of Economic Perspectives Vol. 4, No. 4 (Autumn, 1990), pp. 85-104 JSTOR
• "The Crime of 1873," Journal of Political Economy Vol. 98, No. 6 (Dec., 1990), pp. 1159-1194 JSTOR
• "Franklin D. Roosevelt, Silver, and China," Journal of Political Economy Vol. 100, No. 1 (Feb., 1992), pp. 62–83 JSTOR

Πηγή: Wikipedia

Με τον όρο αποταμίευση, που αποτελεί καθαρά οικονομικό όρο χαρακτηρίζεται γενικά πάσης φύσεως συσσωρεύσεις αγαθών για μελλοντική χρήση. Η αποταμίευση απορρέει από την παραδοχή του ανθρώπου ότι κάθε ποσό που ξοδεύεται στο τώρα, αφαιρείται από τον μελλοντικό του εαυτό.

Γενικά

Παρότι ο παραπάνω ορισμός φέρεται απλούστατος, φερόμενος ετυμολογικά εκ του ρήματος αποταμιεύω, όπου η λέξη απαντάται από βασιλείας του Όθωνα, το 1833, στους "Ελληνικούς Κώδικες", στην πραγματικότητα οι οικονομολόγοι δεν έχουν καταφέρει να δώσουν έναν ακριβή και πλήρη ορισμό που να καλύπτει όλες τις σύγχρονες μορφές εκδήλωσής της. Παλαιότερα δε, οι οικονομολόγοι, δεν έτρεφαν και τόση ευνοϊκή διάθεση απέναντι στην αποταμίευση, θεωρώντας την, ούτε λίγο ούτε πολύ, ως στείρα δραστηριότητα ακόμα και κατακριτέα απόκρυψη αγαθών που έχαναν την παραγωγική χρησιμοποίησή τους ιδιαίτερα σε περιόδους κλίματος εμπιστοσύνης, ή νομισματικής ισορροπίας. Υπό αυτή την άποψη η αποταμίευση καταδικαζόταν ως τροχοπέδη της ευρύτερης οικονομικής ανάπτυξης.
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις αυτής της αντίληψης ήταν το έργο "Ο μύθος των μελισσών", (1714),του Μπερνάρ ντε Μαντεβίλ που αποτελεί ένα εγκώμιο των πολυτελών δαπανών, καθώς ακόμα και το περίφημο απόφθεγμα του Μοντεσκιέ :"Αν οι πλούσιοι δεν ξοδέψουν πολύ, οι φτωχοί θα πεθάνουν από την πείνα".

Η έννοια της αποταμίευσης ήταν γνωστή από την αρχαιότητα περισσότερο με την έννοια της Πρόνοιας. Αρχαίοι λαοί, όπως ιδιαίτερα οι αρχαίοι Αιγύπτιοι διατηρούσαν τεράστιες αποθήκες φύλαξης αγαθών για δύσκολες περιόδους. Ομοίως και στην αρχαία Αθήνα υπήρχαν αποθήκες φύλαξης σίτου και άλλων αγαθών, όπως στο Πομπείο, κατά αναφορά του Δημοσθένη, καθώς και στον Πειραιά. Ο Ησίοδος είναι ο αρχαιότερος που εξήρε ιδιαίτερα το πνεύμα της αποταμίευσης και τη σημασία του τονίζοντας "Ει γαρ κεν σμικρόν κατά σμικρόν καταθείο, και θαμά τούτ΄ έρδοις, μέγα και το γένοιτο" (= αν καταθέτεις λίγα - λίγα και αυτό κάνεις ακατάπαυστα, θα πετύχεις μέγα έργο). Χαρακτηριστική και η σύγχρονη ελληνική παροιμία "Φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι".

Δραστηριότητες αποταμίευσης + Γεωργιος πεστας

Με την έννοια της αποταμίευσης στη σύγχρονη εποχή προσδιορίζονται τέσσερις συναφείς περιπτώσεις δραστηριοτήτων, οι οποίες και είναι

α) Η οποιαδήποτε συσσώρευση χρήματος, ή υλικών αγαθών για μέλλουσα χρήση. Σ΄ αυτή την περίπτωση αποφεύγεται η κατανάλωση για δημιουργία ενεργητικού.

β) Η οποιαδήποτε ροή χρήματος ή διαθεσίμων, με τη διαδικασία της συσσώρευσης σε κάποια χρονική περίοδο. Ουσιαστικά πρόκειται για τα εξαγόμενα της προηγούμενης περίπτωσης, που καλούνται ευρύτερα αποταμιεύματα.

γ) Η οποιαδήποτε διαδικασία εξοικονόμησης ή διαφύλαξης διαθεσίμων, που αφορά περιπτωσιακή "αναβολή κατανάλωσης", και

δ) Οι οποιοιδήποτε οικονομικοί πόροι που διατηρούνται δια της εξοικονόμησης.

Αντικείμενο και των τεσσάρων παραπάνω περιπτώσεων χρήσης του όρου μπορεί ν΄ αφορούν χρήμα ή υλικά αγαθά. Γενικά όμως οι οικονομολόγοι αποδίδουν μεγαλύτερη σημασία στην α) περίπτωση, από το γεγονός ότι τα διάφορα στατιστικά και δημοσιονομικά χαρακτηριστικά της σύγχρονης βιομηχανικής κοινωνίας καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη την εκτίμηση της αποταμίευσης σε τρόπους μη νομισματικούς. Εξ ου και η δεσπόζουσα έννοια της αποταμίευσης του χρήματος. Το δε γεγονός ότι η αποταμίευση χρήματος και η αποταμίευση υλικών αγαθών μπορούν να εναλλαχθούν ως αμοιβαία υποκατάστατα, που αναπτύσσεται τις τελευταίες δεκαετίες, προσελκύει περισσότερο το ενδιαφέρον των οικονομολόγων.

Ορισμοί χρήσης

Είναι γεγονός ότι στις οικονομικές αναλύσεις "κανείς δεν αμφισβητεί ότι η αποταμίευση κατά την β) περίπτωση, ως ροή χρήματος ή διαθεσίμων αποτελεί το εισόδημα που πλεονάζει σε σχέση με τις δαπάνες στη κατανάλωση". Αυτό δόθηκε και ως ορισμός εν προκειμένω από τον Μ. Keynes ^[1]. Τον ορισμό αυτό έλαβαν ως βάση οι δημόσιες υπηρεσίες για την εκτίμηση της αποταμίευσης των καταναλωτών. Επί του τελευταίου όμως, ο οικονομολόγος D. Robertson αντιπρότεινε εναλλακτική διατύπωση λαμβάνοντας υπόψη τη μελέτη της ανάλογης συμπεριφοράς των καταναλωτών με τρέχοντα ορισμό ότι "Η αποταμίευση ισούται με το πραγματοποιηθέν εισόδημα κατά την τελευταία περίοδο μείον τις δαπάνες της τρέχουσας κατανάλωσης".
Παρά ταύτα και οι δύο παραπάνω ορισμοί παρουσιάζουν αμφίβολη εμπειρική αξία. Αυτό διότι ο μεν ορισμός του Κέυνες οδηγεί σε υποτίμηση της πραγματικής αποταμίευσης, σύμφωνα με διάφορες στατιστικές, ενώ ο ορισμός του Ρόμπερτσον είναι μεν εύχρηστος και ακριβής μόνο όταν οι περίοδοι πληρωμών είναι συχνές και καθορισμένες.

Ο δε ορισμός κατά την περίπτωση γ) "διαδικασία εξοικονόμησης" πηγάζει από την α) περίπτωση δεδομένου ότι η συσσώρευση διαφυλάσσει τα αγαθά για μελλοντική χρήση. Αυτό όμως ισχύει ιδιαίτερα στα μέσα παραγωγής, όταν η αναβολή χρήσης αποσκοπεί σε μελλοντικούς παραγωγικούς σκοπούς. Ο δε ορισμός κατά τη περίπτωση δ) αφορά περισσότερο στον τεχνολογικό τομέα για καλλίτερη κατανομή των πόρων (διαθεσίμων) αλλά και με αποδοτικότερες μεθόδους. Πρόκειται για το πρόβλημα της "μεγιστοποίησης" που προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Αποταμίευση μπορεί να εφαρμόσει οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, επιχείρηση και γενικότερα μια χώρα όπου και διακρίνεται αντίστοιχα, όπως π.χ. προσωπική, επιχειρηματική, δημοσιονομική, μέχρι και αποταμιευτική πολιτική μιας χώρας.

Βασικές χρήσεις αποταμίευσης

1. Τραπεζικές καταθέσεις
2. Απόκτηση ακίνητης περιουσίας (καλλιεργήσιμων γαιών, δασών, κτιρίων κ.λπ.)
3. Απόκτηση πολύτιμων μετάλλων, (κυρίως χρυσού) και πολύτιμων λίθων.
4. Απόκτηση συλλογών και αντικειμένων τέχνης (χρημάτων, πινάκων ζωγραφικής, σπανίων βιβλίων, νομισμάτων, γραμματοσήμων κ.λπ.).
5. Απόκτηση ξένων νομισμάτων (συνάλλαγμα).
6. Απόκτηση μετοχών από Χρηματιστήρια αξιών.
7. Εγγραφή σε εκδόσεις ομολογιών.
8. Εγγραφή και απόκτηση εντόκων γραμματίων.
9. Δανειοδότηση ιδιωτικών επιχειρήσεων.
10. Αυτοχρηματοδότηση επιχειρήσεων (που αφορά μόνο επιχειρήσεις)

Παραπομπές

Πηγές

• UNESCO "Λεξικό Κοινωνικών Όρων" (Ελληνική Έκδοση) 3 τόμοι, Εκδ. Ελληνική Παιδεία Αθήναι 1972, τομ.1ος, σελ.65.
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος L

• arousse Britannica" τομ.10ος, σελ.246.

Δείτε επίσης

• Τόκος
• Επιτόκιο
• Καταθετικός λογαριασμός

Πηγή: Wikipedia

Πηγή φωτογραφίας: https://choliastos.gr 

Έρευνα της ΕΕ αποκαλύπτει πως 1 στα 5 αντικείμενα ευρείας κατανάλωσης είναι επικίνδυνο, καθώς περιλαμβάνει στοιχεία και ενώσεις υψηλότερα από τα επιτρεπόμενα όρια.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/12/15/in-science/perivallon-b-science/sos-gia-ximika-se-dimofili-proionta/

Λίγο πριν χτυπήσει το κουδούνι για τους πολύ μικρούς μαθητές, του προνηπίου και του νηπίου, χρήσιμες συμβουλές για το πώς θα διαχειριστείτε τη νέα καθημερινότητα.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/05/plus/ta-nea-tis-agoras/proti-mera-sto-nipiagogeio-ta-sosta-vimata-gia-tin-prosarmogi-xoris-agxos-kai-dyskolies/?utm_source=ingr&utm_medium=hp_thematiko_widget

Κάθε μετάβαση στη ζωή του ανθρώπου, έτσι και η μετάβαση από την οικογένεια στην ευρύτερη σχολική κοινότητα, είναι ένα «πέρασμα» από μια δεδομένη κατάσταση σε μια νέα, άγνωστη συνθήκη που σηματοδοτεί μια αλλαγή τόσο στη ζωή του παιδιού όσο και στο ρόλο του γονιού.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2023/09/06/plus/ta-nea-tis-agoras/proti-mera-sto-sxoleio-xrisimes-symvoules-gia-ta-paidia-kai-tous-goneis/?utm_source=ingr&utm_medium=hp_thematiko_widget

Πώς η εργασία έπαψε πλέον να θεωρείται υπέρτατη αξία • Πανδημικοί αναστοχασμοί εργαζομένων και αναθεωρήσεις της προτεσταντικής ηθικής.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2022/09/06/economy/oikonomikes-eidiseis/siopiri-paraitisi-sto-relanti-oi-ergazomenoi-kai-fainomeno-tou-burnout/

Το πρότυπο της συνταξιοδότησης μετασχηματίζεται εδώ και χρόνια

Toυ Σπύρου Σιδηροκαστρίτη

Δυστυχώς, έχουμε αρχίσει ήδη να ζούμε τις επιπτώσεις της: οι ακραίες θερμοκρασίες του καλοκαιριού, η ανομβρία μαζί με τη μη πρόνοια για την πρόληψη όσο και η αποτελεσματική κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών μας αποκαλύπτουν πτυχές της περιβαλλοντικής κρίσης που από εδώ και πέρα θα αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας. Αν και υπήρχαν φωνές αρκετές δεκαετίες πριν που έθεταν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο που η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τον πλανήτη, ερωτήματα σχετικά με την αλόγιστη κατασπατάληση των φυσικών πόρων, για τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στο περιβάλλον τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε τοπικό επίπεδο ουδέποτε λήφθηκαν υπόψη. Εκτός λοιπόν από τα έργα άμεσης προτεραιότητας που πρέπει να γίνουν με έμφαση στην αντιπλημμυρική προστασία λόγω των πυρκαγιών πρέπει να υπάρξει παρέμβαση για την ανάσχεση των επιπτώσεων από τη διάβρωση των ακτών και τη χρηστή διαχείριση των υδάτινων πόρων.

Η κλιματική κρίση είναι εδώ και αν δεν δράσουμε άμεσα ο νομός μας με το τόσο πλούσιο υδρογραφικό δίκτυο με πηγές, ποτάμια και λίμνες συνώνυμο των έφορων και καταπράσινων εκτάσεων να απειλείται άμεσα από ερημοποίηση. Δεν χρειάζεται να πάμε πολύ μακριά για να φανταστούμε το μέλλον, αρκεί μια βόλτα μέχρι την Σπιάντζα εκεί όπου η θάλασσα έχει καταπιεί τη στεριά και λίγο πριν στην πρώην λίμνη Μουριά που από μια όαση έγινε κρανίου τόπος.

Τι απέδωσε η καταστροφή της λίμνης Μουριάς που να δικαιολογεί αυτή την αδιαφορία; Τίποτα! Φωτίζοντας λοιπόν το πεδίο των οικονομικών επιπτώσεων από την αποξήρανση χωρίς να παραβλέπουμε τις επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον από την καταστροφή αυτού του οικοσυστήματος η αποτίμηση είναι αρνητική. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις που δημιουργήθηκαν είναι ελάχιστες και συμβάλλουν ελάχιστα στην τοπική οικονομία. Αν υπήρχε η λίμνη εκτός από την αλιεία (στην περιοχή υπήρχε διβάρι με εξαγωγική δραστηριότητα) θα είχε αναπτυχθεί γύρω της μια δυναμική οικονομική δραστηριότητα βασισμένη στον αγροτουρισμό και δραστηριότητες αθλητικές- αναψυχής καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Ως φυσικός ταμιευτήρας νερού στις παρυφές της πόλης του Πύργου θα βελτίωνε το μικροκλίμα της ευρύτερης περιοχής και θα είχαμε αισθητά καλύτερες θερμοκρασίες ειδικότερα τους καλοκαιρινούς μήνες.

Στο νομό μας, πληρώνουμε την αδιαφορία τόσο της κεντρικής πολιτείας όσο και των επιλογών των εκπροσώπων μας στην τοπική αυτοδιοίκηση που αναλώθηκαν στη διεκδίκηση- περάτωση έργων «βιτρίνας» και όχι υποδομής με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούμε για χρόνια στην υπανάπτυξη. Είναι αναγκαίο λοιπόν να αλλάξουμε πορεία και να διεκδικήσουμε έργα ουσίας με σεβασμό στο περιβάλλον, έργα που δεν θα «γράφουν στον φακό» αλλά θα βελτιώσουν τη ζωή μας.

Σπύρος Σιδηροκαστρίτης

Σε εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η 3η Ιουλίου σηματοδοτεί για την Ελλάδα την απαγόρευση μια σειράς πλαστικών προϊόντων.

Ετσι, τίθεται σε ισχύ η απαγόρευση χρήσης των ακόλουθων 10 προϊόντων στην επικράτεια και σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης:

Πηγή, περισσότερα στον https://www.ot.gr/2021/07/02/green/telos-epoxis-poia-plastika-mias-xrisis-den-tha-ksanavroume-sto-rafi/ 

Τέσσερα χρόνια μετά την καταδίκη της χώρας μας για την άναρχη κατάσταση που επικρατούσε στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, ακόμα πασχίζουμε να εφαρμόσουμε το φιλόδοξο σχέδιο προστασίας που θεσπίστηκε το 2018. 

Πηγή, περισσότερα στην https://www.kathimerini.gr/1086845/article/epikairothta/perivallon/agwnas-dromoy-gia-ton-kyparissiako-kolpo

Κύριε Αντιπεριφερειάρχη, σε συνέχεια της συζήτησης που είχαμε σχετικά με πρωτοβουλίες που μπορεί να αναλάβει η Π.Ε. Ηλείας για την περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής μας σας παραθέτουμε  αιτήματα του Συλλόγου  που σχετίζονται με την αποκατάσταση της λίμνης Μουριάς και του ποταμού Αλφειού.

Συγκεκριμένα, αιτούμαστε να προχωρήσετε σε εκπόνηση περιβαλλοντικής- οικονομοτεχνικής μελέτης για τη λίμνη Μουριάς. Στην συνάντησή μας είχατε εκφραστεί θετικά σε αυτή την προοπτική και είχατε  αναφέρει ότι αυτή η προσπάθεια θα μπορούσε να γίνει από κοινού με τον Δήμο Πύργου. Η νέα δημοτική αρχή έχει εντάξει στο τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου για το έτος 2020 ένα σημαντικό ποσό για την εκπόνηση σχετικής μελέτης.

Για τον ποταμό Αλφειό, όπως γνωρίζεται κατά το παρελθόν ο Σύλλογος είχε πρωτοστατήσει και δημιουργήσει ένα περιβαλλοντικό πάρκο αναψυχής δίπλα στη γέφυρα του ποταμού. Με τα χρόνια ο χώρος εγκαταλείφτηκε και σε συνδυασμό με την εναπόθεση των δεματοποιημένων απορριμμάτων στο Ποτόκι ο χώρος απαξιώθηκε. Αιτούμαστε από εσάς να συμβάλλετε  στην αναδημιουργία του πάρκου, στην ανάδειξη της περιοχής με τον ηλεκτροφωτισμό της οδικής γέφυρας του Αλφειού και στη διαμόρφωση της κοίτης του Αλφειού  με μηχανήματα της Π.Ε. Ηλείας στο σημείο που γίνονταν οι καλοκαιρινές πολιτιστικές εκδηλώσεις του Συλλόγου. Την προμήθεια 8 τσιμεντένιων τραπεζοπάγκων και την εγκατάσταση ενός πυλώνα φωτισμού ύψους 8-10 μέτρων για να φωτιστεί ο χώρος των πολιτιστικών εκδηλώσεων.

            Παρακαλούμε, κ. Αντιπεριφερειάρχη, να βοηθήσετε στην αναβίωση του πάρκου του Αλφειού. Ευελπιστούμε στην περιβαλλοντική σας ευαισθησία και την αγάπη σας για τον Αλφειό και τον τόπο μας.

       Ο Πρόεδρος                                                                          Ο Γραμματέας

Δάββος Θεόδωρος                                                                  Χριστόπουλος Θεόδωρος

Φωτογραφία: Για τις προστατευόμενες περιοχές θα υπάρχει ένας κεντρικός φορέας με 24 μονάδες διαχείρισης και κατά τόπους επιτροπές. Μια βελτίωση που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο που κατατέθηκε είναι πως στους πόρους εντάσσονται έσοδα από ΑΠΕ, από μισθώσεις αιγιαλών και πρόστιμα.

Με επιμέρους βελτιώσεις και... 63 άρθρα περισσότερα από αυτά που είχαν δοθεί στη διαβούλευση κατατέθηκε χθες στη Βουλή το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος περί εκσυγχρονισμού της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Πηγή, περισσότερα στην https://www.kathimerini.gr/1075369/article/epikairothta/ellada/employtismeno-to-perivallontiko-nomosxedio

Ο Δήμος Πύργου και η διεύθυνση Καθαριότητας, Πρασίνου και Ανακύκλωσης κατά το τριήμερο 8,9 & 10 Φεβρουάριου, θα βρίσκεται σε κεντρικά σημεία της πόλης - με εθελοντική ομάδα  - και θα πραγματοποιήσει διανομή έντυπου υλικού σχετικό  με την ανακύκλωση.

 Συγκεκριμένα θα βρείτε περίπτερα ανακύκλωσης στη Πλατεία Σάκη Καράγιωργα και στο χώρο τέλεσης του πανηγυριού του Αγίου Χαράλαμπου, στο αθλητικό κέντρο Αγίας Βαρβάρας.   

--

• Πέτρος Λινάρδος-Ρυλμόν

Η μετάβαση σε μια οικονομία που μειώνει ταχύτατα ώς την εξαφάνισή της την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων απαιτεί έναν λεπτομερή σχεδιασμό που να προβλέπει συγχρόνως την ανάπτυξη νέων παραγωγικών δραστηριοτήτων, την αλλαγή του χάρτη επαγγελμάτων και ειδικοτήτων, την υποστήριξη από δημόσιους φορείς αυτών των αλλαγών. Είναι πολύ ανησυχητικό και επικίνδυνο το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ούτε καν σκέψεις προς αυτή την κατεύθυνση από την πλευρά του πολιτικού κόσμου ή των επιστημονικών ιδρυμάτων.

Περισσότερα στο https://commonality.gr/petros-linardos-rylmon-poio-schedio-gia-ti-metalignitiki-epochi/

Ακόμα, ενώ στα πρώτα 15 χρόνια ισχύος της ECT το 89% των προσφυγών υποβάλλονταν από επενδυτές της Δύσης εναντίον χωρών της Κεντρικής, Ανατολικής Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας, την τελευταία πενταετία οι αγωγές των εταιρειών χτυπούν αυξανόμενα και χώρες της Δυτικής Ευρώπης όπως η Ιταλία, η Γερμανία και η Ισπανία. Την πλειονότητα των υποθέσεων κερδίζουν οι επενδυτές. Ως τα τέλη του 2019 περίπου το 60% προσφυγών εναντίον κρατών είχαν επιδικαστεί από τα διαιτητικά δικαστήρια προς όφελος των επενδυτών.

Τα χρήματα που διακυβεύονται για τα κράτη και τους φορολογουμένους τους είναι τεράστια. Σε 16 αγωγές που έχουν ασκηθεί εναντίον κρατών, οι επενδυτές -στην πλειονότητά τους επιχειρηματικοί κολοσσοί ή μεγιστάνες του πλούτου- διεκδικούσαν αποζημίωση -για κάθε μία από αυτές- μεγαλύτερη του ενός δισ. δολαρίων. Τα νομικά έξοδα είναι και αυτά υπέρογκα αγγίζοντας κατά μέσο όρο τα 11 εκατ. δολάρια, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί είναι πολύ υψηλότερα. Το μεγαλύτερο μέρος τους καταλήγει στις τσέπες των δικηγορικών γραφείων και των δικαστών.

Στα 20 χρόνια ισχύος της ECT οι κυβερνήσεις έχουν διαταχθεί από τα διαιτητικά δικαστήρια ή συμφωνήσει μετά από συμβιβασμό να πληρώσουν στις επιχειρήσεις αποζημιώσεις μεγαλύτερες των 51,2 δισ. δολαρίων, ενώ το σύνολο των απαιτήσεων που εκκρεμούν εις βάρος τους αγγίζει τα 35 δισ. δολάρια.

ΜΗΝΥΣΕΙΣ

Οι εταιρείες διεκδικούν αποζημιώσεις όχι μόνο για υπαρκτές απώλειες, αλλά και για υποθετικά κέρδη στο μέλλον. Η πετρελαϊκή εταιρεία Rockhopper, για παράδειγμα, διεκδίκησε από την Ιταλία όχι μόνο τα 40-50 εκατ.δολάρια που επένδυσε για εξερεύνηση πετρελαϊκού κοιτάσματος στην Αδριατική, αλλά και 200-300 εκατ. δολάρια που υποθετικά θα μπορούσε να έχει κερδίσει από την εκμετάλλευση του κοιτάσματος αν η Ιταλία δεν προχωρούσε στην απαγόρευση όλων των νέων υπεράκτιων εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Οι μηνυτές της ECT προέρχονται κυρίως από τη Δυτική Ευρώπη. To 60% των περίπου 150 εταιρειών και των φυσικών προσώπων που εμπλέκονται σε διεκδικήσεις αποζημιώσεων βάσει της ECT δηλώνουν έδρα τις Ολλανδία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Βρετανία και Κύπρο.

Χάρη στον υπερβολικά ευρύ ορισμό «επενδυτή» και «επένδυσης» της ECT, πολλές από τις εταιρείες που ενάγουν κράτη στο πλαίσιο της ECT είναι απλά εταιρείες-ταχυδρομική θυρίδα, χωρίς καν υπαλλήλους, οι οποίες χρησιμοποιούνται από τις μεγάλες επιχειρήσεις για τη μεταφορά των κερδών τους και τη φοροαποφυγή.

Είκοσι τέσσερις από τους 25 υποτιθέμενους «Ολλανδούς» επενδυτές που είχαν προσφύγει ώς τα τέλη του 2019 σε διαιτητικά δικαστήρια εναντίον κρατών επικαλούμενοι την ECT διαπιστώθηκε ότι ήταν εταιρείες-ταχυδρομική θυρίδα. Μεταξύ αυτών και η Khan Netherlands (που χρησιμοποιήθηκε από την καναδική εταιρεία εξόρυξης Khan Resources για να μηνύσει τη Μογγολία -παρότι ο Καναδάς δεν συμμετέχει στην ECT) αλλά και οι Isolux Infrastructure Netherlands και Charanne που ανήκουν στους Luis Delso και José Gomis, δύο από τους πλουσιότερους Ισπανούς επιχειρηματίες, και αξιοποιήθηκαν για να μηνύσουν την Ισπανία.

Η ECT -όπως και οι υπόλοιπες συμφωνίες εμπορίου που περιέχουν ρήτρα ISDS- αξιοποιείται αυξανόμενα όμως και από τις εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα με σκοπό την κερδοσκοπία και την εξαγωγή κέρδους από δημόσιο χρήμα. Το 88% των προσφυγών εναντίον της Ισπανίας για τις περικοπές της Μαδρίτης στη στήριξη σχημάτων ανανεώσιμης ενέργειας δεν ήταν -όπως θα αναμενόταν- από εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά από επενδυτικά funds και άλλες εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα που είχαν μάλιστα δεσμούς με βιομηχανίες… άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Κάποια εξ αυτών των funds «επένδυσαν» σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μόνο όταν η Ισπανία βυθίστηκε στην οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας και η τότε κυβέρνηση Ραχόι μείωσε στο πλαίσιο των πολιτικών λιτότητας την επιδότηση κάποιων σχημάτων ανανεώσιμων πηγών που ήδη υπήρχαν. Μυρίστηκαν, δηλαδή, χρήμα και μπούκαραν. Αργότερα απαίτησαν δικαστικά αποζημιώσεις, υποστηρίζοντας ότι η αλλαγή στάσης της ισπανικής κυβέρνησης επηρέασε αρνητικά τις προοπτικές της μελλοντικής κερδοφορίας τους.

ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΠΟΥ ΒΓΑΖΟΥΝ… ΜΑΤΙ

• Vattenfall VS Γερμανία

Η σουηδική Vattenfall μετά την πρώτη επιτυχημένη προσφυγή κατά της Γερμανίας για εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα που μόλυνε ασύστολα, υπέβαλε εκ νέου αγωγή το 2012 σε διεθνές διαιτητικό δικαστήριο διεκδικώντας αποζημιώσεις 4,3 δισ. ευρώ συν τόκους για απώλεια κερδών.

Η προσφυγή κατατέθηκε μετά την απόφαση του γερμανικού κοινοβουλίου να επιταχύνει τη κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας ύστερα από το ατύχημα της Φουκουσίμα το 2011. Μεταξύ άλλων οι Γερμανοί βουλευτές αποφάσισαν την άμεση και οριστική διακοπή λειτουργίας των παλαιότερων αντιδραστήρων της Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένων και δύο μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της Vattenfall σε Krümmel και Brunsbüttel.

Η υπόθεση, που βρίσκεται σε εξέλιξη, αναδεικνύει τη δυνατότητα διεκδικήσεων από μια επιχείρηση εξαιτίας της νόμιμης απόφασης ενός κράτους να αλλάξει την ενεργειακή του πολιτική -και μάλιστα για περιβαλλοντικούς λόγους. Δείχνει ακόμα ότι η ECT μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική ισορροπία μιας ολόκληρης χώρας μεταφέροντας στα χέρια λίγων μετόχων χρήματα που ανήκουν σε εκατομμύρια φορολογουμένους πολίτες.

Η απαίτηση των 4,3 δισ. ευρώ ισοδυναμεί με το 25% του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού της Γερμανίας για την υγεία, ενώ ώς τον Απρίλιο του 2018 η γερμανική κυβέρνηση είχε ξοδέψει περισσότερα από 15 εκατ. ευρώ για νομικά και διοικητικά έξοδα. Η Vattenfall δαπάνησε 26 εκατ. ευρώ για νομική κάλυψη και αμοιβές δικηγόρων, οι οποίοι επίσης διεκδικούν αποζημίωση από τη Γερμανία.

Παρά τα δισεκατομμύρια δημόσιου χρήματος που διακυβεύονται, η υπόθεση εκδικάζεται επί της ουσίας στο σκοτάδι. Οχτώ χρόνια από την υποβολή της αγωγής δεν έχει δημοσιοποιηθεί ούτε ένα ενιαίο δημόσιο έγγραφο, ενώ η περιορισμένη πρόσβαση μιας μικρής ομάδας βουλευτών στις θέσεις του γερμανικού κράτους διατηρείται μυστική.

• Yukos VS Ρωσία

Το 2014 οι δικηγόροι του διαιτητικού δικαστηρίου που επιδίκασε 3 προσφυγές κατά της Ρωσίας στο πλαίσιο της ECT (γνωστές και ως περιπτώσεις Yukos) διέταξαν τη Μόσχα να καταβάλει αποζημιώσεις 50 δισ. δολαρίων σε 6 πρώην μετόχους του πετρελαϊκού κολοσσού Yukos.

Το δικαστήριο έκρινε ότι τα μέτρα της ρωσικής κυβέρνησης που οδήγησαν στο κλείσιμο της Yukos το 2006-07 ισοδυναμούσαν με έμμεση παράνομη απαλλοτρίωσή της. Η απόφαση ακυρώθηκε το 2016 από ολλανδικό δικαστήριο που αποφάνθηκε ότι το διεθνές διαιτητικό δικαστήριο δεν είχε δικαιοδοσία. Στην παρούσα φάση η υπόθεση βρίσκεται σε διαδικασία έφεσης, ενώ ένα δεύτερο κύμα απαιτήσεων είναι σε εξέλιξη από την προηγούμενη διοίκηση της εταιρείας.

Η υπόθεση είναι αξιοσημείωτη λόγω της κολοσσιαίας απαίτησης των 50 δισ. δολαρίων. Το ποσό ισοδυναμεί με το ΑΕΠ της Σλοβενίας και αποτελεί τη μεγαλύτερη αποζημίωση που επιδικάστηκε στην ιστορία της επενδυτικής διαιτησίας. Τα συνολικά δικαστικά έξοδα, φτάνουν τα 124 εκατ. δολάρια -εκ των οποίων η Ρωσία υποχρεώθηκε να πληρώσει τα 103 εκατ.-, βγάζουν επίσης μάτι.

Οι δικηγόροι της Yukos (από τη Shearman and Sterling που τα μίντια ονομάζουν «δικηγόρους των 1.065 δολαρίων την ώρα») χρέωσαν 81 εκατ. δολάρια για τη νομική τους εκπροσώπηση και συνδρομή. Από την πλευρά τους οι τρεις δικηγόροι του διαιτητικού δικαστηρίου έβαλαν στις τσέπες τους πάνω από 5,3 εκατ. ευρώ, ενώ ο βοηθός τους έφυγε με… 1 εκατ. ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ρωσία υπέγραψε την ECT το 1994, αλλά η Ρωσική Δούμα δεν την επικύρωσε ποτέ. Παρ’ όλα αυτά το διαιτητικό δικαστήριο αποδέχτηκε την αξίωση των μετοχών, κάτι όμως που απέρριψε αργότερα το ολλανδικό δικαστήριο.

• Rockhopper VS Ιταλία

Το Μάιο του 2017 η βρετανική πετρελαϊκή εταιρεία προσέφυγε κατά της Ιταλίας για την άρνησή της να χορηγήσει άδεια εξόρυξης πετρελαίου στην Αδριατική Θάλασσα. Η άρνηση ήρθε μετά από απόφαση απαγόρευσης νέων εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου κοντά στις ακτές της χώρας από το ιταλικό κοινοβούλιο λόγω περιβαλλοντικών ανησυχιών και του υψηλού κινδύνου σεισμού.

Η Rockhopper διεκδικεί από πετρελαιοπηγές που δεν… υπάρχουν αποζημίωση 40-50 εκατ. δολαρίων για τα έξοδα ερευνών και υπερτετραπλάσιο ποσό για διαφυγόντα μελλοντικά κέρδη. Η, παρανοϊκή για πολλούς, απαίτησή της έγινε δεκτή από το διαιτητικό δικαστήριο 17 μήνες μετά την… έξοδο της Ιταλίας από την ECT. Και αυτό κατέστη δυνατό επειδή η συνθήκη προστατεύει τους επενδυτές για ακόμα… 20 χρόνια μετά την αποχώρηση μιας χώρας από αυτήν. Δώκε μου και μένα μπάρμπα!

ΠΑΝΙΣΧΥΡΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Πέρα από σημαντική πηγή κερδοσκοπίας σε βάρος των κρατών, η ECT αποτελεί όμως και ένα πανίσχυρο εργαλείο στα χέρια των μεγάλων εταιρειών πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα στην εκστρατεία που έχουν ξεκινήσει για να εμποδίσουν τη μετάβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας.

Ως τα τέλη του 2012 το 70% των υποθέσεων παραβίασης όρων της ECT αφορούσε το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο ή τον άνθρακα και των 97% των επενδυτών που προσέφυγαν δικαστικά για αποφάσεις κρατών ήταν εταιρείες ορυκτών καυσίμων. Οι εταιρείες αξιοποίησαν τη συνθήκη -όπως και άλλες συμφωνίες επενδύσεων- προκειμένου να αμφισβητήσουν δικαστικά κυβερνητικές αποφάσεις απαγόρευσης πετρελαϊκών εξορύξεων, απόρριψης αγωγών μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου, φορολόγησης ορυκτών καυσίμων, αναστολής και κατάργησης των ρυπογόνων μορφών ενέργειας.

Οι εταιρείες αξιοποιούν ακόμα την ECT προκειμένου να εκφοβίσουν τις κυβερνήσεις και να τις αποτρέψουν από την ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αλλά και για την προστασία υφιστάμενων και την προώθηση νέων πρότζεκτ ορυκτών καυσίμων, το κλείδωμα των κρατικών επιδοτήσεων προς αυτές, την εκτροπή των κεφαλαίων που απαιτούνται για τη μετάβαση σε καθαρότερη ενέργεια, την υπονόμευση των προσιτών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, το μπλοκάρισμα επανακρατικοποίησεων. Το πιο πιθανο είναι ότι στο τέλος δεν θα τα καταφέρουν. Εως τότε όμως, χάρη στη ρήτρα ISDS και συμφωνίες όπως η ECT, θα έχουν «μασήσει» τρισεκατομμύρια από τους φορολογούμενους πολιτες αυτού του πλανήτη.

ΟΙ ΑΔΕΚΑΣΤΟΙ «ΔΙΚΑΣΤΕΣ»

Ως τα τέλη του 2017 το 44% των προσφυγών ECT είχε εκδικαστεί από μόλις 25 δικηγόρους. Τα 2/3 αυτών είχαν προσφέρει τις υπηρεσίες τους ως νομικοί σύμβουλοι επιχειρήσεων στις διενέξεις με κράτη στο πλαίσιο άλλων συμφωνιών επενδύσεων.

Η διπλή ενασχόλησή τους τροφοδοτεί τεράστια ερωτήματα για την αντικειμενικότητά τους ως δικαστές. Αυτή η μικρή ομάδα δικηγόρων έχει αποφανθεί ακραία φιλικές προς τις επιχειρήσεις ερμηνείες της ECT, ανοίγοντας τον δρόμο για ακόμα πιο υψηλές απαιτήσεις από τα κράτη στο μέλλον. Οι πλέον «δουλευταράδες» και φίλιοι στις επιχειρήσεις δικαστές είναι:

1. GARY BORN (ΗΠΑ). Εχει εκδικάσει συνολικά 9 υποθέσεις ECT και σε όλες επιλέχθηκε ως μέλος του τριμελούς διαιτητικού δικαστηρίου από τους επενδυτές. Η καριέρα του ως υπερ-δικαστή υποθέσεων ECT εκτοξεύτηκε μετά τις υποθέσεις Ισπανίας και Τσεχίας. Οι επενδυτές εκτιμώντας τις φίλιες προς τα επιχειρηματικά συμφέροντα ετυμηγορίες του τον επέλεξαν σε 18 από τις συνολικά 20 υποθέσεις ISDS που κλήθηκε να επιδικάσει. Σε αγωγή της Phillip Morris κατά της αντικαπνιστικής νομοθεσίας στην Ουρουγουάη ήταν ο μοναδικός δικαστής που τάχθηκε υπέρ της καπνοβιομηχανίας.

2. YVES FORTIER (Καναδάς). Εχει επιδικάσει συνολικά 7 υποθέσεις ECT, στις 3 από τις οποίες επιλέχθηκε ως δικαστής από τους επενδυτές ενώ στις 4 ορίστηκε από κοινού πρόεδρος του δικαστηρίου. Και τις 7 υποθέσεις κέρδισαν οι επενδυτές. Μεταξύ αυτών και την αγωγή 6 μεγαλομετόχων της Yukos εναντίον της Ρωσίας, από την οποία πληρώθηκε για τις υπηρεσίες του ως δικαστή με το ποσό των 1,7 εκατ. ευρώ! Ο Fortier συμμετείχε για πολλά χρόνια στα διοικητικά συμβούλια επιχειρηματικών κολοσσών, όπως οι εξορυκτικές Alcan και Rio Tinto.

3. CHARLES PONCET (Ελβετία). Εχει επιδικάσει 6 υποθέσεις ECT και σε όλες επιλέχθηκε από τους επενδυτές. Αποτελεί τυπικό παράδειγμα δικηγόρου εξειδικευμένου σε θέματα επιχειρήσεων, που στη συνέχεια έγινε δικαστής διαιτητικού δικαστηρίου. Οι υποθέσεις ECT αποτελούν το 60% των περιπτώσεων διαιτησίας στις οποίες συμμετείχε, ενώ έχει εργαστεί και ως νομικός σύμβουλος ενεργειακών κολοσσών όπως η Repsol. Ως μέλος του τριμελούς δικαστηρίου που εκδίκασε την υπόθεση Yukos -από την οποία και είχε επιλεγεί- εισέπραξε αμοιβή 1,5 εκατ. ευρώ! Είναι μέλος της εταιρείας χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών London Capital Group.

4. STANIMIR ALEXANDROV (Βουλγαρία). Χαρακτηριστικό παράδειγμα «περιστρεφόμενης πόρτας» ο Βούλγαρος, έχει εκδικάσει 5 υποθέσεις. Στις 4 επιλέχτηκε από τους επενδυτές, ενώ στη μία ήταν πρόεδρος του διαιτητικού δικαστηρίου. Νωρίτερα διετέλεσε υφυπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας και εκπρόσωπος αυτής στην υπογραφή των επενδυτικών συμφωνιών της δεκαετίας του 1990. Εν συνεχεία έπιασε δουλειά στο δικηγορικό γραφείο Sidley Austin ενάγοντας χώρες και εκπροσωπώντας μεγάλες επιχειρήσεις, όπως οι Vivendi, Bechtel, Veolia, Phillp Moris σε υποθέσεις ISDS.

ΝΟΜΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Οι εταιρείες παροχής νομικών υπηρεσιών αποτελούν την κινητήρια δύναμη της μεγάλης ανόδου των προσφυγών ECT τα τελευταία χρόνια. Διαφημίζουν τις δυνατότητες που παρέχει η ECT για τη διεκδίκηση τεράστιων αποζημιώσεων μέσω δικαστικού αγώνα και ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις-πελάτες τους να μηνύουν χώρες. Ως τα τέλη του 2017 μόλις πέντε νομικές εταιρείες-ελίτ εμπλέκονταν περίπου στις μισές προσφυγές επενδυτών εναντίον κρατών για παραβίαση όρων της ECT.

ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΟΛΩΝ ΟΙ:

1. Allen & Overy (Βρετανία). Εχεί εμπλακεί σε 16 υποθέσεις εκπροσωπώντας κυρίως επενδυτές. Ηταν αυτή που προχώρησε στην πρώτη διαιτησία βάσει της συμφωνίας ECT το 2001, εκπροσωπώντας τον αμερικανικό ενεργειακό κολοσσό AES εναντίον της Ουγγαρίας. Σήμερα αποτελεί βασικό μηνυτή της Ισπανίας, εκπροσωπώντας 10 συνολικά από τις 16 αγωγές που έχουν υποβληθεί εναντίον της χώρας της Ιβηρικής.
2. King & Spaiding (ΗΠΑ). Εχει εμπλακεί σε 16 υποθέσεις εκπροσωπώντας μόνο επενδυτές. Αποτελεί τον βασικό νομικό εκπρόσωπο των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών μεταξύ άλλων και στις απαιτήσεις αυτών εναντίον Ισπανίας και Ιταλίας.
3. Arnold Porter Kaye Scholer (HΠΑ). Εχει εμπλακεί σε 10 υποθέσεις ECT. Εκπροσώπησε σε αυτές μόνο κράτη, αλλά ευρύτερα σε υποθέσεις ΙSDS έχει εκπροσωπήσει και επιχειρήσεις. Αρκετοί από τους δικηγόρους της περιλαμβάνονται στη λίστα διαιτητών της ICSID της Παγκόσμιας Τράπεζας και μπορούν να επιλεχτούν ως πρόεδροι των διαιτητικών δικαστηρίων, όταν τα αντιμαχόμενα μέρη δεν συμφωνούν.
4. Freshfields Bruckhaus Deringer (Βρετανία). Το δικηγορικό γραφείο με τις περισσότερες υποθέσεις ISDS (45) έχει εμπλακεί σε 10 διενέξεις ECT. Eκπροσωπεί επενδυτές, μεταξύ άλλων και την EVN στην αγωγή της κατά της βουλγαρικής κυβέρνησης για τη μείωση των τιμών ενέργειας.
5. Weil Gotshal & Magnes (ΗΠΑ). Εχει εμπλακεί σε 9 υποθέσεις ECT εκπροσωπώντας κυρίως κράτη. Ωστόσο ευρύτερα σε υποθέσεις ISDS δουλεύει και για τις δύο πλευρές. Υπερασπίζεται έτσι την Τσεχία σε 6 προσφυγές ΕCT εναντίον της, ενώ από την άλλη πλευρά διετέλεσε νομικός σύμβουλος της ενεργειακής εταιρείας CEZ, η οποία προσέφυγε κατά της αλβανικής κυβέρνησης -μετά από αποτυχημένη απόπειρα ιδιωτικοποίησης του τομέα της ενέργειας στη γειτονική χώρα. Οδήγησε μάλιστα τα Τίρανα σε συμβιβασμό κερδίζοντας για λογαριασμό της CEZ αποζημιώσεις 100 εκατ. ευρώ.

Βέρντι, οι δημοφιλέστερες Εισαγωγές

Η Ωδή στην χαρά, από την 9η συμφωνία του Μπετόβεν.

Η 9η Συμφωνία σε Ρε ελάσσονα, Op. 125 (γερμανικά: 9. Sinfonie in d-Moll op. 125), γνωστή και ως Χορωδιακή, είναι συμφωνία, αποτελούμενη από τέσσερα μέρη, του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, γραμμένη το 1824. Είναι η τελευταία ολοκληρωμένη συμφωνία του συνθέτη. Η εν λόγω συμφωνία είναι ένα από τα γνωστότερα μουσικά κομμάτια, που γράφτηκαν ποτέ.^[1] Μερικοί κριτικοί θεωρούν αυτό το έργο ως το σπουδαιότερο του Μπετόβεν, ενώ πολλοί πιστεύουν ότι είναι ό,τι σπουδαιότερο έχει γραφεί στη δυτική μουσική.^[1]

Ήταν η πρώτη συμφωνία, στην οποία υπήρξαν χορωδιακά μέρη (εξ ου και το Χορωδιακή Συμφωνία).^[2] Η χορωδία εισέρχεται στο τελευταίο μέρος της Συμφωνίας, και περιέχει στίχους από το ποίημα Ωδή στη Χαρά, του Φρίντριχ Σίλερ, που γράφτηκε το 1785 και αναθεωρήθηκε το 1803. Σήμερα θεωρείται μία από τις πιο πολυεκτελεσμένες συμφωνίες στον κόσμο. Το 2001, χειρόγραφα του Μπετόβεν από τη Συμφωνία, που τα κατείχε η Staatsbibliothek zu Berlin, προστέθηκαν στην Memory of the World Programme της UNESCO, και έγινε το πρώτο μουσικό κομμάτι που έλαβε τέτοια τιμή.^[3]

Προέλευση κειμένου και εικόνας: https://el.wikipedia.org

Σαν σήμερα το 1967 επιβλήθηκε η Χούντα των Συνταγματαρχών που κράτησε 7 χρόνια. Το 753 π.Χ. ιδρύθηκε η Ρώμη, το 1944 οι Γαλλίδες αποκτούν δικαίωμα ψήφου, το 1934 δημοσιεύεται η φωτογραφία με το Τέρας του Λοχ Νες, το 1986 καθιερώνεται η ευρωπαϊκή σημαία. Σαν σήμερα πέθανε ο Στάθης Ψάλτης, η Νίνα Σιμόν και ο Prince ενώ αν είχε ζήσει λίγες ημέρες ακόμα ο Γιάννης Φέρτης, σήμερα θα έκλεινε τα 86 του χρόνια.

Προέλευση, περισσότερα στο https://www.newsbeast.gr/greece/arthro/10819137/san-simera-21-apriliou

Η συμβολή του στην εθνική συμφιλίωση

Διπλό χρέος μού υπαγορεύει τα στερνά τούτα λόγια στο σημερινό ξόδι σου. Είναι το χρέος του κοντοχωριανού και συντοπίτη, καθώς και το χρέος του συναγωνιστή.

Προέλευση, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/04/10/stories/arxiepiskopos-serafeim-palikaria-tou-antarti/

Η σχέση του Σολωμού με την ευρωπαϊκή σκέψη και ποίηση, την ιταλική και τη γερμανική κυρίως, έχει μελετηθεί διεξοδικά, με μια έμφαση που ίσως υπερκαλύπτει τη σημασία του φαινομένου. Δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για τη σχέση του Σολωμού με την ελληνική παράδοση. Το σημαντικό ερευνητικό έργο που έχει γίνει σ’ αυτόν τον τομέα από ορισμένους σολωμιστές μένει να συμπληρωθεί, αλλά κυρίως να αποτιμηθεί σ’ όλες τις διαστάσεις και τις συνέπειές του.

Προέλευση, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/04/08/stories/dionysios-solomos-protisti-neoelliniki-aksia-eleytheria/

Aντιφατικός και παρορμητικός, αλλά μεγαλοφυής

Στις 9 Απριλίου 1909 γεννήθηκε ο Σπύρος Μαρκεζίνης, ο οποίος κατάφερε να διαγράψει μια αξιοσημείωτη πορεία στο δημόσιο βίο του τόπου μας, και μάλιστα σε ταραχώδεις περιόδους όπως η δεκαετία του ’40 με τον αδελφοκτόνο πόλεμο, αλλά και τα χρόνια της δικτατορίας των συνταγματαρχών.

Προέλευση, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/04/09/stories/spyros-markezinis-o-syntonistis-mias-pefotismenis-diktatorias/

Κυρίαρχες αξίες στην Ευρώπη κατά τον 19ου αιώνα ήταν εκείνες της ανεξαρτησίας, της ελευθερίας, της αυτοδιάθεσης των εθνοτήτων, της αλληλεγγύης αλλά και του φιλελληνισμού, που εκτείνεται με το πέρασμα του χρόνου σε όλο και περισσότερα κράτη της Ευρώπης.

Προέλευση, περισσότερα στην https://www.avgi.gr/entheta/anagnoseis/393477_o-italikos-filellinismos

του Σάκη Τραμπαδώρου

Η Γαλλική επανάστασις και ο Ναπολέων έκαμε, κατά τη γνώμην μου (έγραφε ο Κολοκοτώνης) να ανοίξη τα μάτια του κόσμου. Πρωτύτερα τα έθνη δεν εγνωρίζοντο, τους βασιλείς τους νόμιζαν θεούς της γης, και ό,τι και αν έκαμναν το έλεγαν καλά καμωμένο. Δια τούτο και είναι δυσκολότερο να διοικήσεις τώρα λαόν.

Hobsbawm, E. J., Η Εποχή των Επαναστάσεων 1789-1848, Μ.Ι.Ε.Τ, Αθήνα, 2002, σελ. 137.

Η Ελληνική Επανάσταση ανήκει στην πρώτη ομάδα επαναστάσεων που εκδηλώθηκαν στην Ευρώπη μεταξύ του 1815 και του 1848.

Οι άλλες της ίδιας ομάδας ήταν αυτές της Ισπανίας και της Νάπολης, που εκδηλώθηκαν το 1820.

Εκτός όμως από την ελληνική, όλες οι άλλες επαναστάσεις καταπνίγηκαν.

Οι επαναστάσεις των ετών 1815-1848 δεν ήταν απλώς έργο λίγων δυσαρεστημένων ταραχοποιών. Ξέσπασαν γιατί τα πολιτικά συστήματα που είχαν επιβληθεί στην Ευρώπη ήταν εντελώς ανεπαρκή και, σε μια περίοδο γρήγορων κοινωνικών αλλαγών, οι οικονομικές και κοινωνικές δυσαρέσκειες ήταν τόσο οξείες ώστε να προκαλούν σχεδόν αναπόφευκτα συνεχή επαναστατικά ξεσπάσματα.

Αντίθετα με ό,τι συνέβαινε με τις επαναστάσεις στο τέλος του 18^ου αιώνα, οι επαναστάσεις της μεταναπολεόντειας περιόδου ήταν εσκεμμένες ή ακόμη και προγραμματισμένες. Γιατί το καταπληκτικότερο κληροδότημα της ίδιας της Γαλλικής Επανάστασης ήταν τα πρότυπα και τα οργανωμένα σχήματα πολιτικής αναταραχής που αυτή καθιέρωσε για τη γενική χρήση των απανταχού επαναστατών.

Τα πολιτικά πρότυπα που δημιούργησε η Επανάσταση του 1789 χρησίμευαν στο να αποκτήσει η δυσαρέσκεια συγκεκριμένο αντικείμενο, η αναταραχή να γίνει επανάσταση και, πάνω απ’ όλα, να συνενωθεί η Ευρώπη ολόκληρη σ’ ένα ανατρεπτικό κίνημα, σε ένα ανατρεπτικό ρεύμα.

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 υπήρξε ένα γεγονός μεγάλης πολιτικής σημασίας για τους κατακτημένους ελληνικούς πληθυσμούς.

Δεν ήταν όμως αυτή η μοναδική της διάσταση. Αποτέλεσε, ταυτόχρονα, ένα γεγονός γεωπολιτικής εμπλοκής και ιδεολογικών κινητοποιήσεων για την ίδια την Ευρώπη.

Αρχικά, με τη βοήθεια του φιλελληνικού κινήματος και της διπλωματίας αργότερα, οι Έλληνες εκμεταλλεύτηκαν με τρόπο περίτεχνο τις προϋπάρχουσες γεωπολιτικές αντιθέσεις τις οποίες η ίδια η Επανάσταση είχε παροξύνει στο έπακρο.

Παρότι έμοιαζαν πολύ με τις άλλες ξεχασμένες πολεμικές αγροτικές τάξεις και φυλετικές ομάδες της βαλκανικής χερσονήσου, μια μερίδα τους αποτελούσε διεθνή εμπορική και διοικητική τάξη, εγκατεστημένη σε παροικίες ή κοινότητες σ’ ολόκληρη την Οθωμανική Αυτοκρατορία αλλά και εκτός αυτής.

Στους κόλπους αυτής της κοσμοπολίτικης διασποράς ρίζωσαν οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης: ο φιλελευθερισμός, ο εθνικισμός και οι μέθοδοι πολιτικής οργάνωσης από τις ελευθεροτεκτονικές μυστικές εταιρείες.

Έτσι, αφενός ο ανταγωνισμός των ευρωπαϊκών Δυνάμεων (ιδιαίτερα της Βρετανίας και της Ρωσίας, και δευτερευόντως της Γαλλίας) αναφορικά με την παρατεταμένη κρίση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έκαναν την εχθρική σε κάθε εξέγερση Ρωσία να βλέπει ευνοϊκά τον αγώνα ενός ορθόδοξου λαού ενάντια σε έναν εχθρό ο οποίος αποδυναμωνόταν. Όσο για τη Βρετανία, οι φόβοι για μια μονομερή ρωσική επέμβαση, η φιλελληνική πίεση, τα οικονομικά συμφέροντα και η γενική πεποίθηση ότι η διάλυση της Τουρκίας δεν μπορούσε να αποτραπεί, αλλά μπορούσε το πολύ πολύ να οργανωθεί, τους οδήγησε τελικά απ΄ την εχθρότητα στην ουδετερότητα και, τέλος, σε μια ανεπίσημη επέμβαση υπέρ των Ελλήνων.

Αφετέρου δε, όλοι οι διεθνείς επαναστάτες της εποχής νοούσαν την επανάσταση ως ενιαία και αδιάσπαστη: ένα ενιαίο ευρωπαϊκό φαινόμενο μάλλον παρά ένα άθροισμα εθνικών και τοπικών απελευθερωτικών κινημάτων. Όλοι τους έτειναν στην υιοθέτηση του ίδιου τύπου επαναστατικής οργάνωσης: της μυστικής επαναστατικής αδελφότητας.

Οι αδελφότητες αυτές, καθεμιά με τονισμένο τελετουργικό και αυστηρή ιεραρχία, που πήγαζαν από ελευθεροτεκτονικά πρότυπα ή τα μιμούνταν, ξεπήδησαν γύρω στο τέλος της ναπολεόντειας περιόδου. Η πιο γνωστή, λόγω της διεθνικότητάς της, ήταν η αδελφότητα των Καλών Εξαδέλφων ή Καρμπονάρων. Φαίνεται ότι κατάγονταν από τεκτονικές ή συναφείς στοές της ανατολικής Γαλλίας, οι οποίες , μαζί με άλλες ανάλογες ομάδες, εξαπλώθηκαν και στον μεσογειακό χώρο μετά το 1815. Οι ίδιες, και τα παράγωγά τους, απαντούν ακόμη και στη Ρωσία - επανάσταση των Δεκεμβριστών του 1825 - αλλά κυρίως στην Ελλάδα.

Ο Καρμποναρισμός (με τη γενική του έννοια) ήταν η κύρια μορφή επαναστατικής οργάνωσης, και η διάθεσή του να συμβάλλει στην ελληνική απελευθέρωση (φιλελληνισμός) τον βοήθησε να διατηρήσει τη συνοχή του.

Η Ελλάδα έγινε η πηγή έμπνευσης του διεθνούς φιλελευθερισμού, και ο φιλελληνισμός, που συνεπέφερε οργανωμένη υποστήριξη για τους Έλληνες και συμμετοχή πολυάριθμων εθελοντών στον ελληνικό αγώνα, έπαιξε στη συσπείρωση της ευρωπαϊκής αριστεράς στη δεκαετία του 1820 ρόλο ανάλογο με αυτόν που θα έπαιξε στο τέλος της δεκαετίας του 1930 η υποστήριξη στην Ισπανική Δημοκρατία.

Η Ελληνική Επανάσταση αποτέλεσε τη μόνη περίπτωση όπου ο ατέρμονος πόλεμος των ποιμενικών φύλων και των ληστών - ηρώων ενάντια οποιασδήποτε κυβέρνησης συγκεράστηκε με τις ιδέες του αστικού εθνικισμού και της Γαλλικής Επανάστασης.

Γιατί μόνο στην Ελλάδα ένας ολάκερος λαός ξεσηκώθηκε ενάντια στον κατακτητή με τρόπο που θα μπορούσε εύλογα να ταυτιστεί με την υπόθεση της ευρωπαϊκής αριστεράς. Και αντίστροφα, η υποστήριξη της ευρωπαϊκής αριστεράς με ηγέτη τον Λόρδο Βύρωνα, συνέβαλε σημαντικά στην πραγμάτωση της ελληνικής ανεξαρτησίας.

Ένα άλλο σημαντικό αποτέλεσμα της ελληνικής παλιγγενεσίας ήταν η εξέλιξη του εθνικισμού των άλλων βαλκανικών λαών.

Συγκεκριμένα, προεπαναστατικά, ήταν τέτοια η σημασία και η εμβέλεια της ελληνικής εμπορικής και διοικητικής τάξης που οι μορφωμένες και εμπορικές τάξεις των Βαλκανίων, της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας και της Ανατολής, ανεξάρτητα από την εθνική τους καταγωγή, είχαν εξελληνιστεί ακριβώς εξαιτίας των δραστηριοτήτων τους.

Κατά τη διάρκεια του 18^ου αιώνα αυτός ο εξελληνισμός προχώρησε ακόμη πιο ορμητικά απ’ ότι προηγουμένως, εν πολλοίς, λόγω της σημαντικής οικονομικής ανάπτυξης.

Από τη στιγμή όμως που άρχισε να σημαίνει πολιτική υποστήριξη της Ελλάδας, άρχισε να υποχωρεί ακόμη και ανάμεσα στις αφομοιωμένες βαλκανικές εγγράμματες τάξεις.

Έτσι, η ελληνική ανεξαρτησία τροφοδότησε και ενέτεινε τον λανθάνοντα εθνικισμό των άλλων βαλκανικών λαών, λειτουργώντας ως η απαραίτητη προϋπόθεση για την εξέλιξη του.

Η επιτυχία της Ελληνικής Επανάστασης, όπως κάθε άλλης, δεν μπορεί να νοηθεί με στρατιωτικούς όρους και ατομικούς ηρωισμούς, παρά το γεγονός ότι και αυτοί έχουν τη σημασία στους.

Άλλωστε, το πανάρχαιο ήθος της βαλκανικής χερσονήσου, επέβαλε ένα πολιτικό ιδεώδες όπου ο ρόλος του άνδρα ήταν να γίνει ήρωας, και όπου ο εκτός νόμου, που έπαιρνε τα βουνά για να αντισταθεί σε κάθε κυβέρνηση, έπρεπε να επανορθώσει τις αδικίες που γίνονταν εις βάρος του λαού.

Η επικράτηση των Ελλήνων, έναντι ενός ασυγκρίτως ισχυρότερου εχθρού, οφείλεται πρωτίστως σε ιδιαιτέρως ευφυείς πολιτικές στρατηγικές.

Η Ελληνική επανάσταση του 1821 είναι ιστορία ελληνική και ταυτοχρόνως ευρωπαϊκή, όπως άλλωστε και ο ελληνικός Διαφωτισμός, ογδόντα χρόνια νωρίτερα.

Σήμαινε, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, την κατάρρευση της μονιμότητας του διακανονισμού του 1815, του συστήματος των συνεδρίων, καθώς επίσης και την κατάρρευση της αρχής της κατάπνιξης κάθε επανάστασης.

Πηγές:

1. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821- Ένα ευρωπαϊκό γεγονός, επιμέλεια-εισαγωγή Πέτρος Πιζάνιας, Κέδρος, Αθήνα, 2009.

2. Hobsbawm, E. J., Η Εποχή των Επαναστάσεων 1789-1848, Μ.Ι.Ε.Τ, Αθήνα, 2002.

Συνάντηση του Αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης Δυτικής Ελλάδας, Δημήτρη Νικολάκοπουλου με τα μέλη του νέου Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Ξενοδόχων Δυτικής Ηλείας.

Συνάντηση με τα μέλη του νέου Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Ξενοδόχων Δυτικής Ηλείας πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Τρίτης, 5 Μαρτίου 2024, στο γραφείο του Αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης Δυτικής Ελλάδας, Δημήτρη Νικολακοπούλου. Στη συνάντηση συμμετείχαν ο πρόεδρος της Ένωσης κ. Αντώνης Μαυρόπουλος, ο αντιπρόεδρος κ. Χρύσανθος Μουρτζίνης, η γραμματέας κα Αθηνά Σούλη, το μέλος κ. Θεόδωρος Φλίγκος καθώς και ο συνεργάτης του κ. Νικολακόπουλου, Κώστας Τζαμαλούκας.

Κατά την διάρκεια της συνάντησης έγινε παρουσίαση του προγράμματος τουριστικής προβολής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (ΠΔΕ) για το 2024 και συζητήθηκαν θέματα που απασχολούν την περιοχή με την μεγαλύτερη συγκέντρωση ξενοδοχειακών υποδομών στην Ηλεία.

Σε δήλωση του ο κ. Νικολακόπουλος υπογράμμισε πως: «Με τα μέλη της δραστήριας Ένωσης Ξενοδόχων Δυτικής Ηλείας είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε για πολλά και ενδιαφέροντα θέματα προκειμένου στο άμεσο μέλλον να αποκτήσουμε κοινό βηματισμό στους στόχους και τις επιδιώξεις μας με βασικότερο όλων την ανάδειξη της περιοχής μας ως Τουριστικού προορισμού.

Άλλωστε η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων στον τομέα του Τουρισμού είναι το βασικό προαπαιτούμενος για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος. Πάνω σε αυτό το πλαίσιο συζητήσαμε για την περεταίρω αξιοποίηση του αεροδρομίου του Αράξου καθώς και για την ανάγκη δημιουργίας εκπαιδευτικών μονάδων στην περιοχή μας που θα αναδεικνύουν τουριστικά στελέχη και εξειδικευμένο προσωπικό. Στη χρήσιμη και ωφέλιμη συνάντηση αναφερθήκαμε και στον μελλοντικό προγραμματισμό για τη συμμετοχή της Ένωσης σε δράσεις της ΠΔΕ που αφορούν στην αξιοποίηση του OLYMPIAN LAND».

Αποχωρεί ο πρώην υπαρχηγός ΓΕΣ κ. Κέλλης κι αντικαθίσταται από τον πρώην διοικητή ασφαλείας Θεσσαλονίκης κ. Τζίτζη.

Προέλευση, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/03/05/editorial/oi-ipa-epivalloun-kyroseis-se-etaireies-kai-prosopa-gia-predator-kai-kyvernisi-kanei-san-oi-ypoklopes-na-min-eginan-pote/

Συνάντηση εργασίας με τον Πρίγκιπα Αλβέρτο Β’ του Μονακό πραγματοποίησε η Ειδική Απεσταλμένη του Πρωθυπουργού για τους Ωκεανούς (Special Envoy for the Ocean), Συντονίστρια της Παγκόσμιας Διάσκεψης «Our Ocean Conference 2024» και Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, Δρ. Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, στο Μονακό.

Κύριο θέμα συζήτησης στην συνάντηση ήταν η προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, δεδομένης και της ευαισθησίας του Πρίγκιπα Αλβέρτου Β’ για θέματα φυσικού και θαλασσίου περιβάλλοντος και βιώσιμης ανάπτυξης. Οι δύο πλευρές είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις στα εν λόγω ζητήματα και να συζητήσουν, μεταξύ άλλων, για τις σημαντικές επικείμενες Συνδιασκέψεις για την προστασία των ωκεανών που διοργανώνουν αμφότερες οι δύο χώρες, ήτοι το Monaco Blue Initiative στις 17 και 18 Μαρτίου και η 9η παγκόσμια Συνδιάσκεψη για τους Ωκεανούς (9th Our Ocean Conference 2024) που θα διεξαχθεί στην Αθήνα στις 15-17 Απριλίου 2024.

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στη διοργάνωση της περιβαλλοντικής αποστολής του Μονακό στη Μεσόγειο, η οποία θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 2024, με πρώτο σταθμό την Ελλάδα. Η εν λόγω αποστολή εντάσσεται στο πλαίσιο της Δεκαετίας των Ηνωμένων Εθνών για τις Ωκεανογραφικός Επιστήμες.

Στη συνάντηση συμμετείχαν, ακόμη, η Υπουργός Εξωτερικών του Μονακό, κα Berro-Amadei, ο Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ιδρύματος Πρίγκιπας Αλβέρτος Β’, κ. Wenden, καθώς και ο Προϊστάμενος του Υπουργείου Εξωτερικών, κ. Couma.

Τέλος, η Δρ. Αυγερινοπούλου, εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων, προσέφερε ως δώρο στον Πρίγκιπα μια κασετίνα τριών νομισμάτων, όπου απεικονίζονται ήρωες του 1821.

Ευρώπη πολλών ταχυτήτων στη φορολόγηση των πολιτών με τις ανεπτυγμένες χώρες να έχουν υψηλότερη φορολογία και ευχαριστημένους πολίτες. Το παράδειγμα της Δανίας και η ελληνική πραγματικότητα.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/02/12/economy/oikonomikes-eidiseis/oi-laoi-pou-xairontai-na-exoun-synetairo-tin-eforia-stin-ellada-theloun-na-tin-klevoun/

Με μία πρωτόγνωρη συγκέντρωση συλλόγων, σωματείων, εθελοντών και απλού κόσμου πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο Αμαλιάδας, η πρώτη συνάντηση των συμμετεχόντων της φετινής 7^ης διοργάνωσης «Καρναβάλι Αμαλιάδας 2024».

Τα μέλη της οργανωτικής επιτροπής υποδέχτηκαν τον κόσμο, άκουσαν τις προτάσεις τους και παρουσίασαν το προσχέδιο του προγράμματος και της αφίσας, που θα παρουσιαστούν επίσημα από τον Δήμο Ήλιδας το επόμενο διάστημα σε ειδική συνέντευξη τύπου.

Αυτό που τελικώς αποφασίστηκε είναι η φαντασμαγορική Τελετή Έναρξης να πραγματοποιηθεί το Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2024 και η μεγάλη Παρέλαση αρμάτων και καρναβαλιστών, την Κυριακή 10 Μαρτίου 2024.

Παράλληλα, το Σαββατοκύριακο 2 και 3 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί το παιχνίδι του Κρυμμένου Θησαυρού, ενώ όλα τα Σαββατοκύριακα από τις 24 Φεβρουαρίου μέχρι την καθαρά Δευτέρα 18 Μαρτίου θα υπάρχουν εκδηλώσεις στην πόλη και τα χωριά, που θα δίνουν έμφαση στην καρναβαλική δημιουργία και στην συμμετοχή των παιδιών.

Το «Καρναβάλι Αμαλιάδας» -όπως συμβαίνει κάθε χρόνο από την αναβίωσή του- θα ολοκληρωθεί με τα παραδοσιακά Κούλουμα στην Κουρούτα.

Και στις φετινές εκδηλώσεις οι εκπλήξεις για μικρούς και μεγάλους και τα χάπενινγκ θα είναι πολλά, με το πρόγραμμα που θα ανακοινωθεί το επόμενο διάστημα να μην αφήνει κανέναν ασυγκίνητο.

Όπως αποφασίστηκε, οι συμμετοχές των ομάδων, συλλόγων ή σωματείων που επιθυμούν να λάβουν μέρος στην καρναβαλική παρέλαση θα γίνονται μέχρι την Παρασκευή 23 Φεβρουαρίου 2024, στα τηλέφωνα του Δήμου Ήλιδας 2022038526, 527 και 528.

Οι ομάδες που επιθυμούν να συμμετέχουν με δικό τους άρμα, καλό θα είναι να κλείσουν νωρίτερα τη συμμετοχή τους!!!

Το πρώτο παγκοσμίως πρόγραμμα εγγύησης εργασίας σε μακροχρόνια ανέργους θεωρείται ιδιαίτερα επιτυχημένο. Βρίσκεται ωστόσο επί ξυρού ακμής.

Πηγή: https://www.in.gr/2024/01/26/stories/magma-ena-aystriako-peirama-kata-tis-makroxronias-anergias/

Tο θέμα των πλοίων LCS είναι υπό συζήτηση, δεν μπορεί όμως να θεωρείται «κλειδωμένο», αναφέρουν αρμόδιες πηγές στο in. Eρώτημα παραμένει και το μέλλον του προγράμματος αναβάθμισης των φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/03/03/politics/politiki-grammateia/oi-sxediasmoi-gia-polemiko-naytiko-ti-mellei-genesthai-ploia-kai-fregates/

«Ως ώριμα κράτη εξετάζουμε το ενδεχόμενο να βάλουμε κάποια θέματα σε παρένθεση και να προχωρήσουμε», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Χακάν Φιντάν μιλώντας για τα ελληνοτουρκικά.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/02/05/politics/diplomatia/fintan-kapoia-pragmata-tin-ellada-mpainoun-se-parenthesi-symfonia-meiosis-tis-stratiotikis-entasis/

Αλλαγή σελίδας στις σχέσεις τους ευαγγελίζονται Ελλάδα και Τουρκία. Με τις δηλώσεις για το καλό κλίμα και τη διατήρηση του να μην προκαλούν καμία εντύπωση σε κανένα.

Όπως συνήθεια έχει γίνει και η καθημερινή αποστολή ενημέρωσης από το ΓΕΕΘΑ περί «Μηδενικής Τουρκικής Πτητικής Δραστηριότητας στο FIR Αθηνών» εδώ και ένα χρόνο περίπου.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/02/14/politics/politiki-grammateia/pos-mia-tourkiki-fregata-eftase-mexri-ton-peiraia/

Οι δύο εκδοχές που ώθησαν τον τούρκο ΥΠΕΞ να επαναφέρει στο τραπέζι την αποστρατιωτικοποίηση και το καθεστώς στα νησιά του Αιγαίου.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/02/07/politics/diplomatia/giati-agkyra-ksanaanevazei-tous-tonous/

Συνέντευξη στην τουρκική εφημερίδα έδωσε ο Κώστας Φραγκογιάννης αναφερόμενος για την πορεία των ελληνοτουρκικών και την συμμετοχή του στο Ελληνοτουρκικό Business Forum.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/02/04/politics/epikairotita/gia-ta-ellinotourkika-kai-ti-thetiki-atzenta-milise-o-fragkogiannis-stin-hurriyet/

«Οι υποψήφιοί μας δεν είναι και δεν θα είναι σαν αυτούς που κάθονται στην καρέκλα του δημάρχου, αλλά έχουν τα μάτια, την καρδιά και το μυαλό τους αλλού», δήλωσε ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος μίλησε στην εκδήλωση παρουσίασης των υποψηφίων δημάρχων της περιφέρειας Σμύρνης του κόμματος ΑΚP, το Σάββατο, ενόψει των τουρκικών δημοτικών εκλογών που θα διεξαχθούν στις 31 Μαρτίου.

Πηγή: https://www.in.gr/2024/01/27/world/klasikos-erntogan-o-agonas-mas-den-teleiose-otan-riksame-ton-exthro-sti-thalassa-tis-smyrnis/

Η Ελλάδα το προηγούμενο διάστημα θέλησε να δηλώσει παρούσα στις εξελίξεις με τις επισκέψεις Γεραπετρίτη σε Σαουδική Αραβία, Ιορδανία και Αίγυπτο.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2024/01/22/world/apostoli-naytikis-dynamis-stin-erythra-thalassa-sto-trapezi-ton-ypeks-tis-ee-elliniki-fregata-pou-proetoimazetai/

Ρήσεις Ηλείων!

Φίλοι, φίλοι, αλλά σου γ@μ@ και το καντήλι!!!

Τα σίδερα της φ@λακης είναι για τους λεβέντες

Θ@ μπω τελευτ@ίος για να κλείσω και την πόρτα!-Άσε που δεν θα μπ@!

Ο Θεός έδωσε στο μερμήγκι φτερά για να το χάσει ή για να πετάξει; Εγώ είπα στη ζωή το δεύτερο, άλλοι το πρώτο. Αλλά ποιος θα τους θυμάται, τελικώς!

Ό,τι ισχύει στη νησίδα μας δεν ισχύσει και παντού!!!

Κ@ι τέλος,

Τζίφος ο Τζίφος!

Καληνύχτα και καλό ξημέρωμα!

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Μητροπολίτης Ηλείας, Γράμματα συνθήματα διδάγματα για τους νέους, Πύργος, Ιερά Μητρόπολη Ηλείας, 1975.

Διονύσιος Α.Κόκκινος, Εταιρεία Ηλειακών Σπουδών, 1967.

Φολόη, Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήνα, 1969

Ποντικόκαστρο, Χ.Ο., Αθήναι, 1969.

Κων/νος Ιω.Σταυρόπουλος, {Το }χωριό μου Τριφυλλιακόν Αίπυ νυν Πλατιάνα της Ηλείας Ολυμπίας, Χ.Ο., Αθήνα 1967.

Λετρίνοι, Χ.Ο., Αθήναι  1973.

Μορφές και σκηνές από τον αγώνα του 1821, Χ.Ο., Πύργος 1971.

Εορτασμός εκατονταετηρίδος Ανδρέου Καρκαβίτσα, Εταιρεία Ηλειακών σπουδών, Αθήνα 1966.

Δ.Ν.Κωνσταντόπουλου, Πενήντα χρόνια ζωής του Πύργου,[χ.ο.],  Πύργος Ηλείας  [χ.χ.].

ΚΩΣΤΑΚΗΣ, Θανάσης Π., Ματιές στον πολιτισμό μας, Χ.Ο., Αθήνα 1970.

Ηρώον πεσόντων σκλαβωμένης Ελλάδας 1940-1945. 2/, Πελοπόννησος. 2/, Νομοί Αχαϊας -Ηλείας, Χ.Ο, Αθήνα.

{Η }προϊστορική Ωλενος, Χ.Ο., Πάτραι 1972.

Πίσα, Χ.Ο., Αθήναι 1975.

Μνημοσύνη : ετήσιο περιοδικό / Εταιρεία Ιστορικών Σπουδών επί του νεώτερου ελληνισμού,

Εταιρεία ιστορικών σπουδών νεώτερου ελληνισμού, Αθήναι 1967-2015.

Πρακτικά του Α Συνεδρίου Ηλειακών Σπουδών : (23-26 Νοεμ. 1978) / Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών, Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών, Αθήναι 1980.

{Τα }Ναϊκά της ιεράς μητροπόλεως Ηλείας και Ωλένης, Χ.Ο., Αθηναι 1989.

ΠΙΣΙΜΙΣΗΣ, Γιάννης Θ., {Το }Αράκλωβο και τα Σκόρτα από τη Φραγκοκρατία μέχρι σήμερα : ιστορία-χωρογραφία, Παρασκευόπουλος, Αθήνα 1988.

 Παπανδρέου Γ., Αζανιάς, Χ.Ο., Πύργος Ηλείας 1886.

{Ο }Πύργος της Ηλείας, Εφημερίς "Αυγή", Πύργος 1970.

Ο Γιώργος Θεοτοκάς απεβίωσε στις 30 Οκτωβρίου 1966

Σπάνια ο χαρακτηρισμός «απώλεια» δικαιώνεται σε τόσο οδυνηρό βάθος όσο με τον απρόσμενο θάνατο του Γιώργου Θεοτοκά. Απώλεια όχι μόνο για τα ελληνικά Γράμματα, αλλά και για τον όλο πνευματικό και ιδεολογικό μας χώρο.

Πηγή, περισσότερα στο https://www.in.gr/2021/10/30/plus/features/giorgos-theotokas-lytrosi-apo-ton-eparxiotismo-kai-tin-aneythynotita/ 

Αισθάνοµαι πως βιάστηκα, ψάχνοντας για ίχνη πολιτικής στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, να προσπεράσω το επιβλητικό Aξιον εστί, για να περάσω στη µάλλον αναρχική Μαρία Νεφέλη και στον πολλαπλώς απρόβλεπτο Μικρό Ναυτίλο , όπου, σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις, η ποιητική γλώσσα προσγειώνεται, όπως θα δούµε την άλλη Κυριακή, στην πολιτική κυριολεξία. Αναπληρώνοντας εξ υστέρου κάπως το κενό, θα επιµείνω σήµερα στην Ωδή ι ’, τη µελωδικότερη των «Παθών». Προηγούνται όµως δύο περιφερεικά στοιχεία, που διαφωτίζουν

17 Ιουνίου 1967, Καλιφόρνια. Οταν η Τζάνις Τζόπλιν ανεβαίνει στη σκηνή του Monterey Pop Festival για να τραγουδήσει, κανένας δεν την γνωρίζει.

Το γκρουπ της, μάλιστα, έχει το άσχετο όνομα Big Brother and The Holding Company και ως εκείνη τη στιγμή έπαιζε μόνο στα μπαρ του Σαν Φρανσίσκο. Αλλά μόλις η Τζόπλιν αρχίζει να τραγουδάει όλη η αίθουσα σιωπά, στο λεπτό. Με τα μακριά αχτένιστα μαλλιά της, το άχαρο πρόσωπό της και την βαριά από τα κιλά σιλουέτα της, η Τζάνις Τζόπλιν δεν είναι καθόλου όμορφη. Αλλά τραγουδάει και η φωνή βγαίνει από τα σπλάχνα της, από την ψυχή της.

Ανάμεσα στο κοινό βρίσκεται η τραγουδίστρια των διάσημων τότε Mamas & Papas, η Mama Cass, η οποία μένει με το στόμα ανοιχτό, ακούγοντας την Τζόπλιν να ερμηνεύει το Ball and Chain (το οποίο είχε συνθέσει ο Big Mama Thornton). Η ερμηνεύτρια χτυπάει το πόδι, κλωτσάει με πάθος, κινεί με μοναδικό ρυθμό το σώμα της και ραγίζει τη φωνή της ως τα πιο σκοτεινά βάθη των μπλουζ. Το κοινό την αποθεώνει μόλις σταματάει. Και η καριέρα της απογειώνεται.

Ακούστε το τραγούδι:

υτές οι εικόνες ξαναζωντανεύουν στο ντοκιμαντέρ Monterey Pop του Donn Alan Pennebaker (έχει κινηματογραφήσει και τον Μπομπ Ντίλαν). Εκεί αναφέρει ότι το βράδυ της 17ης Ιουνίου δεν είχε σκοπό να τραβήξει το γκρουπ της Τζόπλιν . Αλλά όταν την άκουσε να τραγουδάει, εκείνος αλλά και πολλοί άλλοι, ήθελαν να την ξανακούσουν. Η Τζόπλιν επιστρέφει στις 18 Ιουνίου στο φεστιβάλ και αφήνει εποχή.

Η Τζόπλιν είναι 24 ετών σε εκείνο το Φεστιβάλ αλλά η ζωή της είναι ήδη προδιαγεγραμμένη.

Γεννήθηκε το 1943 στο Τέξας, με πατέρα ανώτερο στέλεχος βιομηχανίας και μητέρα γραμματέα. Από παιδί η Τζόπλιν έδειξε ότι δεν θα ακολουθούσε την πορεία που ήθελαν οι γονείς της. Επιθετική και όχι όμορφη, δέχεται επιθέσεις στο σχολείο από συμμαθητές της. Για να ξεχάσει τη θλίψη της τραγουδάει σάουλ και μπλουζ και πίνει με τους φίλους της διαβάζοντας Κέρουακ.
Φεύγει από το σπίτι της και ταξιδεύει. Τραγουδάει στα μπαρ αλλά ξεχωρίζει με την βροντερή φωνή της, τα ξέφρενα γέλια, τα ξεχειλωμένα ήθη, ενώ δεν κρύβει ότι είναι bisexual. Της βγάζουν το παρατσούκλι «ο πιο άσχημος άντρας της σάλας».
Δοκιμάζει την τύχη της στο Σαν Φραντσίσκο. Εκεί χτίζει την καριέρα της παρέα με τους beatnik και με ό,τι σημαίνει αυτό, δηλαδή ναρκωτικά, σεξ και rock’n’roll. Τραγουδάει μπλουζ με το συγκρότητα Big Brother and The Holding Company. Οταν γίνεται διάσημη στο φεστιβάλ του Monterey Pop ιδρύει το δικό της συγκρότημα «Kozmic Blues Band» και γυρίζει παντού δίνοντας συναυλίες. Την λατρεύουν όταν τραγουδάει όπως κανείς το « Summertime ».

Ακούστε το Summertime της Τζόπλιν:

Η Τζόπλιν εμφανίστηκε εντελώς μεθυσμένη στη σκηνή του Woodstock στις 19 Αυγούστου 1969, ενώ συνελήφθη για προκλητική συμπεριφορά στη Φλόριντα το 1969. Ζει με ναρκωτικά και ελεύθερες σχέσεις, ενώ τον Απρίλιο του 1970 ιδρύει το συγκρότημα Full-Tit Boogie Band.
Στις 4 Οκτωβρίου 1970, την βρίσκουν στο δωμάτιό της, σε ξενοδοχείο στο Χόλιγουντ, νεκρή στο πάτωμα. Στο χέρι κρατάει κάποια δολάρια. Η αυτοψία δείχνει ότι πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης.  Το σώμα της αποτεφρώθηκε και οι στάχτες της διασκορπίστηκαν στην παραλία της Καλιφόρνια. Η καριέρα της κράτησε τρία χρόνια, χωρίς ποτέ η Τζένις Τζόπλιν να έχει αντιληφθεί ότι έγινε ηγερία του rock’n’roll.

«Κάθε βράδυ κάνω έρωτα με 25.000 ανθρώπους στη σκηνή, μετά όμως γυρίζω σπίτι μόνη…»
Η Τζάνις Τζόπλιν έγινε το σύμβολο μιας γενιάς που επαναστατεί, που ζει με ροκ στυλ, που γλυκοκοιτάει τον ελεύθερο έρωτα, και έκανε τα πλήθη να παραληρούν με τα σπαρακτικά, μελωδικά ουρλιαχτά της.
Πίσω από τα μεγάλα, στρογγυλά της γυαλιά κρυβόταν η απόλυτη εκφραστικότητα και σήμερα θεωρείται η γυναίκα που έσπασε το φαλλοκρατικό κατεστημένο της ροκ. Εχασε ωστόσο το νόημα στο δρόμο προς τη δόξα και απέτυχε να διαχειριστεί την εικόνας της, λέγοντας «ναι» στα ναρκωτικά και την αυτοκαταστροφή.

Πηγή: iefimerida.gr - https://www.iefimerida.gr/news/244554/tzanis-tzoplin-i-imera-poy-egine-i-proti-gynaika-rok-star-eikonesvinteo

Φωτογραφία: https://el.wikipedia.org/ 

Προέλευση εικόνας: : https://www.historical-quest.com

Πηγή: https://www.youtube.com

Η Μαρία Σοφία Άννα Καικιλία Καλογεροπούλου, όπως ήταν το πλήρες ελληνικό όνομά της, γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1923 στη Νέα Υόρκη, όπου είχαν μεταναστεύσει οι γονείς σε αναζήτηση καλύτερη τύχης.

Έκανε τα πρώτα μαθήματα πιάνου-σολφέζ σε ηλικία 11 ετώ. Το 1937 εγκαταστάθηκε με τη μητέρα της και τη μεγάλη αδελφή της στην Αθήνα, μετά το διαζύγιο των γονιών της και εγγράφηκε στο Εθνικό Ωδείο, με δασκάλους τη Μαρία Τριβέλλα (τραγούδι), την Ήβη Πανά (πιάνο) και τον Γεώργιο Καρακαντά (μελοδραματική). Ο πρώτος ρόλος της ήταν η «Σαντούτσα» στην όπερα του Μασκάνι «Καβαλερία Ρουστικάνα», σε μία παράσταση των μαθητών του ωδείου. Το 1939 εγγράφηκε στο Ωδείο Αθηνών στην τάξη τραγουδιού της διάσημης Ελβίρα ντε Ιντάλγκο (σημαντική τραγουδίστρια της όπερας στις αρχές του 20ου αιώνα), κοντά στην οποία γνώρισε την υψηλή τεχνική των ρόλων του ιταλικού ρομαντικού ρεπερτορίου.

Το 1940 προσλήφθηκε στη Λυρική Σκηνή του τότε Βασιλικού Θεάτρου και το 1941 πρωτοεμφανίστηκε ως «Βεατρίκη» στην οπερέτα Βοκκάκιος του Σουπέ. Στη συνέχεια και ως το 1945 πρωταγωνίστησε στην Τόσκα (1942, 1943), στον Κάμπο του Ντ' Αλμπέρ (1944, 1945), στην Καβαλερία Ρουστικάνα (1944), στον Πρωτομάστορα του Μανώλη Καλομοίρη (1944, το μόνο ελληνικό έργο που τραγούδησε), στον Φιντέλιο του Μπετόβεν (1944) και την οπερέτα Ο Ζητιάνος Φοιτητής του βιεννέζου συνθέτη Καρλ Μιλέκερ (1945).

Τον Σεπτέμβριο του 1945 επέστρεψε στη γενέτειρά της, στην Αμερική, όπου ζούσε ο πατέρας της, για να προωθήσει τη διεθνή της καριέρα, αλλάζοντας το επίθετό της σε Κάλλας. Παρότι έμεινε άνεργη έως το 1947, δεν το έβαλε κάτω και μετά από μία επιτυχημένη ακρόαση της ανέθεσαν να τραγουδήσει την «Τζιοκόντα» στην ομώνυμη όπερα του Αμίλκαρε Πονκιέλι στην Αρένα της Βερόνας, έναν από τους σπουδαιότερους λυρικούς χώρους της Ιταλίας. Αν και γλίστρησε στη γενική δοκιμή και στραμπούλιξε τον αστράγαλό της, κατάφερε να κάνει με επιτυχία το πρώτο σημαντικό βήμα της σταδιοδρομίας της στις 2 Αυγούστου του 1947.

Μαέστρος της παράστασης ήταν ο διάσημος Τούλιο Σεραφίν, ο οποίος θαύμαζε τη φωνή της και έγινε δάσκαλός της, διευρύνοντας τους τεχνικούς και ερμηνευτικούς της ορίζοντες. Όμως, στη Βερόνα ζούσε και ο βιομήχανος Τζιανμπατίστα Μενεγκίνι, με τον οποίο παντρεύτηκε τον Απρίλιο του 1949,  παρότι είχε τα διπλά της χρόνια. Με τη βοήθεια του Μενεγκίνι η καριέρα της Κάλλας απογειώθηκε. Το 1951 τραγούδησε στη «Σκάλα» του Μιλάνου (άντρο της μεγάλης αντιπάλου της Ρενάτα Τεμπάλντι) τους Σικελικούς Εσπερινούς του Βέρντι. Το 1954 η Κάλλας υποβλήθηκε σε δίαιτα για να χάσει κιλά και να μπορεί να ενσαρκώνει τους ρόλους της, όχι μόνο με τη φωνή της, αλλά και με το παρουσιαστικό της.

Μετά τη «Σκάλα» του Μιλάνου ήταν η σειρά της Μητροπολιτικής Όπερας της Νέας Υόρκης (ΜΕΤ) να υποκλιθεί στο φαινόμενο Μαρία Κάλλας το 1956. Ο μύθος της είχε αρχίσει να δημιουργείται, βοηθούντος και του Τύπου.

Το καλοκαίρι του 1957 εμφανίστηκε στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και κυριολεκτικά αποθεώθηκε.

Από το 1958, όμως, άρχισε η καθοδική της πορεία. Η εξαντλητική δίαιτα στην οποία είχε υποβληθεί και οι φωνητικοί ακροβατισμοί της είχαν επιπτώσεις στην ποιότητα της φωνής της, η οποία σταδιακά άρχισε να αδυνατίζει στις υψηλές νότες. Τον Ιανουάριο στη Ρώμη αποχώρησε με την πρώτη πράξη της Νόρμας του Μπελίνι και αποδοκιμάστηκε από το κοινό και τον Μάιο η «Σκάλα» του Μιλάνου της διέκοψε το συμβόλαιο.

Την ίδια χρονιά συνεργάστηκε με τους Αλέξη Μινωτή και Γιάννη Τσαρούχη για μια νέα παραγωγή της Μήδειας του Κερουμπίνι στη νεότευκτη Όπερα του Ντάλας. Αυτή η παράσταση μεταφέρθηκε το 1959 στο Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου και σ’ αυτή τη θριαμβευτική «πρεμιέρα» η Κάλλας γνώρισε τον Αριστοτέλη Ωνάση.

Οι εμφανίσεις της από το 1960 άρχισαν να αραιώνουν. Το καλοκαίρι του 1960 τραγούδησε Νόρμα στην Επίδαυρο και τον επόμενο χρόνο στον ίδιο χώρο Μήδεια. Η παράσταση αυτή μεταφέρθηκε και στη Σκάλα του Μιλάνου την περίοδο 1961-1962. Το 1962 τραγούδησε Όμπερον του Βέμπερ στο Λονδίνο και οι Τάιμς έγραψαν «Τώρα πια η φωνή της μπορεί να χαρακτηριστεί άσχημη και εκτός τόνου», όμως το κοινό συνέχισε να την αποθεώνει.

Το 1965 αποσύρθηκε οριστικά από τις λυρικές παραστάσεις, παρά την εξαιρετική Τόσκα που τραγούδησε στη Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης. Το κύκνειο άσμα της ήταν η Νόρμα, που ανέβηκε στο Παρίσι, στις 29 Μαΐου του 1965. Στην τρίτη πράξη της όπερας του Μπελίνι κατέρρευσε επί σκηνής και μεταφέρθηκε λιπόθυμη στο καμαρίνι της.

Στη συνέχεια προσπαθεί να βάλει μια τάξη στα προσωπικά της. Ζητά διαζύγιο από τον σύζυγό της για να παντρευτεί τον Ωνάση, ο οποίος αρνείται να της το δώσει. Το 1966 απεκδύεται την αμερικανική υπηκοότητα και λαμβάνει την ελληνική. Με αυτή της την ενέργεια λύεται και τυπικά ο γάμος της με τον Μενεγκίνι. Πλέον, ελπίζει ότι ο Αριστοτέλης Ωνάσης θα της ζητήσει να παντρευτούν, κάτι που τελικά δεν συμβαίνει, καθώς τον Ιούλιο του 1968 ο Έλληνας μεγιστάνας παντρεύεται τη χήρα του Αμερικανού Προέδρου Κένεντι, Τζάκυ. Αυτή του η πράξη βυθίζει σε κατάθλιψη την κορυφαία υψίφωνο.

Καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες να ξεπεράσει τα προσωπικά της προβλήματα, επανακάμπτοντας στην καλλιτεχνική δράση. Παίζει στην κινηματογραφική εκδοχή της Μήδειας του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Πιερ-Πάολο Παζολίνι (1969), ηχογραφεί δίσκους, διδάσκει όπερα στη μουσική σχολή Τζούλιαρντ της Νέας Υόρκης και δίνει ρεσιτάλ με ένα παλιό της γνώριμο, τον ιταλό τενόρο Τζουζέπε Ντι Στέφανο, που κι αυτός αντιμετώπιζε φωνητικά προβλήματα. Η τελευταία της εμφάνιση έγινε στην πόλη Σαπόρο της Ιαπωνίας στις 11 Δεκεμβρίου του 1974.

Έκτοτε, η Μαρία Κάλλας κλείστηκε στο διαμέρισμά της στο Παρίσι. Η μεγάλη ντίβα έφυγε από τη ζωή το πρωί της 16ης Σεπτεμβρίου 1977 από καρδιακή προσβολή, σε ηλικία 54 ετών.

Προέλευση φωτογραφίας: https://www.pemptousia.gr

Πηγή: http://artinews.gr

 Στον Conrad Russel Rooks

Mια μέρα που κατέβαινα στην οδόν των Φιλελλήνων, μαλάκωνε η άσφαλτος κάτω απ' τα πόδια και από τα δένδρα της πλατείας ηκούοντο τζιτζίκια, μέσ' στην καρδιά των Aθηνών, μέσ' στην καρδιά του θέρους.
      Παρά την υψηλήν θερμοκρασίαν, η κίνησις ήτο ζωηρά. Aίφνης μία κηδεία πέρασε. Oπίσω της ακολουθούσαν πέντε-έξη αυτοκίνητα με μελανειμονούσας, και ενώ στα αυτιά μου έφθαναν ριπαί πνιγμένων θρήνων, για μια στιγμή η κίνησις διεκόπη. Tότε, μερικοί από μας (άγνωστοι μεταξύ μας μέσ' στο πλήθος) με άγχος κοιταχθήκαμε στα μάτια, ο ένας του άλλου προσπαθώντας την σκέψι να μαντεύση. Έπειτα, διαμιάς, ως μία επέλασις πυκνών κυμάτων, η κίνησις εξηκολούθησε.
      Ήτο Iούλιος. Eις την οδόν διήρχοντο τα λεωφορεία, κατάμεστα από ιδρωμένον κόσμο ― από άνδρας λογής-λογής, κούρους λιγνούς και άρρενας βαρείς, μυστακοφόρους, από οικοκυράς χονδράς, ή σκελετώδεις, και από πολλάς νεάνιδας και μαθητρίας, εις των οποίων τους σφικτούς γλουτούς και τα σφύζοντα στήθη, πολλοί εκ των συνωθουμένων, ως ήτο φυσικόν, επάσχιζαν (όλοι φλεγόμενοι, όλοι στητοί ως Hρακλείς ροπαλοφόροι) να κάμουν με στόματα ανοικτά και μάτια ονειροπόλα, τας συνήθεις εις παρομοίους χώρους επαφάς, τας τόσον βαρυσημάντους και τελετουργικάς, άπαντες προσποιούμενοι ότι τυχαίως, ως εκ του συνωστισμού, εγίνοντο επί των σφαιρικών θελγήτρων των δεκτικών μαθητριών και κορασίδων αυταί αι σκόπιμοι και εκστατικοί μέσα εις τα οχήματα επαφαί - ψαύσεις, συνθλίψεις και προστρίψεις.
      Nαι, ήτο Iούλιος· και όχι μόνον η οδός των Φιλελλήνων, μα και η Nτάπια του Mεσολογγιού και ο Mαραθών και οι Φαλλοί της Δήλου επάλλοντο σφύζοντες στο φως, όπως στου Mεξικού τας αυχμηράς εκτάσεις πάλλονται ευθυτενείς οι κάκτοι της ερήμου, στην μυστηριακή σιγή που περιβάλλει τας πυραμίδας των Aζτέκων.
      Tο θερμόμετρον ανήρχετο συνεχώς. Δεν ήτο θάλπος, αλλά ζέστη - η ζέστη που την γεννά το κάθετο λιοπύρι. Kαι όμως, παρά τον καύσωνα και την γοργήν αναπνοήν των πνευστιώντων, παρά την διέλευσιν της νεκρικής πομπής προ ολίγου, κανείς διαβάτης δεν ησθάνετο βαρύς, ούτε εγώ, παρ' όλον ότι εφλέγετο ο δρόμος. Kάτι σαν τέττιξ ζωηρός μέσ' στην ψυχή μου, με ηνάγκαζε να προχωρώ, με βήμα ελαφρόν υψίσυχνον. Tα πάντα ήσαν τριγύρω μου εναργή, απτά και δια της οράσεως ακόμη, και όμως, συγχρόνως, σχεδόν εξαϋλούντο μέσα στον καύσωνα τα πάντα - οι άνθρωποι και τα κτίσματα - τόσον πολύ, που και η λύπη ακόμη ενίων τεθλιμμένων, λες και εξητμίζετο σχεδόν ολοσχερώς, υπό το ίσον φως.
      Tότε εγώ, με ισχυρόν παλμόν καρδίας, σταμάτησα για μια στιγμή, ακίνητος μέσα στο πλήθος, ως άνθρωπος που δέχεται αποκάλυψιν ακαριαίαν, ή ως κάποιος που βλέπει να γίνεται μπροστά του ένα θαύμα και ανέκραξα κάθιδρως:
      "Θεέ ! O καύσων αυτός χρειάζεται για να υπάρξη τέτοιο φως ! Tο φως αυτό χρειάζεται, μια μέρα για να γίνη μια δόξα κοινή, μια δόξα πανανθρώπινη, η δόξα των Eλλήνων, που πρώτοι, θαρρώ, αυτοί, στον κόσμον εδώ κάτω, έκαμαν οίστρο της ζωής τον φόβο του θανάτου".

(από την Oκτάνα, Ίκαρος 1980) 

Προέλευση φωτογραφίας: https://filologika.gr

Πηγή: http://www.snhell.gr (Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού)